Wypłacalność zakładów ubezpieczeń

1. Wypłacalność zakładów ubezpieczeń Prof. dr hab. Irena Jędrzejczyk WNE SGGW w Warszawie 2012

2. Ubezpieczenia gospodarcze, będące instytucją najwyższego zaufania społecznego, powinny być przede wszystkim instytucją pewną i niezawodną. Pewnością tą zainteresowani są nie tylko ubezpieczenia, rynek ubezpieczeniowy ale także cała gospodarka narodowa. Wyraża to najważniejsza zasada ochrony ubezpieczeniowej związana ze świadczeniem usługi ubezpieczeniowej przez każdy zakład ubezpieczeń -zasada realności ochrony ubezpieczeniowej.

3. Realizacja podstawowej zasady ubezpieczeń , jaką jest zasada realności w jej aspekcie ekonomicznym, opiera się nawypłacalności zakładów ubezpieczeń,czyli zdolności do wywiązywania się z zobowiązań wynikających z zawartych umów. Akcentował to wyraźnie jeden z autorów stwierdzając, że „ubezpieczenie stoi na zasadzie realności i wraz z jej brakiem pada”.

4. Wypłacalność zakładu ubezpieczeń oznacza dopasowanie przyszłych rozmiarów i struktury czasowej płynności aktywów do rozmiarów i struktury czasowej wymagalności przyszłych zobowiązań. Wypłacalność stanowi nieodzowny i fundamentalny warunek bezpieczeństwa działalności ubezpieczeniowej.

5. USTAWOWE GWARANCJE WYPŁACALNOŚCI • ŚRODKI WŁASNE ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ • MINIMALNY KAPITAŁ GWARANCYJNY • WYSOKOŚĆ MARGINESU WYPŁACLANOŚCI

6. ŚRODKI WŁASNE ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ Jednym z głównych obowiązków każdego zakładu ubezpieczeń jest posiadanie przez niego środków własnych w odpowiedniej wysokości określonej przez przepisy prawne, regulujące działalność ubezpieczeniową, czyli w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności.

7. ŚRODKI WŁASNE ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ Środki własne stanowią zabezpieczenie wykonania wszelkich zobowiązań zakładu ubezpieczeń, a zwłaszcza pokrycia ujemnych wyników finansowych z danego roku obrotowego.

8. MINIMALNY KAPITAŁ GWARANCYJNY Wymagalna wysokość kapitału gwarancyjnego oraz wielkość środków własnych zakładu ubezpieczeń potrzebnych na pokrycie marginesu wypłacalności stanowią zasadniczy wykładnik sytuacji finansowej zakładu ubezpieczeń, a przede wszystkim jego wypłacalności.

9. MINIMALNY KAPITAŁ GWARANCYJNY Minimalny kapitał gwarancyjny stanowi minimalną wysokość środków własnych zakładu wolnych od zobowiązań wymaganą bezwzględnie zarówno w momencie rozpoczęcia działalności ubezpieczeniowej jak i na dalszym jej etapie.

10. MINIMALNY KAPITAŁ GWARANCYJNY – dla spółki akcyjnej ustawowa minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego wymagalna wysokość środków własnych Dla kapitału gwarancyjnego ustawodawca przyjął dwa progi • minimalną wysokość kapitału gwarancyjnego dla każdej grupy ubezpieczeń określoną w odpowiednich przepisach; • wymagalną wysokość kapitału gwarancyjnego, która wynosi trzecią część marginesu wypłacalności, ale nie może być niższa od powyższej minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego. WSW=UMKG gdy 1/3 MW>UMKG to WSW=1/3 MW margines wypłacalności

11. MINIMALNY KAPITAŁ GWARANCYJNY – dla towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych Minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego dla zakładu, który prowadzi działalność w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych jest niższa o ¼ niż w spółce akcyjnej.

12. WYSOKOŚĆ MARGINESU WYPŁACLANOŚCI Przez określenie marginesu wypłacalności rozumie się obliczoną rachunkowo najniższą wysokość środków własnych jaką powinien posiadać zakład ubezpieczeń na danym etapie swojej działalności. Według art. 146 ustawy ubezpieczeniowej „zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać środki własne w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności (MW), i nie niższej niż minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego (MKG)”

13. WYSOKOŚĆ MARGINESU WYPŁACLANOŚCI Sposób obliczenia wysokości marginesu wypłacalności uzależniony jest od działu, w jakim prowadzona jest działalność, czyli jego wysokość jest inna w odniesieniu do każdego z działów:

14. WYSOKOŚĆ MARGINESU WYPŁACLANOŚCI dla grupy 5 w dziale I oraz dla działu II zależy albo od wysokości zbioru składek, albo od wysokość przeciętnej rocznej sumy wypłaconych odszkodowań i świadczeń ( decyduje wyższa wartość) oraz od współczynnika reasekuracyjnego ustala się na podstawie przeciętnej rocznej sumy wypłaconych odszkodowań i świadczeń ustala się na podstawie składek MW = MWs gdy MWs ≥ MWo MW = MWo gdy MWs < MWo

15. WYSOKOŚĆ MARGINESU WYPŁACLANOŚCI dla grupy 5 w dziale I oraz dla działu II W miarę wzrostu zbioru składki oraz wypłaty odszkodowań i świadczeń rośnie wysokość wymaganego marginesu wypłacalności i kapitału gwarancyjnego

16. WYSOKOŚĆ MARGINESU WYPŁACLANOŚCI dla grupy 1,2 i 4 działu I równa się sumie dwóch składników: MW = S1+S2

17. WYSOKOŚĆ MARGINESU WYPŁACLANOŚCI dla grupy 3 działu I współczynnik oznaczający stosunek procentowy rezerwy ubezpieczeń na życie na udziale własnym zakładu ubezpieczeń do rezerwy ubezpieczeń na życie brutto, wg stanu na ostatni dzień okresu sprawozdawczego MW = (4%E1+1%E2)85%+E3 gdy F <85% MW = (4%E1+1%E2)F+E3 gdy F≥85% współczynnik oznaczający rezerwę ubezpieczeń na życie brutto w przypadku, gdy zakład ubezpieczeń nie ponosi ryzyka inwestycyjnego, a umowa ubezpieczenia została zwarta na okres przekraczający 5 lat współczynnik oznaczający rezerwę ubezpieczeń na życie brutto w przypadku, gdy zakład ubezpieczeń ponosi ryzyko inwestycyjne

18. Trzy podstawowe zależności 1. zakład ubezpieczeń jest zobowiązany posiadać środki własne w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności, MW ≤ Środki własne 2. kapitał gwarancyjny stanowi jedną trzecią części marginesu wypłacalności KG =1/3 MW 3. kapitał gwarancyjny jest nie mniejszy niż minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego KG ≥ MKG

19. Sytuacja finansowa zakładu ubezpieczeń • bardzo dobra środki własne zakładu ubezpieczeń przekraczajątrzykrotniewielkość marginesu wypłacalności • dobra środki własne zakładu ubezpieczeń przekraczajądwukrotniewielkość marginesu wypłacalności • dostateczna środki własnepokrywają tylkowielkość marginesuwypłacalności

20. Sytuacja finansowa zakładu ubezpieczeń • zagrożona środki własnesą niższeod marginesu wypłacalności , ale wyższeod wymagalnego kapitału gwarancyjnego • bardzo zła środki własnesą niższeod wymagalnego kapitału gwarancyjnego

21. Dziękuję Państwu za uwagę