Psikanaliza

2. Sigmund Freud Carl Gustav Jung Alfred Adler Karen Horney Erik Erikson Erich Fromm Psikanaliza

3. Themeluesi i psikanalizes Bashkepunim me Brücke, Charcot dhe Breuer Perdori teknikat e hipnozes, katarsit, asosacionet e lira Baza e crregullimeve ka natyre seksuale Mekanizmat e mbrojtjes Teoria e te pandergjegjshmes Studioi endrrat Sigmund Freud

4. «Studime per histerine» 1895 «Interpretimi i endrrave» 1901 «3 ese mbi sksualitetin» 1905 «Psikopatologjia e jetes se perditshme» «Lapsuset» «Metapsikologjia» «Pertej parimit te kenaqesise» «Ego dhe Id» Freud

5. Vuri theksin ne instiktet te cilat kane natyre seksuale. Krijoi fazat psikoseksuale te femijet Ne keto faza percaktohet personaliteti i mevonshem i njeriut Teoria seksuale mbeshtetej tek instikti seksual i quajtur libido Teoria eFreud kishte natyre biologjike me instikte te lindur, duke i kushtuar pak rendesi sjelljes se pervetesuar nga pervoja Freud

6. Kur sasia e libidos e perqendruar ne Id, individi eshte impulsiv Kur sasia e libidos eshte e perqendruar ne superego individi eshte moralist Kur sasia e libidos eshte e perqendruar tek ego individi eshte i shendetshem Tipat e njerezve

7. Perbehet nga tre pjese: e pandergjegjshmja, e ndergjegjshmja dhe e parandergjegjshmja 20 vite me vone ai e ristrukturoi teorine e tij duke krijuar teorine strukturale me tre pjeset perberese Ego, Id dhe Super-Ego Id dhe Super-Ego jane ne konflikt sepse luftojne per te kontrolluar Egon. Konflikti i brendshem quhej intrapsikik, konflikti i jashtem quhej frustracion Teorite mbi personalitetin

8. Eros: instikti i jetes Thanatos: instikti i vdekjes Dy instiktet drejtojne sjelljen e njeriut Parimi i kenaqesise: parimi i pare Parimi i realitetit: parimi i dyte Freud

9. E ndergjegjshmja: eshte ne lidhje direkte me boten dhe realitetin perreth E parandergjegjshmja: lidh dy te tjerat dhe pormban kujtimet dhe idete lehtesisht te thirrura ne mendje E pandergjegjshmja: perfshin pjesen me te madhe, permban kujtimet me te shtypura te individit Freud

10. Faza orale Faza anale Faza e kompleksit te Edipit Faza latente Faza adoleshente Teoria psikoseksuale

11. Puna onirike mbeshtjell endrren me ane te mekanizmave mbrojtes • Puna e psikologut te zgjidhe kete mbeshtjellje • Psikologu njehe 4 mekanizmat e pune onirike • Represioni • Projeksioni • Fiksimi Endrrat

12. «Totem e tabu» «Psikologjia e masave dhe analiza e Egos» Ne keto dy libra studioi dinamikat e grupit dhe konfliktin Freud

13. «Psikologjia e Pandergjegjshmes» 1912 Themelues i psikologjise analitike Kundershtoi rolin kryesor te instiktit seksual te vene nga Freud Nese Freud bazohej tek neurozat Jung bazohej tek studimi i psikozave Carl Gustav Jung

14. Struktura e personalitetit: ndergjegjja, (pjesa e vetedijshme) pandergjegjja individuale (kujtimet, ishte unike personale e cdo individi. Perfshinte komplekset) dhe pandergjegjja kolektive (pjesa pergjithesuese e trashegueshme nga njerezimi) Teoria e komplekseve: berthame e ngarkuar me energji dhe tonalitet te larte emocional Jung

15. Perfshijne pamjet dhe imazhet e pavetedijshme qe kish njeriu per boten Rrjedhin nga forma universale e te menduarit mbi te njejtat ngjarje apo pervoja shekullore njerezore Arketipi behej real kur njeriu behej i vetedijshem per ekzistencen e tij Disa arketipe:nena e madhe, plaku i ditur etj. Arketipet organizojne zhvillimin e individit Arketipet

16. Persona Anima dhe Animus Hija Uni Arketipe te tjera

17. Personaliteti publik i individit Pjesa e dukshme ne publik Shfaqja e individit ashtu si do te donte te ishte para njerezve Perdorimi i perditshem i saj rrezikonte te zinte vendin e personalitetit te vertete te njeriu Persona

18. Anima: pjesa femerore tek mashkulli Animus: pjesa mashkullore tek femra Te gjithe njerezit jane biseksuale Anima dhe Animus

19. Tek hija ekzistonin instikte te pazhvilluara qe ishin te mbartura tek individi ne forme embrionale. Ekzistonin edhe instikte qe tregonin natyren kafsherore te njeriut si arketipi i djallit, armikut etj. Uni: perfshihen perpjekjet e njeriut per unifikim. Uni fillimisht ishte i pandergjegjshem dhe gjate zhvillimit te njeriut zhvillohet dhe uni, duke u bere pjeserisht i i ndergjegjshem. Uni transformohet si qendra e strukture se personalitetit te njeriut duke krijuar qendrueshmeri dhe ekuiliber Hija dhe Uni

20. Struktura e personalitetit eshte e ngarkuar me energji psikike si tek teoria freudiane Komplekset jane te ngarkuar me energji psikike qe origjinojne nga natyra biologjike e jetes Dy parime baze te energjise psikike: parimi i ekuivalences dhe parimi i entropise Energjia psikike

21. Parimi i ekuivalences: femija e huazon energjine psikike tek prinderit. Pas kalimit ne fazen adulte njeriu e rimerrte kete energji nga prinderit dhe e transferonte tek familja qe krijonte Parimi i entropise: tek struktura e personalitetit te njeriut ekziston nje prirje e brendshme qe synon te barazpeshoje ngarkesat e energjise psikike midis sistemeve te ndryshme te personalitetit Parimet e energjise psikike

22. Zhvillohet nepermjet aktualizimit ose permbushjes se konceptit te unitzhvillohet nepermjet harmonizimit dhe bashkejeteses se sistemeve te ndryshme te personalitetit Qellimi i personalitetitarritja e unitetit te njeriut Cdo sistem i personalitetit duhet te vetpermbushe ekzistencen e vet Nuk duhet te kete mbizoterim te nje sistemi mbi te tjeret Teoria e personalitetit

23. Femija eshte i orientuar drejt nevojave biologjike dhe ishte i interesuar vetem ne plotesimin e tyre Kur rritet njeriu perballet me jeten, shoqerine, familjen dhe eshte i interesuar per plotesimin e nevojave te reja Pas moshes 40 vjec njeriu kerkon te plotesoje nevojat e vetaktualizimit. Pak interes per nevojat biologjike dhe me shume interes per nevojat sociale dhe kulturoreplotesim nga ana shpirterore Sistemi kategorizues

24. Koncepti i transevolucionit: plotesim nga ana shpirterore shprehje e unit Personaliteti i njeriut ndikohet nga pavetedija individuale dhe kolektive Elementet e pandergjegjshem, te papranueshem per egon mbishtresohen tek perberesit e pandergjegjes vetiakestrukturim te komplekseve te ngarkuar me energji rreth nje arketipi te aktivizuar Sistemi kategorizues

25. Ego ndodhet mes realitetit te jashtem dhe pandergjegjes Njeriu ka tendencen te behet nje qenie unike Psikika e njeriut eshte nje sistem veterregullues ne organizem Proceset e individualizimit formojne personalitetin Personaliteti formohet nga 8 tipa psikologjike nga kombinimi i ndjenjave dhe funksioneve Sistemi kategorizues

26. Themeloi psikologjine individuale Ndertoi nje sistem psikologjik qe kish ne qender natyren shoqerore dhe psikologjike te individit Alfred Adler

27. Sjellja e individit eshte e drejtuar nga qellimet personale arritja e persosmerise Gjate viteve zevendesoi konceptin e perceptimit te qellimeve me konceptin e udheheqjes se individit nga vete idete Qellimet pozitive udheheqin njerezit drejt nje marredhenieje konstruktive me njerezitqenie konstruktive Qellimet negative: elementi i mbizoterimit me ane te shfrytezimit te te tjereve Koncepti i udheheqjes e individit

28. Elementi i mbizoterimit shfaqet per shkak te probelemeve neurotike dhe influencon jeten e individit ne kundershtim me interesat e tij ne jete. Gjate jetes njeriu kerkon te realizoje potencialet e tij krijuese, zhvillimin individual dhe ka prirjen te behet nje person unik dhe i vecante Adler

29. Koncepti i ndjenjes se inferioritetit: ndjenja qe shoqeron njeriun, e krijuar ne femijeri, dhe qe kushtezon te sjelluri e tij ne jete. Gjendej me teper tek femrat. Shkaktohej nga mungesa e besimit ne vetvete. Ndjenja e superioritetit: nje gjendje reale dhe joreale qe kish si baze nje vetevleresim te larte. Ndodhej me shume tek meshkujt Adler

30. Akti i kompensimit: sjellje qe shfaqet tek personi me kompleks te inferioritetitprotesta mashkullore Te dy komplekset kane pasojat negative dhe pzitive ne jeten e njeriut Konstruktiviteti dhe inferioriteti shkaktonin dyshim dhe prirje per mbikompensim tek njeriu Adler

31. Koncepti i stilit te jetes: menyra vetiake qe njerezit kerkojne te arrijne permes qellimeve Koncepti i vetes krijuese: formohej nga zgjerimi i mekanizmave te stilit te jetes Kundershtoi S-R, e shihte si proces pasiv, ku individi ishte i paafte te shpjegonte pervojen e tij Vetja krijuese: njeriu eshte i ndergjegjshemi pergjegjshem ne veprimtarine e tij Adler

32. Ndergjegjshmeria e njeriut shoqerohet nga racionaliteti dhe pergjegjesia per nje situate te caktuar. Ne rast personi problematik atehere nuk kemi funksionim te pergjegjshem te njeriut Adler

33. Ndikim nga prindi me ane te nxitjes apo shkurajimitrritja e ndergjegjesimit ne lidhje me konceptin e punes, te shoqerise dhe dashurise: tre elementet baze te jetes Prindi (nena, babai) ndikon pozitivisht dhe negativisht ne formimin e stilit te jetes se femijes Personaliteti

34. Ekuilibri mes tipareve percaktonte se kur nje individ ishte i kujdesshem, i besueshem, i vemendshem apo agresiv. Njeriu ka nje perzierje te tipareve kontradiktore te personalitetit te tyrenje tipar mund te kontrollonte tiparet e tjera duke kushtezuar sjelljen e njeriutcrregullime Personaliteti jonormal: sjell vuajtje per individin dhe njerezit perreth tij Tiparet e personalitetit

35. E njohur per studimin e neurozave Studiuese post-freudiane U bazua tek instikti i jetes dhe tek koncepti i Edipit fillimisht Me vone u dha rendesi faktoreve kulturore dhe sociale Karen Horney

36. Rezultat i konflikteve emocionale qe lindin tek njeriu gjate femiojerise dhe nga shqetesimet e mevonshme Rezultat i shtypjes se nevojave ndervetiake ne femijeri Roli i faktoreve sociokulturore Kundershtoi rolin e libidos dhe rendesine freudiane te instiktit seksual Neurozat

37. Sjellja diskriminuese e meshkujve ndaj femrave vinte nga paaftesia e tyre per te lindur Meshkujt kane nje ndjenje inferioriteti te pandergjegjshme ndaj femrave Horney

38. Raporti nene-femije: nje lidhje sociale Ndjenjat krijojne pasiguriankth qe shprehet gjate moshes adulte Kongruenca me Freud: motivet emocionale dhe motivacioni i pandergjergjshem Cdo element qe shqeteson marredhenien e femijes me nenen krijon ankthin baze (rezultat i faktoreve te brendshem dhe te jashtem) Ankthi

39. Njeriu udhehiqet nga nevoja per shpetim, siguri dhe liri nga gjendja e frikes Personaliteti formohet gjate femijerise por mund te ndryshoje gjate jetes Femija ka nevoje per siguri e shpetim dhe anasjelltas prindi mund te plotesoje ose pèengoje nevojat e femijeve Personaliteti

40. Sjelljet qe perdor femija ne situata ankthi gjate perdorimit te shpeshte behen pjese e personalitetit te tij. Keto sjellje jane mbrojtjese per femijen nevoja neurotike 10 nevoja neurotike te ndara ne 3 kategori: 1: tipi kompliant, kishte ne fokus levizjen drejt njerezve 2: tipi distant, kish ne fokus largimin ndaj njerezve 3: tipi agresiv, kish ne fokus levizjen drejt njerezve Nevojat neurotike

41. Maske qe pengon neurotikun te pranoje veten e vet reale Ky koncept ben qe individi te shohe imazhet mbi vetveten si ato me te mirat dhe se rrjedhimisht ai eshte me i mire se c’eshte ne te vertete Idete e saj ndihmuan feminizmin per emancipim Koncepti i vetimazhit ideal

42. Eksponent post-freudian i psikologjise se Egos Krijoi 8 fazat e zhvillimit psikosocial Ego: mbeshtetet ne emocionet dhe motivacionet Zbehu rendesine e anes seksuale te konfliktit duke ngritur pervojat shoqerore Erik Erikson

43. Faza 1: besim/mosbesim (0-1 vjec) Faza 2: autonomi/dyshim (2-3 vjec) Faza 3: inisiative/faj (4-5 vjec) Faza 4: pune/inferioritet (6-11 vjec) Faza 5: identiet/peshtjellim (adoleshence) Faza 6: intimitet/izolim (adulti i ri) Faza 7: produktivitet/vetabsorbim (,osha e edultit te mesem) Faza 8: integritet/deshperim (mosha e vjeter) Zhvillimi psikosocial

44. Endrra: perpjekje per te ruajtur dhe rritur identitetin e njeriut Tregues te perpjekjeve te individit per te kuptuar krizat e zhvillimit te tij Ne qender te endrres nuk ishte seksualiteti por pyetjet per identitetin e njeriut Erikson

45. Teknika e lojrave: teknike mjekimi qe ndihmonte per te kuptuar femijet. Me ane te ndertimit te lodrave dhe lojrave femijet mund te ndertonin kema te ndryshme imagjinarene kete mneyre terapisti kuptonte gjendjen aktuale te individit dhe mund ta ndohmonte per te arritur tek gjendja reale nepermjet planifikimit dhe eksperimentit Psikanaliza e Erikson

46. Analiza psikohistorike: perdorej tek adultet, nje ure lidhjeje mes psikanaizes dhe historise. Ndihmonte zhvillimin e Egos se individit nepermjet ciklit historik te jetes se figurave te shquara Psikanaliza e Erikson

47. Individet neurotike dhe psikotike: identitet konfuzego i dobet qe nuk ndihmon ne integritetin e personitrrezikmreal i humbjes se kontaktit me realitetin Terapisti nderhyn duke rikthyer besimin tek vetja Problematika e adoleshences: ndjenje inferioriteti per shkak te paaftesise se individit per te realizuar qellimin Psikanaliza e Erikson

48. Terapisti ndihmon adoleshentin duke i shpjeguar se pergjegjesite ne kete moshe jane pjese normale te zhvillimit Duhen krijuar sjelljet pozitiverindertim i identitetit vetiak Psikanaliza e Erikson

49. Eksponent post-freudian Futi idete marksiste ne psikanalize I orientuar drejt nje psikanalize sociale Koncepti i lirise se individit: karakteristika endrore e natyres njerezore. Ky koncept eshte i ndikuar nga efekti historik qe shoqeria njerezore ka pasur nder shekuj mbi individin Njeriu ishte ai qe mund te shpetonte veten Koncepte te tjera ne teorine e Fromm: koncepti i ekonomise se perbashet, pohimi i vetvetes, koncepti i izolimit dhe hutimit Erich Fromm

50. Lidhja pozitive: raport dashurie me boten. Jo mohim i vetes si individ por unitet me njerezit, vetveten, natyren. Heqja dore nga liria: realiteti i ndarjes eshte i pakthyeshem Fromm