ระบบวิจัยสุขภาพ ใน 2 ทศวรรษหน้า

1. ระบบวิจัยสุขภาพใน 2 ทศวรรษหน้า นพ.พงษ์พิสุทธิ์ จงอุดมสุข สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข

2. ความเข้าใจพื้นฐานบางประการ 1 • การวิจัยเป็น “เครื่องมือ” สำหรับการพัฒนาประเทศและสังคมโดยรวม • ความชัดเจนเรื่องเป้าหมายการพัฒนาประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความสมดุลระหว่างความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ และความมั่นคงของสังคม/ความสุขของประชาชน • เราอยากได้สังคมแบบไหน ต้องออกแบบระบบวิจัยให้รองรับ • ระบบวิจัยเป็น “สมอง” ที่ต้องเชื่อมโยงกับ “ร่างกาย” คือ การนำความรู้ไปสู่การปฏิบัติและสรุปบทเรียนจากการปฏิบัติเพื่อเป็นความรู้ • ความแตกต่าง “การวิจัย” และ “การจัดการความรู้”

3. การวิจัยและการจัดการความรู้การวิจัยและการจัดการความรู้ • การวิจัยเน้นสร้างความรู้แล้วจึงเผยแพร่/ถ่ายทอดสู่ผู้ใช้ แต่การจัดการความรู้เป็นการสร้างและใช้ความรู้อยู่ที่เดียวกัน • การวิจัยเป็นกิจกรรมของนักวิจัย ส่วนการจัดการความรู้เป็นกิจกรรมของผู้ปฏิบัติงาน • การวิจัยเน้นความรู้แจ้งชัด (explicit knowledge) ความรู้ที่แยกส่วน มีความชัดเจน มีการพิสูจน์ทางทฤษฎี ส่วนการจัดการความรู้เน้นความรู้ฝังลึก (tacit knowledge) เป็นความรู้บูรณาการ ไม่ค่อยชัดเจน ผ่านการพิสูจน์โดยการใช้ประโยชน์ • การวิจัยเน้นการทำเอกสารรายงานเป็นผลงานวิจัย การจัดการความรู้เน้นการจดบันทึกเพื่อการใช้งาน/เรียนรู้ของผู้ปฏิบัติ ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช

4. ความเข้าใจพื้นฐานบางประการ2ความเข้าใจพื้นฐานบางประการ2 • สุขภาพและบริการสุขภาพไม่ใช่ “สินค้า” ปรกติ ที่สามารถใช้กลไกตลาด ทำให้เกิดความเป็นธรรมและประสิทธิภาพสูงสุด • การวิจัยสุขภาพมุ่งเน้นประโยชน์สาธารณะมากกว่าประโยชน์ของปัจเจกชน แต่การลงทุน R&D จากภาคเอกชน ก็เป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญในการพัฒนาเทคโนโลยี จะรักษาสมดุลนี้อย่างไร • การพัฒนาโดยมุ่งเน้นที่ฐานรากของประเทศ หรือความเข้มแข็งของชุมชน • เจดีย์เริ่มต้นจากการสร้างฐานที่มั่นคง (ศ.นพ.ประเวศ วะสี)

5. ภาพฝันระบบวิจัยสุขภาพ 1 • ระบบที่เน้นการ “สร้างคน” ที่ไม่จำกัดเฉพาะ “นักวิจัย” แต่ครอบคลุมการส่งเสริมประชาชนให้เกิด “วัฒนธรรมการสร้างและใช้ความรู้” • ทรัพยากรบุคคลเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดในการพัฒนาเป้าหมายไม่ควรจำกัดแค่การพัฒนาจำนวนและศักยภาพ “นักวิจัย” เท่านั้น • ระบบที่ขยาย “การวิจัย” หรือ “การจัดการความรู้” ให้ครอบคลุมกว้างขวางที่ไม่จำกัดแค่ภายในระบบวิจัย • ปฏิรูประบบ “การศึกษา” ให้เป็นระบบที่เน้น “การเรียนรู้” และสร้างแรงจูงใจในการใฝ่เรียนรู้ มากกว่าระบบการ “ท่องจำ” • การขยายแนวคิดการวิจัยจากงานประจำ (R2R)

6. มหาวิทยาลัยและการวิจัยมหาวิทยาลัยและการวิจัย • การปฏิรูประบบการเรียนรู้ (ของมหาวิทยาลัยและนักศึกษา) โดยเชื่อมโยงมหาวิทยาลัยกับการพัฒนา • แนวคิด 1 มหาวิทยาลัยดูแล 1 จังหวัดของ ศ.นพ.ประเวศ วะสี • แนวทางการกำหนดหัวข้อ/ประเด็นวิทยานิพนธ์ของนักศึกษา • ระบบสนับสนุนการวิจัยของนักศึกษา/บุคลากรมหาวิทยาลัย • การปฏิรูประบบแรงจูงใจบุคลากรในการทำวิจัย • ระบบการค่าตอบแทนและการกำหนดตำแหน่งทางวิชาการ (ที่ไม่เน้นแค่การตีพิมพ์ในวารสารวิชาการเท่านั้น) • มหาวิทยาลัยนอกระบบ และการอยู่รอดทางการเงินที่ไม่กระทบต่อบทบาทมหาวิทยาลัยต่อสังคม

7. ภาพฝันระบบวิจัยสุขภาพ 2 • ระบบที่เน้นการลงทุนโดยภาครัฐเป็นหลัก การลงทุนของเอกชนเป็นส่วนเสริมโดยมีการควบคุมกำไรจากนวัตกรรมต่างๆ อย่างเหมาะสม • ภาครัฐอาจอุดหนุนการวิจัยของภาคเอกชน เพื่อจูงใจให้ดำเนินการและส่งเสริมการทำกิจกรรมเพื่อสังคม (social entrepreneur) • มีระบบการจัดการงานวิจัย/การจัดการความรู้ที่คล่องตัวมีประสิทธิภาพ และส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ • การบูรณาการกระบวนการสร้างและการส่งเสริมการใช้ความรู้ • การพัฒนาให้เกิด “ผู้จัดการงานวิจัย (RM)” และ “ผู้จัดการความรู้ (KM)” ให้เกิดขึ้นในทุกๆ องค์กร

8. ขอบคุณครับ