سازمان توسعه تجارت ایران شناسایی پتانسیل های صادراتی جمهوری اسلامی ایران به مصر تهیه و تنظیم :

1. سازمان توسعه تجارت ایران شناسایی پتانسیل های صادراتی جمهوری اسلامی ایران به مصر تهیه و تنظیم : دفتر بازرگانی کشورهای عربی _ آفریقایی اسفند 91

2. این گزارش در سه فصل تهیه و تنظیم گردیده است: فصل اول-معرفی اجمالی کشور مصر فصل دوم-بررسی روابط دو جانبه سیاسی- اقتصادی و بازرگانی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی مصر فصل سوم-معرفی پتانسیل های صادراتی جمهوری اسلامی ایران و راهکارهای پیشنهادی جهت بهبود تراز تجاری با مصر

3. فصل اول معرفی اجمالی کشور مصر

4. مشخصات کلی مصر • نام رسمی کشور:جمهوری عربی مصر • نام بین المللی:Egypt • نوع حکومت:جمهوری

5. موقعیت جغرافیایی و همسایگان: • شمال قاره آفریقا، بعنوان پل ارتباطی آسیای غربی، آفریقا و مدیترانه • از شمال با دریای مدیترانه، از شرق با نوار غزه رژیم غاصب صهیونیستی، از غرب با لیبی، از جنوب با سودان هم مرز است.

6. مساحت: 1 ميليون و هزارو چهارصد و پنجاه کیلومتر مربع • جمعیت: حدود 6/83میلیون نفر،‌ بعنوان پر جمعیت ترین کشور عربی • میانگین سنی : 6/24 سال • اقوام و نژادها: مصري (6/99درصد) ساير 4/0% • زبان های رایج: عربی (رسمی) انگلیسی و فرانسه (در بسیاری فعالیتهای تجاری و اداری) • ادیان و مذاهب: مسلمان (سنی):90%، قبطي 9% ديگر مسیحیان 1%

7. مشخصات و اهمیت کلی کشور مصر اهمیت و جایگاه مصر • کشور مهم جهان اسلام از حیث جمعیت ، وسعت و سطح توسعه و جایگاه عقیدتی در بین مسلمانان • کشور مهم آفریقایی و در حال توسعه • دارای جایگاه مهم ژئوپلتیکی و استراتژیکی در منطقه، و پلی در ارتباطات دریایی جهانی • دارای نقشی مهم در سازمانهای بین المللی و منطقه ای نظیر اتحادیه عرب ، سازمان کنفرانس اسلامی و اتحادیه آفریقا

8. دارای جایگاه مهم از نظر شاخص های اقتصادی میان کشورهای خاورمیانه عربی و شمال آفریقا جدول مقایسه برخی شاخص های اقتصادی مصر و 15 کشورخاورمیانه عربی و شمال آفریقا • (الجزایر ، اردن ، اریتره ، اتیوپی ، تونس ، سودان ، سوریه ، سومالی ، فلسطین ، چاد ، لبنان ، لیبی ، مغرب ، موریتانی ، جیبوتی)

9. ساختار اقتصادی وضعیت کلی اقتصاد • بيشتر مبتني‌ بر خدمات ،صنعت بویژه نفت ،گردشگری و تا حدودی کشاورزی • آغاز توسعه و اصلاح ساختارهای اقتصادی از ابتدای دهه 90 • پیشترفت های چشمگیر در زمینه خصوصی سازی و اصلاح قوانین اقتصادی • افزایش قابل ملاحظه روند سرمایه گذاری ها، حجم معاملات تجاری وثبت شرکت ها • گسترش بازار های آزاد و تجارت بین المللی

10. جهانگردي (دربخش خدمات ) و ترانزيت از طريق كانال سوئز بعنوان مهمترین منبع کسب درآمد ارزی • دروازه اصلی ورود به بازارهای شمال آفریقا • توزیع نا برابر در آمد ملی و فقر گسترده ، نرخ بالای بیکاری • وابستگی شدید به کمک های خارجی بخصوص آمریکا • تمرکز زیاد جمعیت و مراکز دولتی و صنعتی در پایتخت • توسعه نیافتگی مناطق دور از پایتخت

11. شاخص های اقتصادی (سال2012) مأخذ: the world factbookسال‌2007

12. سرمایه گذاری خارجی: • امضای بیش از 40 موافقت نامه سرمایه گذاری با کشو رهای مختلف • مهمترین زمینه های سرمایه گذاری: پتروشیمی ،گازطبیعی،فن آوری اطلاعات و ارتباطات،خدمات و تجهیزات آموزشی،توسعه بنادر و خدمات مناطق آزاد تجاری و بنادر: • وجود هفت منطقه فعال تجاری به نامهاي :نصر، اسكندريه، داميته، اسماعيليه، ششم اكتبر، سوئز و پورت سعيد

13. وضعیت کشاورزی • سومین بخش مهم اقتصاد بعد از خدمات و صنعت • تأمین 7/14 درصد از توليد ناخالص‌ داخلي‌ • محصولات‌ عمده‌ كشاورزي‌ و دامی مصر: پنبه‌، برنج‌، نيشكر، ذرت‌، گندم‌، لوبيا، علوفه‌، سيب‌زميني‌، پياز، سير، گاو، گاوميش‌، بز، گوسفند، شتر، ماهي‌، ميگو.

14. وضعیت بخش صنایع • دومین بخش اقتصادی پس از خدمات با 4/37 درصد سهم در تولید ناخالص داخلی • عمده ترین صنایع : شيشه‌، سيمان‌، فرآوري مواد غذايي‌، نفت‌، مواد شيميايي‌ ، مصالح‌ ساختماني‌ ، نساجي‌ ، صنايع‌ فلزي‌

15. صنعت توریسم : • يكي از مراكز قديمي تمدن و داراي جاذبه‌هاي زياد براي گردشگران • تسهيلات و اقدامات دولت در جهت افزايش شمارتوريست‌ها : • واگذاري مديريت هتل‌ها به بخش خصوصي • معافيت مالياتي براي سرمايه گذاري در بخش گردشگري توسط بخش خصوصي • افزايش خدمات شركت‌هاي هواپيمايي • ايجاد مراكز جديد توريستي • اعمال سياست جديد نرخ تبديل دلار آمريكا در مقابل پوند مصر (لازم به ذكر است با وقوع شرايط بي ثباتي در كشور مصر، صنعت گردشگري دچار لطماتبيشماري شده است كه پیش بینی می شود پس از پایان یافتن تحولات سیاسی و بازگشت ثبات امنیتی، این کشور بتواند بیش از پیش گردشگر به خود جذب کند. ثبات سیاسی، کاهش خشونت و تبلیغات مجدد جهت جلب اعتماد گردشگران از راهکارهای مطرح برای بازگشت این صنعت به حالت عادی خود محسوب می شود.)

16. صنعت فولاد: • داراي رتبه سوم در صادرات بعد از آفريقاي جنوبي و ليبي در ميان كشورهاي آفريقايي • داراي مزيت رقابتي بدليل پايين بودن قيمت فولاد توليدي نسبت به بازار جهاني • توليد 9 ميليون تن فولاد در سال • عرضه كننده فولاد به بازارهای بین المللی • صنعت نساجی : • صنعت در آمد زا و مهم مصر • 27 درصد توليدات بخش صنعتي • رتبه دوم در توليدات صنعتي بعد از مواد غذايي • حمایت شدید دولت بویژه در بخش نخ ریسی و بافت پارچه (اين صنعت به دليل بحران مالي جهاني و هزينه بالاي توليد با افزايش قيمت انرژي، در حال حاضر دچار ركود شده است كه دولت شديدا در حال تلاش براي حفظ اين صنعت مي باشد)

17. صنعت نفت و پتروشیمی: • نقش مهم نفت در توسعه و رشد اقتصادي و كسب 40% درآمدهاي صادراتي كشور از اين بخش • اتخاذ استراتژي 20 ساله براي توليد 15 ميليون تن محصولات نفت و پتروشیمی به ارزش 10 ميليارد دلار • تولید روزانه 711 هزار بشكه نفت • صنعت شیلات: • تولید 1 ميليون تن محصول در سال • واردات211 ميليون دلار ماهي منجمد از كشورهاي هلند، ژاپن، نروژ، ايرلند، اسپانيا، كره جنوبي • فعال بودن صنعت ماهيگيري در درياي مديترانه، درياي سرخ و برخی دریاچه ها و رودخانه نيل

18. صنعت حمل ونقل دریایی : • قرار گرفتن در مسیر حمل ونقل دریایی جهان • وجود 28 بندر فعال • عبور شاهرگ حیاتی شرق – غرب (کانال سوئز) از قلمرو این کشور • افزایش ناوگانهای کانتینربر • فعالیت بعنوان يک مرکز ترانزیت کالا و دروازه اصلی ورود به بازار های شمال آفریقا

19. وضعیت بخش معدن • داراي‌ معادن مختلف مانند:‌ • نفت ،گاز طبیعی ،سنگ‌ آهن‌، فسفات‌ ،نمک ،سرب‌، روي‌، قلع،مس • وضعیت بخش انرژی • وجود ذخایر کافی انرژی • تامین انرژی مورد نیاز از محل منابع داخلی گاز سوز بودن حدود 90% از صنايع مصر • وجود 9 مركز تصفيه در شهرهاي اسكندريه، قاهره، النصر، سوئز و اسيوط

20. روند حجم مبادلات جدول روند حجم مبادلات مصر طی سال های 2011-2006 واحد ارزش:ميليارد دلار ارزش: میلیارد دلار منبع :ITC

21. نمودار روند حجم مبادلات مصر طی سال های 2009-2006 واحد ارزش:ميليارد دلار

22. 50 قلم كالاهاي عمده صادراتي كشور مصر به جهان 2009 واحد ارزش:هزار دلار

23. واحد ارزش:هزار دلار

24. واحد ارزش:هزار دلار

25. واحد ارزش:هزار دلار

26. واحد ارزش:هزار دلار

27. كشورهاي واردكننده كالا ازمصر ارزش : میلیون دلار منبع: ITC

28. 50 قلم كالاهاي عمده وارداتي كشور مصر به جهان 2009 واحد ارزش:هزار دلار

29. واحد ارزش:هزار دلار

31. واحد ارزش:هزار دلار

32. واحد ارزش:هزار دلار

33. كشورهاي صادركننده كالا به مصر منبع :ITC ارزش : میلیون دلار

34. نظام تجاری مصر • عضویت در سازمان جهانی تجارت • آغاز برنامه اصلاحات اقتصادی از سال 1990 و پیشترفت های جدی در اغلب شاخص های تجاری • پیشرفت در رفع موانع تجاری ،حذف عمده ضوابط و موانع غیر تعرفه ای و کاهش حمایت های تعرفه ای • تصویب قانون جدید ضد قیمت شکنی ،اقدامات حفاظتی و جبرانی در سال 1998 و اعلام به سازمان جهانی تجارت • تدوین قوانین جدید در حوزه مالکیت فکری به منظور تطبیق با قوانین سازمان جهانی تجارت • دادن برخی تعهدات تحت موافقت نامه های عمومی تجارت خدمات در بخش ساخت و خدمات مهندسی مرتبط به سازمان تجارت جهاني.

35. اصلاح رژیم تجاری با تاکید بر کاهش موانع غیر تعرفه ای و اتکای بیشتر بر تعرفه • متوسط حداکثر نرخ تعرفه های قابل اعمال در سال 2009 : حدود 8/36 درصد • کاهش ميانگين تعرفه‌هاي در حالاعمال اين كشور از 8/26 در سال 1998 به حدود 7/16 درصد در سال 2009

36. جدول تعرفه های وارداتی مصر منبع:wto

37. عضويت در سازمان ها بین المللی و ترتیبات تجاری جهانی و منطقه ای : • ABEDA, ACCT, AfDB, AFESD, AMF, AU, BSEC (observer), CAEU, COMESA, EBRD, FAO, G-15, G-24, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICCt (signatory), ICRM, IDA, IDB, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, IMSO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, LAS, MIGA, MINURSO, NAM, OAPEC, OAS (observer), OIC, OIF, OSCE (partner), PCA, UN, UNAMID, UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO, UNITAR, UNMIL, UNMIS, UNOMIG, UNRWA, UNWTO, UPU, WCO, WFTU ,wto, WHO, WIPO, WMO, • D8 (شامل ایران ،اندونزی،بنگلادش،نیجریه ،پاکستان،مصر،ترکیه،مالزی) • بازار مشترک جنوب و شرق آفریقا ((comesa • موافقت نامه تجارت آزاد عربی(gafta) • پروتكل كوییز(qiz)2004( مصر، اسراییل و آمریكا )Qualifing industral zoens • موافقت نامه اروپا-مدیترانهبا اتحادیه اروپا (با مشارکت اردن، الجزایر، لبنان، مغرب ،تونس، اسراییل، فلسطین). • موافقتنامه دسته جمعي براي ايجاد منطقه تجارت آزاد با كشورهاي عرب جنوب مديترانهمعروف بهبيانيه اقادير(شامل تونس، لبنان، مغرب و اردن)

38. فصل دوم روابط دو جانبه سیاسی- اقتصادی و بازرگانی جمهوری اسلامی ایران و مصر

39. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی روابط سیاسی • روابط حسنه قبل از شروع جنگ سرد و ازدواج ولیعهد ایران با خواهر پادشاه مصر • کودتای ژوییه 1952 در مصر و متعاقب آن کودتای 28 مرداد 1332 در ایران و تیرگی تدریجی روابط • قطع روابط بدلیل نگرش ها و روشهای متفاوت در سطح بین المللی و منطقه ای • برقراری مجدد روابط در 1970 • مرگ ناصر و آمدن سادات و بهبود روابط و حمایت ایران از مصر در جنگ 1973 با اسراییل و قرارداد سینا • کمک های اقتصادی ایران به مصر و حمایت از صلح سادات با اسراییل و قرارداد کمپ دیوید • برگزاری نخستین اجلاس کمیسیون مشترک دو کشور و امضای موافقت نامه بازرگانی، 1353 (1974) • برگزاری دومین اجلاس کمیسیون مشترک دو کشور در مصر، 1355 (1975)

40. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ایران روابط سياسي‌ • وقو ع انقلاب اسلامی و تیرگی مجدد و قطع روابط بدلیل: • مخالفت جمهوری اسلامی با قرار داد کمپ دیوید • متهم کردن ایران به دخالت در امور داخلی کشور های عربی از سوی مصر • پذیرش شاه توسط مصر • حمایت مصر از عراق در جنگ با ایران • کاهش روابط به سطح دفتر حافظ منافع • سال 1366 تعطیلی دفتر حفاظت منافع ایران در مصر • سال1370 بازگشایی مجدد دفاتر حفاظت منافع دو کشور

41. تنش زدایی در روابط ایران ومصر از اواخر دهه 80 در اثر: • پایان جنگ ایران و عراق • حمله عراق به کویت و محکوم کردن آن توسط ایران • اتخاذ سیاست تنش زدایی در سیاست خارجی ایران و بهبود روابط در عرصه بین المللی • روابط ايران و مصر در سالهاي اخير • تاکید دولت مبنی آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران برای توسعه روابط با مصر • انجام برخی مذاکرات در سطح معاونان وزارت امور خارجه • در مجموع: • - روابط دو کشور در سطح پایین بوده است اما قطع نبوده است.- روابط دو کشور علاوه بر مسایل دو جانبه متاثر از تحولات منطقه ای نیز می باشد.

42. روابط اقتصادي‌ بين‌ دو كشور • زمینه های همکاری روابط نمایشگاهی - برگزاری دو نمایشگاه اختصاصی ایران در قاهره در سالهای 1378 و 1379 - حضور مصر در بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی تهران و نمایشگاه تجارت اسلامی - نمایشگاه اختصاصی مصر در تهران در سال 1380 • -مقرر است شركت سهامي نمايشگاه بين المللي در چهل و پنجمين نمايشگاه بين المللي قاهره در اسفند ماه 1390 شركت نمايد.

43. سرمایه گذاری مشترک در صنایع نساجی : • تشکیلشرکت مشترک نساجی و بافندگی مصر و ایران ( میراتکس )در قبل از انقلاب • شرکت منظم ایران در جلسات مجمع عمومی • 49% سهام شركت متعلق به ايران مي باشد • سرمایه گذاری مشترک در صنایع نیشکر • توافق در سال 1354 جهت احداث 5 کارخانه تولید شکر از نیشکر توسط مصر در خوزستان • تأمین هزینه ها از محل بدههای مصر به ایران • کشتیرانی : ( شرکت مشترک کشتیرانی ایران و مصر) • میزان سهام ایران و مصر به ترتیب 51 و 49 درصد • دفتر مرکزی در تهران و دارای دفاتری در شهرهای اسکندریه ،پورت سعید ، دامیته و سوئز • عملکرد نسبتاً خوب ولی بعلت سیاستهای جدید مصر در توسعه خصوصی سازی چندان فعال نیست

44. همکاری های بانکی و بیمه ای : • بانک مشترک ایران و مصر • تاسیس بانک توسعه مصر و ایران سال 1975 بین دو کشور • در سال 2004 سهم ایران از 20% به 40% افزایش یافت. • این بانک 14 شعبه در مصر و 1 دفتر نمایندگی در تهران دارد • استفاده بانكهاي ملي، صادرات،ملت، توسعه صادرات و پارسيان ايران از قرارداد ريفاينانس منعقده در سال 2007 • بانكهاي توسعه صادرات، سامان، پارسيان و تجارت ايران داراي روابط كارگزاري در سطح محدود با اين بانك مي باشند. • بانک توسعه صادرات و صندوق ضمانت صادرات • بانک توسعه صادرات ایران با 4 بانک مصری رابطه کارگزاری دارد • بانکهای مصری مورد قبول بانک توسعه صادرات ایران عبارتند از: • MISR IRAN DEVELOPMENT BANK • EGYPTION SAUDI FINANCE BANK • اختصاص پوشش های بیمه ای کوتاه مدت (70 میلیون دلار ) و ميان مدت (140 میلیون دلار) توسط صندوق ضمانت صادرات ایران به مصر .

45. همکاری میان اتاقهای بازرگانی دو کشور: -دیدار رییس اتاق بازرگانی ایران و هیاتی از بخش خصوصی از مصر در سال 1377 - دیدار رییس اتحادیه عمومی اتاقهای بازرگانی مصر از ایران در سال 1379 - امضای یادداشت تفاهم همکاری میان اتاقهای بازرگانی دو کشور در سال 1383 - امضاي يادداشت تفاهم تشكيل شوراي بازرگانان ايران و مصر - تبادل اسامی جهت تشکیل شورای شورای مشترک بازرگانان توسط اتاقهای دو کشور و عدم موفقیت در تشکیل آن تا کنون - سفر جناب آقاي نهاونديان رييس اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران و هيات همراه به مصر 1389 همکاری در زمینه صنعت خودور شركت ايران خودرو - ايجاد نمايندگي توزيع در بازار مصر از سال 2006 - همكاري ميان شركت توسعه صادرات صنعتي ايران و ايران خودرو با شركت هاي الامل و جاك مصر - توافق جهت فروش خودروي سمند به مصر در سال 2007 - احداث خط توليد پژو پارس در مصر در سال 2007 و صادرات بيش از 2300 دستگاه خودرو تاكنون

46. شركت سايپا • شركت سايپا • حضور در بازار مصر از سال 1377 • صدرو 300 دستگاه پك كامل CKD طي سال 80 لغايت 83 از طريق شركت سايپا • تعهد طرف ايراني جهت صدور 8000 دستگاه پرايد به مصر تا سال 2007 (بدليل عدم امكان اخذ ويزا و اعزام نفرات فني به منظور پشتيباني از خودروهاي صادر شده تاكنون 506 دستگاه صادر شده است.) • ايجاد نمايندگي و صادرات خودروهاي صبا و نسيم در سال 1384 و ادامه همكاري با نماينده جديد در سال 1387 و صادرات بيش از 1500 دستگاه خودرو سايپا 132 • حضور در نمايشگاه بين المللي خودروي مصر در ژانويه 2011 با معرفي محصولات جديد از جمله تيبا، سايپا 111، سايپا 132 و وانت شوكا • - از اصلي ترين مسائل پيش رو، حضور بسيار پررنگ رقباي چيني و محدوديتهاي اخذ ويزا همچنين ارائه اعتبار و تسهيلات ارزان قيمت مالي جهت خريد به نمايندگاه خودروهاي رقيب مي باشد.

47. « جدول زیر ساختهای روابط اقتصادی با کشور مصر »

48. مبادلات تجاری جمهوری اسلامی ایران و مصر منبع :گمرک ارزش: هزار دلار

49. نمودار صادرات و واردات به/از مصرطی سال های 90-1384 ارزش: هزار دلار

50. اقلام عمده صادراتي ايران به مصر سال 1388