کنوانسيون تغيير آب و هوا ،پروتکل کيوتو و مكانيسم توسعه پاك ( CDM ) و درآمدزايي از مديريت پسماند

1. ارائه: كاوه حاتمي دفتر محيط زيست و توسعه پايدار وزارت جهاد كشاورزي 1390/10/19 Kavehh_h@yahoo.com نمايشگاه بين المللي مديريت پسماند، بازيافت و بيومس کنوانسيون تغيير آب و هوا،پروتکل کيوتو و مكانيسم توسعه پاك (CDM ) ودرآمدزايي از مديريت پسماند

2. کنوانسيون تغيير آب و هوا و اهداف آن Climate Change Convention • کنوانسيون تغيير آب و هواي سازمان ملل متحد در اجلاس محيط زيست و توسعه سازمان ملل (اجلاس ريو) در ريودوژانيرو برزيل در سال 1992 آغاز شد و در ماه مارس 1994 به اجرا درآمد. )(UNFCCC • هدف نهايي کنوانسيون: تثبيت ميزان انباشت گاز هاي گلخانه اي در سطوح سالم و بي خطر • در نظر گرفتن موضوع تغيير آب و هوا در سياست ها و برنامه ريزي هاي توسعه

3. مقدمه و نحوه شكل گيري كنوانسيون تغييرات آب و هوا • به دليل افزايش 0/6 درجه سانتيگرادي دماي زمين كه سبب تشديد انتشار گازهاي گلخانه اي گرديده است و همچنين تغييرات در سيستم آب و هوايي كره زمين نظير : تغيير در زمان چرخش فصل، تغيير روند بارندگي، تغيير در اكوسيستمها، دسترسي به منابع آب و غذايي، بروز مهاجرتهاي گسترده و ... سران جهان در احلاس زمين جهت تثبيت غلظت گازهاي گلخانه اي به حدي كه سبب تعارض بين انسان و محيط زيست نگردد، كنوانسيون تغيير آب و هواي ملل متحد را در سال 1992 پذيرفتند. • قانون الحاق ج.ا. ايران به كنوانسيون مذكور در سال 1375 ( 1996) به تصويب مجلس شوراي اسلامي و در همان سال به تاييد شوراي نگهبان رسيد.

4. ساختار كنوانسيون • كنفرانس متعاهدين (Conference of the parties=COP)= عاليترين مرجع تصميم گيري كنوانسيون كه سالي يكبار تشكيل ميشود و آخرين آن كپنهاگ بود. • كنفرانس اعضا ذيل پروتكل كيوتو (Conference of the parties, serving as the meeting of the parties=COP/MOP) كه بعد از لازم الاجرا شدن پروتكل كيوتو همزمان با كنفرانس اعضا سالي يكبار تشكيل ميگردد. • ركن فرعي اجرايي (Subsidiary Body for Implementation=SBI) كه سالي دوبار تشكيل جلسه ميدهد.

5. ساختار كنوانسيون • ركن فرعي علمي- فني (SBSTA= Subsidiary Body for Scientific and Technological Advice ) كه سالي دوبار جلسات آن تشكيل مي شود. • كارگروه ويژه در خصوص همكاريهاي بلند مدت ذيل كنوانسيون (Ad hoc Working Group on Long-termCooperative Action under the Convention= AWG-LCA) كه تعداد جلسات آن در هر COP تعيين مي گردد و هشتمين اجلاس آن در COP15 برگزار شد.

6. ساختار كنوانسيون • كارگروه ويژه در خصوص تعيين تعهدات بيشتر ذيل پروتكل كيوتو (Ad hoc Working Group on further commitments for Annex 1 parties under Kyoto Protocol= AWG-KP) كه تعداد جلسات آن در CMP تعيين مي گردد كه دهمين اجلاس آن در COP15 برگزار شد. • هيات بين الدول تغييرات آب و هوايي (IPCC ) متشكل از هزاران كارشناس و دانشمند از سراسر جهان كه فراهم آورنده پايه علمي كنوانسيون جهت بررسي هاي علمي تغييرات آب و هوايي، آثار سو تغييرات آب و هوايي و نحوه سازگاري با آنها و نيز روشهاي كاهش انتشار مي باشد. آخرين گزارش كه چهارمين آن در نوع خود بود در سال 2007 در بالي اندونزي (COP13) ارائه گرديد و موعد ارائه گزارش بعدي سال 2011 خواهد بود. مرجع ملي IPCC در ايران سازمان هواشناسي مي باشد.

7. نكات برجسته اجلاسهاي گذشته • 7-COP مراكش، اكتبر/نوامبر 2001 ==< پيمان مراكش (Marrakech Accord). • تصميمات اين پيمان امكان تصويب و اجراي پروتكل را براي كشورها فراهم نمود. • تصريح در روشهاي اندازه گيري ميزان انتشار، كاهش و جذب دي اكسيد كربن توسط چاهكها در حوزه تعهدات پروتكل كيوتو، چگونگي انجام مكانيسمهاي همكاري هاي مشترك در قالب پروژه و سيستم تجارت انتشار و قوانين لازم براي اطمينان از پايبندي به تعهدات • تاسيس صندوق ويژه تغيير آب و هوا براي كمك به كشورهاي در حال توسعه و كمتر توسعه يافته براي تطبيق با عواقب تغيير آب و هوا، بدست اوردن تكنولوژيهاي پاك و محدود نمودن ميزان انتشار.

8. 7-COP مراكش، اكتبر/نوامبر 2001 ==< پيمان مراكش (Marrakech Accord). • برنامه و پروژه هاي لازمه براي تطبيق پذيري از طريق صندوق انطباق (Adaptation Fund) تامين مالي ميگردند. • پيش زمينه اجلاس 2002 ژوهانسبورگ • تاكيد بر همكاري با تغييرات آب و هوا براي رسيدن به توسعه پايدار و ظرفيت سازي، نوآوري تكنولوژي و همكاري مشترك با كنوانسيونهاي بيابانزايي و تنوع زيستي.

9. نكات برجسته اجلاسهاي گذشته 1- COP/MOP و COP-11 – مونترال كانادا- 2005 • تشكيل كارگروه ويژه در خصوص تعيين تعهدات بيشتر براي كشورهاي ضميمه 1 بر پايه بند 3 پاراگراف 9 پروتكل كيوتو (AWG-KP). • تشكيل كارگروه ويژه در خصوص همكاريهاي بلند مدت (AWG-LCA)

10. نكات برجسته اجلاسهاي گذشته 3- COP/MOP و COP-13 – بالي اندونزي دسامبر 2007 • تصويب برنامه عمل بالي (Bali Action Plan) يا نقشه راه بالي (Bali Road Map) در 5 محور : • ديدگاه مشترك Shared Vision • اقدامات بيشتر براي كاهش Mitigation • اقدامات بيشتر براي سازگاري با تغيير آب و هوا Adaptation • مكانيسمهاي مالي Financial Mechanisms

11. نكات برجسته اجلاسهاي گذشته COP/MOP3 و COP-13 – بالي اندونزي دسامبر 2007 • انتقال تكنولوژي Technology Transfer ، توافقاتي كه در اين زمينه صورت گرفت عبارتند از : -ايجاد موسسات ساختاري موثرتر براي حمايت از فعاليتهاي مرتبط با انتقال تكنولوژي • درخواست از GEF براي حمايت از انتقال تكنولوژي • تصريح بر رژيم تعهدات آتي در كشورهاي صنعتي بعد از 2012 • موافقت آمريكا براي مشاركت بيشتر در مذاكرات آتي جهاني

12. نكات برجسته اجلاسهاي گذشته 4COP/MOP و COP-14پوزنان- لهستان- 2008 • مرور تعهدات و پيش نويسهاي مربوط به مكانيسمهاي ملي، گزارشات ملي، انتقال تكنولوژي، ظرفيت سازي، اثرات نامطلوب تغييرات آب و هوا و اقدامات مقابله اي • درخواست كنفرانس اعضا براي مشاركت بالاتر در تامين مالي GEF در دوره پنجم خود • تاكيد كشورهاي در حال توسعه بر نگرانيهاي خود در مورد چهارچوب تخصيص منابع، نحوه دسترسي كشورهاي كمتر توسعه يافته و ... شفافيت عملكرد GEF.

13. نكات برجسته اجلاسهاي گذشته COP-15 كپنهاگ دانمارك -2009 حضور فعال ايران در سطح رياست جمهوري و بازتابهاي مثبت از حضور ايران • تقاضاي ايران براي اختصاص 10درصدي هزينه هاي نظامي كشورهاي توسعه يافته براي عمل به تعدات خود و به پاكسازي زمين • درخواست كنفرانس اعضا براي تعهدات بيشتر كشورهاي ضميمه 1 • ارائه راهنماييهاي بيشتر در مورد CDM • گزارش صندوق انطباق و مرور آن • دستور كار كپنهاگ. • CDM تا مرز نابودي پيش رفت

14. نكات برجسته اجلاسهاي گذشته COP-16 كنكان مكزيك دسامبر 2010 • بخاطر شكست تقريبي مذاكرات كپنهاگ و فشار افكار عمومي در مخالفت با توافقات دو يا چند جانبه بجاي تصميمات جامع و فراگير، كنكان احيا كننده روند مذاكرات به شمار مي رود.

15. توافقات كنكون • ايجاد سيستم ثبت اقدامات كشورهاي در حال توسعه براي تطبيق فعاليتهاي صورت گرفته با ميزان حمايتهاي مالي- فني دريافتي • تداوم مذاكرات براي تضمين عدم ايجاد فاصله بين دور اول و دوم پروتكل كيوتو • تقويت مكانيزم توسعه پاك براي جذب سرمايه و تكنولوژي • كشورهاي صنعتي در فرايندي چند جانبه برنامه هاي توسعه و استراتژي هاي كم كربن را توسعه، چگونگي دست يابي ( شامل مكانيزمهاي بازار) ارزيابي و گازهاي گلخانه اي خود را سالانه گزارش ميدهند.

16. توافقات كنكون • بنا نهادن اقدامات اوليه و موسسه اي مورد نياز براي حفاظت از آسيب پذيرها و استفاده از منابع فني و مالي مورد نياز كشورهاي در حال توسعه • اختصاص 30 ميليارد دلار از سوي كشورهاي صنعتي براي اقدامات تغييرات آب و هوايي در كشورهاي در حال توسعه و رساندن آن به 100 ميليارد دلار تا 2020 • صندوق سبز آب و هوا تحت نظر كنفرانس اعضا

17. توافقات كنكون • تاسيس چهارچوب تطبيق كنكون: برنامه ريزي و اجراي بهتر پروژه هاي انطباق در كشورهاي در حال توسعه از طريق حمايتهاي فزاينده مالي و فني شامل فرآيندي شفاف براي ادامه كار بر روي تلفات و خسارات • ايجاد كميته اجرايي تكنولوژي و مركز شبكه تكنولوژيهاي تغيير آب و هوا در راستاي افزايش حمايت از اقدامات انطباق و كاهش انتشار

18. نكات برجسته اجلاسهاي گذشته COP-17 دوربان آفريقاي جنوبي تمديد پروتكل كيوتو به مدت 5 سال از ژانويه 2013 الي دسامبر 2017يا 2020 ميزان انتشار گازهاي گلخانه اي توسط كشورهاي توسعه يافته بايد تا سال 2020 بين 25 الي 40 درصد كاهش يابد. توافق گرديد كه در چارچوب هدف بلند مدت و هدف نهائي از كنوانسيون و برنامه عملي بالي ، مذاكرات جهت دست يابي به يك هدف جهاني براي كاهش انتشارگازهاي گلخانه اي تا سال 2050 ، ادامه يافته و نتايج آن در کنفرانس اعضاء هجدهم مورد بررسي قرار گيرد.

19. COP-17 دوربان آفريقاي جنوبي تاسيس كارگروه ويژه برنامه دوربان براي بهبود عملكرد جهت ايجاد پيماني جديد و فراگيرتر از پروتكل كيوتو ، بطوريكه اين پيمان تمام كشورهاي توسعه يافته از جمله امريكا و در حال توسعه از جمله چين و هند را در برگيرد. كارگروه ويژه برنامه دوربان براي تسريع عملكرد بايد كار خود را از نيمه اول سال 2012 شروع نموده و حداكثر تا سال 2015 به اتمام برساند. نكات برجسته اجلاسهاي گذشته

20. گزارش ملي • در راستاي اجراي تعهدات به كنوانسيون تغيير آب و هوا، گزارش طرح ملي تغيير آب و هوا در پنج بخش تحت عناوين ذيل تدوين شده و براي نظر خواهي در اختيار ارگانهاي ذيربط قرار گرفت و هم اكنون در دسترس عموم قرار دارد و شامل موارد ذيل است: ۱- گزارش وضعيت ملي (National Circumstances Report) ۲- گزارش سياهه گازهاي گلخانه‌اي (National GHGs Inventory) ۳- گزارش روشهاي كاهش انتشار (National GHGs Mitigation Policies) ۴- گزارش ارزيابي آسيب پذيري و تطبيق (Vulnerability & Adaptation Assessment) ۵- گزارش استراتژي‌هاي ملي پيشنهادي در قبال تغيير آب و هوا (National Proposed Strategies to Address Climate Change)

21. اثر گلخانه اي Greenhouse Effect

22. برخي آثار تغييرات آب و هوا خشكسالي- طوفان- اتش سوزي خسارت به تنوع زيستي- نروژ-2012

23. برخي آثار تغييرات آب و هوا خسارت به تنوع زيستي- نروژ-2012

24. برخي آثار تغييرات آب و هوا تغيير دمايي زمين تا انتهاي قرن 21 IPCC 2007 خسارت اكولوژيكي

25. گاز هاي گلخانه اي Greenhouse Gases (GHGs) 1- دي اکسيد کربن (CO2) 2- متان (CH4) 3- اکسيد نيتروژن (N2O) 4-هيدرو فلوئورو کربن ها (HFCs) 5- پر فلوئورو کربن ها (PFCs) 6- هگزا فلوريد گوگرد (SF6)

26. ميزان تاثير گاز هاي گلخانه اي بر گرمايش جهانيThe Effectiveness of GHGs on Global Warming 1- دي اکسيد کربن 1 2- متان 21 3- اکسيد نيتروژن 310 4- هيدرو فلوئورو کربن ها 11700-140 5- پر فلوئورو کربن ها 9200-6500 6- هگزا فلوريد گوگرد 23900

27. پروتکل کيوتو و اهداف آن The Kyoto Protocol در اولين اجلاس اعضاي کنوانسيون (COP1) در برلين تصميم بر آن بود که پس از سال 2000 ميلادي تعهداتي در زمينه کاهش ميزان گاز هاي گلخانه اي براي کشور هاي ضميمه 1 در نظر گرفته شود. در سومين اجلاس اعضا در کيوتو ، مجموعه اي از تعهدات لازم الاجرا براي اعضاي ضميمه 1 ( 38 کشور صنعتي و 11 کشور اروپاي مرکزي و شرقي) تعيين شد تا طي دوره سالهاي 2008 تا 2012 متعهد شوند که ميزان انتشار گاز هاي گلخانه اي (GHG) خود را به طور متوسط به 2/5 درصد کمتر از ميزان انتشار خود در سال 1990 برسانند. اين تعهد ، پروتکل کيوتو ناميده مي شود. اين پروتکل همچنين به اين کشور ها اجازه مي دهد تا به انتخاب خود هر يک از اين شش گاز گلخانه اي را در کشور خود و يا در يک کشور ديگر کاهش دهند و از آن کشور گواهي کاهش انتشار دريافت کنند و به جاي تعهد خود به سازمان ملل متحد ارايه دهند. پروتكل كيوتو در سال 1997 در سومين اجلاس كنوانسيون در كيوتوي ژاپن تصويب شد و در سال 2005 با الحاق 55 كشور لازم الاجرا گرديد و در حال حاضر 190 عضو دارد. دولت ج.ا. ايران از سال 2005 عضو پروتكل كيوتو شد

28. پروتکل کيوتو تعهدات کاهش انتشار کشور هاي پيشرفته صنعتي (اعضاي ضميمه 1 )Annex I countries Emission Reduction commitment

29. پروتکل کيوتو مکانيسم هاي انعطاف پذير از آنجا که هزينه هاي کاهش انتشار براي کشور هاي عضو ضميمه1(کشور هاي صنعتي) بالا ست ، پروتکل کيوتو مکانيسم هاي انعطاف پذيري را ايجاد کرده است تا با بکار گيري آن در روشي مقرون به صرفه و انعطاف پذير ، به اهداف اين پيمان جامعه عمل بپوشاند. اين مکانيسم ها عبارتند از : مکانيسم توسعه پاک (CDM) اجراي مشترک (JI) تجارت انتشار (ET)

30. پروتکل کيوتو مکانيسم هاي انعطاف پذير مکانيسم توسعه پاک (CDM) : پروژه هايي است که توسط کشور هاي پيشرفته (عضو ضميمه 1 ) به منظور اجراي تعهدات خود در زمينه کاهش انتشار گاز هاي گلخانه اي و همچنين کمک به توسعه پايدار کشور هاي در حال توسعه (اعضاي غير ضميمه 1 ) در کشور هاي در حال توسعه انجام مي شود و کشور هاي پيشرفته به ازاي انجام کاهش انتشار گاز هاي گلخانه اي ، گواهي کاهش انتشار (CER) (گواهي کربن) دريافت مي کنند. اجراي مشترک (JI) : پروژه هايي است که از طريق سرمايه گزاري يک کشور پيشرفته در يک کشور پيشرفته ديگر به منظور اجراي تعهدات کاهش انتشار انجام مي شود. (کشور هاي پيشرفته صنعتي با تعهدات کاهش انتشار متفاوت) تجارت انتشار (ET) : با توجه به اينکه هر يک از اعضاي ضميمه 1 تعهد مستقلي در زمينه کاهش انتشار گاز هاي گلخانه اي دارد ، در راستاي اين تعهدات اگر کشوري نتواند سهم تعهدات خود را در زمينه کاهش انتشار برآورده نمايد مي تواند از کشور هاي صنعتي ديگر که بيش از سهم خود کاهش انتشار انجام داده اند مجوز انتشار خريداري نمايد . به اين موضوع تجارت انتشار مي گويند.

31. منطق اقتصادي مکانيسم هاي انعطاف پذير پروتکل کيوتو Cost of abatement is less for Company A Can reduce 1000 tons CO2E at €2/ton = €2000 Can reduce 1000 tons CO2E at €6/ton = €6000 SELL BUY 1000 tons CO2E at €4/ton = €4000 €2000 Profit €2000 Savings Company A - Seller Company B - Buyer

32. پروتکل کيوتو مکانيسم توسعه پاک و همکاري هاي مشترک

33. قيمت گواهي کاهش انتشار (گواهي کربن) در بازار اروپاCER price in European Carbon Market (Euro/ton)

34. توزيع پروژه هاي ثبت شده بر حسب مناطق جغرافيايي

35. توزيع پروژه هاي ثبت شده از نظر مقياس

36. گواهي هاي کاهش انتشار ثبت شده توسط کشور هاي ميزبان (در حال توسعه)

37. تعداد گواهي هاي کاهش انتشار درخواست شده و ميزان گاهي هاي کاهش انتشار ثبت شده

38. پروژه هاي ثبت شده توسط کشور هاي ميزبان (در حال توسعه)

39. مکانيسم توسعه پاک و ساختار اجرايي آن

40. مکانيسم توسعه پاک : هزينه ثبت پروژه ها Registration Fee of CDM projects

41. محدوده هاي کاري پروژه هاي مکانيسم توسعه پاک

42. پروژه هاي مكانيسم پاك در ايران لزوم ورود فعال ايران به اين گونه پروژه هاي در راستاي رسيدن به اهداف مختلف اقتصادي- اجتماعي و سياسي در حال حاضر كشور ايران در سطح بين الملل نهمين كشور آلوده كننده جهان شناخته مي شود. هدف از اجراي اين طرحها تبديل چالش به فرصت با توجه به وضعيت موجود ايران در كنوانسيون = ضميمه 2 شناخت زمينه هاي كاري آلاينده و فعاليت در راستاي كاهش انتشار

43. پروژه هاي مكانيسم پاك در ايران و جهان • دوره نخست طرحهاي توسعه مكانيزم پاك از سال 2012-2005 بمدت 7 سال طول كشيد. جهان : بيش از 3771 پروژه 826,356,085 : CER • سهم ايران : 7 پروژه • 664315 :CER • 6 پروژه در بخش كشاورزي • 1 پروژه در بخش نفت • بيش از 20 پروژه در مراحل مختلف اوليه

44. پروژه هاي ايراني مكانيسم توسعه پاك

45. پروژه هاي ايراني مكانيسم توسعه پاك

46. انعطاف پذيري پروژه هاي مشابه را تحت يك روند و با استفاده از اسناد مشابه مي توان معرفي نمود. بعنوان مثال تكرار يك پروژه مشابه در مناطق مختلف.

47. برخي زمينه هاي كاري در حال حاضر 150 زمينه كاري ( متدولوژي) وجود دارد كه در بسياري از آنها در كشور قابل اجرا هستند.

48. برخي زمينه هاي كاري • ساخت كارخانه هاي كاغذ سازي از پسماندهاي كشاورزي • ساخت نيروگاههاي زيست توده • تغيير و تبديل نوع سوخت مصرفي به سوختهاي پاك • استفاده از روشهاي كاهنده مصرف برق و سوخت • تعويض لامپ • استفاده از منابع انرژي تجديد پذير • جهت دريافت اطلاعات بيشتر مي توانيد با ما تماس بگيريد.

49. ضمايم

50. با سپاس از توجه شماThanks for Your Attention