Svifryk í Reykjavík

1. Svifryk í Reykjavík Annar samfélagslegur kostnaður Nagladekk - malbiksslit - mengun Guðbjartur Sigfússon

2. Áhrif nagladekkja á malbiksslit • Menn deila um áhrif nagladekkja á slit • Menn deila um áhrif söltunar á slit og mengun • Borgaryfirvöld hvetja til minni notkunar nagla • Aðrir leggja áherslu á öryggi nagladekkja umfram naglalaus dekk

3. Áhrif nagladekkja á öryggi • Ýmsar erlendar rannsóknir benda til að hætta á alvarlegum slysum myndi aukast um 2-5% ef bílar eru ekki er á nöglum • Helmingun nagladekkja í Oslo myndi fjölga slysum um ca. 3% á vetri

4. Reglur um vetrardekk • Noregur: Vetrardekk skylda – naglar takm.leyfðir • Svíþjóð: Vetrardekk skylda – naglar ótakm. leyfðir • Finnland: Sama og Svíþjóð • Lettland: Sama og Svíþjóð • Slóvenía: Vetrardekk skylda, naglar leyfðir • Sviss: Vetrardekk ekki skylda, naglar leyfðir, hraðatakmörkun • Austurríki: Sama og Sviss • Frakkland: Sama og Sviss • Japan: Naglar bannaðir • Þýskaland: Naglar bannaðir, vetrardekk ekki skylda • USA: Naglar bannaðir í 3-4 fylkjum • Canada: Naglar bannaðir í Ontario

5. Naglanotkun á Íslandi • Naglar fyrst um 1959 í Finnlandi • Á Íslandi fyrst um 1964 • Notkun strax í 98% en 1978 í ca. 65% • Notkun enn 60 - 65% þrátt fyrir áróður

6. Hjólfaraslit • Fólksbíll á 4 nagladekkjum slítur: • Nú: ca. 20 - 25 g/km • Áður: ca. 50 g/km • Við metum malbiksslit um 10.000 tonn/ári • Áhrifaþættir: • Fjöldi nagla í dekki • Þyngd og útkrögun nagla • Umferðarhraði • Veðurfar: snjólétt / þurrt / blautt • Gerð slitlags

7. Naglar og öryggi • Auka naglar öryggið? • Svíar og Finnar telja þá fækka slysum um 30-40% • Norðmenn fundu engan marktækan mun, a.m.k. ekki í Oslo, eftir að skattur var lagður á

8. Kostnaður af notkun nagla • Menn óvíða sammála um kostnað • Aukið öryggi? Þjóðhagslegur kostnaður • Svíar og Finnar leyfa enn óhefta notkun nagla • Afstaða Svía er að breytast

9. Annar þjóðhagslegur kostnaður • Malbiksslit veldur ýmsum vanda • Það veldur rykmengun • Það veldur óhreinindum í umhverfinu • Það veldur kostnaði vegna hreinsunar gatna • Það veldur kostnaði vegna þrifa á bílum • Það veldur kostnaði vegna hreinsunar holræsa • Það veldur kostnaði vegna endurnýjunar malbiks

10. Annar þjóðhagslegur kostnaður • Áætlað malbiksslit í Reykjavík um 10.000 to. • Uppsóp af götum er um 9.000 m3/ári • Kostnaður við förgun uppsóps ca. 5,0 mkr • Malbiksslit gæti numið 60-70% uppsóps • Kostnaður vegna sópunar ca. 80 mkr • Bílaþvottur: t.d. 10.000 b x 4 sk x 1000 kr = 40 mkr/ári • Kostnaður vegna hreinsunar holræsa 5 mkr • Kostnaður vegna end. malbiks ca. 120 mkr.

11. Annar þjóðhagslegur kostnaður • Samanlagt u.þ.b. 250 mkr á ári í Reykjavíkurborg

12. Mótaðgerðir • Vetrarsópun gatna aukin s.l. vetur • Veturna 2000-2005 sópað 12,5 daga að meðaltal • Veturinn 2005-2006 sópað 37 daga • Kostnaður um 6,0 mkr

13. Mótaðgerðir • Gerð var tilraun með rykbindingu • Úðað var 10-20% MgCl uplausn • Sprautað var 5 daga á aðalumferðaræðar • Áhrif reyndust mælanleg lækkun ryks • Kostnaður 1-2 mkr.

14. Nauðsynlegaraðgerðir • Banna notkun nagla þyngri en 1,1g (0.6 g) á fólksbíla • Skylda menn til að aka á vetrardekkjum • E.t.v. setja á naglaskatt á höfuðborgarsvæðið • Auka enn slitstyrk malbiks • Auka og bæta hreinsun og þvott gatna að vetri • Auka til muna rykbindingu með pækli • Þá mun rykmengun í Reykjavík vegna malbiksslits væntanlega verða mun minni

15. Nauðsynlegar aðgerðir • Ef þetta ekki dugir - þá má tímabundið: • Takmarka umferð á viðkvæmum stöðum • Lækka leyfilegan umferðarhraða • Kyrrsetja bíla hins opinbera eftir því sem hægt er