POSTGRESQL Veritabanı Sunucusu

POSTGRESQLVeritabanı Sunucusu Devrim GÜNDÜZ devrim@gunduz.org TR.NET Sistem Destek Uzmanı http://seminer.linux.org.tr http://www.linux.org.tr/belgeler.php http://www.gunduz.org/seminer/pg Bu sunu, herhangi bir izne gerek olmadan istenilen şekilde kullanılabilir. (Kopyalama hakkı en-gel-le-ne mez! :-) )

LKD Seminerleri • Seminer programı, seminer notları ve ayrıntılı bilgiler için; http://seminer.linux.org.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.

GİRİŞ • Bu sunuda aşağıdaki konular anlatılacaktır: PostgreSQL’ in tanıtımı Neden PostgreSQL? Teknik açıdan PostgreSQL PostgreSQL mimarisi PostgreSQL sınırlamaları

GİRİŞ • Bu sunuda aşağıdaki konular anlatılacaktır: PostgreSQL kurulumu PostgreSQL veritabanı araçları PostgreSQL veritabanının güvenliği Veritabanı hakkında ek bilgiler PHP PostgreSQL Fonksiyonları

PostgreSQL nedir? • PostgreSQL, veritabanları için relational modeli kullanan ve SQL standart sorgu dilini destekleyen bir veritabanı yönetim sistemidir. • PostgreSQL aynı zamanda iyi performans veren, güvenli ve geniş özellikleri olan bir DBMS’tir. Hemen hemen tüm UNIX ya da Unix türevi (Linux, FreeBSD gibi) işletim sistemlerinde çalışır. Ayrıca NT çekirdekli tüm Windows sistemlerde de çalıştırılabilir. Tabii ki ücretsiz ve açık kodludur. Kaynak: http://www.postgresql.org

Kimler kullanıyor? • Türkiye’deki belli başlı üniversiteler • Maden Tetkik ve Arama Ens., Şeker Fabrikaları • www.begendim.com • .info ve .org alan adları (www.afilias.com) • http://www.sciencetunnel.com • Cisco • BASF • Red Hat • Chrysler • 3Com • USDA, FDA, ve University of California • ....

PostgreSQL’ in tarihi • PostgreSQL’in geçmişi 1977’de Kaliforniya’ daki Berkeley Üniversitesinde (UCB) yapılan çalışmalara dayanır. UCB’de 1977-1985 yılları arasında Ingres adı verilen relational veritabanı geliştirildi. • Ingres kodu Relational Technologies/Ingres Corporation tarafından satın alındı ve ilk ticari relational veritabanlarından biri oldu.

PostgreSQL’ in tarihi • Berkeley’deki ilişkisel veritabanı sunucusu üzerindeki çalışmalar 1986 – 1994 arasında devam etti ve bu veritabanı Postgres adını aldı. Bu kod ise Illustra tarafından satın alındı ve Informix olarak geliştirilmeye başlandı. • 1994’te SQL özellikleri Postgres’e eklendi ve bu veritabanı Postgres95 adını aldı.

PostgreSQL’ in tarihi • 1996 yılında Postgres tanınmaya başlandı ve kod geliştirmesi için e-posta listesi açılmasından sonra bir çok gönüllü Postgres’i geliştirmek için çalışmaya başladı. Bu aşamadan sonra Postgres son kez adını değiştirdi ve adındaki “95” ekinin yerine daha uygun olan SQL konmasına karar verildi. Bunun nedeni Postgres’in artık SQL standartlarını desteklemesiydi. Böylece PostgreSQL doğdu. • Şu andaki sürümü 7.3.1’tir ve Aralık 2003'te çıkarılmıştır.

Neden PostgreSQL? • PostgreSQL şirketiniz ve işiniz için diğer veritabanı sistemlerinden üstün olarak aşağıdaki özellikleri sunar: • PostgreSQL ile, kimse sizi lisans anlaşmalarını kırmanız durumunda,bu yazılım için lisans maliyeti olmadığı için dava edemez. • Patentli veritabanı satıcılarından daha iyi destek.

Neden PostgreSQL? • Bu, bazı ek avantajları da beraberinde getirir: • Geniş-ölçeklenebilir yayılma ile daha karlı iş modelleri • Herhangi bir aşamada lisansınıza itiraz edilme olasılığının olmaması • Ek lisanslama maliyetleri olmadan genel araştırmalar ve denemeler yapabilme esnekliliği.

Neden PostgreSQL? • PostgreSQL, güçlü destek imkanlarına ek olarak, çalışanlarınızın katkıda bulunabileceği profesyonellerden ve renkli kişiliklerden oluşan bir takıma sahiptir. • Personel giderlerinde çok ciddi tasarruf imkanı • Yazılımımız, diğer önde gelen patentli veritabanlarına göre daha az ayar ve bakım gerektirme gereksinimleri için tasarlanmış ve yaratılmıştır.Bununla beraber, özelliklerinden, kararlılığından ve başarımından hiçbirşey kaybetmemiştir.

Neden PostgreSQL? • Buna ek olarak, eğitim programlarımız diğer patentli veritabanı üreticilerine göre maliyet etkin ve pratik olarak gösterilmektedir. • Çoğu patentli veritabanının aksine, firmalar PostgreSQL' in uzun yıllar boyunca yüksek aktiviteli işlerde hiç bir zaman göçmediğini belirtmektedirler. Bir kez bile değil. PostgreSQL sadece çalışır. • Efsanevi güvenilirlik ve kararlılık

Neden PostgreSQL? • Kaynak kodu herhangi bir ücret ödenmeden alınabilir. Eğer personeliniz PostgreSQL'i herhangi bir şekilde geliştirmek ya da özelleştirmek isterlerse bunu herhangi bir ek ücret ödemeden minimum çaba ile yapabilirler. • Bu, PostgreSQL' in her gün dünyanın her bir tarafından gelen destekle büyümesini sağlamaktadır. • Çoklu platformda çalışma özelliği

Neden PostgreSQL? • PostgreSQL hemen tüm Unix türevi (son kararlı sürüm ile birlikte 34) üzerinde çalışabilmektedir. • Aynı zamanda, doğal Windows uyumluluğu PostgreSQL 7.4 sürümü ile birlikte gelecektir. • Yüksek hacimli işlemler için tasarlanmıştır.

Neden PostgreSQL? • PostgreSQL' in yüksek hacimli ortamlarda gereksinimleri karşılayabilmesi için MVCC adı verdiğimiz çoklu satır veri saklama stratejisini kullanıyoruz. • Önde gelen patentli veritabanı üreticileri de çeşitli nedenlerle bu teknolojiyi kullanmaktadırlar.

Neden PostgreSQL? • Grafik tabanlı veritabanı tasarım ve yönetim araçları • Veritabanını yönetmek için • pgAdmin • pgAccess • Veritabanı yaratmak için • Tora • Çok sayıda yüksek kalitede grafik arayüzlü araçları vardır.

Teknik açıdan PostgreSQL • Bazı teknik özellikler açısından, PostgreSQL şunları sunar: • %100 ACID uyumlu • ANSI SQL uyumlu • Referential Integrity • Replikasyon (ticari ve ticari olmayan çözümler) ana veritabanının (master) çok sayıda başka veritabanlarına (slave) çoklanmasını sağlar.

Teknik açıdan PostgreSQL • ODBC, JDBC, C, C++, PHP, Perl, TCL, ECPG, Python, and Ruby için doğal arabirimler. • Rules • Views • Triggers • Sequences • Inheritance • Outer-Joins

Teknik açıdan PostgreSQL • Stored Procedures • Kod geliştiriciler işin açık API • Doğal SSL Desteği • UNION, UNION ALL ve EXCEPT sorgularına destek • Doğal Kerberos Yetkilendirmesi • Fonksiyonel ve Partial Indexler • Procedural Diller

Teknik açıdan PostgreSQL • MD5, SHA1, XML ve diğer işlevsel özelliklerin yüklenebilmesi. • Diğer SQL-uyumlu sistemlerle paylaşabilmek için taşınabilir SQL yaratan araçlar. • Özelleştirilmiş, kullanıcı-tanımlı veri tipleri için geliştirilebilir veri tipi sistemi ve hızla gelişen yeni veri tipleri. • Daha az SQL-uyumlu RDBMS'lerden geçişi kolaylaştıran cross-database uyumluluk fonksiyonları

Neden PostgreSQL? • Birden fazla işlemcide rahatlıkla çalışabiliyor. • Çok kullanıcılı sistemlerde daha hızlı erişim sağlar. • Son derece güvenli bir altyapıda çalışır (Linux çekirdeği) • ODBC desteği ile MS ürünleri ile veri aktarımı yapabilir. • Ticari bir veritabanı olmadığı için, hızdan ziyade güvenliğe önem veriyor.

QNX 4.25 SCO OpenServer 5 SCO Unix Ware 7 Solaris 2.5.1-2.7 Sun OS 4.1.14 WinNT/Cygwin BSDI 4.0.1 BeOS 5.0.3 Desteklenen Platformlar • Linux (Kernel 2.0.X ve üzeri) • AIX 4.3.2 • HP – UX 9.0x ve 10.20 • FreeBSD 4.X • IRIX 6.5.6f • MacOS-X Darwin • NetBSD 1.4, 1.4u

PostgreSQL’ in mimarisi • PostgreSQL’in gücü, onun mimarisinden gelir. Ticari veritabanı sistemleri ile ortak olarak PostgreSQL sunucu-istemci ortamında kullanılabilir. Bu hem kullanıcılar hem de geliştiriciler açısında oldukça fazla yarar sağlar. • PostgreSQL kurulumunun kalbi veritabanı sunucu işlemidir (process). • Postmaster olarak adlandırılır .Tek bir sunucu üzerinde çalışabilir.

PostgreSQL’ in mimarisi • Veritabanındaki bilgilere erişebilecek programlar sunucu tarafında çalışır. İstemci tarafındaki programlar, sunucu ile aynı makinede olsalar bile veriye direk olarak erişemezler. • İstemci – sunucu mimarisi, uygulamaların ayrı ayrı makinelerde çalışmasına izin verir. İstemcilerimizi sunucudan ayırmak için bir ağ kurabilir, ve istemci uygulamalarınızı geliştirmek için kullanıcılara uygun bir ortam kullanabilirsiniz.

PostgreSQL’ in mimarisi • İstemci-sunucu mimarisi iş gücünün bölünmesine yardımcı olur. Büyük miktarda veriyi tutabilecek ve erişilebilecek şekilde düzenlenmiş bir sunucu makinesi güvenli bir veri deposu olarak kullanılabilir. • Gelişmiş grafiksel uygulamalar istemciler için geliştirilebilir. • Web tabanlı uygulamalar da istemci tarafındaki işlemlerinizi görebilir.

PostgreSQL’ in mimarisi

PostgreSQL Sınırlamaları • Tablolara eklenen veriler büyüyünce, veritabanlarını kontrol etmek zorlaşır ve veritabanlarının başarımı düşer. Burada PostgreSQL’in bir farkı yoktur. • En fazla büyüklük, disk alanı ve sanal bellekle sınırlıdır. Sınıra yaklaşıldığında, veritabanı yavaşlamaya başlar. • Sanal belleği bile aşacak bir işlem yapıldığında, PostgreSQL’in başarımı fiziksel açıdan çok kötü olacaktır (ya da bir işlem olmayacaktır!). • Burada bahsedilmeyen diğer sınırlamalar işletim sistemi ya da ağın veri iletme hızına bağlıdır. Örneğin, ODBC ile yapılan sorguların sürücüye bağlı olan sınırları vardır. Hafıza ile ilgili sınırlamalar da vardır (çok büyük bir sorgunun sonucu gibi)

Sınırsız 64 TB (Tüm işletim sistemlerinde) Sürüm 7.1 ve sonrasında sınırsız Sürüm 7.1 ve sonrasında 1 GB Sınırsız 1600 Sınırsız PostgreSQL Sınırlamaları • Veritabanı için max büyüklük: • Bir tablo için max büyüklük: • Bir row için max büyüklük: • Bir field için max büyüklük • Tablo içindeki max row sayısı: • Tablo içindeki max column sayısı: • Tablo içindeki max index sayısı: Burada bahsedilen sınırlamalar, fiziksel sınırların haricindeki sınırlardır.

PostgreSQL Veri Tipleri • PostgreSQL, Users’ Guide ve psql’deki \dT komutu ile de görülebileceği gibi oldukça fazla veri tipini destekler. • Sadece SQL standardı değil, kendine özel başka veri tipleri de kullanır. • Serial, inet, circle, polygon...

PostgreSQL Kurulumunun Anatomisi • Uygulamalar (applications), • Yardımcı programlar (utilities) • Veri dizinlerinden (data directories) Ana PostgreSQL uygulamaları (postmaster ve postgres) istemcilerden veri erişimini sağlayan servislerin sunucu tarafındaki kodunu içerirler.

PostgreSQL Kurulumunun Anatomisi • Tipik bir PostgreSQL kurulumu tüm bu bileşenleri bulundurur. • /usr/local/pgsql – Kaynak Kod • /var/lib/pgsql - rpm

PostgreSQL Kurulumunun Anatomisi Ana PostgreSQL dizininin alt dizinleri de aşağıdakigibidir: • Bin • Data • Doc • Lib • Man • Share • include

Kurulum - I (Red Hat Linux - RPM) • PostgreSQL tüm Red Hat sürümleri ile birlikte gelmektedir ve Red Hat üzerinde kolayca kurulmaktadır. • “SQL Database Server” • Eğer elinizde RedHat’ın eski sürümü ya da başka bir Linux sürümü varsa, http://advocacy.PostgreSQL.com/download/?lang=tradresinden 7.3.1 için gereken rpm paketlerini bulabilirsiniz.

Kurulum - II (RedHat Linux - RPM) • 1.Adım : Dosyalar • PostgresqlAna paket • postgresql-libsLibrary dosyaları, v7.1.0 ve sonrasını kurarken önemlidir. • postgresql-develDevelopment için gereken dosya ve kitaplıklar. • postgresql-jdbcPostgreSQL için Java database connectivity • postgresql-odbcPostgreSQL için Open database connectivity • postgresql-perlPerl için PostgreSQL arayüzü • postgresql-pythonPython için PostgreSQL arayüzü • postgresql-serverBir sunucuyu yaratmak ve çalıştırmak için gerekli programlar

Kaynak Koddan PostgreSQL Kurulumu (Linux) • Eğer Windows, Unix kullanıyor, ya da kullandığınız Linıx dağıtımında rpm kullanamıyorsanız, PostgreSQL’ i kaynak kodundan kurabilirsiniz. • PostgreSQL’in kaynak kodunu http://www.postgresql.org ya da herhangi bir yansısından indirebilirsiniz. • Ülkemizde ftp.gazi.edu.tr adresi PostgreSQL’in resmi yansısıdır.

Kaynak Koddan PostgreSQL Kurulumu (Linux) • Kaynak kodu derlemek için , Linux ya da Unix sisteminizde development için gereken uygulamaların kurulmuş olması gerekir. Bunlar C derleyicisini, make uygulamasını ve veritabanı yaratmak için gereken diğer uygulamaları kapsar. Linux dağıtımları genellikle Free Software Foundation' ın development ortamı için GNU uygulamaları ile gelir. Bunlar GNU C derleyicisi (gcc) 'yi içerir (Linux için standart derleyicidir). GNU uygulamaları tüm UNIX platformları için indirilebilir, ve PostgreSQL kurulumları için de önerilir.

PostgreSQL’i başlatma • PostgreSQL’i RPM den kurduğunuzda kaynak koddan kuruluma göre çoğu işlemi yapmanıza gerek kalmaz. • İlk çalıştırma esnasında veritabanının initialize edilmesi gerekmektedir. Bu sırada ana tablo olan template1 yaratılır, yapılandırma dosyaları ve veri alanı oluşturulur.

postgresql. conf • Veritabanı sunucusunun yapılandırma dosyasıdır. Erişim hariç tüm işlemler bu dosya aracılığı ile yapılır. tcpip_socket = false max_connections = 800 # 1-1024 port = 6879 sort_mem = 512 shared_buffers = 1600 # min 16 • postgresql.conf içinde yapılan her değişiklikten sonra bnu değişikliklerin geçerli olması için PostgreSQL’in yeniden başlatılması gerekir (Sunucunuzun değil!!!)

pg_hba.conf dosyasının düzenlenmesi • Varsayılan değer olarak, PostgreSQL uzaktan erişime izin vermez. • Bu dosya veritabanının dosya alanında (örneğimizde /usr/local/pgsql/data) bulunur ve veritabanına bağlanmak için uzaktan erişecek istemcilerle ilgili izin ya da red bilgilerini içerir.

pg_hba.conf dosyasının düzenlenmesi • host all 192.168.0.0 255.255.0.0 trust • Bu satır, IP adresi 192.168 ile başlayan herhangi bir bilgisayarın (host) tüm veritabanlarına (all) şifresiz olarak (trust) bağlanma izni verir.

Veritabanı güvenliği • Güvenlik nedeni ile sunucu işlemlerinini kesinlikle root olarak yapmamalısınız. Tüm işlemler postgres kullanıcısı kullanılarak yapılmalıdır. Olası bir sorunda, system dışından birisi root erişimi kazanabilir.Bu nedenle, postmaster root olarak çalıştırılamayacaktır. • Güvenlik açısından root a (ya da id’si 0 olan başka kullanıcı varsa onlara) postgres izninin verilmemesi gerekir. Varsayılan olarak root başlangıçta postgres kullanıcısı değildir ve postmaster i başlatamaz.

Güvenlik: Veritabanına şifre koyma • PostgreSQL veritabanı sunucuna varsayılan erişim şifresizdir. Yani sunucu üzerindeki herkes –U parametresini postgres değeri ile birlikte geçirirse veritabanına erişim hakkı kazanır. • Güvenliğin 3 aşaması vardır: • Kullanıcılar için şifre tanımlama • Veritabanına erişim için şifre sorgulamasını zorunlu hale getirme. • Tablo erişimlerini kısıtlama

Güvenlik: Veritabanına şifre koyma • Tablo erişimlerini kısıtlama, standart SQL komutları ile yapılır (GRANT, REVOKE) • PostgreSQL’de kolon bazlı erişim kontrolü mümkündür. Bunun için, erişilecek kolon(lar) üzerinde view yaratılıp izinler bu view üzerine verilmelidir.

Güvenlik: Veritabanına şifre koyma • Kullanıcılar için şifre tanımlama pg_passwd komutu ile yapılmaktadır. • Buradaki kullanıcıların sistemdeki gerçek kullanıcı olmalarına gerek yoktur. Sanal bir kullanıcı ile güvenliği arttırabilirsiniz. Tablonun / veritabanının tüm haklarını o kullanıcıya da verebilirsiniz.

Güvenlik: Veritabanına şifre koyma • PostgreSQL’in bu şifreyi kullanması için pg_hba.conf dosyasına • host all 127.0.0.1 255.255.255.255 password passwdf satırı eklenmelidir. PostgreSQL restart edilirse, bash-2.04$ psql pgornek -p 5455 -U lkduser Password: ... pgornek=# \q

PostgreSQL Programlama Arayüzleri • C • PHP • Java • Python • Delphi • Perl • Tcl • Tk

PostgreSQL araçları - psql • Oracle’daki SQL*PLUS gibi PostgreSQL’de psql adında command line aracı vardır. PostgreSQL veritabanları genellikle bu uygulama tarafından yaratılır ve yönetilir. psql : psql [seçenekler] [veritabanı_adı [kullanıcı_adı]] biçiminde çalışır.

PostgreSQL araçları - psql • [postgres@localhost postgres] psql pgornek • Varsayılan veritabanı, kullanıcı adı, sunucu makine adı ve dinlenilen port numarası sırasıyla PGDATABASE, PGUSER, PGHOST ve PGPORT çevre değişkenlerinin ayarlanması ile değiştirilebilir. • Bu varsayılan değerler yine sırasıyla psql’e –d, -U, -h ve –p seçeneklerini geçirerek değiştirilebilir.

PostgreSQL araçları - psql • psql' e PostgreSQL’in desteklediği herhangi bir SQL komutunu verebilirsiniz.Desteklenen SQL komutlarının listesini \h iç komutu ile görebiliriz. Özel olarak istenen bir komut varsa \h sql_komutu ile de yardımı alabiliriz. \? iç bize tüm iç komut listesini verecektir.

POSTGRESQL Veritabanı Sunucusu