ELAZIĞ

1. ELAZIĞ YERALTI KAYNAKLARISEKTÖRÜ Eylül 2014

2. Global Madencilik Trendleri Türkiye Madencilik Sektörü Elazığ ve Madencilik

3. 1800’lü yıllarda Avrupa’nın yönlendirdiği madencilik sektöründe, günümüzde doğal kaynak zengini ülkeler ön plana çıkmaktadırlar. (*) Madencilik: Tüm ülkelerdeki tüm safhalardaki tüm metalleri içermektedir. Dünya Madenciliğiİçi Pay (%) 70 60 50 40 30 20 10 0 Avrupa Şili+Brezilya+PeruG.Afrika+Zambiya+Kongo ABD Avusturalya ve Kanada Rusya+BDT Çin 1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2009 (*) RawMaterialsGroup - Stockholm

4. Gelişmiş ülkelerin maden üretimi konusunda etkinlikleri giderek daha azalmaktadır. • Son yıllarda; Güney Amerika, Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde yapılan önemli yatırımların gelecek 10 yıl içinde artarak devam etmesi beklenmektedir. Bunun temel sebepleri; • Avrupa ve ABD’de kolay ulaşılabilir maden yataklarının tükenmesi, • Teknolojik gelişmelerin, az gelişmiş ülkelerde önceden ulaşılması ekonomik olmayan maden yataklarına ulaşım imkanı sağlaması, • Temel olarak petrol taşımak için üretilen büyük boyutlu gemilerin demir cevheri, kömür ve boksit gibi madenler taşımak amacıyla kullanılmaları (ticaret imkanı) 2012 (Mineral yakıtlar hariç) Global Maden Üretim Değerinden Alınan Paylar Avrupa ABD (*) World Mining Data 2014

5. 1990-2000 yılları arasındaki stabil dönemden sonra madencilik sektörü global olarak önemli büyüme yaşamıştır. Milyar USD Global Sektör Cirosu Global Sektör EBİTDA ‘90 ‘12 (*) McKinsey Basic MaterialsInstitute

6. Bakır, kömür ve demir (mineral yakıtlar dışında kalan) madenleri, üretilen global değerde en yüksek paya sahip madenlerdir. Kritik Ürünlerde 2003-2012 Yılları Değişimleri Milyar USD (*) PWC: Mine a confidencecrisis

7. Madencilik sektöründe diğer kritik konular. • 20 yy başlarında yeraltı madenciliği yaygınken, günümüzde açık maden ocakları ağırlık kazanmıştır. (Grafikte yeşil kısımlar açık maden ocaklarının payını göstermektedir.) • Madencilik ekipmanlarında yaşanan gelişimler, faaliyetlerin daha etkin yapılmasına olanak sağlamaktadır. Sondaj kapasitesi (metre/saat) 1960’da 40, 1980’de 160, 2000’de 260 ve 2007’de 400 olmuştur. (Kaynak: Atlas Copco) • Cevher dereceleri düşmektedir. 1998-2000 yılları arasında; Bakır %0,8’den %0,7’ye, Nikel %1,22’den %1,18’e, Kurşun %3,7’den %2,5’e ve Çinko % 6’dan %5,2’ye düşmüştür. • Bölgelere göre proje yatırımları gelişmekte olan ülkelere kaymaktadır. (*) RawMaterialsGroup

8. Global Madencilik Trendleri Türkiye Madencilik Sektörü Elazığ ve Madencilik

9. Türkiye, üretilen maden değeri açısında (mineral yakıtlar dışarıda bırakıldığında) ilk 20 ülke arasında yer almaktadır. (*) World MiningCongresses – World Mining Data (2012 verileri)

10. Mineral yakıtlar dışında kalan alanların tümünde Türkiye önemli oyuncudur. (*) World MiningCongresses – World Mining Data (2012 verileri)

11. Türkiye endüstriyel maddelerde daha fazla madende üst sıralardadır, metallerde krom dışında çok ön plana çıkan maden yoktur. (*) World MiningCongresses – World Mining Data (2012 verileri)

12. Önde gelen bir ülke olmasına rağmen, madencilik sektörünün, Türkiye toplam GSYH içindeki payı ancak %1,5 düzeyindedir. milyar TL • 1998-08 döneminde yıllık %33 ciro artışı • Bu sayede GSYH içi pay %1’den %1,5 seviyelerine gelmiş • 2008-13 döneminde yıllık ciro büyümesi %10 ile sınırlı

13. Madenlerin kişi başı tüketimleri açısından değerlendirildiğinde, Türkiye gelişmekte olan ülkelerden uzaktadır. (*) TBMM Çalışma Komisyonu Raporu 2010

14. Madencilik sektörü ihracatı, maden ithalatının (Petrol ve doğalgaz dışı) ancak %55-60’lık kısmını karşılayabilmektedir. milyar TL İthalat İhracat İhracat / İthalat (*) MTA

15. Tüm maden dış ticaretini yönlendiren ürün sayısı 5’dir. • Toplam ithalatın %70’i kömür, %17’si demirdir. • Toplam ihracatın %42’si mermer, %11’i bakır ve %10’u kromdur. • İhracatın %45’i Çin’e, %7’si ABD’ye yapılmaktadır. • İthalatın %47’si Çin ve Rusya’dan karşılanmaktadır. İthalat İhracat (*) MTA

16. Türkiye mermer üretimi son 10 yıl içinde her yıl %15 düzeyinde büyümüştür. mio m3 • Farklı kaynaklara göre Türkiye’nin dünya doğal taş rezervinin yaklaşık %33 - %40’lık kısmına sahip olduğu belirtilmektedir. Türkiye'de yapılan araştırmalarda, 650'ye varan renk ve dokuda mermer çeşidinin bulunduğu belirlenmiştir. • Türkiye'de üretilen ve uluslararası piyasada en tanınmış mermer çeşitleri, Süpren, Elazığ Vişne, Akşehir Siyah, Manyas Beyaz, Bilecik Bej, Kaplan Postu, Denizli Traverten, Ege Bordo, Milas Leylak, Gemlik Diyabaz ve Afyon Şeker'dir. Mermer ve DoğaltaşÜretim Rakamları (*) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

17. İhracatın çok ağırlıkta olduğu mermer sektöründe, ham mermer satışları tonaj içinde payını artırmaktadır. Satış Fiyatı(USD/ton) İhracat Değeri(milyar USD) İhracat Miktarı(mio ton) • Son yıllarda ham mermer fiyatları artış göstermiştir. 2006 yılında 5,0 olan İşlenmiş/Ham fiyat oranı 2013 yılında 2,5 olmuştur. (*) Değerlendirme sadece mermer verileri ile yapılmıştır. Diğer doğaltaşlar, traverten, granit, vb. dahil edilmemiştir.

18. Türkiye, global ölçekte etkili olduğu diğer bir maden olan kromda global üretim içi payını artırmaktadır. • Krom yoğunlukla (%90+) çelik sanayinde kullanılmakta olup, ikamesi olmayan bir madendir. Krom bazlı kimyasallarda (korozyon kontrolü, boyama, ağaç endüstrisi) ve refraktörhammaddesi olarak da kullanılmaktadır. (*) xxxxx

19. Krom değer zincirinden daha çok pay alma imkanı olduğu çeşitli kaynaklarca belirtilmektedir. 220 USD/ton (*) 1.300 USD/ton (*) İhracat Değerleri(mio USD) (*) 2013 ihracat değerlerine göre hesaplanmıştır. - İMMİB

20. Mevcut maden ruhsatların dağılımında, II. ve IV. Grup madenlerin ağırlığı yüksektir. I (a) Kum ve çakıl.I (b) Çimento, seramik girdileri II (a): KayaçlarII (b) :DoğaltaşlarIII: Tuzlar IV. :Diğer tüm madenlerV. : Değerli taşlar VI.: Radyoaktif maddeler (*) MİGEM

21. Global Madencilik Trendleri Türkiye Madencilik Sektörü Elazığ ve Madencilik

22. Elazığ’da faaliyet gösteren Madencilik ve Taşocağı firmaları sayı ve toplam işletme sayısı içi yoğunluk anlamında ön sıralardadırlar. Toplam İşletme Sayısıİçi Pay (*) İstanbul, Ankara ve İzmir, madencilik şirketlerinin merkezlerini içerdikleri için değerlendirme dışında tutulmuşlardır. İşletme Sayısı (*) TUİK

23. Elazığ ili toplam ihracatının tamamına yakını madencilik sektörü kaynaklıdır. Mio USD Elazığ Madencilik Sektörü İhracat Değeri Elazığ ili İhracat Değeri içinde Madencilik Sektörü Payı (*) TİM

24. Türkiye maden ve metal ihracatında 2006 yılından sonra gerilemeye başlayan Elazığ, 2011 sonrası tekrar atılıma geçmiştir. Elazığ Madencilik Sektörü İhracatınınTürkiye Madencilik İhracatı içi Sırası ’04 ’05 ‘06 ’07 ’08 ’09 ‘10 ‘11 ‘12 ‘13 Afyon Toplam Türkiye Madencilik İhracatıİçi Pay Elazığ (*) TİM

25. Elazığ maden çeşitliliğine sahip bir ildir, hacim olarak Krom ve Bakır, tanınırlık olarak mermer ön plana çıkan 3 madendir. • Krom rezervi literatürde %45 seviyesinde geçmekle birlikte, MTA raporlarında 7 mio ton / 26 mio ton olarak tanımlıdır. • Memer rezervi literatürde %8 seviyesinde geçmekle birlikte, MTA raporlarında 15 mio / 5.100 mio m3 olarak tanımlıdır. (*) MTA