Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project

1. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Economic Development and Employment Promotion in Montenegro/Podrškaekonomskomrazvojuizapošljavanju u CrnojGori PRISTUPANJE UNUTRAŠNJEM TRŽIŠTU (“ACCESION TO INTERNAL MARKET “- AIM) Bečići, 27.oktobar 2010

2. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Seminar o načinu rada u tržišnom nadzoru ULOGA I NADLEŽNOSTI CARINSKE SLUŽBE NA PODRUČJU BEZBJEDNOSTI PROIZVODA Vojko Otovič Bečići, 27. oktobar 2010 Bečići, 27. oktobar 2010

3. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union SADRŽAJ • NADLEŽNOSTI CARINE NA PODRUČJU ZABRANA I OGRANIČENJA • ULOGA CARINE NA PODRUČJU BEZBJEDNOSTI PROIZVODA

4. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union I. NADLEŽNOSTI CARINE • ZAŠTITA EKONOMSKIH INTERESA EU • Zaštita i vođenje spoljne i unutrašnje trgovine • BEZBJEDNOST I ZAŠTITA STANOVNIŠTVA U EU • Sprečavanje nelegalnog prometa i borba protiv krivotvorene robe, ljekova, duvanskih proizvoda… • Sprečavanje unošenja opasne robe • Osiguranje bezbjednosti i sigurnosti građana • Borba protiv prevare, terorizma i organizovanog kriminala (u saradnji sa drugim agencijama za sprovođenje zakona)

5. ?

6. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union ZABRANE I OGRANIČENJA • Zaštita: • Javnepolitikeimeđunarodnebezbjednosti • Zdravljaiživotaljudi • Životnesredine • Fauneiflore • Industrijskeiintelektualnesvojine • Nacionalnihbogatstavaumjetničke, istorijskeiliarheološkevrijednosti 6

7. ZAŠTITA JAVNOG REDA I MEĐUNARODNE BEZBJEDNOSTI Roba sa dvostrukom namjenom Oružje Eksplozivi Mjere ograničenja Radioaktivne materije Sprave za mučenje

8. ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE Opasni otpad Supstance štetne po ozon Genetski modifikovani organizmi

9. ZAŠTITA FAUNE I FLORE Ugrožene vrste (CITES) Životinjske bolesti Medikamenti za životinje Ishrana Zdravlje biljaka Zaštita biljnih proizvoda Drveni materijal za pakovanje

10. ZAŠTITA INDUSTRIJSKE I INTELEKTUALNE SVOJINE Krivotvorena roba (piratski proizvod) Nebrušeni dijamanti ZAŠTITA KULTURNOG NASLJEĐA

11. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union ZAŠTITA ZDRAVLJA I ŽIVOTA LJUDIBezbjednost proizvodaMedicinska pomagalaSastojci od kojih se spravlja drogaLijekoviHrana

12. Generalni Direktor Kancelarija Generalnog direktora Zamjenik generalnog Interna revizija direktora Informacione Tarifa, vrijednost Akcize Opšti i pravni poslovi tehnologije i porijeklo Finansije i nabavka Carinske i poreske Istrage procedure Generalni direktorat carinske uprave Zabrane i ograničenja

13. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union II. ULOGA CARINE NA PODRUČJU BEZBJEDNOSTI PROIZVODA • Osnovi carine za nadzor bezbjednosti proizvoda • Nadzor carine po Uredbi 765/08

14. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union 1. OSNOVI CARINE ZA NADZOR BEZBEDNOSTI PROIZVODA • Zašto nadzor bezbjednosti proizvoda? • Propisi i mjere prije ulaska u EU • Nadzor carine po ulasku u EU (Uredba 339/93) • Nadzor po zakonu o opštoj bezbjednosti proizvoda

15. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Zašto nadzor bezbjednosti proizvoda? • stavljanje u promet samo bezbjednih proizvoda • obezbjediti visok nivo bezbjednosti i zdravlja potrošača • ravnopravno učešće domaće privrede u unutrašnjem tržištu EU i obratno (otvorenost granica među državama) • otklanjanje tehničkih barijera u trgovini između država članica EU, s tim, da se prizna oznaka CE, izjava o usaglašenosti … (harmonizacija tehničkih propisa, direktive…)

16. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Propisi i mjere prije ulaska u EU • preuzimanje GPSD direktive 92/59/EGS • informisanje carine u postupcima promena propisa (aktivna saradnja TIRS, ZIRS i CURS) (2003) • priprema novog zakonu o opštoj bezbjednosti proizvoda (2003) • obaveze carine u zakonu (19. čl. – tekst iz R339/93) osnova za rad carine…

17. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union 19.čl. Zakona (sličnost sa CG zakonom – 15.čl.): (1) Ako cаrinski orgаn u okviru uopštih kontrola, koje izvodi prije puštanja proizvoda u prosti promet, ustanovi, da: • pojedini proizvodi ili pаrtije/serije proizvodа pokаzuju određene kаrаkteristike koje izаzivаju oprаvdаnu sumnju dа bi mogli imаti ozbiljаn rizik po zdrаvlje i bezbjednost potrošаčа, ako bi bio dan na tržište ili • pojedine proizvode ili pаrtije/serije proizvodа ne prаte propisаne isprаve ili dа nijesu nа propisаni nаčin oznаčeni, odloži za tri dana puštаnje u promet proizvodа ili pаrtije/serije proizvodа i o tome odmаh obаvijestiti nаdležni inspekcijski orgаn (2) Ako u roku od tri rаdnа dаnа nаdležni inspekcijski orgаn ne preduzme propisаne mjere ili u tom roku ne obаvijesti cаrinski orgаn o preduzimаnju mjerа, cаrinski orgаn će pustiti u promet proizvod ili pаrtiju/seriju proizvodа čije je puštаnje u promet odloženo, ukoliko su ispunjeni drugi propisаni uslovi. Propisi i mjere pre ulaska u EU

18. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Propisi i mjere prije ulaska u EU Sljedeći koraci - 2003: • potpis dogovora između TIRS i CURS • specifičnost rada (relacija R339/93 i PECA ugovor) • saradnja, razmjena informacija, stručna pomoć, obuka • obavještavanje o opasnim proizvodima (TRAPEX) • seminar za carinu u organizaciji TIRS • učešće carine u radnoj grupi za neprehrambene proizvode

19. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor carine po ulasku u EU • direktno preuzimanje Uredbe 339/93 u naš pravni red - 2004 • Odluka Komisije 93/583/EGSo listi proizvoda • igračke • lijekovi za ljudi • lijekovi za životinje • hrana • Zakon o opštoj bezbjednosti proizvoda • Uredbu o nаčinu rаzmjene informаcijа o proizvodimа koji predstаvljаju rizik (RAPEX)

20. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor carine po ulasku u EU • Carinske mjere po Uredbi 339/93 (uputstva za rad - katalog mjera… 2004) • TIRS – interna naređenja za izvođenje nadzora (pretstavljeno na seminaru za carinu – 2006) • Određena područja nadzora - katalog: (električka oprema, EMC, mašine, plinski uređaji, lična zaštitna oprema, radijska i telekom. oprema, građevinski proizvodi, medicinska oprema, igračke, rekreacioni čamci)

21. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor carine po ulasku u EU

22. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor carine po ulasku u EU • U slučaju ozbiljnog rizika po zdrаvlje i bezbjednost potrošаčа ili u slučaju pomanjkanja dokumenata i propisаnih isprаva (ili bez oznаka), carina: • ne dozvoljava puštanja robe u slobodan promet • obavještava nadležnu inspekciju • zadržava za najviše tri dana • ako se zabrani dalji postupak – na sve dokumente stavlja pečat: Nevaren/Neskladen proizvod – sprostitev v prost promet ni dovoljena – Uredba 339/93/EGS”.

23. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor carine po zakonu o opštoj bezbjednosti proizvoda • odredbe zakona važe za proizvode, za koje nema posebnih propisa, harmonizovanih u EU • zakon ne definiše označavanje proizvoda sa oznakom “CE” ili druge oznake • Zakon o tehničkim zahtjevima za proizvode i o ocenivanju usaglašenosti - zabranjuje označavanje proizvoda se oznakama usaglašenosti, za koje nisu propisane

24. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor carine po zakonu o opštoj bezbjednosti proizvoda • Proizvodi za čuvanje i negu djece “dječja oprema” • dječja kolica, ogradice za dijete, hodalice, bezbjednosne ograde, sto za previjanje djece, stolice visoke, bebi sjedišta za bicikle, itd. Ne smijemo zamjeniti sa igračkama…

25. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor carine po zakonu o opštoj bezbjednosti proizvoda • Oprema za sport i slobodno vrijeme, kao npr. bicikla, bicikla za djecu, roleri, kotači, rolke, oprema za rekreaciju (steperi, pedale, sobna bicikla), ipd. Ne smijemo zamjeniti sa igračkama, npr. roleri, kotači, rolke,za korisnike do 20 kg težine su igračke.

26. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor carine po zakonu o opštoj bezbjednosti proizvoda • Oprema za kuću, kao npr. namještaj, stolice, sto, merdevine, ... • Drugi opšti potrošački proizvodi, kao npr. upaljači, šibice, dekorativne svetiljke na ulje, ...

27. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union 2. NADZOR CARINE PO UREDBI 765/08 • Uredba 765/08 o određivanju zahtjeva za akreditaciju, nadzor tržišta i ukidanju Uredbe 339/93 (od 1.1.2010) • promene u poslovnom svijetu, pojačanje prometa sa robom, globalizacija, pojačanje uvoza u EU, agresivna distribucija robe – više nepravilnosti … • R339/93 nije bila više dovoljna za specifične carinske kontrole – potreba po višem stepenu zaštite potrošača i javnog interesa • premalo iskorištena činjenica, da ima carina prvi kontakt sa robom na vanjskim granicama EU • tržišna i druge inspekcije rade uglavnom na tržištu i teže je otkriti i otkloniti opasne proizvode • Zato ima carina bitnu ulogu “a key role” u prevenciji stavljanja opasnih i neusaglašenih proizvoda u slobodan promet.

28. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Koji proizvodi se kontrolišu (R765/08)? Član 15/5: • nadzor carine primenjuje se na SVE proizvode, koji su obuhvaćeni EU propisima – osim proizvoda “lex specialis” (primjer: intelektualno vlastništvo, nadzor životinja, mesa …). • BITNO: uključeni i svi potrošački proizvodi • širi spektar kontrole nego tržišna inspekcija – čl. 15/1

29. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor proizvoda, koji ulaze na tržište EU Član 27/1: • daje mogučnost carini za odgovarajuču kontrolu carine: • dokumentarna kontrola • fizički pregledi • laboratorijske analize na osnovi procjene rizika i drugih informacija

30. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor proizvoda, koji ulaze na tržište EU Član 27/3: • carina zadržava puštаnje u slobodan promet na tržište EU ako: • proizvod pokаzuje sumnju za ozbiljаn rizik po zdrаvlju, bezbjednosti, zaštiti životne sredine ili drugi javni interes • proizvod ne prаte propisаne isprаve (papirno ili elektronsko) • proizvod ima pogrešnu ili obmanjujuču oznaku CE 30

31. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor proizvoda, koji ulaze na tržište EU Član 28: • cаrina će u roku tri radna dana pustiti u promet proizvod ako: • nаdležni inspekcijski orgаn ne preduzme propisаne mjere ili ne obаvijesti cаrine • rok se može produžiti ako je carina obavještena o svim mjerama nadležnog nadzornog organa

32. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Nadzor proizvoda, koji ulaze na tržište EU Član 29: • ako zabrani stavljanje na tržište – sve dokumente (ili u sistemu obrade podataka - elektronski) označi se pečatom: • tržišna inspekcija obavještava carinu o kategorijama proizvoda, koji predstavljaju ozbiljan rizik Nevaren/Neskladen proizvod – sprostitev v prost promet ni dovoljena – Uredba 765/2008”. 32

33. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Organi nаdležni za nadzor…izvor informacija … 33

34. RAPEX i ICSMS

35. Tržišni inspektorat

36. Zdravstveni inspektorat

37. Ured za hemikalije

38. Ured za zaštitu potrošača

49. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Hvala na pažnji! 49