SEBA - CTU

1. GIẢI PHÁP NÂNG CẤP CHUỖI GIÁ TRỊ XOÀI CÁT CHU- ĐỒNG THÁP Người trình bày: PGS. TS. NGUYỄN PHÚ SON SEBA, 23/06/2014 SEBA - CTU

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU • Phân tích hoạt động của CGT xoài cát chu tỉnh ĐT • Xác định khó khăn, trở ngại trong SX và TT xoài cát chu • Phân tích kinh tế chuỗi xoài cát chu tỉnh ĐT • Đề xuất giải pháp nâng cao giá trị gia tăng xoài cát chu PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN - Lý thuyết “chuỗi giá trị” của Kaplinsky & Morris (2000), “hệ thống chuỗi giá trị” của Recklies (2001) và “Kết nối chuỗi giá trị - ValueLinks” (2007) của Eschborn GTZ.

3. H. Cao Lãnh & TP. Cao Lãnh DT: 5.324 ha (64%) SL: 38.227 tấn (70%) Tỉnh Đồng Tháp DT: 8.319 ha SL: 59.730 tấn PHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪU SL: Cát Chu (2/3) + Hòa Lộc (1/3) = 91,5%

4. CƠ CẤU QUAN SÁT MẪU

5. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT XOÀI ĐT giai đoạn 2009 – 2013

6. TỐC ĐỘ TĂNG GIẢM NS & SL 2013

7. BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Mưa nhiều, sương muối, thay đổi thời tiết làm cho xoài: • Tỷ lệ ra hoa và đậu trái thấp • Nhiều bệnh xoài trên cây xoài và trái xoài

8. DỊCH HẠI TRÊN XOÀI Ruồi đục trái Xì mủ trái Sâu đục thân

9. BỆNH TRÊN XOÀI Bệnh thán thư Bệnh bọ trĩ

10. XOÀI BAO TRÁI VÀ KHÔNG BAO TRÁI • ND: BÁN CAO HƠN 3.000-5.000Đ/KG chi phí tăng thêm: 1.000-1.500đ/kg • CV: BÁN CAO HƠN 5.000-10.000Đ/KG • Xoài có bao trái, chín sinh lý chậm hơn 3-4 ngày.

11. CHUỖI GIÁ TRỊ XOÀI TỈNH ĐỒNG THÁP

12. Tiêu thụ Xuất khẩu Đầu vào Sản xuất Thu gom Phân loại/ Chế biến Thương mại 0,8% Tiêu dùng nội địa Nhà CC - Giống - VTNN Người trồng xoài Bán lẻ/ Siêu thị 49,8% 50,6% Chủ vựa/ Đại lý Thương lái 59,4% 59,4% Công ty CB Xuất khẩu 15,2% 34,4% 15,5% Hợp tác xã 5,1% 33,9% 33,9% 0,3% 100,0% 100,0% Viện/Trường, Cán bộ khuyến nông, Đại lý VTNN Ngân hàng Chính quyền địa phương các cấp SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ XOÀI ĐT 2013

13. PHÂN TÍCH TỔNG HỢP KINH TẾ CHUỖI GIÁ TRỊ XOÀI ĐT

14. Thu gom Sản xuất Thương mại Tiêu dùng Đầu vào 37,3% 37,3% Nhà CC - Giống - VTNN Người trồng xoài Thương lái Vựa/ Đại lý Bán lẻ/ Siêu thị 62,8% Tiêu dùng nội địa 62,8% Công ty 22,8% 33,2% Xuất khẩu Hợp tác xã 23,3% 3,5% 39,4% 39,4% 0,5% 100,0% 100,0% Viện/Trường, Cán bộ khuyến nông, Đại lý VTNN Ngân hàng Chính quyền địa phương các cấp SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ XOÀI CÁT CHU Phân loại/ chế biên

15. HIỆU QUẢ SX & TT THEO LOẠI XOÀI VÀ KÊNH THỊ TRƯỜNG

16. KẾT LUẬN • Thị trường: Tiềm năng lớn (TTNĐ + XK) nhưng sản xuất chưa đáp ứng theo yêu cầu về số lượng và chất lượng. • Sản xuất: - DT tăng, NS & SL có xu hướng giảm do biến đổi khí hậu. - Thiếu liên kết ngang (THT & HTX) sx theo GAP qui mô lớn, CL đồng loạt. - Sự khác biệt giữa mùa vụ xoài và hợp đồng tiêu thụ thường xuyên (tập đoàn nhập bán thường xuyên). - Nông dân chưa chung thủy với HĐ tiêu thụ

17. KẾT LUẬN t.t • Tiêu thụ: - Các công ty chưa đầu tư vùng nguyên liệu - Vựa có hao hụt và rủi ro thị trường cao - Vựa + Cty chưa có liên kết trách nhiệm với nông dân để sản xuất sản phẩm tốt. - Thiếu xoài vào vụ nghịch để xuất trái tươi và chế biến. - Sản phẩm giá trị gia tăng XK còn hạn chế

18. KẾT LUẬN t.t • Hỗ trợ: - Chứng nhận VG + GbG: hạn chế - Tập huấn kỹ thuật - Kiến thức TT - Xây dựng mô hình xoài rải vụ - Nghiên cứu … - Tìm đầu ra, kết nối thị trường KINH PHÍ CÒN HẠN CHẾ

19. NÂNG CẤP CGT XOÀI TỈNH ĐT MỤC TIÊU THỨ NHẤT Giảm lệ thuộc vào TT Trung Quốc THỨ HAI Tăng XK xoài trái tươi & sấy dẻo sang các TT EU+Mỹ THỨ BA Tăng hợp đồng cung cấp trái tươi vào hệ thống NH-KS nội địa THỨ TƯ Tăng SP GTGT xoài chế biến xuất khẩu, thâm nhập TT mới

20. GIẢI PHÁP NÂNG CAO GIÁ TRỊ GIA TĂNG SẢN PHẨM XOÀI Khâu sản xuất: . Phát triển LK ngang: THT và HTX xoài . Sản xuất theo tiêu chuẩn GAP có chứng nhận. . Nhanh chóng tăng cường hỗ trợ phát triển mô hình xoài rải vụ đáp ứng nhu cầu thị trường. . Nông dân cần chung thủy tiêu thụ theo hợp đồng để tăng uy tín và trách nhiệm của nhà cung cấp để “kéo” hợp đồng tiêu thụ (liên kết dọc theo chuỗi) với giá trị gia tăng cao hơn cho nông dân. Khâu thu gom: Tổ chức thương lái cung cấp theo chủ vựa và công ty. Công ty và chủ vựa tham gia quản lý và hợp tác hỗ trợ với thương lái để có nguồn cung ổn định của riêng mình nhằm cung cấp thông tin thị trường và bảo đảm nguồn cung xoài chất lượng, giảm hao hụt.

21. GIẢI PHÁP NÂNG CAO GIÁ TRỊ GIA TĂNG SẢN PHẨM XOÀI t.t • Khâu chế biến xuất khẩu: Công ty cần đầu tư nguồn nguyên liệu để bảo đảm sản xuất xoài đạt chuẩn theo nhu cầu thị trường về số lượng và chất lượng. • Tăng SP-GTGT: sấy dẻo + nước ép xoài • Kênh tiêu thụ nội địa và xuất khẩu: Hình và số liệu trong bảng dưới đây sẽ mô tả sự thay đổi tỷ trọng tiêu thụ từng loại xoài theo kênh thị trường.

22. Đầu vào Sản xuất Thu gom Phân loại/ Chế biến Thương mại Tiêu thụ Tiêu dùng nội địa Nhà CC - Giống - VTNN Nông dân Bán lẻ/ Siêu thị 40% Chủ vựa Đại lý Thương lái Cty CB Cty XK Xuất khẩu THT Hợp tác xã 20% 40% 100,0% 100,0% Viện/Trường, Cán bộ khuyến nông, Đại lý NN Ngân hàng Chính quyền địa phương các cấp SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ TIỀM NĂNG XOÀI TỈNH ĐT

23. TIÊU THỤ XOÀI THEO KÊNH TT HIỆN TẠI VÀ TIỀM NĂNG

24. AI !? VÀ LÀM GÌ ĐỂ NÂNG CẤP • Đối với DN đang mua bán với HTX & CVựa • - Thay đổi cách thức hợp đồng phù hợp • - Chủ động đầu tư phát triển vùng nguyên liệu • Đối với Cty chế biến, xuất khẩu xoài • - Đầu tư kho lạnh, dự trữ cho mùa nghịch!? • - Tham gia đầu tư vùng nguyên liệu • - Linh hoạt ký kết hợp đồng theo vụ!? Doanh nghiệp • Đối với Cty tiềm năng SX XOÀI SẤY DẺO • - Hoàn thiện cơ sở hạ tầng của nhà máy • - Tiếp cận nhu cầu thị trường trong nước • - Đẩy mạnh XK xoài sấy dẻo sang TT châu Âu

25. Hỗ trợ thực hiện mô hình SX xoài rải vụ • Hỗ trợ phát triển THT và HTX sản xuất xoài theo tiêu chuẩn GAP • Hỗ trợ giải quyết nhanh các “vấn đề“ liên quan đến nhà máy chế biến NÔNG SẢN VIỆT ĐỨC Tỉnh Đồng Tháp • Hỗ trợ liên kết cung cấp và tiêu thụ xoài giữa ĐT và Tiền Giang • Tập trung PT xoài Cát Chu hơn là Cát Hòa Lộc • Cần dự báo nhu cầu TT các SP chủ lực của tỉnh • Tập huấn kiến thức TT, SX và TThụ theo cách tiếp cận CGT • Cần hỗ trợ đầu tư theo chuỗi

26. Cần có chính sách “gói tín dụng“ THEO VỤ THUẬN cho các Cty chế biến, xuất khẩu Chính phủ • Phát triển chính sách liên kết vùng thiết thực hơn • Hỗ trợ tập huấn kiến thức TT, SX và TThụ theo cách tiếp cận CGT cho 2 sản phẩm xoài và ớt. • Hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất rải vụ xoài • Hỗ trợ kinh phí chứng nhận và tái chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP cho X & Ớt. Dự án ODI • Hỗ trợ nghiên cứu hoàn chỉnh qui trình kích thích xoài ra hoa và nước sấy ớt làm thuốc PTSB • Hỗ trợ đầu tư cho Cty chế biến nông sản tiềm năng

27. XIN CẢM ƠN RẤT NHIỀU SỰ CHÚ Ý LẮNG NGHE CỦA QUÝ ĐẠI BIỂU!