1 / 89

EL HİJYENİ

EL HİJYENİ. Cennet ERTÜRK-Dilek ÖZTEN Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi cbu . enfeksiyonkontrol @ hotmail .com. Tarihçe. Tarihçe. 19. yy da puerperal sepsis nedeni ile mortalite %25 1843, Dr. Oliver Wendell Holmes, önlem amacı ile el hijyenini önerdi. Doktorların elleri bulaşta rol oynuyor!

juro
Download Presentation

EL HİJYENİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. EL HİJYENİ Cennet ERTÜRK-Dilek ÖZTEN Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi cbu.enfeksiyonkontrol@hotmail.com

  2. Tarihçe

  3. Tarihçe • 19. yy da puerperal sepsis nedeni ile mortalite %25 • 1843, Dr. Oliver Wendell Holmes, önlem amacı ile el hijyenini önerdi. Doktorların elleri bulaşta rol oynuyor! • İnanılmadı, küçük görüldü !

  4. Tarihçe 20. ABD Başkanı James Abram Garfield 1881 yılında suikast girişimi Bir kurşun koluna, bir diğeri vücuduna.. Takip eden 8 günde 16 doktor tarafından muayene edildi. El yıkamadan direk yaraya parmakla müdahale Hastanın durumu kötüleşti, ancak kurşun çıkarılamadı.  Hasta ağır enfeksiyon bulguları ile septik tabloda 17 gün sonra eks oldu. Otopside kurşun koruyucu kist oluşturmuş şekilde bulundu. “Uygun el yıkama sonrası muayene edilse ve kirli invaziv girişim yapılmasa yaşardı”

  5. Tarihçe 1960 – Su ve sabunla 1-2 dak ellerin yıkanması Antiseptiklerle ovalamanın etkinliği düşük 1980 – Susuz antiseptiklerin kullanımı sınırlı olmalı, lavabo yoksa vs. El yıkama standart ! 1995 - Susuz antiseptik ajan / antimikrobiyal sabun kullanımı 2002 – Alkol bazlı el antiseptiği kullanımı standart el hijyeni uygulaması

  6. Enfeksiyon kontrol programı Dezenfeksiyon uygulamaları İzolasyon önlemleri Sürveyans HIV önlenmesi Kateter enf önlenmesi Uygun antibiyotik kullanımı Enfeksiyon kontrolü Hastane temizliği Dezenfeksiyon sterilizasyon Kişisel hijyen Tıbbi atıklar EL HİJYENİ

  7. GEÇİCİ FLORA; elemanları cildin yüzeyel kısmına kolonize olur ve uzaklaştırılabilir. Hastane enfeksiyonlarından sorumludur! KALICI FLORA; cildin derin tabakalarında bulunan bakteriler.. Uzaklaştırılamaz.. Hastane enfeksiyonlarından sorumlu değil.. GEÇİCİ FLORA KALICI FLORA

  8. Her gün normal deriden, canlı mikroorganizma içeren 106 hücre dökülür • Hasta yakınındaki cansız çevre kontamine olur • Hastaya / yakınındaki cansız çevreye temas ile sağlık çalışanlarının ellerinin kontaminasyonu Bonten MJM et al. Lancet, 1996 Boyce JM et al. J Clin Microbiol 1994 McFarland LV et al. N EngJ Med 1989 Samore MH et al. Am J Med 1996

  9. Kontamine Ellerden Çapraz Kontaminasyon • Kontamine bir gerece temas el kontaminasyonuna • Diğer gereç veya hastaya kontamine ellerle temas onların da kontaminasyonuna • Mikroorganizmaların onlara nakline • Elde var olan herhangi bir kesiden mikroorganizmaların kan dolaşımına girmesine ve enfeksiyon gelişimine „Ben potansiyel mikroorganizma taşıyıcısıyım !“

  10. Kontamine Ellerden Mikroorganizma Bulaşını Etkileyen Faktörler • Organizmanın tipi • Hasta bakım aktivitesinin süresi • Kaynak ve ulaştığı yüzey • Nemlilik düzeyi • İnokulumun büyüklüğü

  11. El Hijyeni ve “Temiz İşlemler” Hemşirelerin elleri • Hastayı kaldırma, • Nabız, tansiyon ölçme • Hastanın vücut sıcaklığını ölçme • Hastaya dokunma 100-1000 cfu Klebsiella spp ile kontaminasyon Hastanın kasığına temas 10-600 cfu/ml P.mirabilis üremesi

  12. El Hijyeni Cerrahi el hijyeni Hijyenik el yıkama El antisepsisi Antimikrobiyal sabun El antiseptiği Antimikrobiyal sabun El antiseptiği El yıkama Normal sabun Antiseptik sabun

  13. El Hijyeni Su ve normal sabunla el yıkama: yıkama süresiciltteki bakteri sayısında azalma 15 saniye 0.6-1.1 log10 30 saniye 1.8-2.8 log10 1 dakika 2.7-3.0 log10 Alkollü el antiseptikleri: • 30 saniyede3.4-5.8 log10 azalma

  14. ÖNCE Hasta ile temas Hasta çevresindeki yüzeylerle temas Her tür invaziv girişim Eldiven giyme İlaçların hazırlanması Yemek İşten ayrılma SONRA Hasta ile temas Hasta çevresindeki yüzeylerle temas Her tür invaziv girişim Eldivenlerin çıkartılması Kan, kanlı sekresyon ile kontamine olma olasılığı olan herhangi bir alet veya objeye temas Diğer vücut sekresyonları ile temas Tuvalet El hijyeni ne zaman ?? WHO Guidelines on hand hygiene in health care, 2006 Guideline for hand hygiene in health care settings. MMWR 2002; 51:RR 16.

  15. El Yıkama ve El Antisepsisi Endikasyonları Ellerde gözle görülür kirlenme varlığında, • Nonantimikrobiyal sabun ve su • Antimikrobiyal sabun ve su Ellerde gözle görülür kirlenme yoksa; • Alkol bazlı el antiseptikleri Gözle görülür kir? Kendini kirli hissetmesi WHO Guidelines on hand hygiene in health care, 2006

  16. Etkili el yıkama Eller suyla ıslatılır

  17. Etkili el yıkama Ellere 3-5ml sıvı sabun alınır

  18. Etkili el yıkama Avuç içi avuç içine alınarak ovalama hareketi tekrarlanır

  19. Etkili el yıkama Sağ avuç içine sol el sırtı gelecek şekilde yerleştirilir,ovalanarak beş kez tekrarlanır.

  20. Etkili el yıkama Aynı hareket diğer el içinde beş kez tekrarlanır.

  21. Etkili el yıkama Sağ eli sol el sırtına koyarak parmak araları birbirinin içine gelecek şekilde tekrarlanır.

  22. Etkili el yıkama Aynı hareket sol el içinde tekrarlanır.

  23. Etkili el yıkama Sağ el parmak sırtları sol elin avuç içine gelecek şekilde yerleştirilir, ovalama tekrarlanır.

  24. Etkili el yıkama Sağ el baş parmağı sol avuç içine alınarak rotasyonel olarak beş kez tekrarlanır. Aynı hareket sol el içinde tekrarlanır

  25. Etkili el yıkama Sağ el parmak ucu iç kısımları sol el avuç içine gelecek şekilde konur, ovalanır

  26. Etkili el yıkama Aynı hareketler sol el parmak uçları içinde yapılır

  27. Etkili el yıkama Eller iyice durulanır

  28. Ellerin kurulanması

  29. Etkili el yıkama Kağıt havluyla eller iyice kurulanır.

  30. El yıkama Kağıt havlu kullanarak musluk kapatılır

  31. El yıkama Kullanılmış havlu çöp kutusuna atılır

  32. El yıkama tekniği • Sıcak su kullanmaktan kaçınılmalı. Dermatit riski! • Sıvı sabun kullanımı uygun bir seçenek • Kısmen boş sabun dağıtıcısına sabun eklenmemeli! • Çok kullanımlık havlular uygun değil!

  33. Önemli Noktalar • Suni tırnak Ø • Tırnakların uzunluğu tırnak etini geçmemeli

  34. El yıkama • Lavabo etrafına su sıçramaları ile kontaminasyon ! • Sensörsüz muslukların açılıp, kapatılması sırasında kontaminasyon !

  35. El antiseptiklerinin avantajları • Mikroorganizmalara çok etkili • Daha hızlı etki ! • Daha ucuz • Durulama esnasında su kaynaklı tekrar kontaminasyon riski yok Ehrenkranz NJ. Infect Control Hosp Epidemiol 1991

  36. El antiseptikleri • Alkoller • Klorheksidin • Heksaklorofen • İyot ve iyodoforlar • Para-chloro-meta-xylenol (PCMX) • Kuaterner amonyum bileşikleri • Triklosan • Hidrojen peroksit • ..........................

  37. Alkol bazlı el antiseptikleri • Etil alkol, isopropil alkol (propan-2-ol), n-propanol (tek başına /kombine) • Etkinlik n-propanol > isopropanol > etanol • Bakteri sporları hariç vegetatif haldeki tüm bakterilere etkili • Membran hasarı • Protein denatürasyonu • Optimal etki % 60-95’lik konsantrasyonlarda sağlanır

  38. Alkol bazlı el antiseptikleri Alkol bazlı el antiseptiklerinin etkinliği; • İçerikteki alkolün tipi • Konsantrasyonu • Temas süresi • Kullanılan miktar • Alkol uygulandığında elin kuru olmasına

  39. El Antisepsisi avuç içi ile diğer elin yüzeyi avuç içlerinin teması parmak aralarına 1 2 3

  40. El Antisepsisi avuç içinde parmaklar baş parmak çapraz parmaklar 4 5 6

  41. El antiseptiği kullanımında güvenlik önlemleri • Eldiven giymeden önce uygulanan alkol bazlı el antiseptiğinin tam olarak kurumuş olmasına dikkat edilmeli! • Tam kuruma sağlanana kadar eller ovalanmaya devam edilmeli • Uçucu ve yanıcı olduğu unutulmamalı

  42. Çocuk ve psikiyatri hastalarının ulaşabileceği yerlerde bulundurulmamalıdır. • Göze temas ettirilmemelidir • Temas anında bol su ile yıkanmalıdır.

  43. Klorheksidin • Biguanid grubunda yer alır • Etkinliği pH bağımlıdır (5.5-7.0) • Organik madde varlığında etkinlik azalır • Hücre duvarını yıkar • Sitoplazmada presipitasyon, hücre içi maddenin dışa kaçışı • Antibakteriyel etkisi yavaştır • Zarflı virüslere etkili • Sporostatik ve mikobakteriostatiktir • Deride kalıcı etkisi vardır

  44. İyot ve iyodoforlar • Pek çok mikroorganizmaya etkili • Antiseptik olarak kullanılan konsantrasyonlarda sporosidal etkinlik yoktur • Protein sentezini ve hücre membranını bozar • Organik madde varlığında inaktive olur • İyodoforla el yıkama sonrası, etkinlik 30-60 dak devam eder • Gram negatif basillerle kontamine olabilir

  45. Kuaterner amonyum bileşikleri • Katyonik olanlar en sık kullanılan gruptur • Membran aktif ajanlardır • Bakteri hücre zarına tutunarak sitoplazmik içeriğin sızmasına yol açar • Gram negatif bakteriler üzerine zayıf etkilidirler • Gram negatif bakteri kontaminasyonu bildirilmiştir

  46. Diğerleri • Kloroksilenol • Hücre duvar yapısını bozar • Gram negatif etkinliği düşüktür • EDTA ilavesi ile Gram (-) etkinlik artar • Hekzaklorofen • Toksik etkileri nedeniyle kullanımı kısıtlanmıştır • Triklosan • Uzun süreli kullanımda direnç • Gram pozitiflere etkinliği daha iyi, P. aeruginosa’ya etkisiz

  47. Kombinasyon • El antiseptikleri kombine kullanıldığında etki artmaktadır • Cerrahi el hijyeninde % 1 klorheksidin/alkol > % 4 klorheksidin Elde görülen yan etkiler daha az Grove GL, 2001 Mulberry G, 2001

More Related