مسئول دوره : دکتر ناصر محمدی URL : nicvision Email: nmohammadi@sbmu.ac.ir

1. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایراندوره عالی تربیت مربیان و کارشناسان خبره عنوان دوره : از سیاستگذاری مبتنی بر شواهد تا ارزیابی سیاست و اثرنهاییProblem Definition and analysis مسئول دوره : دکتر ناصر محمدی URL: www.nicvision.net Email: nmohammadi@sbmu.ac.ir Email: nmohammadi@nicvision.net

2. هیچ مسئله ای تا وقتی بخوبی تحلیل نشده و عوامل ایجاد کننده آن شناخته نشده باشد ،حل شده به حساب نمیآید.متاسفانه بیشتر مردم از رویکرد آماده ،هدف،آتش استفاده میکنند.(سگال و مایر 1988).

3. Symptom vs. root problem Incorrectly define the wrong problem wastes considerable time looking in the wrong direction for solution. Symptoms: You see it, people talk about it; it is visible! Addressing this perceived problem may not solve the real problem Iceberg Root Problem: The one to address is often hidden. You need to find it!

4. بسته مدیریت دانش بسته سیاست بسته پیاده سازی سیاست

5. تحلیل مسئله عبارت است از روشی یا فرآیند نظام مند و سیستمیک (سامانه محور) برای شناسایی، تعیین عوامل و طبقه بندی و ریشه یابی آنها. • خروجی تحلیل مسئله: • سوالات و فرضیات برای تحقیق • مرور نظام مند • مطالعات تطبیقی • زمینه های مداخله یا اقدام تعریف تحلیل مسئله تحلیل مسئله آیا راه حل و مداخله قابل تعیین است ؟ تحلیل مسئله مرور نظام مند و مطالعه تطبیقی مداخله مداخله

6. انواع مسئله تیپ 1- مسائلی که در ذات خودشان یک نوع همگرایی دارند و برای حل آنها توافق نظر زیادی وجود داشته،فهرست پاسخ های ممکن آنها به آسانی در دسترس است.در این گونه مسائل لازم نیست موارد ارزشی یا اخلاقی خاصی مد نظر گرفته شود. • به اینگونه مسائل ،مسائل فنی گفته میشود. • از بکار بردن عنوان مسائل ساده برای نامگذاری آنها بایستی اجتناب شود.

7. انواع مسئله • تیپ 2(ارزشی /واگرا) این تیپ از مسائل، با وجود اینکه رابطه منطقی در بین اجزا و عوامل وجود دارد، ولی از دیدگاه ارزشی، بویژه در بهره برداری از روشهای مختلف، واگرایی شدیدبوده و بین صاحب نظران و ذینفعان اتفاق نظر کمتری وجود دارد بیشتر،افرادی که از توان فکری بالا و منطق قوی برخورد هستند با این دسته مسائل مواجه میشوند. • برخلاف مسائل تیپ یک که افراد خبره میتوانستند دور میز در مورد راه های حل آن به نتیجه رسیده و مداخله لازم را پیشنهاد کنند، در این مسائل در نظر گرفتن ارزشها ،پیامد ها و نتایج نهایی،زمان رسیدن به راه حلها را به تاخیر میاندازد.و دلیل آن نیز این است که پیش بینی راه حل اینگونه مسائل، کار آسانی نیست.این دسته از مسائل با جهان بینی ،ایدئولوژی و مبانی اعتقادی افراد سروکار دارند.

8. انواع مسئله • مسائل تیپ3 این دسته از مسائل به مسائل سخت و پیچیده و بد جنس معروف هستند.در اینگونه مسائل تقابل قدرت،جهت گیری های شدید اخلاقی و تاریخچه پیچیده و طولانی آن مسائل ،بسیار تعیین کننده است.حل این مسائل بصورت وصله پینه ،کار را پیچیده تر و سخت تر خواهد کرد. • حل اینگونه مسائل منوط به اتفاق نظر و عزم ذینفعان برای حل آن خواهد بود.آنها به سطح بالایی از قدرت قضاوت و تفکر انتزاعی نیاز خواهند داشت چون ابتدا و انتهای این مسائل معلوم نبوده،قاعده خاصی برای شروع و پایان آنها نمی توان تعیین کرد و نیز ملاک و معیار مشخصی هم برای ارزیابی آن وجود ندارد.در این موارد معمولا راه های مذاکره و ارتباط باز نیست ،پیامد های عمومی زیادی دارد و ذینفعان بدون ایجاد تنش، نمی توانند در مورد آن صحبت کنند.

9. بسته تحلیل مشکل بسته مفهوم سازی ذهنی مشکل یا مسئله موضوع عوامل موثر سازه های اصلی مفهوم سازی ذهنی و تهیه نقشه تحلیل مسئله عوامل ریشه ای مهم و کلیدی زیرسازه ها و سازه های مجاور شبکه علیت شبکه ذهنی طرح سوالات و فرضیات

10. تحلیل چشم انداز تحلیل چشم انداز طراحی غلط عدم وجود تحلیل سیستمی تحلیل مولفه ها تحلیل چالشهای فراروی وجود مشکل یا مسئله تعریف مسئله و مشکل موضوع اجرای غلط تحلیل سیستمی سیستم تامین، ذخیره و تخصیص منابع مالی شدت عوامل موثر سازه های اصلی سیستم ارائه خدمات بهداشتی گستردگی سیستم ارائه خدمات آموزشی سیستم ممیزی خدمات بالینی عواقب فعلی عوامل ریشه ای مهم و کلیدی زیرسازه ها و سازه های مجاور سیستم طراحی برنامه های آموزشی عواقب آتی سیستم یادگیری شبکه علیت شبکه ذهنی سیستم تولید و انتشار دانش تاثیر بر سایر سیستمها سیستم تجاری سازی دانش مسائل اساسی مرتبط کدامند سیستم تصمیم گیری طرح سوالات و فرضیات بازیگران، محدودیتها و محیط سیستم مدیریت بحران چه اطلاعاتی باید تحلیل شوند

11. مثالهای عینی موضوع و مشکل

12. Universities of Medical Sciences Health System Needs Demands Students Providers Needs and Educational Programs Educational Programs

13. Curriculum Development Evaluation and Feedback Implementation Problem Identification and General Needs Assessment Educational Strategies Needs Assessment of Targeted Learner Setting Goals and Objectives

14. Community Needs: Balanced Coverage The spectrum of community needs

15. task overlap analysis- Overlaps Service Gaps – task gap analysis ٭ ٭ ٭ ٭ ٭ Community Needs- Imbalanced Coverage

16. چیستی؟ • مسئله چیست؟ آیا فردی است یا گروهی یا همه گیر؟ اهمیت آن چیست؟ • کجا؟ • مسئله در کجا واقع شده است؟ گستردگی جغرافیایی آن چیست؟ • چه زمانی؟ • مسئله از چه زمانی ایجاد شده؟ در چه زمانهایی تشدید پیدا کرده؟ • چرا؟ • عوامل ایجاد مسئله چه بوده است؟ ایا شکاف بین شرایط موجود با مطلوب وجود دارد؟ چرا؟ • چه کسانی؟ • چه کسانی درگیر مسئله هستند؟ • چه کسانی از مسئله متضرر می شوند؟ • چه کسانی می توانند در حل مسئله موثر باشند؟ • چه پیامدهایی؟ • پیامدهای در وضعیت موجود کدامند • پیامدهای تداوم وضعیت موجود در آینده چه می تواند باشد؟ ابعادی که در تعریف مسئله باید پاسخ داده شود

17. انتخاب روش (روشها) ارزیابی روشها مشکل یا مسئله موضوع تعیین ابزار تعیین فهرست عوامل عوامل موثر سازه های اصلی طبقه بندی عوامل ارزشگذاری عوامل عوامل ریشه ای مهم و کلیدی زیرسازه ها و سازه های مجاور اولویت بندی شبکه علیت شبکه ذهنی حذف عوامل کم اهمیت تعیین روابط علیتی طرح سوالات و فرضیات چیدمان شکلی

18. تحلیل درختی Problem tree تحلیل شبکه ای Problem web تحلیل استخوان ماهی Problem fishbone - Ishikawa تحلیل مولفه های موثر Force field analysis مدل 7 اس مکینزی The McKinsey 7-S Framework تحلیل عوامل درونی و بیرونی SWOT analysis ابزار تحلیل مشکل یا مسئله

19. تحلیل درختی

20. تحلیل شبکه ای

21. تحلیل استخوان ماهی

22. تحلیل مولفه های موثر

23. Structure: Centres role & structure still to be defined- probably needs to be smaller & more flexible. Coordination mechanisms need to be developed. Strategy: PHC oriented. Needs to specify implementation strategies Systems: development of planning/budgeting, financing, human resource, information systems very important Shared values: Community health focus needed. Emphasis on the health care customer Skills: training for community health & various management (recruit non-doctors?) Style: Needs teamwork approach i.e. flexible & task oriented Staff; Need for radical rationalisation of staff, improved remuneration & performance appraisal systems مدل 7 اس مکینزی در مراقبت های سلامت

24. تحلیل عوامل درونی و بیرونی SWOTتحلیل وزارت سلامت اوگاندا

25. عوامل ریشه ای شناخت مشکل یا مسئله موضوع شناسایی عوامل ریشه ای گروه بندی عوامل عوامل موثر سازه های اصلی نامگذاری گروهها اولویت بندی عوامل ریشه ای مهم و کلیدی زیرسازه ها و سازه های مجاور تعیین عوامل کلیدی شبکه علیت شبکه ذهنی تعیین عوامل کلیدی واسط تعیین ضرورت و اهمیت طرح سوالات و فرضیات

26. Technical مجموعه عوامل مربوط به روشها و فرآیندهای جاری سازمانی Organizational مجموعه عوامل مربوط به نهاده های اصلی سازمان مثل اساسنامه و قوانین و مقررات، قواعد و استانداردهای حاکم Human مجموعه عوامل مربوط به عوامل انسانی مستقیم (کارکنان خط مقدم عملیات) یا غیر مستقیم (مصرف کنندگان خدمات) طبقه بندی عوامل ریشه ای و کلیدی Eindhoven Classification Model

27. Latent مجموعه عوامل مشکل ساز که بصورت مخفی می مانند و بر اثر بروز یک عامل فعال، فعال شده و در جریان تحلیل کشف می شوند Active مجموعه عوامل مستقیم عامل بروز مشکل یا خطا طبقه بندی عوامل ریشه ای و کلیدی Eindhoven Classification Model

28. Latent-Technical

29. Latent-Organizational

30. Active errors

31. Active errors

32. Active errors

33. ترسیم نقشه مشکل یا مسئله موضوع تعیین نمادها تعیین ارتباطات عوامل موثر سازه های اصلی ترسیم نقشه تشریح نقشه عوامل ریشه ای مهم و کلیدی زیرسازه ها و سازه های مجاور تبیین محلقات و ضمایم شبکه علیت شبکه ذهنی تعاریف واژه ها و مفاهیم راهنمای نمادها مراجع علمی و اطلاعاتی طرح سوالات و فرضیات