تنظيم خانواده

1. M.Matlabi

2. تنظيم خانواده M.Matlabi

3. تعريف تنظيم خانواده: (WHO 1971) اتخاذ يك سياست جمعيتي از سوي خانواده‌ها كه داوطلبانه و بر پايه آگاهي، بينش و تصميم‌گيري مسئولانه توسط والدين به خاطر ارتقاء تندرستي و بهزيستي اعضاي آن به مورد اجراء گذاشته مي‌شود. M.Matlabi

4. تنظيم خانواده حق اساسي بشر در كنفرانس سازمان ملل متحد درباره حقوق بشر (1968 تهران) تنظيم خانواده به عنوان يكي از حقوق اساسي بشر شناخته شد و در كنفرانس بخارست درباره جمعيت جهان (1978) اين ديدگاه تأييد و در برنامه كنفرانس اعلام شد كه: همه زن و شوهرها اين حق اساسي را دارند كه آزادانه و مسئولانه درباره تعداد و فاصله بين كودكان خود تصميم بگيرند و براي انجام اين كارها آگاهي، آموزش و وسايل لازم را داشته باشند. M.Matlabi

5. تنظيم خانواده مترادف با كنترل مواليد نيست، بلكه چيزي بيش از كنترل ساده مواليد است. M.Matlabi

6. قلمرو خدمات تنظيم خانواده • فاصله گذاري مناسب و محدود كردن مواليد • آموزش درباره عقيم سازي • آموزش درباره بچه‌داري • آموزش درباره روابط آميزشي • غربالگري از نظر شرايط بيماري شناختي مرتبط با دستگاه توليد مثل (مانند سرطان گردن رحم) • مشاوره ژنتيك M.Matlabi

7. معاينه و مشاوره پيش از ازدواج • انجام آزمونهاي مربوط به بارداري • مشاوره درباره ازدواج • آماده سازي زن و شوهرها براي زايمان و تولد نخستين كودك آنها • آموزش اقتصاد خانواده و اصول تغذيه • ارائه خدمات مربوط به قبول فرزند خوانده M.Matlabi

8. اهداف خدمات تنظيم خانواده الف- اهداف مستقيم در سطح خانواده ب- اهداف غير مستقيم در سطح خانواده ج- اهداف اجتماعي M.Matlabi

9. اهداف مستقيم در سطح خانواده • برقراري تناسب لازم ميان بودجه خانواده و تعداد اولاد به منظور تأمين سطح زندگي معقول براي اعضاي خانواده • فاصله‌گذاري بين مواليد به منظور امكان برنامه‌ريزي براي زندگي بهتر • تصميم‌گيري نسبت به زمان تولد كودك به منظور جلوگيري از تولدهاي زود هنگام و دير هنگام و آمادگي اقتصادي و تربيتي و رواني پدر و مادر براي بچه‌دار شدن. M.Matlabi

10. مراعات و حفظ سلامت جسماني مادر • مراعات و حفظ سلامت رواني مادر و پدر براي برقراري بهداشت رواني • كاهش مرگ و مير مادران بر اثر زايمانهاي متعدد • مراعات شرايط اقتصادي خانواده براي تولد كودك M.Matlabi

11. اهداف غير مستقيم در سطح خانواده • مراعات حقوق و آزادي زنان • عدم صرف دوران فعال و سودمند عمر زنان صرفاً براي فرزندآوري و بچه‌داري بيشتر. • فراهم سازي امكان مشاركت فعال زنان در جامعه • حفظ سلامت و نشاط كودكان M.Matlabi

12. امكان تحقق شرايط مناسب براي انجام بهتر كاركردهاي خانواده مانند ايفاي نقش پدري و مادري. • پيشگيري از سقط جنين‌هاي ناخواسته و غير قانوني • پيشگيري از انتقال بيماريهاي ارثي به كودكان و در نتيجه انتخاب نسل سالم براي جامعه • تأمين ثبات خانواده بر اثر كاهش مشكلات و اختلافات خانوادگي M.Matlabi

13. اهداف اجتماعي • فراهم ساختن امكانات ارتقاي سواد و فرهنگ از طريق هماهنگي با امكانات آموزشي كشور. • امكان مقابله بهتر با مشكلات شهري و روستايي • مراعات توان خدماتي جامعه • ايجاد امكانات ساخت و ساز مسكن • مراعات توان و حجم توليد مواد غذايي • قطع هر چه بيشتر وابستگيهاي اقتصادي و سياسي كشور به خارج. M.Matlabi

14. مفهوم بهزيستي خانواده مفهوم بهزيستي بسيار جامع و گسترده و در رابطه با كيفيت زندگي است. هدفهاي برنامه بهزيستي خانواده دست يافتن به يك سطح بهتر زندگي، يعني بهبود كيفيت زندگي مردم است. M.Matlabi

15. جنبه‌هاي بهداشتي تنظيم خانواده: تنظيم خانواده و سلامتي رابطه‌اي دو طرفه با هم دارند. پيامدهاي اصلي سلامتي ناشي از بهداشت خانواده توسط گروه علمي سازمان بهداشت جهاني درباره جنبه‌هاي بهداشتي تنظيم خانواده فهرست شده و مورد بحث قرار گرفته است. جنبه‌هاي بهداشتي تنظيم خانواده را تحت عناوين زير مي‌توان خلاصه كرد: • سلامت زنان • سلامت جنين • سلامت كودك و شيرخوار M.Matlabi

16. سلامت زنان الف- پرهيز از بارداري ناخواسته ب- محدود كردن تعداد بچه‌ها و فاصله گذاري مناسب ج- تعيين زمان تولد به خصوص در مورد كودك اول و آخر در رابطه با سن مادر. M.Matlabi

17. پرهيز از بارداري ناخواسته هدف اساسي تنظيم خانواده پيشگيري از بارداريهاي ناخواسته است. بارداري ناخواسته مي‌تواند به سقط بيانجامد. از ديدگاه سلامتي، سقط‌هاي غير پزشكي (جنايي) يكي از خطرناكترين پيامدهاي بارداري ناخواسته است. از طرفي شواهدي در دست است كه نشان مي‌دهد در بين مادراني كه بارداري ناخواسته دارند بروز اختلالات رواني زيادتر است. M.Matlabi

18. محدود كردن تعداد بچه‌ها و فاصله گذاري مناسب بارداريهاي مكرر خطر ابتلا و مرگ و مير مادران را افزايش مي دهد و مقدار اين خطر با هر زايمان پس از زايمان سوم بيشتر مي شود و با زايمانهاي پس از تولد كودك پنجم به نحو چشمگيري زياد مي شود. M.Matlabi

19. بروز پارگي رحم با افزايش تعداد زايمانها زيادتر مي‌شود. بروز مسموميت بارداري، اكلامپسي و جفت سر راهي با افزايش زايمانها بيشتر مي‌شود. (كم خوني، مرده‌زايي، سرطان گردن رحم و ...) M.Matlabi

20. تعيين زمان تولد معمولاً مادراني كه كمتر از 20 سال و يا بيش از 35- 30 سال داشته باشند به هنگام بارداري بيشتر در معرض خطر مرگ هستند. بيشترين خطر مرگ در سنين كمتر از 25 سال و بيشتر از 35 سال است M.Matlabi

21. سلامت جنين تعدادي از نابهنجاريهاي مادرزادي در رابطه با بارداري در سنين پيشرفته هستند. با تعيين زمان زايمان و بارداري با توجه به سن مادر مي توان از اينگونه نابهنجاريهاي مادرزادي پيشگيري نمود. M.Matlabi

22. سلامت كودك و شيرخوار: الف- اثر بر مرگ و مير كودكان ب- رشد، تكامل و تغذيه كودك ج- بيماريهاي عفوني د- هوش M.Matlabi

23. M.Matlabi

24. تاریخچه تنظیم خانواده • از متن word استفاده شود M.Matlabi

25. انواع روشهاي پيشگيري از بارداري • روشهاي سنتي • فراورده‌هاي اسپرم كش • روشهاي پوششي يا سد كننده • وسيله داخل رحمي (IUD) • قرصهاي ضد بارداري • آمپولهاي تزريقي ضد بارداري • انجام جراحي عقيم‌سازي • جلوگيري از بارداري پس از مقاربت • سقط درماني M.Matlabi

26. روشهاي سنتي پيشگيري از بارداري • ناتمام گذاشتن عمل مقاربت • شستشوي واژن پس از مقاربت • آمنوره ناشي از شيردهي • خودداري دوره اي از مقاربت يا روش ريتم 1- روش تقويمي 2- روش تعيين درجه حرارت بدن زن 3- روش توأم تقويمي و تعيين درجه حرارت 4- روش موكوس گردن رحم M.Matlabi

27. فراورده هاي اسپرم كش • ژل • كرم • شياف • اسپري • كف • قرص حل شونده M.Matlabi

28. روشهاي پوششي يا سد كننده • كاندوم مردانه • كاندوم زنانه • اسفنج واژينال • ديافراگم واژينال • كلاهك سرويكس M.Matlabi

29. قرصهاي ضد بارداري • قرصهاي با تركيب ثابت استروژن و پرژسترون • قرص نوع LD • قرصهاي با تركيب چند مرحله اي استروژن و پرژسترون • قرص نوع تري فازيك • قرصهاي داراي فقط پرژستين • قرص نوع ميني پيل M.Matlabi

30. ناتمام گذاشتن عمل مقاربت: اين روش از قديمي ترين روشهاي جلوگيري از حاملگي است و در آن درست قبل از انزال، آلت تناسلي مرد (پنيس) از واژن زن بيرون آورده مي شود كه در نتيجه مايع مني در خارج از دستگاه تناسلي زن ريخته مي شود. M.Matlabi

31. ميزان شكست در اين روش و ميزان حاملگي بسيار بالاست: اولاً در اين روش بايد مرد كنترل لازم را داشته باشد و حدود 50% مردان قدرت كنترل انزال را ندارند. دوماً ممكن است چند دقيقه قبل از انزال ترشحات غدد جنسي مرد تخليه شده و وارد واژن زن شوند كه ممكن است حاوي اسپرم باشند سوماً با خارج كردن پنيس از واژن، مايع مني روي اندام تناسلي خارجي زن در نزديكي واژن ريخته مي شود و ممكن است اسپرمها وارد واژن بشوند. M.Matlabi

32. ايرادات و عوارض جانبي روش ناتمام گذاشتن عمل مقاربت: • ميزان حاملگي بسيار بالا • لزوم كنترل كافي توسط مرد • عوارض جانبي رواني براي زن و مرد • عفونت مزمن پروستات M.Matlabi

33. شستشوي واژن پس از مقاربت: اين روش غير مؤثر و غير قابل اعتماد است. در اين روش بعد از آميزش جنسي، داخل واژن با استفاده از مواد پاك كننده يا ضد عفوني كننده‌هاي رقيق (مانند آب، سركه، و ...) شستشو مي‌شود. M.Matlabi

34. اصولاً از نظر تئوري شستشو موجب خارج شدن مايع مني از واژن مي شود و مواد اضافه شده به آب مانند سركه خاصيت اسپرم كشي دارند ولي در عمل چون در حدود 90 ثانيه پس از انزال اكثريت اسپرمها وارد رحم لوله هاي رحمي مي شوند، لذا اين روش در عمل فاقد اثر قابل توجه مي باشد. M.Matlabi

35. آمنوره شيردهي باروري زنان شيرده كمتر از زناني است كه نوزاد خود را از شير گرفته اند و ادامه عمدي شيردهي پس از رفع شيرخوار به آن، مدتها روش پيشگيري رايجي بوده است. تقريباً در نصف مادران شيرده، سيكل تخمداني و تخمك‌گذاري تا چند هفته بعد از قطع شير دادن نوزاد مجدداً برقرار نمي شود. M.Matlabi

36. احتمالاً پيامهاي عصبي صادره از پستانها به هيپوتالاموس در جريان مكيدن شير، ترشح هورمون آزاد كننده هورمون لوتئيني از هيپوتالاموس را مهار مي‌كند و كاهش اين هورمون نيز به نوبه خود تشكيل هورمونهاي LH و FSH از هيپوفيز را تضعيف مي‌كند و بنابراين وقايع سيكل جنسي در چند ماه اول شيردهي به نوزاد، در مادر ديده نمي‌شود. M.Matlabi

37. اگر اصول زير رعايت شود، آمنوره شيردهي روش نسبتاً مؤثري خواهد بود: • صرفاً تغذيه شيرخوار از شير مادر باشد (تغذيه تكميلي نباشد) • آمنوره بايد ادامه داشته باشد. • اين روش حداكثر تا 6 ماه پس از زايمان مؤثر است و بعد از 6 ماه روش ديگر نياز است. M.Matlabi

38. فراورده‌هاي اسپرم كش مواد اسپرم كش به شكل ژل، شياف، اسپري، كف و قرص حل شونده ساخته مي شود و ماده اصلي و فعال در اين تركيبات نونوكسينول مي باشد كه موجب مرگ و يا كاهش تحرك اسپرم ها مي شود. از مواد اسپرم كش مي‌توان به تنهايي يا همراه با ديافراگم و كاندوم استفاده كرد. M.Matlabi

39. مواد اسپرم كش چگونه عمل مي كنند؟ اين مواد معمولاً حاوي نونوكسينول مي باشند كه اثر سمي بر روي اسپرمها داشته و باعث مرگ و يا كاهش تحرك اسپرمها مي شود. اين ماده تا يك ساعت مؤثر بوده و اسپرمها را از بين خواهد برد. M.Matlabi

40. كاندوم مردانه يكي از روشهاي بسيار شايع مورد استفاده به وسيله مردان براي جلوگيري از بارداري است. كاندوم يك روكش نازك ساخته شده از لاتكس و يا روده حيواناك است كه بعد از ايجاد حالت نعوظ (erection) روي پنيس استفاده مي‌شود و مانع ريختن مايع مني در واژن مي شود. M.Matlabi

41. Male Condom M.Matlabi

42. كاندوم چه عملي را انجام مي دهد؟ جداره كاندوم به گونه اي است كه اسپرم نمي تواند از آن عبور كرده و داخل رحم شود، از اينرو نمي تواند تخمك را بارور كند. برخي از كاندومها امروزه حاوي مواد اسپرم كش نيز هستند M.Matlabi

43. كاندوم علاوه بر پيشگيري از حاملگي از ابتلا به بيماريهاي مقاربتي و ايدز جلوگيري مي‌كند M.Matlabi

44. اثربخشي كاندوم با استفاده صحيح حدود 97 درصد است M.Matlabi

45. مزيتها • جلوگيري از انتقال بيماريهاي منتقله از راه تماس جنسي • كاهش خطر بروز سرطان دهانه رحم • قابل استفاده بودن در هر گروه سني • كمك به جلوگيري از انزال زودرس • آساني استفاده و نداشتن عوارض موضعي و عمومي • نداشتن آثار هورموني • قابل استفاده بودن بلافاصله پس از زايمان • نداشتن اثر بر شيردهي M.Matlabi

46. معايب • ايجاد حساسيت به كاندوم • كاهش لذت جنسي به دليل كاهش حس لمس • لزوم استفاده پس از نعوظ • احتمال خارج شدن يا پاره شدن M.Matlabi

47. M.Matlabi

48. نكات قابل توجه در مصرف كاندوم • در هر بار نزديكي بايد از يك كاندوم جديد استفاده شود • كاندوم بايد پيش از مصرف مشاهده و از سالم بودن آن اطمينان حاصل شود • لازم است بلافاصله پس از انزال براي خروج كاندوم اقدام شود. براي اين كار در حالي كه هنوز نعوظ وجود دارد، با گرفتن حلقه بالايي كاندوم نسبت به خارج نمودن آن اقدام خواهد شد. M.Matlabi

49. حين استفاده بايد مواظب بود كه كاندوم با ناخن، انگشت يا انگشتر سوراخ نشود. • نبايد از كاندوم هاي شكننده، تاريخ مصرف گذشته، تغيير شكل و تغيير رنگ داده و يا كاندومي كه بسته بندي داخلي آن صدمه ديده است، استفاده كرد. • در هر بار مراجعه براي دريافت كاندوم مي بايست رضايت از روش، شكايتها و چگونگي استفاده از كاندوم با دقت بررسي شود. • كاندوم بايستي دور از نور آفتاب، گرما، رطوبت و نور لامپ فلوئورسانس بوده و در جاي خنك و تاريك نگهداري شود. M.Matlabi

50. كاندوم زنانه طرح آن به صورت كيسه‌اي با دو حلقه منعطف در دو انتهاست. يك حلقه در عمق واژن قرار مي‌گيرد و حلقه ديگر در خارج از واژن نزديك دهانه ورودي آن مي نشيند. مزيت كاندوم زنانه اين است كه در كنترل زن هستند و نه در كنترل مرد. M.Matlabi