1 / 58

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM SÜRECİ

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM SÜRECİ. Prof. Dr. M. Taner GÖREN İstanbul Tabip Odası Başkanı. Savaşa Hayır. Sağlıkta Dönüşüm Süreci. Küresel kriz : 1970’ler Neo-liberal kapitalizm - Serbest piyasa ekonomisi - Rekabet - Kalite - Ucuzluk Hizmet : Alınıp satılabilen bir meta. Sağlıkta Dönüşüm Süreci.

kaloni
Download Presentation

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM SÜRECİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM SÜRECİ Prof. Dr. M. Taner GÖREN İstanbul Tabip Odası Başkanı

  2. Savaşa Hayır

  3. Sağlıkta Dönüşüm Süreci • Küresel kriz: 1970’ler • Neo-liberal kapitalizm- Serbest piyasa ekonomisi - Rekabet - Kalite - Ucuzluk • Hizmet: Alınıp satılabilen bir meta

  4. Sağlıkta Dönüşüm Süreci • Sağlık: Silah ve enerjiden sonra en çok rant elde edilen alan- İlaç- Tanı ve tedavi cihazları- Laboratuvar malzemeleri- İnşaat • İnsan emeğinin alınıp satılması: Taşeron sistemi

  5. Sağlıkta Dönüşüm Süreci • Küresel krizin Türkiye’ye yansıması- 12 Eylül 1980 Darbesi • 1982 Anayasası • Neo-liberal kapitalizmin, yani serbest piyasa ekonomisinin Türkiye’ye girmesi- Turgut Özal Dönemi

  6. Sağlıkta Dönüşüm Süreci • 1961 Anayasası Resmi Gazete ile İlanı : 20/7/1961 / Sayı: 10859 • VII. Sağlık HakkıMadde 49- Devlet, herkesin beden ve ruh sağlığı içinde yaşıyabilmesini ve tıbbî bakım görmesini sağlamakla ödevlidir.Devlet, yoksul veya dar gelirli ailelerin sağlık şartlarına uygun konut ihtiyaçlarını karşılayıcı tedbirleri alır.

  7. 224 Sayılı Sosyalizasyon Yasası 1961 Prof. Dr. Nusret Fişek (21 Kasım 1914 - 3 Kasım 1990)

  8. Sağlıkta Dönüşüm Süreci 1982 Anayassı; Kanun No.: 2709 Kabul Tarihi: 7.11.1982 VIII. Sağlık, çevre ve konut A. Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması MADDE 56- Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir. Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler. Devlet, bu görevini kamu ve özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlarından yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirir. Sağlık hizmetlerinin yaygın bir şekilde yerine getirilmesi için kanunla genel sağlık sigortası kurulabilir. B. Konut hakkı MADDE 57- Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler.

  9. Sağlıkta Dönüşüm Süreci Türkiye’de sağlık reform çalışmaları(1990-2002) •1990 –DPT “Sağlık Sektörü MasterPlanı” •1990 –1. Sağlık Projesi (Dünya Bankası) •1991 –Sağlık Bakanlığı SPGK’nin kurulması •1992 –I. Ulusal Sağlık Kongresi •1992 –Yeşil Kart uygulamasına geçiş •1993 –II. Ulusal Sağlık Kongresi •1994 –2. Sağlık Projesi (Dünya Bankası) (Sağlık Sektörünün Kapasite artışı ile ilgili)

  10. SSK’nın Dışarıdan Satın Aldığı Sağlık Hizmetleri (%)

  11. SDP Acil Eylem Planı16 Kasım 2002 • Sağlık Bakanlığı yeniden yapılandırılacak • Devlet hastanesi, sigorta hastanesi, kurum hastanesi ayrımı kaldırılarak tüm hastaneler tek bir çatı altında toplanacak • Hastaneler idari ve mali yönden özerk bir yapıya kavuşturulacak • Sağlık hizmetlerinin sunumu ile finansmanı ayrılacak • Genel Sağlık Sigortası Sistemi ve Kurumu kurulacak • Aile hekimliği uygulamasına geçilerek sağlam bir sevk zinciri kurulacak

  12. SDP Acil Eylem Planı • Anne ve çocuk sağlığına özel önem verilecek • Koruyucu hekimlik yaygınlaştırılacak • Özel sektörün sağlık alanına yatırım yapması özendirilecek

  13. Sağlıkta Dönüşüm Programının Bileşenleri • Planlayıcı ve Denetleyici Bir Sağlık Bakanlığı, • Herkesi Tek Çatı Altında Toplayan Genel Sağlık Sigortası, • Yaygın, Erişimi Kolay ve Güler Yüzlü Sağlık Hizmet Sistemi; • Güçlendirilmiş Temel Sağlık Hizmetleri ve Aile Hekimliği, • Etkili, Kademeli Sevk Zinciri, • İdari ve Mali Özerkliğe Sahip Sağlık İşletmeleri, • Bilgi ve Beceri ile Donanmış, Yüksek Motivasyonla Çalışan Sağlık İnsan Gücü, • Sistemi Destekleyecek Eğitim ve Bilim Kurumları, • Nitelikli ve Etkili Sağlık Hizmetleri İçin Kalite ve Akreditasyon, • Akılcı İlaç ve Malzeme Yönetiminde Kurumsal Yapılanma; • Ulusal İlaç Kurumu, • Tıbbi Cihaz Kurumu, • Karar Sürecinde Etkili Bilgiye Erişim: Sağlık Bilgi Sistemi. Kaynak: Sağlık Bakanlığı 2003.

  14. Sağlıkta Dönüşüm Süreci • Devlet Memurlarının Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşlarına Sevki Hakkında Genelge - Tarihi:06.06.2003 Sayısı:4910

  15. Sağlıkta Dönüşüm Süreci Türkiye’de sağlık reformu, 2004 • Performansa dayalı ödeme sistemi Türkiye geneline yaygınlaştı. • AİLE HEKİMLİĞİ KANUNU - Kanun Numarası : 5258 - Kabul Tarihi : 24/11/2004 - Yayımlandığı R.Gazete: - Tarih : 9/12/2004 Sayı :25665

  16. Sağlıkta Dönüşüm Süreci Hizmet satın alımı: Taşeronlaştırma “Sağlık ve Yardımcı Sağlık Personeli Tarafından Yerine Getirilmesi Gereken Hizmetlerin Satın Alma Yoluyla Gördürülmesine İlişkin Esas ve Usuller” 05.05.2004 tarihindeResmi Gazete’de yayınlandı

  17. Sağlıkta Dönüşüm Süreci Türkiye’de sağlık reformu, 2005 • Aile hekimliği pilot uygulaması: 15.09.2005 (Düzce) • SSK ve diğer bazı kamu kurumlarının sağlık kuruluşları Sağlık Bakanlığına devredildi. • SSK’lılar serbest eczanelerden yararlanmaya başladı • Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı TBMM’ye gönderildi.

  18. Sağlıkta Dönüşüm Süreci Türkiye’de sağlık reformu, 2006 • Aile hekimliği pilot çalışması10+ ile yaygınlaştırılması • Sosyal Güvenlik Kurumları Kanunu - Kabul Tarihi: 16/5/2006 - R.Gazete: Tarih: 20/5/2006 Sayı: 26173 • Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu - Kanun Numarası : 5510 - R.Gazete : Tarih: 16/6/2006 Sayı : 26200

  19. Sağlıkta Dönüşüm Süreci • Tamgün Yasası: 30 Ocak 2010; Sayı: 5947 • Anayasa Mahkemesinin yürütmeyi durdurma kararı:16.07.2010 • 650 Sayılı KHK: 26.08.2011 • 663 Sayılı KHK: 02.11.2013 • 650 Sayılı KHK ile ilgili Anayasa Mahkemesinin yürütmeyi durdurma kararı- Karar tarihi 18.07.2012- R.Gazetede yayınlanma: 01.01.2013 • 663 Sayılı KHK ile ilgili Anayasa Mahkemesinin yürütmeyi durdurma kararı- Karar tarihi 14.02.2013- R.Gazetede yayınlanma: 25.06.2013

  20. Sağlık Bakanlığı-2011 Merkez teşkilatı * Bakan ve yardımcısı * Müsteşar ve yardımcıları * Sağlık Politikaları Kurulu * Bakanlık müşavirleri * Hizmet birimleri, a) Sağlık Hizmetleri Genel Müd.. b) Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müd. c) Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müd. ç) Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müd. d) Sağlık Araştırmaları Genel Müd. e) Sağlık Yatırımları Genel Müd. f) Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müd. g) Hukuk Müşavirliği ğ) Denetim Hizmetleri Başkanlığı h) Strateji Geliştirme Başkanlığı ı) Yönetim Hizmetleri Genel Müd. i) Özel Kalem Müdürlüğü Bağlı Kuruluşlar • Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu • Türkiye Halk Sağlığı Kurumu • Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu • Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Taşra teşkilat ?? Taşra teşkilat

  21. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu KHB KHB KHB Genel Sekreter Tıbbi Hizmetler Bşk. İdari Hizmetler Bşk. Mali hizmetler Bşk. Hastane yöneticisi Hastane yöneticisi Hastane yöneticisi Başhekimlik İdari ve mali işler md. Sağlık bakım Hizmetleri md.

  22. Sağlık Finansmanı G.S.S. Sağlık Çalışanlarının İstihdamında Değişim “sözleşmelilik” Sağlık Bakanlığı’nın Yeniden Yapılanması “yerelleştirme” Performansa göre ücretlendirme Sağlıkta dönüşüm Hastanelerin İşletmeleştirilmesi özelleştirilmesi Birinci Basamakta Aile hekimliği 24

  23. SDP’NİN HALK AÇISINDAN ETKİLERİ OLUMLU OLUMSUZ Emekli Sandığı mensuplarının başta ilaç olmak üzere hizmet kapsamı daraldı İlaca düşük katılım payı ile erişimle ilgili sorunlar arttı SGK tedaviye müdahale etmeye başladı Genel Sağlık Sigortası herkesi kapsayamadı Katkı payı zorunluluğunun kapsamı genişletildi Acile başvurular arttı Aynı hastalık için birden fazla sağlık kuruluşuna başvuru (2.Görüş) arttı SAĞLIKTA EŞİTSİZLİKLER AZALMADI • Yeşil kartın kapsamı genişledi • SSK’lılar devlet hastanelerinden yararlanabilmeye başladı • SSK’lılar eczanelerden ilaç almaya başladı • Kamu sağlık kuruluşlarına başvuru kolaylaştı

  24. SDP’NİN HALK AÇISINDAN ETKİLERİ OLUMSUZ Kot kumlama işçileri, mevsimlik tarım işçileri vb. kesimler sağlık hizmetlerine erişemedi KAMU SAĞLIK KURULUŞLARINA YETERLİ DESTEK SAĞLANMADI YANGINLAR, HASTANE ENFEKSİYONLARI VB. İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ SIRALAMASI DÜZELMEDİ, KÖTÜ PERFORMANS SÜRÜYOR! KAYNAKLAR KÖTÜ KULLANILDI! CEPTEN HARCAMALAR ARTTI! PİYASA KOŞULLARI VATANDAŞIN SAĞLIĞINI TEHDİT EDER DURUMA GELDİ! GÖZLERİNİ YİTİREN YURTTAŞLAR!...

  25. Kışkırtılmış Talep!

  26. 2012’de hekime başvuru sayısı = 8,9 İSVEÇ = 2,9 ABD = 3,9

  27. Ancak acillere başvuru azalmadı, arttı! Dünyada nüfusundan fazla Acil başvurusu olan Tek ülke!...

  28. Katkı, katılım payı

  29. Cepten harcamalar artıyor! Gemlik’te yapılan bir araştırma (Kişi başına yıllık cepten sağlık harcaması): • 2001: 83.1USD • 2006: 248.4USD Pala, K., H. Gerçek, A. Turkkan ve H. Aytekin, ”The effect of health reforms in Turkey:Out-of-pocket payments are increasing”, International Association of Health Policy in Europe Conference, June 17-20 2009, Coventry-United Kingdom.

  30. SDP sonrasında sağlık hizmetlerinden memnuniyet arttı. TÜİK, 2011

  31. Sağlık sistemimizin yeterli olduğunu düşünenlerin oranı: %35 «Sağlık sistemimizin yeterli olduğunu düşünenlerin oranının %35 olması, çeşitli konularda değişiklik yapılmasına vurgu yapanların oranının %50 ve üzerinde seyrettiği anlaşıldığından sağlık sisteminin genel görüntüsündeki olumlu algı yerini daha eleştirel bir manzaraya bırakmaktadır.»

  32. SDP’NİN SAĞLIK ÇALIŞANLARINA ETKİSİ OLUMLU OLUMSUZ İş yükü çok arttı Güvencesiz çalışma (Sözleşmeli, taşeron) arttı Gelecek kaygısı arttı Hizmet başı ödeme tıpta uzmanlık eğitimini olumsuz etkiledi Hizmet başı ödeme bazı etik sorunları gündeme getirdi Özlük haklarında artış olmadı Sağlık Bakanı’nın hekim ücretleri için söylediği sözler doğru çıkmadı Kamuda hizmet başı ödeme sistemi nedeniyle «rekabet» dayatıldı; «ekip anlayışı» yıpratıldı Serbest hekimlik yok ediliyor Hekimlerin özel sektörde çalışma olanakları kısıtlandı Mecburi hizmet aileleri parçalamaya başladı • Aile hekimi olarak çalışmaya başlayan hekimlerin geliri arttı

  33. SDP’NİN SAĞLIK ÇALIŞANLARINA ETKİSİ OLUMSUZ Radyasyonla çalışma süresi arttı Hekimlerin çalışma süreleri kısalmadı Tam gün sonrası ücretlerden kesinti arttı Özel sektörde maaşlar (4-15) ay öteleniyor Mesleğe yabancılaşma artıyor Hekimlerde depresyon arttı İşyeri hekimliği taşeron şirketlere devrediliyor Tıp fakülteleri finansal krize girdi, fakültelerdeki gelecek belirsizliği önemli bir gündemi oluşturuyor Hekim emeği değersizleştiriliyor SAĞLIK KURULUŞLARINDA ŞİDDET ARTTI!

  34. SONUÇ BİLDİRGESİ17 Kasım 2012 • Mesleğimizin kimliği ciddi biçimde yıpranmış, toplumsal konumumuz, mesleki değerler ve hekim hakları erozyona uğramıştır. • Politikacıların söylemleri, yöneticilerin tutumları ve ayrıca endikasyonsuz işlem yapılacağı kaygısı, hekimlerin güvenilirliğini azaltmıştır. • Hekimler bant tipi üretim yapar hale gelmiş, performansa dayalı ek ödeme sistemi ile yabancılaşma ve klinik otonomi kaybı oluşmuştur. • Değişen değerlerle birlikte hekimlerin bir kısmında memnuniyet söz konusu olmakla birlikte, özellikle genel belirsizlik, ek ödemelerin emekliliğe yansımaması ve güvencesiz olması nedeniyle memnuniyetsizlik çok yüksek orandadır. • Çalışma barışı bozulmakta, hekimler arasında dayanışma azalmaktadır. • Hekimlerin emeği ucuzlaştırılmaktadır. Performans Sağlığa Zararlıdır!

  35. Medscape Physician Compensation Report: 2012 Resultshttp://www.medscape.com/features/slideshow/compensation/2012/public ABD’de her bir hasta için harcanan süre (Dakika)

  36. Taşeron çalışan sayısı 11 kat arttı! Bakanlıkta çalışan her 4 kişiden 1’i taşeron şirketlerde çalışıyor!

  37. SDP’NİN KÜRESEL SERMAYEYE ETKİSİ OLUMLU OLUMSUZ Muayenehaneler ve hekim sermayesine dayalı küçük sağlık kuruluşları henüz kapatılamadı «Ek ve tamamlayıcı sigorta»ya henüz geçilemedi • Sağlık alanında bir «PİYASA» yaratıldı • Bu piyasada dönen para hem kamudan daha fazla aktarılarak, hem de vatandaşın cebinden daha fazla alınarak arttırıldı • Hekimlere sigorta zorunluluğu getirildi • Piyasadan özel sektöre aktarılan pay arttırıldı • Kar maksimizasyonu sağlandı

  38. Özel hastane sayısı ikiye katlandı!

  39. SGK’dan özel hastanelere aktarılan para ikiye katlandı! SGK tedavi edici sağlık harcamalarının dağılımı Kaynak: www.sgk.gov.tr

  40. Sağlıkta Dönüşüm Süreci • SGK sağlık harcamalarının 2002-2008 arasında, yaklaşık 3.5-4 kat artışı var. • SGK harcamalarının %80-85’i ilaç ve tedavi harcamalarına gidiyor. Ve bu, yıllar içinde giderek büyüyen bir görünüm çiziyor. • İlaç harcamaları, 2002-2008 yılları arasında 2.3 kat, aynı dönemde tedavi harcamaları 5 kat artış göstermiştir. • 2009 yılının ilk altı ayında ise gerçekleşen 14.2 milyon TL’lik sağlık harcamasının %46’sı ilaç ve teknolojiye, %54’ü de tedaviye harcanmıştır.

  41. SGK sağlık harcamaları nereye?

  42. Toplam sağlık harcamaları içinde ilaç harcamalarının oranı (%) Kaynak: OECD, 2009.

  43. Sonuç • Bu vatandaş için “paran kadar sağlık”, • Sağlık çalışanları için “iş güvencesiz, ucuz emek gücü” yaratılması sürecidir.

  44. İngiliz Parlamentosunda SDP TheLancet, Volume 382, Issue 9886, Pages 65 - 99, 6 July 2013 Universal healthcoverage in Turkey: enhancement of equity ProfRifatAtun FRCP ab, ProfSabahattin Aydın MD c, SarbaniChakrabortyPhDc, Safir SümerMScc, Meltem AranPhDd,Ipek GürolPhDe, Serpil NazlıoğluMPhilf, Şenay Özgülcü MD f, Ülger AydoğanMScf, Banu Ayar MD f, Uğur Dilmen MD f, ProfRecep Akdağ MD g Turkey has successfullyintroducedhealthsystemchangesandprovideditscitizenswiththerighttohealthtoachieveuniversalhealthcoverage, whichhelpedtoaddressinequities in financing, health service access, andhealthoutcomes. Wetracethetrajectory of healthsystemreforms in Turkey, with a particularemphasis on 2003—13, whichcoincideswiththeHealthTransformation Program (HTP). ………….

  45. Sağlıkta Dönüşüm Süreci • Muhafazakar Parti North Enfield milletvekili Nick DeBois ve ITSEB  isimli sivil toplum kuruluşu 9 Eylül 2013 Pazartesi günü İngiltere Parlementosu’nda Türkiye Sağlık Sistemi hakkında bir toplantı düzenlediler. • Toplantıya Türkiye’den Türk Oftalmoloji Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Süleyman Kaynak davetli konuşmacı olarak katıldı ve "What is real in new Turkish healthcare system: Magic or reality” başlıklı bir konuşma yaptı.

  46. İngiliz Parlamentosunda SDP • Sağlık sisteminde sağlık ocaklarının yerini yarı özel aile hekimliğinin aldığını ve zaman içinde aile hekimlerine verilen sorumlulukların çok ağırlaştırıldığını • Türkiye sağlık sistemindeki temel sorunlar arasında, en ön planda, performans sistemi • Günde 100-120 bandında hasta bakan hekimlerin, hastaya zaman ayıramadıklarını • Çok sayıda tetkik ve çok sayıda ilaç yazdığını, • Aslında bu durumdan hastaların “mutlu” olduğunu belirtti. • Fakat bu mutluluğun gerçeğe dayanmadığını, • Hekime ulaşmanın kolaylaşmasına paralel olarak gerçek tedaviden uzaklaşıldığını • “Performans sistemi ile kısa hasta hekim görüşmesi, çok hastanın sağlık sistemine girip çıkması sağlanmaktadır” dedi. 

  47. İngiliz Parlamentosunda SDP SDP ile ilgili bazı sihirli rakamlar: • Bu yıl 10 milyon MR istenmiş • 2 milyon kutu ilaç yazılmış • Yılda 700 milyon hasta bakılıyor • Her vatandaşın yılda doktora başvurma sayısı 10 • Acillerden 1 yılda hizmet alan hasta sayısı: 90 milyon • Hasta-hekim ilişkisinin bozulması:- Hekimi itibarsızlaştırıcı söylemler- Hekime şiddet

More Related