1 / 26

POLITIEGEWELD

POLITIEGEWELD. Jaap Timmer Hoofddocent Politie- en Veiligheidstudies VU Centrum voor Politie- en Veiligheidswetenschappen VU. Politie in Nederland. 42.000 km 2 16 miljoen inwoners 57,000 executieve politieambtenaren 27 politiekorpsen 25 politie regio’s (eigen korpsbeheerder)

kane
Download Presentation

POLITIEGEWELD

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. POLITIEGEWELD Jaap Timmer Hoofddocent Politie- en Veiligheidstudies VU Centrum voor Politie- en Veiligheidswetenschappen VU

  2. Politie in Nederland • 42.000 km2 • 16 miljoen inwoners • 57,000 executieve politieambtenaren • 27 politiekorpsen • 25 politie regio’s (eigen korpsbeheerder) • Korps landelijke politiediensten (min. BZK) • Koninklijke marechaussee (min. Defensie) • Gezag in Sr optreden: OM (min. Justitie) • NL 356 agenten per 100.000 inwoners • Duitsland: 320 per 100.000 (oud) • Frankrijk: 394 per 100.000 (oud) • Moordratio NL 1,4 per 100.000 • Moordratio D 1,0 per 100.000

  3. Vragen • Hoe hanteert de politie het geweldmonopolie? • Wat zijn de gevolgen van het geweldgebruik van en tegen de politie? • Wat is er veranderd in het geweldgebruik van en tegen de politie en de gevolgen daarvan?

  4. Bronnen • Geweldmelding agenten alle korpsen • Beoordeling Korpschef + Hoofdofficier • Klachten • Rijksrecherche • Nederlands Forensisch Instituut • Rechtenbanken en Gerechtshoven • Kranten + tijdschriften • Correspondentie en interviews • Literatuur

  5. Definitie (politie)geweld • Artikel 1 lid 3 sub b Ambtsinstructie 1994: “elke dwangmatige kracht van meer dan geringe betekenis uitgeoefend op personen of zaken”; • Praktisch/sociologisch: gerichte aantasting fysieke integriteit van personen of groepen met doel gedragsalternatieven te beperken; • Inbreuk grondrechten.

  6. Grondrechten • Artikel 6 Internationaal Verdrag betreffende Burgerrechten en Politieke Rechten (IVBPR): recht op leven, niemand mag willekeurig van leven worden beroofd; • Artikel 2 EVRM: recht van ieder op leven en verbod van opzettelijke levensberoving; • Artikel 15, 2 EVRM: recht op bescherming van leven; • Artikel 11 NL Grondwet beschermt recht op lichamelijke integriteit; • Inbreuk niet toegestaan; • Tenzij: bij wet geregeld!

  7. (Internationale) verankering geweldbevoegdheid • Code of Conduct for Law Enforcement Officials 1979 (VN); • Basic Principles on the Use of Force and Firearms by Law Enforcement Officials 1990 (VN); • 8 Politiewet 1993 • Ambtsinstructie 1994 • Voorwaarden politiegeweld: dient legitiem doel, in balans met doel (proportioneel) en niet indringender dan nodig (subsidiair) • Geoefendheid, melden aan meerdere

  8. Uitgewerkte bevoegdheid ● Pepperspray • 12 Ambstinstructie 1994: aanhouding bij verzet en/of wapen, zelfverdediging • Traangas en waterwerper (Ambtsinstructie 1994) • Dienstvuurwapen (WP5, MP5) • 7 Ambstinstructie 1994: aanhouding vuurwapengevaarlijke personen+ verdachten/veroordeelden misdrijf vier jaar cel of meer, tevens aantasting persoonlijke leefsfeer of lichamelijke integriteit, of bedreigend voor samenleving • Precisievuurwapen (HK PSG1 HK G3, Mauser SR93) • voorkoming of bestrijding van (potentieel) zeer ernstige misdrijven onder direct levensbedreigende omstandigheden

  9. POLITIE EN GEWELD 1978-20051978 = 100

  10. Politieel vuurwapengebruik 1978-200581 gedood, 382 gewond

  11. Ongewilde schoten • Ongewilde letselschoten: • Klungelschoten • Reflexschoten • worstelschoten • Helft ongewilde letselschoten: uit nog slechts ter hand genomen dienstpistolen

  12. Schieten op auto’s • Helft alle gericht schoten afgevuurd op auto’s • Doorgaans achter auto’s aan • Meestal mis, soms met letsel • Meerderheid niet rechtmatig • Relatief veel vervolgingen en straffen

  13. Politiegeweld 2000 • Totaal Letsel • Fysiek geweld: 1.079 476 • Wapenstok: 196 81 • Diensthond: 306 253 • Vuurwapen (588): 59 11 • Overig: 121 61 • Pepperspray: PM PM • Totaal: 1.761 882

  14. Doel politiegeweld 2000 • Totaal % • Aanhouden 266 12 vuurwapengevaarlijke VE • Aanhouden overig: 788 35 • Noodweer politie: 1.052 46 • Noodweer overig: 139 6 • Overig: 25 1 • Totaal: 2.270 100

  15. Sr-feit politiegeweld 2000 • Totaal % • Geweld: 956 46 • Bedreiging: 256 12 • WWM: 124 6 (64%) • Vermogen: 213 10 • Verkeer: 184 9 • Overig: 361 17 • Totaal: 2.094 100

  16. Aantal % 1 Wederspannige verdachte 148 28 2 Agressieve verstoorde 89 15 3 Verbaal optreden 77 14 4 Wederspannige omststanders 63 12 5 Spontaan geweld 50 9 6 Twist 35 7 7 Belediging 28 5 8 Overig 58 10 Totaal 548 100 Typen gevaarsituaties

  17. Letsel politiezijde • Letsel p/j aantal % sterkte • Jaren 1970 271 1 • Jaren 1990* 700 1,7 • 2005* 995 2,0 * schattingen • Schade: €11,5 miljoen p/j • Vermoorde agenten 1970 - 2004 • 1970-1979 6 • 1980-1989 3 • 1990-1999 2 • 2000-2005 2 • Totaal 34 jaar 13

  18. Verantwoording • Meldingsplicht, voorgeschreven formulier • Beoordeling korpsleiding via adviseur • Twijfel, aangifte, klacht > onderzoek BIO • Letsel en/of schieten > melden Hoofdofficier • Raak schieten > onderzoek Rijksrecherche • Onderzoek Rijksrecherche: getuige tenzij • Beoordeling Hoofdofficier, gehoord OM-commissie vuurwapengebruik • Beslissing: sepot of vervolgen • Substantiële kritiek Hof: hoor-termijnen, objectiviteit, publieke uitspraken leidinggevenden • Substantiële kritiek EU Hof: objectiviteit door termijn inzet RR en inzet personeel RP ASD onderzoek • Nieuwe Politiewet: Rijksrecherche zelfstandig

  19. Toetsing politiegeweld 96-00

  20. Toetsing vuurwapengebruik • 1978-2000 • 980 gevallen gericht schieten • Op auto’s HO 31% akkoord, op personen 75% • 346 rake zaken • 31 vervolgingen agent • 11 schuldig bevonden • 10 strafoplegging • 1978-1995: 5 x 12 Sv Hof tegen sepot HOvJ • 1996-2000: zeker 10 x 12 Sv • Juridisering • Mondigheid • Marktbewuste advocaten

  21. Gedempt politiegeweld? • Professionalisering: • Verbeterde wet- en regelgeving • Verbeterde opleiding en training • Specialisering: • Invoering en ontwikkeling ME • Invoering en ontwikkeling AT • Vermaatschappelijking • Maatschappelijk betrokken, ingebedde en aangestuurde politie

  22. Kerncijfers Arrestatieteams1992 tot en met 20051992 = 100

  23. Verklaringmeer gevaar politiewerk • Meer geweld in samenleving • Verruwing omgangsvormen • Instant individuele behoeftebevrediging • Onvoldoende informatie • Onvoldoende voorbereiding • Goedmoedige agent • Agent laat zich verrassen • Geen voorbeschreven veilige werkwijzen • Onvoldoende coördinatie, leiding, aansturing en organisatie

  24. Veiliger politiewerk? • Maak het schijnbaar onvoorspelbare voorspelbaar • Informatiegestuurd politieoptreden • Registratie en analyse geweld van en tegen politie • Toepassing kennis in organisatie, aansturing, opleiding en training • Meer en vooral beter IBT • VAG toevoegen aan opleiding + IBT • Meer specialisten?

  25. Stellingen • Voorkomen is beter dan vervolgen • Melding, registratie, analyse voor info basispolitie maakt politiewerk veiliger 3 Slimme procedures voor basispolitie toevoegen aan IBT-doel/aanpak-analyse maakt politiewerk veiliger • Het schijnbaar onvoorspelbare is voorspelbaarder te maken! Workshop 1 ● Communicatieve vaardigheden verbeteren ● Leiding geven verbeteren ● Beoordeling + verantwoording verbeteren

  26. www.politiewetenschappen.nl www.politiegeweld.nl js.timmer@fsw.vu.nl BEDANKT!

More Related