RÜZGAR

1. RÜZGAR Yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına doğru olan hava hareketlerine RÜZGAR denir.

2. Rüzgarın hızını etkileyen faktörler • Merkezler arasındaki basınç farkı • İki basınç merkezi arasındaki uzaklık • Yerşekilleri ve sürtünme

3. Merkezler arasındaki basınç farkı Merkezler arasındaki basınç farkı arttıkça rüzgarın hızı da artar

5. İki basınç merkezi arasındaki uzaklık İki basınç merkezi arasındaki uzaklık ne kadar kısa ise; rüzgarın hızı o kadar fazladır.

7. Yerşekillerinin etkisi Rüzgarlar dağlar arasında, vadilerde, boğazlarda düz alanlarda hızlı eserler.

8. Rüzgarın hızı arttıkça: • Buharlaşma artar • Toprak erozyonu artar • Dalga yükseltisi artar • Nisbi nem azalır.

9. Rüzgarın Yönü Bulunduğumuz yere göre rüzgarın geldiği yöne rüzgar yönü denir.

10. Rüzgarın yönünü etkileyen faktörler • Basınç merkezinin yeri • Yer şekillerinin uzanışı • Dünyanın günlük hareketi

11. Basınç merkezlerinin yeri Rüzgarlar her zaman YB alanlarından AB alanlarına doğru eserler. Basınç merkezleri yer değiştirdikçe rüzgarın yönü de değişir.

12. Yerşekillerinin uzanışı Sıradağlar, boğazlar, derin ve uzun vadiler rüzgarların gerçek yönlerini değiştirirler. Rüzgarlar genellikle boğazlara, vadilere uygun eserler.  

15. Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki hareketi Dünya’nın günlük hareketinden dolayı rüzgarlar K.Y.K.’ de sağa, G.Y.K. ‘ de sola doğru saparak eserler.

18. Rüzgar Frekansı Rüzgarın belli bir sürede esiş sayısını ve en fazla estiği yönü belirler.

20. YERYÜZÜNDE GÖRÜLEN RÜZGARLAR

23. A-SÜREKLİ RÜZGARLAR • Alize Rüzgarları • Batı Rüzgarları • Kutup Rüzgarları Dünya üzerindeki, sürekli alçak ve yüksek basınç alanları arasında esen rüzgârlardır.

24. 1-Alizeler 30 DYB alanlarından Ekvatordaki 0 TAB alanına doğru esen rüzgarlardır. • Kıtaların doğu kesimlerine yağış bırakırlar. • Ticaret rüzgarları olarak bilinirler. • Okyanus akıntılarının oluşumunu sağlarlar.

25. 2- Batı Rüzgarları ·   30° DYB alanlarından 60° DAB alanları arasında eser. • Orta kuşakta karaların batısına yağış bırakır. • Ilıman okyanus ikliminin oluşmasına neden olurlar. • Türkiye’de etkili olan sürekli rüzgarlardır.

26. 3- Kutup Rüzgarları 90° TYB alanlarından 60° DAB alanlarınadoğru esen rüzgarlardır. • Kıtaların doğusuna eserler. • Yağış getirmezler. • 60 enlemlerinde Batı Rüzgarları ile karşılaşarak cephe oluşumuna neden olurlar.

27. B-DEVİRLİ (MEVSİMLİK)RÜZGARLAR Kıtalar ve okyanuslar arasındaki ısınma ve sıcaklık farkları sonucu meydana gelen rüzgârlardır. Mevsimlik rüzgârların en tanınmış olanı musonlardır.

28. Görüldüğü yerler: Hint yarımadası , Güneydoğu Asya, Meksika ve Gine Körfezi kıyılarıdır.  

29. Yaz Musonları Yazın karalar çabuk ısınır. Alçak basınç alanı ile kaplanır. Denizler de daha serin olduğu için yüksek basınç alanı durumundadır. Rüzgarlar böylece denizlerden karaya eser. Yaz musonu denizden estiği için yağış bırakır.

31. Kış Musonları Kışın karalar soğuk olduğu için YB alanı, denizler sıcak olduğu için AB alanı durumundadır. Bu nedenle rüzgarlar karadan denize doğru eser. (Endonezya, Japonya, Filipin ada.) Yağış bırakır.

33. C- Yerel Rüzgarlar Bir bölgede, kısa süre içerisinde esen rüzgârlara yerel rüzgârlar denir.

34. Meltem Rüzgarları Gün boyunca oluşan sıcaklık ve basınç farkları sonucu meydana gelirler.

35. Meltem Rüzgarları • Deniz ve Kara Meltemleri • Dağ ve Vadi Meltemleri

36. Deniz Meltemleri Gündüz, karalar daha çok ısınacağı için alçak basınç alanı, denizler ise yüksek basınç alanıdır. Bunun sonucunda denizden karaya doğru rüzgâr eser. Bu rüzgâra deniz meltemi denir.

38. Kara Meltemi Gece, karalar daha fazla soğuyarak yüksek basınç alanı durumuna geçerler. Denizler ise daha sıcak olduğundan basınç azdır. Bunun sonucunda da, karadan denize doğru rüzgâr eser. Bu rüzgâra kara meltemi denir.

41. Dağ Meltemi Geceleri, dağ yamaçlarında hızla soğuyan hava yüksek basınç alanı oluşturur. Alçak ovalar ve vadiler ise, nem oranının daha fazla olması nedeniyle sıcaktır ve alçak basınçlar görülür. Bunun sonucunda da, dağ yamaçlarından alçak ova ve vadilere doğru rüzgâr eser. Bu rüzgâra dağ meltemi denir.

43. Vadi Meltemleri Gündüz, dağ dorukları vadilerden daha erken ısınır ve alçak basınç oluşur. Vadiler ise, daha serindir ve yüksek basınç alanıdır. Bunun sonucunda, vadi tabanlarından dağ yamacına ve doruklarına doğru rüzgâr eser. Bu rüzgâra vadi meltemi denir.

46. Yerel Rüzgarlar Sıcak Yerel Rüzgarlar • Föhn • Sirokko • Hamsin Soğuk Yerel Rüzgarlar • Mistral • Bora • Krivetz • Etezyen

47. Sıcak Yerel Rüzgarlar

48. Föhn Bir yamaçta yükselen hava kütlesinin diğer yamaçta alçalmasıyla oluşan rüzgardır. Yamaçtan inen hava kuru olduğundan 100m’de 1C° sıcaklık artar.

49. Föhn Rüzgarının Görüldüğü Yerler • İsviçre’de Alp Dağları’nda • Türkiye’de Kuzey Anadolu ve Toros Dağları’nın denize bakan yamaçlarında görülür.