I. De zaak Dahmane Revolutie of storm in een glas water?

1. I. De zaak Dahmane Revolutie of storm in een glas water?

2. Inleiding Wet van 24 februari 1978 Lange voorgeschiedenis • Eerste transfer in België (1942) • Jef Mermans • Borgerhout => Anderlecht • 125.000 BEF • Wetsvoorstel mbt sportbeoefenaars (1968) • Wet (1978) • Koninklijk Besluit – inwerkingtreding (1984) Specifiek statuut betaalde sportbeoefenaar • Afwijking ten aanzien van gewone werknemer • Wet 24 februari 1978 v. Wet van 3 juli 1978 • Wet is gebrekkig

3. Inleiding Wet van 24 februari 1978 Specifieke beëindigingsregels • Eerste toepassing (basketbal) : R. Bayer (1991) • KBBB : weigert aansluiting • Kg. Brussel 6 februari 1991 • Boycot BC Oostende • Betaling 15.000.000 BEF • Eerste toepassing (voetbal) : P. Okon, M. Wilmots en K. Rekdal (1996) • Bosman (1995) als catalysator? • Druk voetbalwereld • Genegotieerde oplossingen • Lobby • Verhogen vergoeding bij contractbreuk : tot 36 maanden (KB 10 januari 1997) • Gentleman’s agreement : afspraak tussen clubs om geen speler te contracteren die gebruik maakt van de Wet van 1978

4. Inleiding Wet van 24 februari 1978 Andere • Bondsreglement • verwijzing naar Wet van 1978 • Cf. artikel 8 Wet van 1978 • CAO betaalde voetballer • “Zonder afbreuk te doen aan de bepalingen van de wet van 24 februari 1978 en haar uitvoeringsbesluiten, verbinden de partijen er zich toe om geen voortijdige verbreking van arbeidsovereenkomsten te begaan (…)” Nieuwe precedenten • De Beule, Defour, Fellaini, etc; en … • Dahmane Transferperiode zomer 2013 : Mokulu, Malanda, Vainqueur, Pedersen Transferperiode winter 2014 : Batshuayi

5. De zaak Dahmane Conflict met KRC Genk 18 mei 2011: contract voor 4 seizoenen 23 januari 2008 : verwijzingnaar B-kern + onderhandelingen RAEC Mons 28 januari 2008 : Dahmaneverbreekt contract (dringendereden) 1 februari 2008 : KBVB weigertaansluitingDahmanebij RAEC Mons • Art. 8 Wet van 1978 • Dringendereden? Procedureslag • Procedure re aansluiting • 21 februari 2008 : beschikkingVz. Brussel in kortgeding • Aansluitingbij RAEC Mons • Procedure ten gronde : • Rechtmatigedringenderedendanwelonrechtmatigecontractbreuk? • Welkeopzeggingsvergoeding is verschuldigd?

6. De zaak Dahmane Procedure ten gronde 25 mei 2009 : Arbrb. Tongeren • Onrechtmatige contractbreuk • Opzegvergoeding conform de Wet van 1978 en KB 13 juli 2004 : 36 maanden 22 juni 2010 : Arbh. Antwerpen, afd. Hasselt • Onrechtmatige contractbreuk • Opzegvergoeding conform de Wet van 1978 en KB 13 juli 2004? • 12 maanden (maximum) v. 36 maanden • Belangrijk verschil in behandeling • Prejudiciële vraag 18 mei 2011 : Grondwettelijk Hof • Onbevoegd • Komt verwijzende rechter toe om bepalingen van een KB buiten beschouwing te laten in zoverre ongrondwettig

7. De zaak Dahmane Procedure ten gronde 6 mei 2014 : Arbh. Antwerpen, afd. Hasselt (bis) • Kroniek van aangekondigdarrest? • “Vraag is namelijk of het systeem dat door de Belgische wetgever werd uitgewerkt inzake de door de betaalde sportbeoefenaar te betalen beëindigingsvergoeding wanneer deze zelf overgaat tot een beëindiging van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, op financieel vlak niet zodanig onevenredig is voor de betaalde sportbeoefenaar, dat de facto de vrijheid van arbeid van de betaalde sportbeoefenaar erdoor op onaanvaardbare wijze wordt aangetast.” • “Het hof is er zich van bewust dat het niet vermag te worden uitgesloten dat het Grondwettelijk Hof zich niet ten gronde over de gestelde vraag zal uitspreken (…) In de veronderstelling dat het Grondwettelijk Hof de gestelde prejudiciële vragen niet ten gronde zou beantwoorden (…) dan verhindert dat zulks in voorkomend geval niet dat dit arbeidshod nadien alsnog de eventuele (niet-?)toepasselijkheid van deze bepalingen dient te toetsen in het licht van de bepalingen van artikel 159 van de Grondwet.”

8. De zaak Dahmane Procedure ten gronde Analyse • Verschil in behandelingtussen twee categoriën ok indienobjectieve en redelijkeverantwoording en de aangewendemiddelenevenredigzijn met beoogdedoel • Objectiviteit : geregeld door wet • Redelijkheid en proportionaliteit : kern van de discussie • KRC Genk : specificiteit van de sport, o.a. contractstabiliteit en competitievegelijkheid, economisch aspect van de sport, integriteit van de sport • Dahmane : fundamentelerechten en vrijheden, o.a. vrijheid van arbeid, non-discriminatie, vrijverkeer van werknemers (Frans-Algerijnsenationaliteit) • Arbeidshof : • contractstabiliteiten competitievegelijkheidzijnlegitiemedoelstellingen, maar middel om dezedoelstellingtebereiken is disproportioneel • Vrijheid van arbeidprimeert

9. De zaak Dahmane Procedure ten gronde Concreet • KB discrimineert • KB buitenbeschouwing • Berekeningopzegvergoedinglouter op basis van de Wet van 1978, i.e.: • (maximaal) het dubbele van • “de nog verschuldigdelonen tot het einde van het sportseizoen met een minimum van 25% van het jaarloon” • In geval van Dahmane • 5,12 maanden x 2 = • 10,24 maanden loon (= brutoloon, inclusiefvoordelen) in plaats van 36 maanden loon

10. Gevolgen voor het (Belgisch) voetbal Draagwijdte arrest Eén arrest (gewezen in specifiekeregio), maar nietteminbelangrijk precedent (medegelet op grondigemotivatie en correlatie met rechtsleer) Impact op ‘Belgische’ zaken • niet op zaken met internationaal element (quid Dahmane?) : cf. infra • Hoewel : brugtransfers (bvb. Batshuayi)? : cf. infra Gelijkschakeling met gewonewerknemers? • Toepassing van de Wet van 1978 zonder het KB van 13 juli2004 ≠ toepassing van het gemeenarbeidsrecht • Betaaldesportbeoefenaar is (nog) nietgelijkgesteld met eengewonewerknemer ( commentaren op arrest) “FormuleDahmane” : • Loon tot einde contract, MAAR maximaal2 x (het nog verschuldigdeloon tot het einde van het sportseizoen, met een minimum van 25% van het jaarloon) • Ookbijontslag door werkgever (cf. trainer)?

11. Gevolgen voor het (Belgisch) voetbal Drukkingsmiddel Drukkingsmiddel in het kader van : • Opwaardering contract • Transferdossiers • Speler kan mits betaling van een minimale vergoeding vertrekken naar een andere (Belgische) club • Bedragen staan mijlenver gevorderde transferbedragen… Dahmane ‘bis’ op komst met verdere erosie van opzegvergoedingen? • Verdere legal challenge mogelijk • Tot volledige gelijkschakeling met gewone bedienden? Impact Eenheidsstatuut? • Vaste, forfaitaire opzegtermijn bij ontslag door werknemer • Zelfs bij verdubbeling, relatief lage opzegvergoedingen • Dahmane ‘bis’ op komst, met verdere erosie van opzegvergoedingen?

12. Gevolgen voor het (Belgisch) voetbal Voorbeeld Talentvolle speler wil van (Belgische) subtopper naar (Belgische) topclub • 30 juni 2014 : • 6 maanden vergoeding (met verwijzing naar Dahmane) • 3 maanden en 4 weken, i.e. ongeveer 4 maanden vergoeding (met verwijzing naar Eenheidsstatuut) • 1 juli 2014 : • 24 maanden vergoeding (met verwijzing naar Dahmane) • 3 maanden en 6 weken, i.e. ong. 4,5 maanden vergoeding (met verwijzing naar Eenheidsstatuut) • Let wel : concurrentiebeding • art. 8 Wet van 1978 • discussie rond notie ‘lopende sportseizoen’

13. Gevolgen voor het (Belgisch) voetbal Oplossingen? Gentleman’s agreement • Been there, done that (cf. De Beule) • Clubs leggen naast zich neer • Illegaal, want extralegaal concurrentieverbod cq kartelvorming? Wetgevend ingrijpen? • Wetswijziging (≠ via KB) • Motivering belangrijk • Wellicht nieuwe toetsing door Grondwettelijk Hof…? Andere?

14. II. FIFPro v. FIFA End of the transfer system as we know it?

15. Inleiding Context Bosman (1995) • Speler is vrij op het einde van zijn contract (geentransfervergoeding) Aanvankelijk (politieke) druk en lobbying Uiteindelijkdialoogtussenvoetbalsector en Europeseinstellingen • Behoudtransfersombijovergangstaande contract • Voetbalwereld past zichaan (langerecontracten, optieclausules, contractverlengingenonderdruk, etc) Transferreglementbleefaanvankelijkzeerproblematisch (o.a. transferverbodbijeenzijdigecontractbreuk, verbodtoegang tot burgerrechter) Compromis • ‘akkoord’ tussen FIFA, UEFA en EuropeseCommissie • +/- huidigtransferreglement FIFA Bernard (2010) • Opening vooropleidingsvergoeding

16. Probleemstelling Contractstabiliteit = norm Contractbreuk / transfer met internationaal element, bvb. • Transfer van land A naar land B • Nationaliteitspeler Specifieke, grensoverschrijdendespelregels • Art. 17 FIFA reglement • Financiële en sportievesancties • Doelstelling • “(…) basically nothing else than to reinforce contractual stability, i.e. to strengthen the principle of pactasuntservanda in the world of international football, by acting as a deterrent against unilateral contractual breaches and terminations, be it breaches by a club or by a player (…)” Twijfelsblijven over verenigbaarheid met Europeesrecht en diverse anderesupranationalerechtsbronnen

17. Probleemstelling Contractbreuken • Toepassing en interpretatievan artikel 17 FIFA reglement door FIFA DRC en TAS zijnproblematisch • Precedenten : Webster, Mexes, Matuzalem, Mutu, El Hadary, Appiah, De Sanctis, Ilsinho, Bangoura, etc • Evolutienaar ‘positive interest’ principe • herstelin oorspronkelijketoestandbekekenvanuitperspectief club (vervangingskost, gemistetransferopportuniteit, nietafgeschrevendeelbetaaldetransfersom, • Somsexorbitantebedragen • (Bewust) onzekereuitkomsten dusafschrikkingseffect • Oplossing : • contractueelvastleggen van de vergoeding (bvb. UK, Spanje) • maar nietmogelijk in diverse landen (bvb. België) • Overzicht

18. Probleemstelling

19. Naar nieuw transferreglement? FIFPro v. FIFA • FIFProwiltransfersysteemaanvechten/hervormen • Art. 17 FIFA reglement- Bijlage 4 (opleidingsvergoedingen) • Link met andere dossiers (TPO, nietbetalingspelerslonen, match fixing, etc) • ‘Klassieke’ aanpak: • (Dreigen met) juridischeactie • Onderhandelen met stakeholders • Grieven • “rights and freedoms of any other worker, as they are employees in the eyes of the law” • “large part of the value of the player is not paid to the player” • “Training compensation, which continues to disobey the ruling of the Bernard case” • “non-reciprocal calculation of compensation for breach of contract” • “artificial extension of the protected period” • Einddoel : behandelingalsgewonewerknemer?

20. Naar nieuw transferreglement? Goncalves e.a. (2001) • Eersteaanval op nieuwetransferregels • Rb. 1e aanlegBrussel • Zaak ‘afgekocht’ – kritiek op FIFPro Nieuweaanval • KlachtbijEuropeseCommissie • Uitlokkenprejudiciëlevraagstelling • case nodig (sponsoring door FIFPro) • cf. eerderepogingenin zaakMalanda en Dahmane • EHRM Juridischeargumentatie Vrijverkeer Mededingingsrecht Mensenrechten

21. Naar nieuw transferreglement? Counter FIFA e.a. • Huidig transferreglement afgetoetst met EC in 2001 • Representativiteit FIFPro • Specificiteit van de sport • Economische waarde spelers (kostelijke en waardevolle ‘asset’) • Stabiliteit en integriteit van de competitie • Competitieve gelijkheid – herverdeling rijkdom (cf. studie ECA) • Noodzaak voor opleiding jonge spelers

22. III. (on)zin van buy-out clausules

23. Inleiding Praktijk • Courant, zowelvoor trainers alsvoorspelers • “AA Gent vond de afkoopsom voor Peter Maes - onlangs verhoogd van 0,8 naar 1,25 miljoen euro - te hoog.” • “In het contract van Batshuayi staat een afkoopsom van acht miljoen euro.” Soorten buy-out clausules Transfer clausule • Indien club X eenbepaaldbedragbetaalt, dan is club Y verplichthaarspelertelatengaannaar club X • Vaak in combinatie met sell-on clausules (% op toekomstige transfer) Liquidated damages clausule • Voorafgaandelijkvastleggen van de vergoedingbijcontractbreuk • Geldigonder FIFA-reglement • Zeer courant in bvb. UK en Spanje • Quid België? (cf. zaakDoornik : verwijzingnaar wet van 1978 = LD clausule?) • (para)fiscale issues (bvb. Martinez)

24. Analyse Legaliteit • Spelers en trainers hebbeneenBelgischearbeidsovereenkomst • ToepassingBelgischearbeidswetgeving • Wet van 1978 en, subsidiair, Arbeidsovereenkomstenwet • Niet mogelijk om in de arbeidsovereenkomst af te wijken van de wettelijke opzegtermijn • Liquidateddamages clausule (> Wet van 1978) is manifest onwettig • Quid wanneer in voordeel van een speler/trainer (zeldzaam)? Nut Geldigonder FIFA-reglement • Zekernuttig met oog op internationale transfers • Goedeformulering is belangrijk Ontsnappingsroutes?

25. Samenvattend voorbeeld Hypothese 1 : transfer v. contractbreuk transfersom A (België) B (België) onderling overleg contractbreuk AO AO opzegvergoeding* compensatie′ speler (Belg) speler (Belg) * Dahmane : 6 maanden * Eenheidsstatuut : 4 maanden ′ opbruteren

26. Samenvattend voorbeeld Hypothese 2 : herwaardering contract en buy-out clausule transfersom A (België) B (België) onderling overleg contractbreuk AO opzegvergoeding* compensatie′ speler (Belg) speler (Belg) * Dahmane : 6 maanden * Eenheidsstatuut : 4 maanden transferclausule : relevant? LD clausule : nietig ′ opbruteren buy-out

27. Samenvattend voorbeeld Hypothese 3 : brugtransfer (naar buitenland) transfersom A (België) B (België) C (UK) onderling overleg contractbreuk AO AO opzegvergoeding* compensatie′ speler (Belg) Speler (Belg) speler (Belg) * Dahmane : 6 maanden * Eenheidsstatuut : 4 maanden ′ opbruteren • in voordeel speler, makelaar en ‘brug’ club • opletten : CAS 2009/A/1757 • bvb. wachten tot winter mercato

28. ALTIUS Luxembourg Valley Park 44, rue de la Vallée 2661 Luxembourg www.altiustiberghien.com T +352 27 47 51 51 F +352 27 47 51 50 ALTIUS Brussels Tour & Taxis Building Havenlaan 86C box 414 Avenue du Port 1000 Brussels Belgium T +32 2 426 14 14 F +32 2 426 20 30 ALTIUS Antwerp Minerva Building Karel Oomsstraat 47A box 4 2018 Antwerp Belgium T +32 3 232 07 67 F +32 2 426 20 30 www.altius.com