İZMİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ

1. İZMİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ

2. İZMİR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞLERİ BAŞKANLIĞI

3. ***İNCELEME *SORUŞTURMA *ÖN İNCELEME ****** SORUŞTURMA TEKNİKLERİ

4. İÇİNDEKİLER • -DİSİPLİN CEZALARI • - İNCELEME NEDİR? • - İNCELEME RAPORU NASIL HAZIRLANIR? • - SORUŞTURMA NEDİR? • - SORUŞTURMA RAPORU NASIL HAZIRLANIR? • - SORUŞTURMA VE İNCELEME GÖREVİ • VERİLDİGİNDE NE YAPILIR? • SORUŞTURMACIYA NOTLAR: • DİSİPLİN CEZALARININ BULUNDUĞU YASA MADDELERİ • - BELGE ÖRNEKLERİ • - 4483 SAYILI YASA VE MEMUR SUÇLARI • - ÖN İNCELEME RAPORU NEDİR? • - ÖN İNCELEME RAPORU NASIL DÜZENLENİR?

5. DİSİPLİN CEZALARININ AMACI:Disiplin cezalarının amacı,kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan kamu görevlileri ve hizmetlilerinin ,görevlerini yetki ve sorumlulukları dahilinde yerine getirmelerini sağlamak ve bu görevlilerin çalışma düzeni için sağlanan koşulları ve çalışma düzeninin bozucu eylemlerde bulunanları önlemektir.Disiplin cezaları,hizmet ve memur statüsü hükümlerine aykırı hareket edenleri zorlayıcı idari yaptırımlar olmakla birlikte,diğer kamu görevlilerine örnek oluşturma,ibret alma ve caydırıcı nitelikli amaca yöneltecektir.Kısaca,kamu görevlileri için oluşturulan çalışma düzenini korumaktır.

6. DİSİPLİN CEZALARININ ÖZELLİKLERİ: Disiplin cezaları; a) Sadece kamu görevlileri ile belli meslek mensuplarına uygulanır. b) Kişiseldir. c) Memurun özlük hak ve meslek statüsüne yönelik etkileri vardır. d) Savunma hakkı tanınmadan verilemez. e) Takdiri cezalar olup, takdir yetkisi belli makam ve kurullara aittir. ancak, bu takdir hakkı sınırsız olmayıp, belirli usul ve esaslarla kamu görevlilerini sübjektif etkilenmelerden korur. f) Uygulamada eşitlik ilkesi esas olup, aynı eylemde bulunanların aynı nitelikteki cezalara tabi tutulması temel alınır. g) Yargı kararı aranmaz ve verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder. h)Ertelenmeleri mümkün değildir.

7. DİSİPLİN CEZALARINI DÜŞÜREN HALLER: Kusurlu davranışlarından dolayı memurlara uygulanan disiplin cezaları; a) Ceza tebliğinden önce memurun ölmesi, b) Lehte yeni bir kuralın konması veya cezanın değişmesi ve fiilin disiplin kusuru olmaktan çıkması, c) Zamanaşımı, d) Disiplinle ilgili af kanunları; ile ortadan kalkar.

8. DİSİPLİN CEZALARINDA TEKERRÜR: Disiplin cezalarında tekerrür hali, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinde; “Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezanın sicilden ,silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır- Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disip­lin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir.” şeklinde hükme bağlanmıştır. Buna göre tekerrür durumunun oluşabilmesi için, önceden aynı fiilden dolayı disiplin cezası alınmış ve kesinleşmiş bulunması ve aynı eylemin, disiplin ce­zalarının sicilden silinmesini gerektiren süre içinde tekrar işlenmiş olması gerekmek­tedir. Örnek: 657 125/A uyarma almış,(5) yıllık süre içerisinde…… fiili işlemiş nasıl ceza verilecek? Açıklama: Tekerrür nedeni ile uygulanacak bir derece ağır cezanın, Her suç işlenişinde önce uygulanan cezanın bir ağırı değil, İşlenen suçun niteliği hangi cezayı gerektiriyorsa bu cezanın bir derece Ağırının olması gerektiği (Danıştay 8.Daire.02.03.1994 gün ve E.No:1993/1293 K.N0:1994/680) Tekerrürden dolayı aynı suçun her işlemesinde daha üst ceza verilerek Çıkarma cezası verilemeyeceği. (Danıştay8.Daire Esas No:1994/162 Karar No:1994/1579)

9. 657 Sayılı Yasa’ya Göre Disiplin Suçları(Md.124) • Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla yasaların,tüzük ve yönetmeliklerin devlet memuru olarak emrettiği görevleri yurt içinde veya dışında yerine getirmeyenlere,uyulması zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara,yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre...disiplin cezası verilir.

10. Memura disiplin cezası verilebilmesi için:Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla; • Yasaların,tüzüklerin ve yönetmeliklerin devlet memuru olarak emrettiği görevleri yurt içinde veya yurt dışında yerine getirmemesi, • Yasların,tüzüklerin ve yönetmeliklerin devlet memuru olarak uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmaması, • Yasaların,tüzüklerin ve yönetmeliklerin devlet memuru olarak yasakladığı işleri yapması;gerekmektedir.

11. Memurların Yerine Getirmek Zorunda Oldukları Görevleri: • Devlet memurları,Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına sadakatle bağlı kalmak ve T.C.yasalarına sadakatle uygulamak zorundadırlar.(Md.6) • Devlet memurları siyasi partilere üye olamazlar,herhangi bir siyasi parti veya kişinin yararını ve zararını hedef tutan bir davranışta bulunamazlar,görevlerini yerine getirirken dil,ırk,cinsiyet,siyasi düşünce felsefi inanç,din ve mezhep ayırımı yapamazlar(Md.7)

12. Devlet memurları resmi sıfatlarının gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını hizmet içindeki ve dışındaki davranışlarıyla göstermek zorundadırlar.(Md.8) • Devlet memurlarından yurt dışında görevli bulunanlar devlet itibarını veya görev haysiyetini zedeleyici fiil ve davranışlarda bulunamazlar(Md.9) • Devlet memuru amirinin verdiği emirleri yerine getirmekle görevlidir(Md.11)

13. Yasaların Uyulmasını Zorunlu Kıldığı Hususlar: • Devlet memurları görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek zorundadırlar.(Md.12) • Devlet memurları,basına bilgi veya demeç verebilmeleri için yetkili kılınmalıdırlar.Yetkili olmayanlar basına bilgi ve demeç veremezler.(Md.15) • Devlet memurları görevleri ile ilgili resmi belge ve araç-gereçleri,yetki verilen mahaller dışına çıkaramazlar, özel işlerinde kullanamazlar. Devlet memurları,görevleri sona erdiği zaman ellerinde bulunan,görevle ilgili resmi belgeleri,araç ve gereçleri iade etmek zorundadırlar(Md.16)

14. Yasların Yasakladığı İşler: • Birden fazla devlet memurunun toplu olarak söz ve yazı ile başvuruları ve şikayetleri yasaktır.Devlet memurları,kamu hizmetlerini aksatacak şekilde birlikte çekilmeleri veya göreve gelipte devlet hizmetlerinin ve işlerinin yavaşlatılması veya aksatılması sonucunu doğuracak eylem ve hareketlerde bulunmaları yasaktır.(Md..29) • Devlet memurları grev kararı veremezler.Grev düzenleyemezler,ilan edemezler,grev yapılması ile ilgili propaganda yapamazlar,herhangi bir greve katılamazlar,destekleyemezler veya grevi teşvik edemezler.(Md.27)

15. Devlet memurları ticaret ve kazanç getirici faaliyetlerde bulunamazlar(Md.28) • Devlet memurlarının hediye almaları görevleri sırasında olmasa bile yarar sağlama amacıyla hediye kabul etmeleri,iş sahiplerinden ödünç para almaları yasaktır(Md.29) • Devlet memurları,kendi denetimi altında bulunan veya görevi veya kurumu ile ilgisi olan teşebbüslerden yarar sağlayamazlar(Md.30) • Devlet memurları,kamu hizmetleri ile ilgili gizli bilgileri,yetkili olmadıkça açıklayamazlar(Md.31)

16. İNCELEME SORUŞTURMA ÖN İNCELEME

17. OLURLAR NASIL VERİLİR • Konunun İncelenmesi • Konunun İncelenmesi/Soruşturulması • Konunun Soruşturulması • Ön İnceleme Yapılması,Disiplin Boyutunun Soruşturulması

18. OLURLARA GÖRE İNCELEME VE SORUŞTURMALAR NASIL YAPILIR?1-Olur,”Konunun incelenmesi”şeklinde ise:a)İddialar doğrulanmıyorsa; iddialar doğrulanmadığından...hakkında/haklarında herhangi bir işlem yapılmasına gerek bulunmadığı belirtilerek rapor tamamlanır.b)Olur’daki iddialardan doğrulananların bulunması halinde;kişi/kişiler ve soruşturulması istenen konular belirlenerek ilgili makamdan soruşturma oluru istenir,veya inceleme raporu yazılarak aynı istem raporun;”sonuç-teklif” bölümünde belirtilir.

19. 2-Olur, Konunun incelenmesi/soruşturulması şeklinde verilmiş ise;iddialar doğrulanmıyorsa inceleme raporu,doğrulanıyorsa,Soruşturma Raporu düzenlenerek ceza teklifinden bulunulur,doğrulanmayan iddialar tahlil edilerek raporda açıklanır.3-Olur Konunun soruşturulması şeklinde ise:Gerekli soruşturma yapılır ve soruşturma raporu düzenlenir.

20. 4-Olur; 4483 Sayılı Yasaya göre ön incelemesi şeklinde ise,ön inceleme yapılır,ön inceleme raporu düzenlenir.(Ön inceleme emrinde konunun disiplin boyutunun da incelenmesi-soruşturulması istenmiş ise ayrıca inceleme veya soruşturma raporu düzenlenir.)

21. GERÇEKLEŞEN FİİLİN;-Disiplin yönü olabilir-İdari yönü olabilir,-Mali yönü olabilir,-Adli yönü olabilir.ADLİ YÖN:1-Genel Hükümlere Tabii Suçlar,2-Takibi Şikayete Bağlı Suçlar, 3-Soruşturulması İzne Bağlı Suçlar ,4-M.Y.H.K kapsamına Giren (Ön İnceleme Raporu Düzenlenecek )Suçlar olabilir.

22. Soruşturmacıya Notlar: • Soruşturma Planı hazırla,(Olur’u incele,kimlere ve nelere ulaşılacağını belirle, değerlendirmeye alacağın iddialarla ilgili yasa yönetmelikleri......incele,zaman aşımını(süreyi) dikkate al...) • Soruşturmanın hiçbir aşamasında soruşturma ile ilgili kanaatini yetkililer dahil kimseye açıklama!

23. Şikayetçi,muhbir,tanık ve sanıkların ifadesini tek tek al, • Soruşturmaya,varsa şikayetçiden,yoksa tanıklardan başla,sanık veya sanıkların ifadesini en son al,

24. Sanık ifadelerinin yeni tanık ifadeleri gerektireceğini unutma, • İlgililere yönelteceğin soruların,açık,anlaşılır olmasına dikkat et, • İfade verenin titizlik gösterdiği görüşlerine veya cümlelerine aynen yer ver, • Soruşturma sırasında,tavsiye,telkin ve gereksiz açıklama ve ikazlarda bulunma,

25. İfadesi alınanların,isim,tarih,kayıtlar ve benzeri notlarına bakmasına izin ver.Ancak,önceden getirdiği bir metnin ifade yerine geçmeyeceğini belirt ve kabul etme, • Tanık ve sanık ifadeleri olayı tam aydınlatsa dahi,belgeleri topla ve değerlendir,

26. Devamsızlıklarda;hastalık raporlarının fenne ve usule uygun olup olmadıklarını,iznlerin izin yönergesine uygunluğunu araştır;seminer ve kurslarda,hapiste ve tutuklulukta geçen sürelerin ve resmi tatil günlerinin devamsızlık sayılamayacağını anımsa, • Göreve gelmemede; mücbir(zorlayıcı)nedenin(özrün)ölüm,kaza,doğum,ani hastalıklar...olduğunu anımsa ve değerlendir,

27. Fiilin meydana geldiği tarihin,olayın olduğu tarih,(sürekli fiillerde olayın en son günü),Fiilin öğrenildiği tarihin,şikayet dilekçesi veya ihbarın kurumun genel evrak defterine giriş tarihi,soruşturmanın başlandığı tarihin olur tarihi ve soruşturmanın bitirildiği tarihin en son alınan ifade veya belge tarihi olduğunu anımsa,

28. Soruşturmanın uzaması,bazı idari tedbirlerin ivedi olarak alınmasına gereksinim duyulması ve idareye bilgi verilmesi gerektiğinde, ön rapor(**Ön İnceleme**’nin farklı olduğunu anımsa) düzenle(Soruşturma raporu başlıkları olmaksızın düz bir yazıyla yazılabilir) • İfade tutanaklarının sonuna;“yazılanları okudu,söylediklerinin aynısı olduğunu beyan etti”sözlerine,sanığa da başka bir diyeceğinin olup olmadığını mutlaka sor ve ifade tutanağında belirt,

29. Öğretmen ve idarecilerin kendilerini haklı göstermek için öğrencileri tanık gösterebileceklerini bunun da okulda gruplaşmalara ve huzurun bozulmasına neden olacağını düşünerek,bu durumlarda zorunluluk olmadıkça öğrenci ifadesine başvurma,başvurulması zorunlu hale gelirse ifadesi alınacak öğrencilerin seçimini bir kurala göre yap ve hassas konularda öğrencilere sorulacak soruları özenle seç, • Hasta ve raporlu durumda olan bir tanığın ifadesini almadan önce,ilgilinin ifade verebilecek durumda olduğunu doktor raporuyla belirle,

30. -Ceza tebliğinden önce memurun ölmesi,-Lehte yeni bir kuralın konması,-Cezanın değişmesi ve fiilin disiplin kusuru olmaktan çıkması,-Zamanaşımı,- Disiplinle ilgili af kanunlarının çıkması ile MEMURLARA UYGULANAN DİSİPLİN CEZALARININ DÜŞTÜĞÜNÜ HATIRLA!

31. Sanığın sorulara yanıt vermemede serbest olduğunu unutma,zorlama, • Zanlıya rahat yanıt verebileceği bir ortamı yarat.Ancak,aşırıya kaçma, • İfadelerin alınmasında, soruşturmaya muhatap olan kişi veya kişilerin mevkii ve sıfatlarına uygun yer seçimine özen göster,

32. Soruşturma yapılan kurumda tedhiş havası yaratma,soruşturma sonrasında kurumun düzen ve işleyişinin bozulmasına yol açabilecek davranışlardan kaçın, • Soruşturma yaptığın yerde ikram kabul etme,

33. Sanığının aleyhindeki kanıtlar kadar lehindeki kanıtları da toplamaya özen göster, • Tanık sıfatıyla ifadesi alınacakların belirlemesini bir kurala göre yap,( listenin 3,13,23.. sırasındaki kişiler,sınıf başkanları,hizmeti 15 yıldan fazla olanlar...gibi)

34. Topladığın,belge ve tüm ifadeleri raporunda değerlendir, • Ceza tekliflerini öncelikle özel yasasında karşılığının olup olmadığını araştır,yoksa 657 Sayılı DMK.’nun 125 maddesine göre yap,raporunda belirt, • Ceza maddesindeki en alt ceza teklifini yap, • Cezayı yasadaki şekliyle ifade et.

35. Ceza birden fazla ise en ağırını (“TEVHİDEN”)teklif et, • İdari teklifler getirirken;görevin yürütülmesinde kamu yararı ve zararı,kurumun gelişmesine tesir edecek etkiler,ilgilinin görevde kalmasının sakıncaları değerlendir,müdür görev tanımındaki durumu da değerlendirerek yöneticilik alınarak mı,il dışı mı,il içi mi yer değişikliği gerekeceğini açık ve kesin olarak ifade et,

36. Aynı görevde uzun süre çalıştığı,için yıprandığı veya ilerde bunu yapacağı... şeklinde kestirmelere dayalı olarak idari teklif getirme, • Salt, kademe ilerlemesi durdurulması teklifi olduğu için idareci olma koşullarından birinin ortadan kalktığını düşünerek idarecilik görevinin üzerinde alınması teklifini getirme,cezanın kesinleşmesi halinde ilgili makamın bu işi gerçekleştireceğini anımsa,

37. İstifa,emeklilik gibi nedenlerle devlet memurluğundan ayrılan kişilere,memur iken işlediklere kusurlar nedeniyle gereken tekliflerigetir,

38. Memurun memura hakareti ve memurun memuru dövmesi durumu re’sen soruşturulması gereken suçlardan olması nedeniyle,şikayette bulunulmamış olsa dahi Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulun,fiilin disiplin boyutunu da raporunda değerlendir,

39. Her sanık hakkında iddia konuları için ayrı ayrı teklif getir, • Fiillerin mali yönü varsa,net ve kesin belirleme yap, • Gerekiyorsa(uzmanlık gerektiren konularda)CMK’un 63.maddesine göre bilirkişi belirle, • Soruşturma yaptığın yerde dokümanlarını unutma,(karbon kağıdı,bilgisayar kaydı gibi..) • Tarafları uzlaştırma ve yönlendirme,

40. Disiplin cezalarında zaman aşımı olup olmadığını dikkate al, • Soruşturmaya başlamada zamanaşımı:Fiilin işlendiğinin öğrenildiği tarihtir.(süre yönünden başlangıç tarihi evrakın ilgili birimin evrak kaydına giriş tarihidir.) • Uyarma,kınama,aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde,memuriyetten çıkarma cezasında ise altı ay içinde soruşturmaya başlanmalıdır.

41. Ceza vermede zamanaşımı;disiplin fiilinin işlendiği tarih ile disiplin cezasının uygulandığı tarih arasıdır.Ani disiplin suçlarında fiilin bütün unsurlarının oluşup tamamlanmasından,teşebbüs suçlarında sonucun gerçekleşmesinden sonra,mütemadi(devamlı,kesintisiz) ve müteselsil(ardarda,zincirlemeli)disiplin suçlarında,temadi(süregelme,sürme) ve teselsülün son bulduğu andan itibaren,iştirak halinde işlenen toplu disiplin suçlarında fiile toplu suç vasfını verecek derecede iştirak halinin tamamlanması ile başlar. • Ceza vermede zamanaşımı fiilin işlendiği tarihin ertesinde başlandığı için bu tarihi raporunda belirt,zamanaşımına girmemesi için dikkatli ol,

42. Muhakkikin cezaları hafifletme veya ağırlaştırma yetkisinin bulunmadığını anımsa, • Soruşturma mahalli dışında bulunan tanık,sanık ..ifadelerinin,yasalara uygun olarak o yerdeki bir yetkiliye aldırtmak için,ifade alınmak üzere yetki verilecek kişiye,ifadesi alınacak kişiden istenecek bilgi ve sorulacak sorularla ilgili olarak açıklama yazısı göndererek yaniistinabe talimatıile ifade alabileceğini anımsa,

43. İdari soruşturma veya ön inceleme işlemini yürütürken;genel hükümlere göre kovuşturulması gereken bir suçla karşılaştığında, suçlu kamu görevlisi olsun veya olmasın ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulun, (makam aracılığı ile)suç duyurusuna belgeleri ekle,

44. Ön inceleme ve idari soruşturmalarda; C.M.K.’nun 45,46,47,48. maddelerine göre; sanığın nişanlısı,evlilik bağı kalmasa bile karısı veya kocası,sanığın ve eşinin ikinci üçüncü derecedeki nespten akrabalarının tanıklıktan çekinme taleplerine uy,olayların netleşmesi,gerçeğin somut olarak ortaya çıkmasını temin için C.M.K.54,55. madde hükümlerine uyarınca tanıklara yemin verdirilebileceğini anımsa,

45. Yasal olarak susma hakkı olan sanığa ifade vermesi için zorlama.Ancak, sanığa CMK.’nün 58.maddesi uyarınca,kimliğe ilişkin soruları cevaplamak zorunda olduğunu anımsat ve al.İfade ve imzadan imtina etmesi halinde durumu bir görevli ile birlikte tutanağa bağla, • Fotokopisini alacağın belgeyi aslının fotokopisidir yazısını yazdırarak belgeyi veren makama onaylattır,aslını almak gerektiğinde onaylı fotokopisini bırakarak tutanakla teslim al,

46. YEMİN METNİ (CMK Md.55) • Bildiğimi dosdoğru söyleyeceğime (Tanıklıktan sonra verilmesi halinde,söylediğime) namusum ve vicdanım üzerine yemin ederim.

47. Tutuklu bulunan bir kişinin ifadesini C.Savcılığından izin alarak,yabancıları tercümanla sağır ve dilsizleri işaretlerden anlayanlarla birlikte al,tutanağı birlikte imzala,

48. -Hakaret;bir kimsenin toplu veya dağınık ikiden fazla kişi ile görüşmek suretiyle diğer bir kimseye kendisini halkın husumetine maruz bırakacak ve namus ve haysiyetine dokunacak mahiyette isnatta bulunmasıdır.Genel nitelikli ve bir şikayete bağlı isnatların hakaret sayılmayacağını hatırla.

49. -Tehdit etmek;bir kimseyi kanuna aykırı şekilde ağır ve haksız bir zarara uğratacağını bildirerek korkutmaktır.-Kanuni bir hakkın kullanılacağının bir diğer kişiye bildirilmesinin,önceden düşünüp tasarlanmadan yapılmayan aniden öfke ile yapılan tehditlerin tehdit suçu oluşturmayacağını hatırla.

50. Özel Öğretim Kurumlarında görevli olan kişiler hakkında ceza teklifi getirirken “5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 9 maddesine göre” açıklamasını yap, • Suç duyurusunu TCK’nin 263 maddesine göre yap.