Veiligheid in de Jeugdzorg een nieuw adagium, een oud probleem Zwolle 28 oktober 2008 Herman Baartman

1. Veiligheid in de Jeugdzorgeen nieuw adagium, een oud probleemZwolle 28 oktober 2008 Herman Baartman 1930

2. Safety First ‘We vinden het beschermen van het kind de hoogste norm. Aanpak kindermishandeling eerste prioriteit. Veiligheid boven regelgeving. Wij bieden veiligheid tegen geweld waar anderen die niet kunnen garanderen. De jeugdzorg moet een daadwerkelijk alternatief zijn als het gaat om de veiligheid van kinderen’ (Landelijk ActiePlan Aanpak Kindermishandeling MO Groep, 2006). Herman Baartman

3. Safety First ‘In één klap werd duidelijk dat het gangbare beleid van het ondersteunen van ouders in alle gevallen begrensd behoort te worden door de primaire aandacht voor de veiligheid van het kind’ (Inspectie Jeugdzorg, 2006). Herman Baartman

4. Families First!Een vertrouwensarts in 1972: “We zijn zo langzamerhand tot de overtuiging gekomen, dat een maatregel van kinderbescherming niet op zijn pklaats is bij kindermishandeling” Herman Baartman

5. Families First!Memorie van Toelichting inzake OTS (1991) ‘De GVI moet uithuisplaatsing zoveel mogelijk voorkomen en zoeken naar alternatieven die het gezinsverband in stand houden’ Herman Baartman

6. Children First! ‘ De ouders moeteneen plaats zien te veroveren binnen de grenzen van die belangen, kansen en mogelijkheden. De ouders komen vanaf nu op het tweede plan’ (Hoofdredacteur van Perspectief) Herman Baartman

7. Ideologische verschuiving van ‘Families First’ naar ‘Children First’ (belang van de ouder versus dat van het kind) Herman Baartman

8. Organisatorische verschuiving van welzijn naar veiligheid als toetssteen van de organisatie V A L S N EG A T I E F V A L S P O S I T I E F Herman Baartman

9. klare taal! De Minister van Justitie: “Met de Inspectie ben ik van oordeel dat bij de bescherming van minderjarigen het perspectief van het kind leidend moet zijn. Er mogen geen onduidelijkheden bestaan over de normen die gehanteerd worden ten aanzien van het al dan niet ingrijpen in het gezin en de verantwoordelijkheid die een ieder daarbij heeft”. (brief aan 2e Kamer, maart 2005) Herman Baartman

10. ambivalenties Managers en media houden niet van ambivalenties, net als sommige cliënten Herman Baartman

11. de werkelijkheid Families First! èn Children First! Belang van de Ouder èn Belang van het Kind Ergernis èn Bekommernis Macht èn Onmacht Vraaggestuurd èn Controle Noch Fout Positief, noch Fout Negatief Herman Baartman

12. De Januskop van de Jeugdzorg Herman Baartman

13. de twee kanten van de jeugdzorg Herman Baartman Welzijn begrijpen ruimte bieden vermijden van vals positief vrijwilligheid participatie ouders als maatschappelijk goed proactieve zorg needs-assessment nadruk op professionaliteit Veiligheid ingrijpen grenzen stellen vermijden van vals negatief controle dwang ouders als gevaar reactieve zorg risk-assessment nadruk op procedures

14. van ‘kindermishandeling’ naar ‘veiligheid’ Herman Baartman van falende ouders naar falend systeem veiligheid als hoogste prioriteit nadruk op controle wens om op safe te spelen risk-management

15. Op safe spelen Herman Baartman Herman Baartman ‘the impact of proceduralism and legalism is to shift the focus of attention in a child protection case from taking the right decision to taking a defensible decision’ (Parton, 1997).

16. Herman Baartman Herman Baartman Aan de herhaalde aanbeveling meer te investeren in deskundigheid in termen van training en reflectie door o.m. supervisie, intervisie, casuïstiekbesprekingen is onvoldoende gevolg gegeven. ‘We believe that the key aims of training are to arm practitioners with knowledge, skills and the capacity to think’ (Reder & Duncan, 2004).

17. to see or not to see…. Herman Baartman

18. dilemma van een mishandeld kind GOOD PARENT!! good me Loyaliteit of een manier van overleven? bad parent BAD ME!! Herman Baartman

19. Parallelle processen Kind, ouders en professionals hebben, ieder om eigen redenen, de neiging zich vast te klampen aan wat goed gaat en te minimaliseren wat slecht gaat. Herman Baartman

20. de optimismeregel Herman Baartman • Ouders hebben het beste met hun kinderen voor ! • Ze hèbben al zoveel pech gehad ! • Ze moeten nog een kans hebben ! • Dat zijn nu eenmaal hun normen ! • Ze verdienen het voordeel van de twijfel ! Zonder hoop geen jeugdzorg, maar een rose bril geeft slecht zicht

21. Weg met de engelen wie vermoedt dat zijn cliënt op een bepaalde manier zijn kind mishandelt, kan op dat moment beter de held van het kind zijn dan de beschermengel van de volwassen. Herman Baartman

22. wie vermoedt dat zijn cliënt op een bepaalde manier zijn kind mishandelt, kan op dat moment beter de held van het kind zijn dan de beschermengel van de volwassen. Herman Baartman Herman Baartman

23. Voor een heldhaftige jeugdzorg wie vermoedt dat zijn cliënt op een bepaalde manier zijn kind mishandelt, kan op dat moment beter de held van het kind zijn dan de beschermengel van de volwassen. Herman Baartman Herman Baartman

24. Zoek de twijfel Herman Baartman Groepsdenken: een manier van denken die ten koste gaat van een realistische afweging van alternatieven. • Gedeelde rationalisatie voor steun aan een groepslid met status; • Een gebrek aan onenigheid; • Hechten aan unanimiteit en cohesie; • Druk op dissidenten; • Veel vertrouwen in een groepsbesluit; • Vermijden van (collega’s met) andere opinies

25. Volwassenheid en professionaliteit is Herman Baartman Kunnen leven casu quo werken met ambivalenties

26. Sterkte! vals positief vals negatief Herman Baartman

27. Voor wie wil Baartman, H. (2006). Zorg voor veiligheid van kinderen en de menselijke factor, Ouderschap & Ouderbegeleiding, 9, 249-257. Cooper (2006). Oppervlakte- en diepteniveau in het onderzoeksrapport Victoria Climbié, Ouderschap & Ouderbegeleiding, 9, 54-67. Jones, J.& L. Gallop (2003). No time to think: protecting the reflective space in children’s services, Child Abuse Review, 12, 1010-106 Munro, E. (1996). Common errors of reasoning in child protection work, in Child Abuse & Neglect, 23 , 745-758. Munro, E. (2004). State regulation of parenting, Political Quarterly, 75: 180-184. Herman Baartman

28. Voor wie wil Munro, E. & N. Parton (2006). How far is England in the process of introducing a mandatory reporting system? Child Abuse Review, 16: 5-16. Reder, P. & S. Duncan (2003). Understanding communication in child protection networks, Child Abuse Review, 12, 82-100. Rustin, M. (2005). Conceptual analysis of critical moments in Victoria Climbiè’s life, Child & Family Social Work, 10, 11-19 Herman Baartman