Inspectie1

1. Inspectie1 EPC Vlaanderen - Inspectie

2. Inhoud • Uitgangspunten • Algemeen • Toepassingsgebied • Aanpak • Hulpmiddelen • Projectgegevens • Bouwkundige gegevens • Algemeen • Oppervlakte • U-waarde • Installatie • Ruimteverwarming • Sanitair warm water • Overig EPC Vlaanderen - Inspectie

3. Ontwerp methodiek • In Vlaanderen bestond nog geen EPC methodiek • EAP (maatwerkadvies) en EPB (nieuwbouw) hadden eigen specifieke doelen • Voor EPC eigen methode, gebaseerd op EAP en EPB • Methode bestaat uit zowel inspectie als berekening • Gebouwgebonden energiegebruik • Gebruikersonafhankelijk (standaardgebruiker) EPC Vlaanderen - Inspectie

4. Randvoorwaarden • Nauwkeurigheid • Overeenstemmen met werkelijkheid • Aspecten die veel invloed hebben op energiegebruik correct verdisconteren • Reproduceerbaarheid Nodig voor geloofwaardig certificaat! • Zelfde uitkomst bij 2 energiedeskundigen • Inspectiegegevens zijn visueel vast te stellen • Toegestane bronnen beschreven • Protocol strict opvolgen • Kosten • Inspectietijd EPC Vlaanderen - Inspectie

5. Resulterende methode • Streven naar optimum van alle onderliggende aspecten • Minder relevante factoren vervangen door vaste waarden • Indeling in categorieën (bv indeling beschermd volume voor installaties) • Moeilijk te inspecteren gegevens vervangen door gegevens die wel inspecteerbaar zijn (bv U-waardebepaling) EPC Vlaanderen - Inspectie

6. Toepassingsgebied • 1 certificaat per wooneenheid • Wooneenheid: • Een wooneenheid is elke eenheid in een woongebouw die over de nodige (woon)voorzieningen beschikt om autonoom te functioneren. Dit houdt in dat een wooneenheid naast een leefruimte ook over een eigen toilet, een douche of bad en een keuken of kitchenette moeten beschikken. • Een wooneenheid kan zijn: eengezinswoning, appartement, studio, serviceflat,.. • Voor een collectief woongebouw wordt het certificaat opgemaakt voor het gehele gebouw. EPC Vlaanderen - Inspectie

7. Toepassingsgebied (2) • Niet-residentiële bestemmingen (ander dan industrie) toestaan als: • Beschermd volume niet-residentieel < 800 m3, en • Volume niet-residentieel < volume residentieel • Oplossingen: • Niet-residentieel onderbrengen in woongebouw, of • Apart energieprestatiecertificaat niet-residentieel • Overwegingen voor een al dan niet afzonderlijk EPC: • zelfde toegang, • eigendom EPC Vlaanderen - Inspectie

8. Voorbeelden EPC Vlaanderen - Inspectie

9. Voorbeelden EPC Vlaanderen - Inspectie

10. Voorbeelden EPC Vlaanderen - Inspectie

11. Aanpak gebouwinspectie • In vijf stappen: • Bepalen van het beschermd volume • Berekenen van bruikbare vloeroppervlakte • Specifieke projectgegevens • Berekenen verliesoppervlakte en bepalen van de U-waarde • Gegevens i.v.m. installaties EPC Vlaanderen - Inspectie

12. Hulpmiddelen bij inspectie • (digitale) afstandsmeter en/of landmeterswiel; • hoogte- en/of vouwmeter; • hellingsmeter en/of inclinometer; • aansteker en glasmeter; • fototoestel; • kompas; • magneet; • rekenmachine; • schroevendraaier; • lang dun voorwerp (bv. fietsspaak of breinaald); • zaklamp • eventueel een ladder EPC Vlaanderen - Inspectie

13. Bronnen • Certificaat is juridisch document • Reproduceerbaarheid is belangrijk • Eigen waarneming • Woninginspectie • Aanvullend toegestane bronnen (limitatieve opsomming) EPC Vlaanderen - Inspectie

14. Toegestane informatiebronnen • EPB-aangifte • Vroeger afgeleverd energieprestatiecertificaat • Lastenboek • Subsidieaanvragen Vlaamse overheid • Originele facturen van geregistreerde aannemer • Originele facturen  van bouwmaterialen, van de ruimteverwarmingsinstallatie of van de sanitair warm water installatie • Technische documentatie van de ruimteverwarmings-installatie of van de sanitair warm water installatie • Originele gedateerde uitvoeringsdetails schaal 1/50ste en as-built-plannen • Vaststellingen uit werfverslagen, postinterventiedossier, vorderingsstaten • Chronologie van foto’s   EPC Vlaanderen - Inspectie

15. Beschermd volume • Beschermd volume is: • het volume van alle kamers en ruimten van een gebouw die men thermisch wil beschermen tegen warmteverliezen naar de buitenomgeving, naar de grond en naar aangrenzende ruimten (die niet tot een beschermd volume behoren). • Het beschermd volume van een gebouw omvat: • alle kamers of ruimten die continu of af en toe verwarmd worden • alle onrechtstreekse verwarmde kamers of ruimten die indirect verwarmd worden • Omvang op basis van buitenafmetingen! EPC Vlaanderen - Inspectie

16. Bepaling beschermd volume (1) • Stappenplan: • Plaats isolatie is gekend • → niet-geïsoleerde zoldertip of oversteek van (volledig) geïsoleerde woning behoort niet tot beschermd volume • Aanwezigheid verwarmingsafgiftelichaam→ verplaatsbaar elektrisch toestel geldt niet→ ketel zelf is geen afgiftelichaam • Woon- en leefruimten behoren standaard tot het BV • → leefruimte, kookruimte, slaapruimte, wasruimte, circulatieruimte, toilet, • → andere ruimte op zelfde verdieping (zoals bergruimte) indien toegankelijk vanuit de woonruimte EPC Vlaanderen - Inspectie

17. Bepaling beschermd volume (2) • Werkwijze andere ruimten→ toegankelijkheid vanuit beschermd volume (bv zolder ladder, kruipruimte) →Specifieke richtlijnen- veranda’s: behoren tot BV indien ze niet kunnen afgesloten worden • - kelders en zolders: kijken naar bruikbaarheid en afwerking (wind- en waterdicht en beschikt over aangepaste openingen). Kelders lager dan 1,70m en kruipkelders behoren nooit tot het BV. • - Vereenvoudigingen: • Als 75% van de zolder of kelder tot BV behoort, dan de rest ook • Toegang tot kelder of zolder behoort tot BV. Begrenzing is vloer. EPC Vlaanderen - Inspectie

18. Bepaling beschermd volume (3) 5. Garages → Indien niet toegankelijk vanuit BV, niet bij BV → Volledig aangebouwd, niet bij BV 6. Aangrenzende onverwarmde ruimte (AOR) Ruimten die niet tot BV behoren, maar grenzen aan BV zijn AOR’s EPC Vlaanderen - Inspectie

19. Bepaling beschermd volume (4) EPC Vlaanderen - Inspectie

20. Bruikbare vloeroppervlakte (1) • Bruikbaar vloeroppervlakte is: • de som van de vloerverdiepingen van alle vloerniveaus omsloten door het beschermd volume • ook hier rekenen met buitenafmetingen • de grondoppervlakte van binnen- en buitenwanden meegerekend. • gemene muur voor de helft meetellen • Oppervlakten met een hoogte lager dan 1,5 m, bijvoorbeeld onder een hellend dak, worden niet tot de bruikbare vloeroppervlakte gerekend. EPC Vlaanderen - Inspectie

21. Bruikbare vloeroppervlakte (2) • Meestal kan dikte van muren gemeten worden (muuropeningen) of worden afgeleid • Anders hanteren van default constructiedikten: • 30 cm: buitenmuren • 20 cm: gemene muren op perceelsgrens • 20 cm: gemene muren tussen verwarmde ruimten niet op perceelsgrens • 15 cm: buitenmuur naar AOR • Trappen en liften: op elk niveau meegerekend • Niet meenemen: • Vides en schalmgaten > 4 m2 • Uitstekende delen <0,5 m2 • nissen > 0,5 m2 EPC Vlaanderen - Inspectie

22. Projectgegevens • Oriëntatie voorgevel • In software worden hiervan de oriëntaties van andere gevels afgeleid • Daarna worden deze: “links, rechts, achter” genoemd • Voorgevel is bijvoorbeeld gevel met voordeur • Als maar consequent wordt toegepast EPC Vlaanderen - Inspectie

23. Thermische massa • 3 klassen: • Zwaar • Half zwaar/matig zwaar • Licht • Een massiefbouw woning met een massieve vloeren, muren en een betonnen dak valt in de categorie “zwaar”. • Een houten skeletbouw zijnde een woning met houten vloeren, muren en dak valt in de categorie “licht”. • De overige woningen vallen in de categorie “half zwaar/matig zwaar” EPC Vlaanderen - Inspectie

24. Infiltratiedebiet • Alleen als luchtdichtheidsmeting conform NBN EN 13829 • Overige gevallen: defaultwaarde EPC Vlaanderen - Inspectie

25. Gebouwschil • Oppervlaktebepaling • U-waarde bepaling EPC Vlaanderen - Inspectie

26. Verliesoppervlakte • Alle oppervlakken die beschermd volume scheiden van buitenomgeving, grond, AOR, kruipruimten • Niet: aangrenzende verwarmde ruimten • Gemene muren op perceelsgrens niet ingeven als er woning gebouwd is; • Let op: • 1° als buurwoning kleiner is, moeten de uitstekende delen wel worden ingegeven; • 2° als er geen buurwoning staat, wordt de muur op de perceelsgrens wel ingegeven (werkelijke situatie op het ogenblik dat het EPC wordt opgemaakt, wordt beschouwd) • In appartementen: aangrenzende ruimten altijd verwarmd • Afmetingen: buitenmaten, dus inclusief dikte van muren, vloer en dak EPC Vlaanderen - Inspectie

27. Oppervlakte: invoer in software • Onderscheid in vlakken EPC Vlaanderen - Inspectie

28. Oppervlaktebepaling • Eerst totaal oppervlak, daarna openingen (vensters, deuren, poorten) aftrekken • Restoppervlak is dichte gevel, vloer, dak b h EPC Vlaanderen - Inspectie

29. Oppervlakte van dichte constructies • Hellende daken (> 15 °) • Hellingshoek zinvol voor oppervlakte • Dakkapel • Platte daken • Geen overstek • Koepels: projectie • Plafonds • Grenzend aan AOR EPC Vlaanderen - Inspectie

30. Oppervlakte van openingen • Buitenmaten • Van binnen ook mogelijk (correctie) EPC Vlaanderen - Inspectie

31. Oppervlakte van openingen • Inclusief profiel • Software bepaalt verhouding glas-profiel • Sieronderverdeling niet meenemen • Ventilatieroosters niet apart opnemen • Helling (alleen voor hellende daken): • 0, 45 of 90° EPC Vlaanderen - Inspectie

32. Oppervlakte van openingen • Meerdere vullingen in 1 profiel: • Profiel onderverdelen EPC Vlaanderen - Inspectie

33. Tips oppervlaktebepaling • Doorloop in het begin alle ruimten • Maak een schets van beschermd volume en ieder schildeel • Afmeting op basis van buitenmaten (binnenmaten kunnen nuttig zijn) • Oppervlakten afleiden uit tekening • Vaste werkwijze EPC Vlaanderen - Inspectie

34. Bepalen van U-waarde van gebouwschil • U-waarde van ieder schildeel vaststellen • U-waarde = warmte die per seconde, per m² en per graad temperatuurverschil doorgelaten wordt • hoge U-waarde betekent een slecht geïsoleerd constructiedeel. • Eenheid voor de U-waarde is W/(m².K). • U-waarde omvat o.a. warmteoverdracht door geleiding van materialen van de schil (dikte en λ-waarde van de materiaallagen) EPC Vlaanderen - Inspectie

35. U-waardebepaling • Filosofie • Nauwkeurig • Reproduceerbaar • Alleen belangrijkste componenten: • Isolatie • Spouw • Hoofdtypen schildelen EPC Vlaanderen - Inspectie

36. Effect isolatie EPC Vlaanderen - Inspectie

37. Stroomschema • Is U-waarde EPB bekend (ja: einde, nee:2) • Is isolatie aanwezig (ja:3, nee: 6, onbekend:4) • Is isolatiedikte bekend (ja: 5, nee:4) • Is verbouwjaar bekend (6) • Is isolatiemateriaal bekend (6) • Is luchtspouw aanwezig (7) • Wat is hoofdtype EPC Vlaanderen - Inspectie

38. Isolatie • Als: • Onbekend of isolatie aanwezig is • Isolatie aanwezig is, maar dikte onbekend is • Dan: • Defaultwaarden op basis van bouwjaar of verbouwjaar • → hogere reproduceerbaarheid! EPC Vlaanderen - Inspectie

39. Isolatiematerialen • Alleen indien isolatiedikte bekend PUR/PIR XPS MW EPS CG Vermiculiet Kurk EPC Vlaanderen - Inspectie

40. Spouw • Stilstaande luchtlaag tussen twee materiaallagen • Ventilatiegraad is niet van belang • Een volledig met isolatie gevulde spouw is geen spouw EPC Vlaanderen - Inspectie

41. Hoofdtypen • Indeling op basis van: • Herkenning (visueel) • U-waarde referentieconstructies (van lagen anders dan isolatie en spouw) • Beperkt aantal typen • Indien onbekend: 1e type (energetisch slechtste) EPC Vlaanderen - Inspectie

42. Begrenzing • Buiten/water • Grond • Kruipruimte • Aangrenzende onverwarmde ruimte (AOR) • Schildeel eventueel opdelen EPC Vlaanderen - Inspectie

43. Gevels: isolatie en spouw • Spouwmuren: • Open stootvoegen • Verluchtingsroosters • Metselverband • Naisolatie: boorgaten • Elektrische verwarming: isolatie aanwezig • Gevels met leien: lei oplichten voor isolatie • Geen spouw • Houtskeletbouw (na 1975): stopcontact losschroeven, zolder inspecteren EPC Vlaanderen - Inspectie

44. Gevels: 5 hoofdtypen • Op basis van samenstelling en muurdikte • Niet cellenbeton of niet-isolerende snelbouwsteen • Breder dan 30 cm in baksteen, snelbouwsteen met afwerking • Isolerende snelbouwsteen • Cellenbeton • Dragende muur in cellenbeton breder dan 24 cm EPC Vlaanderen - Inspectie

45. Vloeren • Isolatie • Doorgaans geen isolatie • Bij vloerverwarming: 3cm isolatie • Hoofdtypen • Standaard vloer • Cellenbeton • Grote overspanning • Meestal niet bij vloeren op volle grond • Geen spouw EPC Vlaanderen - Inspectie

46. Daken hellend • Isolatie • Dakisolatie vanaf jaren ’70 • Aanwezigheid vaststellen bij doorvoeropeningen • Elektrische verwarming: dakisolatie • Hoofdtypen: • Standaard hellend dak • In riet EPC Vlaanderen - Inspectie

47. Daken plat • Isolatie • Dakisolatie vanaf jaren ’70 • Aanwezigheid vaststellen bij doorvoeropeningen • Hoofdtypen: • Standaard plat dak • Met cellenbeton EPC Vlaanderen - Inspectie

48. Plafonds • Als dakbedekking vanaf binnenzijde zichtbaar is, dan hoort zolder niet bij beschermd volume → zoldervloer invoeren • Hoofdtypen: • Standaard plafond • Met cellenbeton EPC Vlaanderen - Inspectie

49. Openingen • Profielen • Beglazing (ook g-waarde) • Paneel • Deur EPC Vlaanderen - Inspectie

50. Profielen • Metaal niet thermisch onderbroken • Metaal thermisch onderbroken • Kunststof – 1 kamer • Kunststof – 2 kamers of meer (aanvullend bewijs nodig) • Hout • Geen profiel EPC Vlaanderen - Inspectie