ROÁI LOAÏN NÖÔÙC ÑIEÄN GIAÛI

1. ROÁI LOAÏN NÖÔÙC ÑIEÄN GIAÛI PGS.TS. BUØI QUOÁC THAÉNG Phoù Tröôûng boä moân HSCCCÑ Ñaïi hoïc Y döôïc TPHCM

2. NHU CAÀU NÖÔÙC ÑIEÄN GIAÛI

3. NHU CAÀU NÖÔÙC ÑIEÄN GIAÛI 1700 ml

4. NHU CAÀU NÖÔÙC ÑIEÄN GIAÛI • Na : 135 – 145 mEq Ngoaïi baøo • K : 150 mEq Noäi baøo • Moãi 100 ml nöôùc : • Na : 3 mEq • K : 2 mEq • Ca : 0,5 – 1 mEq

5. CAÙC LOAÏI DÒCH (1000 ml) • Glucose : 50g • NS : 9g Na+: 154 Cl- : 154 • Dextrose Saline : • Dextrose : 50 g • NaCl : 9 g • Dextrose ½ Saline: • Dextrose : 50 g • NaCl : 4,5 g • Dextrose ¼ Saline: • Dextrose : 50 g • NaCl : 2,25 g

6. CAÙC LOAÏI DÒCH

7. HES : Hydroxy Ethyl Starch Chaát keo duøng nhieàu nôi nhö chaát  TTHT Ñöôïc taïo thaønh töø amilopectin cuûa tinh boät TLPT trung bình laø 450.000 vaø 90% laø caùc phaân töû 10.000 – 1.000.000 TLPT > D70 nhöng trong ñieàu trò soác giaûm theå tích keát quaû so vôùi D70 cuõng nhö nhau Tieâm truyeàn HES vaøo ngöôøi  TTHT 110% Phaân boá vaø baøi tieát HES vaø D70 nhö nhau

8. HES : Hydroxy Ethyl Starch Lôïi ñieåm cuûa HES so vôùi D70 laø HES ít coù phaûn öùng mieãn dòch vaø ít tai bieán maãn caûm HES naèm trong noäi maïch laâu hôn D70 vaø taêng TTHT hôn D70 Hieän taïi HES coù TLPT 30.000-40.000 ñöôïc söû duïng ôû Nhaät vaø nghieân cöùu söû duïng ôû Myõ Trình baøy döôùi chai 500ml dd 6% trong NaCl 0.9%

9. HES : Hydroxy Ethyl Starch HES 6% / 200 / 0,5 Nồng độ Trọng lượng phân tử Độ thay thế

10. HES

11. HES : Noàng ñoä • Caøng cao thì ñoä nhôùt maùu caøng taêng • HC di chuyeån chaäm • Töôùi maùu khoâng toát • Hieän coù 6% - 10%

12. HES : troïng löôïng phaân töû • Caøng cao thì aùp löïc keo caøng lôùn • Voleùmie taêng nhanh vaø maïnh • Thöôøng laø loaïi 200.000 • Neáu laø 130.000 thì taùc duïng gioáng Gela. • Coù loaïi 170.000 (Voluven)

13. HES : ñoä thay theá • Starch : tinh boät • HydroxyEthyl : OH – C2H5 • Coù trong tinh boät (khoai taây, boät baép…) • Amylase caét nhanh • Duøng OH – C2H5 nhaân taïo gaén vaøo tinh boät ñeå traùnh hieän töôïng naøy • 10 gaén 5  0,5 • 100 gaén 42  0,42

14. HES : kieåu thay theá • Tinh boät laø 1 chuoãi glucose C6H12O6 • OH – C2H5 seõ gaén vaøo C2 hoaëc C6 • Tæ leä gaén C2/C6 seõ quyeát ñònh söï toàn taïi cuûa HES trong loøng maïch • Neáu gaén C2 nhieàu thì amylase khoâng caét noåi  toàn taïi trong loøng maïch laâu  duy trì p keo toát.

15. HES : kieåu thay theá • Hieän taïi C2/ C6 laø 6/1 (Tetraspan) hoaëc 9/1 (Voluven).

16. HES : dung moâi • DD keo caân baèng : dung moâi • Thaønh phaàn ñieän giaûi gioáng huyeát töông • Caùc chaát ñeäm taïo ra bicarbonate coù theå ñöôïc chuyeån hoaù taïi gan hoaëc cô • Coù HES duøng dung moâi laø NaCl 0,9% • Coù theå duøng trong SXH vì Na vaø Clo thöôøng giaûm • Trong caùc beänh lyù khaùc coù theå laøm taêng Na vaø Clo

17. HES : suy thaän • Seõ ñöôïc amylase caét nhoû daàn, TLPT nhoû hôn 40.000 vaø ñöôïc thaûi qua thaän. • Khoâng laøm taêng ñöôøng huyeát do caét daàn • HES 10%/200 • Phuø phoåi • Suy thaän • Phuø phoåi taïi N7 – N8  CPAP (thôû maùy)  caøi PEEP cao  Vieâm phoåi  töû vong.

18. HES

19. CAÙC LOAÏI MAÁT NÖÔÙC Na H2O ÑAÚNG NHÖÔÏC ÖU

20. MAÁT NÖÔÙC ÑAÚNG TRÖÔNG

21. MAÁT NÖÔÙC ÑAÚNG TRÖÔNG • Treû 15 thaùng, 10kg • Tieâu chaûy N4, hieän 9 kg maát nöôùc 10% • Ion ñoà : Na 140 mEq

22. MAÁT NÖÔÙC ÑAÚNG TRÖÔNG Na H2O Nöôùc coù ñieän giaûi

23. MAÁT NÖÔÙC ÑAÚNG TRÖÔNG nöôùc Na+ K+ Nhu caàu 1000 ml 30 20 Nöôùc maát 1000 ml ngoaïi baøo 600 ml 84 noäi baøo 400 ml 60 2000 ml 114 80

24. MAÁT NÖÔÙC ÑAÚNG TRÖÔNG • Na ngoaïi baøo : 1000 ml 140 mEq • 600 ml 84 mEq • Kali noäi baøo 1000 ml 150 mEq • 400 ml 60 mEq

25. LÖU YÙ • 8g ñaàu : • ½ löôïng nöôùc maát • 1/3 löôïng nhu caàu • 16g tieáp : • ½ löôïng nöôùc maát • 2/3 löôïng nhu caàu

26. MAÁT NÖÔÙC NHÖÔÏC TRÖÔNG

27. MAÁT NÖÔÙC NHÖÔÏC TRÖÔNG • Treû 15 thaùng, 10kg • Tieâu chaûy N4, hieän 9 kg maát nöôùc 10% • Ion ñoà : Na 120 mEq

28. MAÁT NÖÔÙC NHÖÔÏC TRÖÔNG Na H2O Nöôùc coù ñieän giaûi Na

29. MAÁT NÖÔÙC NHÖÔÏC TRÖÔNG nöôùc Na+ K+ Nhu caàu 1000 ml 30 20 Nöôùc maát 1000 ml ngoaïi baøo 600 ml 84 noäi baøo 400 ml 60 Na thieáu 90 2000 ml 204 80

30. MAÁT NÖÔÙC NHÖÔÏC TRÖÔNG • Na ngoaïi baøo : 1000 ml 140 mEq • 600 ml 84 mEq • Kali noäi baøo 1000 ml 150 mEq • 400 ml 60 mEq • Na thieáu 0,6 x 10 x (135 – 120) = 90 mEq

31. LÖU YÙ GIOÁNG MAÁT NÖÔÙC ÑAÚNG TRÖÔNG • 8g ñaàu : • ½ löôïng nöôùc maát • 1/3 löôïng nhu caàu • 16g tieáp : • ½ löôïng nöôùc maát • 2/3 löôïng nhu caàu

32. MAÁT NÖÔÙC ÖU TRÖÔNG

33. MAÁT NÖÔÙC ÖU TRÖÔNG • Treû 15 thaùng, 10kg • Tieâu chaûy N4, hieän 9 kg maát nöôùc 10% • Ion ñoà : Na 165 mEq

34. MAÁT NÖÔÙC ÖU TRÖÔNG Na H2O Nöôùc coù ñieän giaûi Nöôùc khoâng ñieän giaûi (Free Water : FW)

35. MAÁT NÖÔÙC ÖU TRÖÔNG nöôùc Na+ K+ Nhu caàu 1000 ml 30 20 Nöôùc maát 1000 ml FW 600 ml nöôùc coù ñieän giaûi 400 ml ngoaïi baøo 240 ml 34 noäi baøo 160 ml 24 2000 ml 64 44

36. MAÁT NÖÔÙC ÖU TRÖÔNG • FW 4 x 10 x (165 – 150) = 600 ml • Na ngoaïi baøo : 1000 ml 140 mEq • 240 ml 34 mEq • Kali noäi baøo 1000 ml 150 mEq • 160 ml 24 mEq

37. LÖU YÙ (MAÁT NÖÔÙC ÖU TRÖÔNG ) • Ñeå giaûm 1 mEq Na, caàn • 4 ml/kg nöôùc neáu Na < 170 mEq • 3 ml/kg nöôùc neáu Na ≥ 170 mEq • Chæ buø ½ löôïng nöôùc maát • Toång dòch seõ truyeàn trong 24 giôø

38. BUØ NÖÔÙC ÑIEÄN GIAÛITHEO KAPLAN

39. XÖÛ TRÍ Na MAÙU > 150 mEq/l 130-150 120-130 < 120 Noàng ñoä Na trong dung dòch thay theá 30-40 mEq/l 50-60 70-80 0,2% NS/D5% Na =34 mEq/l 0,33% NS Na=56 0,45% NS Na =77 0,45% NS+ NaHCO3 Na= 100 Kaplan medical: 80-100

40. CAÙCH PHA DÒCH

41. TAÊNG Kali maùu

42. ÑÒNH NGHÓA Khi K+ > 5,5 mEq/L (Textbook of Pediatric Emergency Medicine, 4th – 2000 : 820 – 822)

43. K+ = 6,0 – 7,0 : Taêng thaûi Kali • Theo doõi thöôøng xuyeân • Kayexalate 1 – 2 g/kg + 3ml/kg Sorbitol 70% (U) • Kayexalate 1 – 2 g/kg + 10 ml/kg nöôùc (HM) • Kayexalate 1 – 2 g/kg + 4 - 8 ml/kg G10% (HM) • moãi 4 – 6 giôø • Ion ñoà moãi 6 giôø • Monitor nhòp tim

44. K+ > 7,0 : Daãn Kali vaøo teá baøo • Glucose 25% : 2 ml/kg (G30% - G50%) • Insuline : 0,1 UI/kg • TMC > 30 phuùt • Coù theå laäp laïi sau 30 – 60 phuùt • Hoaëc TTM Glucose 25% 1 – 2 ml/kg/giôø Insuline 0,1 UI/kg/giôø

45. K+ > 7,0 : Daãn K+ vaøo teá baøo • NaHCO3 7,5%: 1 – 2 mEq/kg TMC 5 – 10 phuùt

46. K+ > 8,0 hoaëc ngöng tim : thay ñoåi tính thaám maøng teá baøo • Calcium Gluconate 10% ( 1ml  0,45 mEq): 0,5 – 1 ml/kg TMC 3 – 5 phuùt • Coù theå laäp laïi sau 10 phuùt

48. Giaûm Kali maùuK+ < 2,5 mEq/L

49. Giaûm Kali maùu • Khoâng coù coâng thöùc tính buø K+ • Buø baèng ñöôøng uoáng laø an toaøn • Chæ truyeàn TM (phaûi coù nöôùc tieåu)

50. Giaûm Kali maùu : buø ñöôøng uoáng • Buø theo nhu caàu • Chuoái, cam, nöôùc chanh, nöôùc döøa • Thuoác : Kaleoride, Kalion,…. Pha trong nöôùc tröôùc khi uoáng