Centrum Balneorekreacyjne w Jaworzu

1. Centrum Balneorekreacyjne w Jaworzu GMINA JAWORZE

2. Centrum Balneorekreacyjne w Jaworzu

3. GMINA JAWORZE • powierzchnia: 21,32 km2 • mieszkańcy: ~7.000 • istnieje od 1285 roku • samodzielność: 1991 • współpraca z 10 gminami w Czechach, 5 gminami na Słowacji, 1 gminą na Węgrzech, 1 gminą w Holandii

4. GMINA JAWORZE • gmina wiejska w południowej części województwa śląskiego, w południowo-zachodniej części powiecie bielskim, na granicy z powiatem cieszyńskim • położona w krainie historycznej Śląska Cieszyńskiego i przynależy do Euroregionu Śląsk Cieszyński • położona w obrębie Pogórza Cieszyńskiego u północnego progu Beskidu Śląskiego w rozgałęzieniu ułożonych południkowo ramion górskich łączących się w masywie Błotnego (917 m n.p.m.) znanego jako Błatnia.

5. POTENCJAŁ POŁOŻENIA • aglomeracja śląska (ok. 3 mln mieszkańców) • Kraków (800 tys.) • Bielsko-Biała (175 tys.) • miejscowości położone w bliskich odległościach w Czechach i na Słowacji

6. WIELOWIEKOWE TRADYCJE UZDROWISKOWE

7. KILKA FAKTÓW Z HISTORII • XVIII/XIX w. – klimat, przyroda, żętyca, konkurencja cenowa • II połowa XIX wieku – rozpoczęcie starań o uzyskanie statusu kurortu/uzdrowiska dla Jaworza - 11 czerwca 1862 – Śląski Urząd Krajowy wydaje patent ws. otwarcia kurortu • budowa domów zdrojowych, restauracji zdrojowej etc. • urządzenie parku zdrojowego • założenie urzędu pocztowo-telegraficznego, uruchomienie apteki • budowa oświetlenia ulicznego • szczyt popularności: Wincenty Pol, Maria Konopnicka, Jan Karłowicz, Maria Dąbrowska, Julian Tuwim, Melchior Wańowicz, Julian Tuwim, Zofia Kossak-Szczucka, Józef Londzin • utrata praw uzdrowiskowych w I połowie XX wieku

8. TURYSTYKA KLUCZEM ROZWOJU • Budowa kompleksu balneorekreacyjnego w gminie Jaworze w oparciu występujące na tym terenie wody lecznicze • wody chlorkowo-sodowo-wapniowe, bromkowe, jodkowe, żelaziste, manganowe – uznane za lecznicze na podstawie Zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 31 stycznia 1979 r. w sprawie uznania wód mineralnych i peloidów za lecznicze (M.P. z dnia 10 marca 1979 r Nr 6 poz. 48 z późn. zmian.)

9. PROJEKT: CENTRUM BALNEOREKREACYJNE W JAWORZU • gmina Jaworze leży w na terenie, na którym zlokalizowano występowanie złóż wód termalnych • stwierdzony skład wód termalnych występujących w okolicach Jaworza umożliwia ich wykorzystanie w balneologii • kompleks balneorekreacyjne doskonale wpisuje się w turystyczny charakter gminy Jaworze i regionu w którym ona się znajduje • rozwój gminy (rozumianej jako jednostka samorządu terytorialnego oraz jako wspólnota samorządowa mieszkańców)

10. PROJEKT: CENTRUM BALNEOREKREACYJNE W JAWORZU Zgodnie z tezami zawartymi w sporządzonej przez Instytut Geologii w Warszawie dokumentacji geologicznej oficjalnie potwierdzono, że występujące tutaj złoża mineralnych wód podziemnych z formacji miocen-dewon mają wielkie znaczenie dla celów leczniczych. Według opracowania naukowego, o którym mowa wyżej, źródła wód solankowych w Jaworzu charakteryzują się następującymi cechami:

11. PROJEKT: CENTRUM BALNEOREKREACYJNE W JAWORZU Zgodnie z orzeczeniem z 1980 roku „Woda z odwiertu Jaworze IG-2 (…) zawiera 106,1 g/dm3 składników stałych. Wśród anionów przeważa jon chlorkowy Cl – 99,58% miliwali. Wśród kationówprzeważa jon sodowy Na+ 66,63 % miliwali oraz jon wapniowy Ca2+ 21,52 % miliwali. Ponadto woda zawiera 313,02 mg/dm3 bromków, 13,61 mg/dm3 jodków, 39,16 mg/dm3 żelaza, 3,8 mg/dm3 manganu oraz 34,86 mg/dm3 kwasu metaborowego. Temperatura woda wynosi T= 23°C. Na tej podstawie ww. wodę należy scharakteryzować jako 10,61% wodę hipotermalnąchlorkowo-sodowo-wapniową, bromkową, jodkową, żelazistą, manganową, borową.”Wody te, uznane za lecznicze, umożliwiają leczenie schorzeń gastrycznych, laryngologicznych i pulmonologicznych. Wszelkie działania przedsiębrane w gminie winny być podporządkowane realizacji nadrzędnej misji, zdefiniowanej w Strategii Rozwoju Gminy Jaworze z 2000 roku jako: „uzdrowiskowa gmina Jaworze jest rezydencjonalną perłą podnóża Beskidów, nawiązując do swego dziedzictwa kulturowego, zintegrowaną aktywnością mieszkańców i władz samorządowych poprzez partnerstwo publiczno-prywatne tworzy warunki poprawy jakości życia obcych i przyszłych pokoleń.”

12. Opis hydrologiczny i balneologiczny • zmineralizowane wody mogą być wykorzystywane w balneologii do zabiegów leczniczych, w rekreacji do ogrzewania basenów kąpielowych i kąpieli leczniczych oraz jako mineralne wody pitne. • w studium określono możliwości pozyskiwania energii geotermalnej oraz wykorzystania wód termalnych z poszczególnych poziomów wodonośnych w planowanym Centrum balneorekreacyjnym • wskazano możliwość pozyskiwania w rejonie Jaworza wód termalnych z poziomu mioceńskiego lub dewońskiego. • stwierdzono, że w utworach miocenu występują wody termalne typu Cl-Na-Ca-Br-J-Fe-Mn o mineralizacji około 110g/dm3. Założono, że z piaskowców dębowieckich miocenu autochtonicznego można będzie uzyskać wydajność około 1m3/h i temperaturze złożowej około 300C. • w utworach węglanowych dewonu stwierdzono występowanie wód termalnych typu Cl-Na-Ca-Br-JFe-Mn o mineralizacji około 140g/dm3 i temperaturze 500C. • z otworu Jaworze IG-2 z utworów węglanowych dewonu założono uzyskanie wydajności (po wykonanych zabiegach rekonstrukcyjnych) około 15m3/h, a z otworu geotermalnego nowo wykonanego uzyskanie wydajności około 30 m3/h.

13. Lokalizacjaotworóww gminie Jaworze

16. Wstępny zakres przedsięwzięciacentrum balneorekreacyjne w Jaworzu • Gmina Jaworze jest właścicielem prawa użytkowania wieczystego działki o powierzchni 5,3412 ha, na której docelowo ma zostać zlokalizowany kompleks balneologiczno-rekreacyjny działający w oparciu o eksploatację złóż wód geotermalnych, których występowanie stwierdzono na terenie miejscowości w latach 70-tych i 80-tych ub. wieku. Zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego, o czym mowa niżej, obszar ten przeznaczony jest pod usługi z zakresu zdrowia i rekreacji – budowę centrum balneologicznego

17. Wstępny zakres przedsięwzięcia W terenie tym ustalono m.in.: • lokalizację obiektów i urządzeń kompleksu turystyczno-rekreacyjnego (obiektów hotelarskich, gastronomicznych, kąpielisk, basenów otwartych i krytych, obiektów sportowych i innych temu podobnych), a także dróg dojazdowych, parkingów, chodników, urządzeń i sieci infrastruktury technicznej, zespołów zieleni oraz obiektów małej architektury. • Zgodnie z wstępną koncepcją funkcjonalno-przestrzenną na ww. terenie ma powstać kompleks geotermalny, łączący funkcje ośrodka leczniczego, rehabilitacyjnego i rekreacyjnego • Koncepcja zakłada powstanie ośrodka oferującego obiekty zamknięte oraz obiekty otwarte. Jednakowoż głównym elementem budowy kompleksu są i będą baseny termalne (kryte i otwarte) wraz z niezbędnym zapleczem.

18. Wstępny zakres przedsięwzięcia • Nieruchomość gruntowa oznaczona jako działka nr 1225/8 zlokalizowana jest w centralnej części miejscowości Jaworze po zachodniej stronie drogi gminnej ul. Zdrojowej w drugiej jej linii naprzeciwko centrum administracyjnego gminy tj. Urzędu Gminy Jaworze, u podnóża wzgórza Goruszka. • Działka ta jest niezabudowana, nieogrodzona, pokryta roślinnością trawiastą oraz pojedynczymi drzewami i krzewami o konfiguracji płaskiej ma kształt regularnego prostokąta – dłuższymi bokami graniczy z podobnymi działkami niezabudowanymi (od wschodu i zachodu), krótszymi bokami przylega do ul. Folwarcznej od północy i do drogi dojazdowej (dz. Nr 3102) od południa. Wjazd na nieruchomość od drogi gminnej – ul. Folwarcznej (wstępnie utwardzonej). Nieruchomość posiada dobry dostęp do komunikacji publicznej (dogodna odległość od przystanków PKS, odległość od PKP). • Działka jest gotowa do uzbrojenia i posiada bezpośredni dostęp do następującej infrastruktury technicznej: • sieć wodociągowa - odległość 90 mb • sieć telefoniczna - odległość 80 mb • sieć gazyfikacyjna - odległość 90 mb • sieć kanalizacyjna - odległość 150 mb • przez działkę przebiega napowietrzna linia elektryczna średniego napięcia.

19. Wstępny zakres przedsięwzięcia- lokalizacja

21. Wstępny opis przedsięwzięcia • Zgodnie z „założeniami dla projektu geotermalnego w Jaworzu” na terenie, o którym mowa wyżej, możliwa jest lokalizacja następujących obiektów (propozycja zagospodarowania): • zespołu basenowo-saunowego obejmującego zespół co najmniej kilku basenów termalnych krytych o powierzchni lustra wody ok. 1150 m2 oraz kilku basenów termalnych otwartych o powierzchni lustra wody ok. 1700 m2 –składającego się z obiektów wykorzystujących wody podziemne, jak i obiekty tradycyjne, • zespołu gabinetów SPA&Wellness, • zespołu hotelowego w standardzie czterogwiazdkowym (****) z co najmniej 250 łóżkami, • kompleksu szkoleniowo-konferencyjnego • kompleksu gastronomiczno-rozrywkowego obsługującego zespół basenowy, hotel i kompleks konferencyjny obejmujący obiekty restauracyjne, bary itp., • terenów zielonych – np. ścieżki spacerowe, tereny sportowe, rekreacyjne, • parkingów (w tym podziemnych).

22. Diagnoza administracyjno-prawna • PlanowaneprzedsięwzięciedotyczydwóchistniejącychodwiertówJaworze IG-1  o głębokości 1525 m iJaworze IG-2 o głębokości 1650 m • uzyskaniekoncesjinarozpoznawanieiposzukiwaniewódtermalnych - ustawa z 4 lutego 1994 r. – Prawogeologiczneigórnicze • wniosek o udzielenie koncesji na wydobywanie wód termalnych, poza wymaganiami przewidzianymi w opisanym art. 18 prawa geologicznego i górniczego, powinien określać złoże kopaliny lub jego część, która ma być przedmiotem wydobycia, wielkość i sposób zamierzonego wydobycia kopaliny, stopień zamierzonego wykorzystania zasobów złoża w tym kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych, jak również środki umożliwiające osiągnięcie tego celu, projektowane położenie obszaru górniczego i terenu górniczego oraz ich granic.

23. Diagnoza administracyjno-prawna • Udzielona koncesja jest dokumentem stanowiącym podstawę do prowadzenia działalności związanej z wykorzystaniem wód termalnych. Określa w szczególności rodzaj i sposób prowadzenia działalności objętej koncesją, przestrzeń, w granicach której ma być prowadzona ta działalność, okres ważności koncesji ze wskazaniem terminu rozpoczęcia działalności, inne wymagania dotyczące wykonywania działalności objętej koncesją, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska. • Koncesja na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin (w tym wód termalnych) poza wymienionymi wymaganiami powinna określać: cel, zakres, rodzaj i harmonogram prac geologicznych oraz wymaganą dokładność rozpoznania geologicznego. • Według ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, koncesja na wydobywanie wód termalnych, powinna ponadto wyznaczyć granice obszaru i terenu górniczego oraz określać zasoby złoża możliwe do wydobycia, a także minimalny stopień ich wykorzystania. Minister środowiska może odmówić udzielenia koncesji, jeżeli np. zamierzona działalność narusza wymagania ochrony środowiska bądź uniemożliwia wykorzystanie z określonych nieruchomości zgodnie z ich przeznaczeniem.

24. Diagnozaorganizacyjno-instytucjonalna Podstawę prawną realizacji przedsięwzięcia we wspomnianej formule określa Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U. z dnia 5 lutego 2009 r.) – tzw. Ustawa o PPP. • Zaletami takiego wariantu są: • możliwość sfinansowania przedsięwzięcia wielokrotnie przewyższającego roczny budżet gminy, • pozyskanie operatora mającego doświadczenie w realizacji i eksploatacji tego typu przedsięwzięć • perspektywa dochodów dla gminy z tytułu podatków lokalnych, • zapewnienie dochodów na odtworzenie majątku (odpisy amortyzacyjne), • duże prawdopodobieństwo pozyskania środków publicznych na realizacje przedsięwzięcia • brak problemów związanych z rozliczeniem podatku VAT, • możliwość wpływania gminy na zakres realizowanego przedsięwzięcia w całym okresie jego funkcjonowania. • Wadą takiej formuły jest: • ryzyko finansowe związane z prowadzeniem działalności o charakterze komercyjnym.

25. Diagnozaorganizacyjno-instytucjonalna Z uwagi na fakt, że gmina dysponuje unikalnym w okolicy (z punktu widzenia walorów technicznych, krajobrazowych i formalno-prawnych) terenem przewidzianym do realizacji inwestycji; istnieje prawna możliwość wydzierżawienia prawa użytkowania wieczystego tego gruntu.  ` Podstawą prawna realizacji takiej procedury jest Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity - Dz.U. nr 261 z 204 r. ze zmianami) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz.U. nr 207 z 2004 r.). • Zaletami przedstawionego wariantu są: • Możliwość sfinansowania przedsięwzięcia wielokrotnie przewyższającego roczny budżet gminy, • Pozyskanie operatora mającego doświadczenie w realizacji i eksploatacji tego typu przedsięwzięć • Perspektywa dochodów dla gminy z tytułu podatków lokalnych, • Zapewnienie dochodów na odtworzenie majątku (odpisy amortyzacyjne), • Brak problemów związanych z rozliczeniem podatku VAT, • Brak ryzyka finansowego związanego z prowadzeniem działalności o charakterze komercyjnym. • Wady takiej formuły to: • Ograniczona możliwość wpływu na kształt i sposób funkcjonowania przedsięwzięcia • Ograniczone możliwości pozyskania środków publicznych na realizację przedsięwzięcia.

26. Możliwość pozyskania środków publicznych Zakres rzeczowy przedsięwzięcia podzielić można pod kątem pozyskania środków zewnętrznych na 2 obszary: • poszukiwanie, rozpoznanie i wydobycie złoża wód termalnych • budowa kompleksu geotermalnego Pomoc może być udzielana w formie: dotacji, pożyczek preferencyjnych, preferencyjnych kredytów bankowych, dopłat do oprocentowania preferencyjnych pożyczek lub preferencyjnych kredytów bankowych oraz częściowych umorzeń pożyczek preferencyjnych. Wsparcie finansowe z NFOŚiGW realizowane jest poprzez Program Priorytetowy: Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych oraz jego kontynuację w ramach Programu dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. Programy te będą wdrażane do końca 2013 roku. W ramach programu możliwe jest dofinansowanie przedsięwzięć na poziomie do 50 % kosztów kwalifikowanych z możliwością podniesienia tego pułapu o 10 % w przypadku średnich przedsiębiorstw i 20 % w przypadku małych i mikroprzedsiębiorstw. Również WFOŚiGW w Katowicach w ramach swoich priorytetów przewiduje możliwość uzyskania pomocy finansowej na część zakresu przewidzianego do realizacji Perspektywa 2014-2020

27. Wnioski & rekomendacje

28. Wnioski i rekomendacje W ZAKRESIE TECHNICZNYM • Zakres przedsięwzięcia wpisuje się w strategię rozwoju regionu oraz gminy Jaworze • Lokalizacja przedsięwzięcia jest optymalna zarówno z punktu widzenia dostępu do złóż wód termalnych, możliwości komunikacyjnych jak i sąsiedztwa z dużymi aglomeracjami. • Realizacja pełnego zakresu pozwoli na funkcjonowanie obiektu w pełnym zakresie w okresach całorocznych (bez względu na warunki atmosferyczne).

29. Wnioski i rekomendacje W ZAKRESIE ADMINISTRACYJNO-PRAWNYM W celu realizacji zamierzeń niezbędnym jest: • Ostateczna akceptacja instytucjonalnej formuły przedsięwzięcia oraz jej wdrożenie (pozyskanie inwestora, utworzenie spółki) • Ostateczne uregulowanie sytuacji formalno-prawnej nieruchomości (działki, odwierty) • Pozyskanie dokumentów uprawniających do eksploatacji złóż wód termalnych (w tym min. decyzja środowiskowa, koncesja) • Określenie montażu finansowego przedsięwzięcia (z zaangażowaniem środków publicznych).

30. Wnioski i rekomendacje W ZAKRESIE ORGANIZACYJNO-INSTYTUCJONALNYM • Preferowanym modelem instytucjonalnym przedsięwzięcia jest utworzenie spółki prawa handlowego z udziałem inwestora branżowego mającego doświadczenie w realizacji i eksploatacji obiektów o podobnej specyfice. • Ewentualne zaangażowanie gminy Jaworze w realizacje przedsięwzięcia winno się odbyć po szczegółowej analizie możliwych ryzyk realizacji takiego wariantu.

31. Wnioski i rekomendacje W ZAKRESIE FINANSOWYM • Analiza finansowa przedsięwzięcia wykonana na podstawie wstępnych założeń potwierdziła opłacalność przedsięwzięcia. • Pozyskanie środków publicznych poprawi finansową efektywność przedsięwzięcia. • Realizacja przedsięwzięcia wpłynie bardzo korzystnie na wysokość przyszłych dochodów gminy Jaworze z tytułu podatków lokalnych i innych.

32. LITERATURA • „Odnawialne źródła energii i możliwości ich wykorzystania na obszarze nieprzemysłowym województwa śląskiego”Opracowanie: PAN Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego • Wstępna koncepcja wykorzystania wód geotermalnych dla celów balneologiczno-rekreacyjnych w Jaworzu Opracowanie: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie • Założenia do programu wykorzystania energii geotermalnej w wybranych obszarach województwa śląskiegoOpracowanie: Tadeusz Adamski, Jerzy Ziora – Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego •  Jaworze kompleks geotermalny – docelowe założenia dla projektu geotermalnego w Jaworzu • Materiały Urzędu Gminy Jaworze, w tym pochodzące ze strony internetowej: www.jaworze.pl

33. URZĄD GMINY JAWORZE  ul. Zdrojowa 82 43-384 Jaworze tel. (+48) 33 817 21 95; 817 25 34; 817 28 13 fax + 48 33 817 28 71 e-mail: sekretariat@jaworze.pl SerwisinternetowyJaworze|Online www.jaworze.pl DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

34. URZĄD GMINY JAWORZE  ul. Zdrojowa 82 43-384 Jaworze tel. (+48) 33 817 21 95; 817 25 34; 817 28 13 fax + 48 33 817 28 71 e-mail: sekretariat@jaworze.pl SerwisinternetowyJaworze|Online www.jaworze.pl