AMAÇ

1. 4483 SAYILI MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI HAKKINDA KANUNBaşmüfettiş Ömür İŞLER Müfettiş K.Gürsoy SÜLEK

2. AMAÇ • Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirtmek ve izlenecek usulü düzenlemektir.

3. Görev Sebebiyle İşlenen Suç • Görev • Suç • Görev Sebebiyle İşlenen Suç

4. Kapsam • Bu Kanun asli ve sürekli görevleri ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlar hakkında uygulanır. • Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali genel hükümlere tabidir. • Disiplin hükümleri saklıdır.

5. Görevliler Açısından Kapsam • Memurlar • Diğer Kamu Görevlileri

6. Disiplin Hükümleri • Kamu görevlileri için ilgili mevzuatla öngörülen “disiplin hükümleri” bu Kanun kapsamında değildir. • Fiilin ayrıca disiplin suçu olması halinde, ilgili mevzuata göre disiplin soruşturması yapılır.

7. İzin vermeye yetkili merciler Madde 3 – Soruşturma izni yetkisi, a) İlçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında kaymakam,     b) İlde ve merkez ilçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında vali,     c) Bölge düzeyinde teşkilatlanan kurum ve kuruluşlarda görev yapan memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında görev yaptıkları ilin valisi,      d) Başbakanlık ve bakanlıkların merkez ve bağlı veya ilgili kuruluşlarında görev yapan diğer memur ve kamu görevlileri hakkında o kuruluşun en üst idari amiri,

8. İzin vermeye yetkili merciler e) Bakanlar Kurulu kararı ile veya Başbakanlık ve bakanlıklar ile bağlı kuruluşların merkez teşkilâtında görevli olup, ortak kararla atanan memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında ilgili bakan veya Başbakan, f) Türkiye Büyük Millet Meclisinde görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri ve yardımcıları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, g) Cumhurbaşkanlığında  görevli  memurlar  ve  diğer kamu görevlileri hakkında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri hakkında Cumhurbaşkanı, h) Büyükşehir belediye başkanları, il ve ilçe belediye başkanları; büyükşehir, il ve ilçe belediye meclisi üyeleri ile il genel meclisi üyeleri hakkında İçişleri Bakanı,

9. İzin vermeye yetkili merciler i) İlçelerdeki belde belediye başkanları ve belde belediye meclisi üyeleri hakkında kaymakam, merkez ilçelerdeki belde belediye başkanları ve belde belediye meclisi üyeleri hakkında bulundukları ilin valisi, j) Köy ve mahalle muhtarları ile bu Kanun kapsamına giren diğer memurlar ve kamu görevlileri hakkında ilçelerde kaymakam, merkez ilçede vali, Yokluklarında ise vekilleri tarafından bizzat kullanılır. Yetkili mercilerin saptanmasında, memur veya kamu görevlisinin suç tarihindeki görevi esas alınır.

10. Soruşturma İzni Verme Yetkisi • Soruşturma izni verme yetkisi; • İdarece yapılan “ön inceleme” sonucunda iddia edilen suçu işlediği kanaati üzerine ilgili memur ve diğer kamu görevlileri hakkında ilgili Cumhuriyet Başsavcısına, CMK hükümlerine göre “soruşturma” yapmasına izin verme yetkisidir.

11. Ast ve Üst Memurun Birlikte Suç İşlemesi • Ast memur. • Üst memur. • Ast memur ile üst memurun aynı fiile iştiraki halinde izin, üst memurun bağlı olduğu merciden istenir.

12. 4483 Sayılı Kanun Kapsamına Giren Suçlar • Zimmete sebebiyet vermek (TCK 251) • Keyfi ve sert muamele (TCK 256) • Memuriyet sırrını açıklama ve kararları erteleme (TCK 258) • Görevi ihmal (TCK 257/2) • Öğrendiği suçu bildirmemek (TCK 279/1) • Birlikte görev bırakma veya göreve gelmeme (TCK 260) • Görevi kötüye kullanma (TCK 257) • Evrakta sahtekârlık (TCK 204, 207, 208) • Kolluk görevlilerinin firara sebebiyet vermesi (TCK 294) • Haberleşme özgürlüğünü ihlâl (TCK 137) • Kolluk görevlilerinin işledikleri konut dokunulmazlığını bozma suçu (TCK 116,119) • Hukuka aykırı biçimde üst arama (TCK 120) • Hürriyeti tahdît (TCK 109, 110, 119)

13. 4483 Sayılı Kanun Kapsamına Girmeyen Suçlar 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Kanun kapsamına giren suçlar; • Gerçeğe aykırı mal bildiriminde bulunma, • Mal bildiriminde bulunmama, • Haksız mal edinme, • Mal kaçırma ve gizleme, • Mal bildirimini açıklama, • Basit ve nitelikli zimmet (TCK 247) • İrtikâp (TCK 250) • Rüşvet (TCK 252) • Devlet sırlarının açıklanması ve açıklanmasına sebebiyet verme suçu (TCK 329,330) • İşkence ve efrada kötü muamele (TCK 94, 95, 256) • Görev sırasında veya görevinden dolayı kaçakçılık (TCK 174)

14. 4483 Sayılı Kanun Kapsamına Girmeyen Suçlar • Sıkıyönetim Kanunu kapsamına Giren Suçlar • Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar • Seçim suçları • Kaçakçılık suçları • Evlendirme Memurlarının Suçları • Jandarma Teşkilatı Mensuplarının Adli Görevlerinden Doğan Suçlar • 6831 Sayılı Orman Kanununda Düzenlenen Orman Suçları • Adli Görev Nedeniyle İşlenen Suçlar • Ağır Cezayı gerektiren suçüstü halleri

15. Olayın yetkili mercie iletilmesi, işleme konulmayacak ihbar ve şikayetler Madde 4 – Cumhuriyet başsavcıları, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin bu Kanun kapsamına giren suçlarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde ivedilikle toplanması gerekli ve kaybolma ihtimali bulunan delilleri tespitten başka hiçbir işlem yapmayarak ve hakkında ihbar veya şikayette bulunulan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesine başvurmaksızın evrakın bir örneğini ilgili makama göndererek soruşturma izni isterler.              Diğer makam ve memurlarla kamu görevlileri de, bu Kanun kapsamına giren bir suç işlendiğini ihbar, şikayet, bilgi, belge veya bulgulara dayanarak öğrendiklerinde durumu izin vermeye yetkili mercie iletirler.

16. Kamu Görevlilerinin Suçu Bildirmemesi • 4483 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi, • “Memurlar ve diğer kamu görevlileri bir suç işlendiğini ihbar, şikayet yada bilgi, belge ve bulgulara dayanarak öğrenmeleri halinde soruşturma izni vermeye yetkili merciler derhal bilgi vermekle yükümlüdür.” • 5237 sayılı T.C.K.’ nun 279 uncu maddesi, • “Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi”

17. Şikayet ve İhbarlar • İhbar. • Şikayet. • Bu Kanuna göre memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında yapılacak ihbar ve şikâyetler; • Soyut ve genel nitelikte olmamalı, • İhbar veya şikâyetlerde kişi veya olay belirtilmeli, • İddiaların ciddî bulgu ve belgelere dayanmalı, • İhbar veya şikâyet dilekçesinde dilekçe sahibinin doğru ad, soyad ve imzası ile iş veya ikametgâh adresi bulunmalıdır.

18. Şikayet ve İhbarlar • Gerekli şartları taşımayan ihbar ve şikâyetler Cumhuriyet başsavcıları ve izin vermeye yetkili merciler tarafından işleme konulmaz ve durum, ihbar veya şikâyette bulunana bildirilir. • Ancak; • İddiaların sıhhati şüpheye mahal vermeyecek belgelerle ortaya konulmuş olması halinde ad, soyad ve imza ile iş veya ikametgâh adresinin doğruluğu şartı aranmaz.

19. Kimlik Bilgilerinin Gizli Tutulması Başsavcılar ve yetkili merciler ihbarcı veya şikâyetçinin kimlik bilgilerini gizli tutmak zorundadır.

20. Mükerrer Ön İnceleme • Cumhuriyet başsavcılıkları ile izin vermeye yetkili merciler; • Bir konu hakkında daha önce yapılmış ve sonuçlandırılmış bir ön inceleme varsa, bu konu ile ilgili yeni ihbar ve şikayetleri işleme koymazlar. • Ancak ihbar veya şikâyet eden kişilerin konu ile ilgili olarak daha önceki ön incelemenin neticesini etkileyecek yeni belge sunması halinde müracaatı işleme koyabilirler.

21. Ön İncelemeciler Ön inceleme; -İzin vermeye yetkili merci tarafından bizzat, -Görevlendireceği denetim elemanları, -Görevlendireceği hakkında inceleme yapılanın üstü olan memur ve kamu görevlileri tarafından yapılabilir. -Yargı mensupları ile yargı kuruluşlarında çalışanlar ve askerler, başka mercilerin ön incelemelerinde görevlendirilemez.

22. Ön inceleme yapanların yetkisi ve rapor Ön inceleme ile görevlendirilen kişi veya kişiler, bakanlık müfettişleri ile kendilerini görevlendiren merciin bütün yetkilerini haiz olup, bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda Ceza Muhakemeleri Kanununa göre işlem yapabilirler, Hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesini de almak suretiyle yetkileri dahilinde bulunan gerekli bilgi ve belgeleri toplayıp, görüşlerini içeren bir rapor düzenleyerek durumu izin vermeye yetkili mercie sunarlar. Yetkili merci bu rapor üzerine soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine karar verir. Bu kararlarda gerekçe gösterilmesi zorunludur.

23. Ön İncelemecilerin Kullanabileceği Yetkiler • Yeminli Katip Bulundurma. • Belge Toplama. • Tutanak Düzenleme. • İhbar yada Şikayetçinin İfadesini Alma. • Hakkında Ön İnceleme Yapılanların İfadesini Alma. • Tanık İfadesi Alma. • Bilirkişi İncelemesi Yaptırma. • Keşif Yapma. • Yer Gösterme. • Bilgi İsteme. • İstinabe Usulü Kullanma.

24. Ön İncelemecilerin Kullanamayacağı Yetkiler • Gözlem Altına Alma. • Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma. • Moleküler Genetik İnceleme. • Fizik Kimliğinin Tespiti. • Ölü Kimliğini Belirleme, Adli Muayene, Otopsi. • Zehirlenme Şüphesi. • Yakalama ve Gözaltı. • Tutuklama. • Adli Kontrol. • Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimi Denetleme. • Gizli Soruşturmacı Görevlendirme ve Teknik Araçlarla İzleme.

25. Raporlar • 4483 sayılı Kanuna göre yapılan ön inceleme sonucunda “ön inceleme” raporu düzenlenir. • Ayrıca, • İddia konusu eylemin 4483 sayılı Kanun kapsamına girmemesi ve diğer bazı nedenlerle “araştırma raporu”, • İddia konusu eylem tazmini gereken bir zarara neden olmuşsa “tazmin raporu”, • İddia konusu eylem genel hükümlere göre soruşturulması gerekiyor ise “tevdi raporu”, • İddia konusu eylem ayrıca disiplin suçu ise “disiplin raporu”, • Düzenlenir.

26. Kararlar • 4483 sayılı Kanuna göre yapılan ön inceleme ve düzenlenen ön inceleme raporuna istinaden yetkili merciler tarafından; • Soruşturma izni verilmesine, • Soruşturma izni verilmemesine, • Kararlarından biri verilir.

27. Süre Madde 7 – Yetkili merci, soruşturma izni konusundaki kararını suçun 5 inci maddenin birinci fıkrasına göre öğrenilmesinden itibaren ön inceleme dahil en geç otuz gün içinde verir. Bu süre,zorunlu hallerde onbeş günü geçmemek üzere bir defa uzatılabilir. Yetkili merci, herhalde yukarıdaki fıkrada belirtilen süreler içinde memur veya diğer kamu görevlisi hakkında soruşturma izni verilmesi veya verilmemesi konusunda karar vermek zorundadır.

28. Soruşturma izninin kapsamı Madde 8 – Soruşturma izni, şikayet, ihbar veya iddia konusu olaylar ile bunlara bağlı olarak ileride soruşturma sırasında ortaya çıkabilecek konuları kapsar. Soruşturma sırasında izin verilen olay ve konudan tamamen ayrı veya farklı bir suç olarak nitelendirilebilecek bir fiil ortaya çıktığında, yeniden izin alınması zorunludur. Suçun hukuki niteliğinin değişmesi, yeniden izin alınmasını gerektirmez.

29. İştirak halinde işlenen suçlar Madde 10 –Bu Kanun kapsamındaki suçların iştirak halinde işlenmesi durumunda memur olmayan, memur olanla; ast memur, üst memurla aynı mahkemede yargılanır.

30. Teftiş Kurulu Başkanlığı Sabırla dinlediğiniz için teşekkür ederiz. Başmüfettiş Ömür İŞLER Müfettiş K.Gürsoy SÜLEK