VEROUDERING EN VERNIEUWING KLASSIEKE VRAGEN OVER SAMENLEVINGEN HERIJKT Wout Ultee Radboud Universiteit Nijmegen Confere

1. VEROUDERING EN VERNIEUWING KLASSIEKE VRAGEN OVER SAMENLEVINGEN HERIJKT Wout Ultee Radboud Universiteit Nijmegen Conferentie De toekomst van de sociologie 19-4-2004 Trippenhuis Amsterdam

2. VERNIEUWEN DAT MOET VAN BIJ ‘DE TIJD’ DE VRAGEN VAN DE SOCIOLOGIE VEROUDEREN OMDAT DE TIJDEN VERANDEREN ETHOS GEGEVENS, WETENSCHAP THEORIEËN, VRAGEN: STILSTAND IS ACHTERUITGANG SCHUYT EN GEGEVENS, REDACTIE THEORIEËN, M&M VRAGEN: EEN ‘FRISSE’ SOCIOLOGIE

3. VERNIEUWEN MOET OOK VAN: BIJ: HOE: NWO-GROOT GEGEVENS GEEN (GESTAPELDE) DWARSDOORNSNEDEN EN RETROSPECTIEVE ENQUÊTES MEER, VANAF NU PANELS NWO-AANDACHT THEORIEËN WEG RATIONELE- KEUZETHEORIEËN, WEL EVOLUTIONAIRE VERKLARINGEN MINISTER VRAGEN MINDER UNIVERSITEIT, MEER BEDRIJFSLEVEN, OVERHEID, MIDDENVELD

4. VERNIEUWEN, KAN DAT ZO MAKKELIJK EN IS HET GEWENST? * NIET ALLE DIRIGENTEN KUNNEN ZIN KRIJGEN * DIRIGENTEN MAKEN FOUTEN * EEN VAK ZONDER LIJN IN DE VRAGEN HANGT ALS LOS ZAND AAN ELKAAR * EEN SOCIOLOOG DIE VAAK VAN VRAGEN WISSELT, BOUWT GEEN DESKUNDIGHEID OP

5. DILEMMA: KLASSIEKE VRAGEN VERSUS BRANDNIEUWE KWESTIES

6. DE SOCIOLOGIE IS EEN VAK MET EENHEID OMDAT HET SINDS DE ENGELS-SCHOTSE EN FRANSE VERLICHTING DRIE KLASSIEKE VRAGEN KENT

7. DE SOCIOLOGIE IS EEN VAK MET EENHEID OMDAT HET SINDS DE ENGELS-SCHOTSE EN FRANSE VERLICHTING DRIE KLASSIEKE VRAGEN KENT ONGELIJKHEID, COHESIE EN RATIONALISERING

8. DE SOCIOLOGIE IS EEN VAK MET EENHEID OMDAT HET SINDS DE ENGELS-SCHOTSE EN FRANSE VERLICHTING DRIE KLASSIEKE VRAGEN KENT ONGELIJKHEID, COHESIE EN RATIONALISERING HOE KUNNEN DE HOOFDVRAGEN VAN DE SOCIOLOGIE WORDEN VERNIEUWD?

9. DE SOCIOLOGIE IS EEN VAK MET EENHEID OMDAT HET SINDS DE ENGELS-SCHOTSE EN FRANSE VERLICHTING DRIE KLASSIEKE VRAGEN KENT ONGELIJKHEID, COHESIE EN RATIONALISERING HOE KUNNEN DE HOOFDVRAGEN VAN DE SOCIOLOGIE WORDEN VERNIEUWD? HOOFDVRAGEN ZIJN OVERKOEPELENDE PROBLEMEN MET DEELVRAGEN

10. OPLOSSING: CRITERIA VOOR PROBLEEMKEUZE OVERKOEPELENDE VRAGEN TEGENSPRAAKPROBLEMEN DIEPERE VRAGEN DUBBELVRAGEN ONAFFE VRAGEN EN HAMVRAGEN OUDE EN NIEUWE DEELVRAGEN Zie Ultee 1974 en Ultee 2001 over logische structuur vragen

11. ONGELIJKHEIDSVRAAG SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEDEN IN WAT TUSSEN WIE EN WIE?

12. ONGELIJKHEID SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEID FEITELIJKE VERSCHILLEN

13. ONGELIJKHEID SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEID FEITELIJKE VERSCHILLEN WETTELIJKE ONDER- SCHIKKING

14. ONGELIJKHEID SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEID FEITELIJKE VERSCHILLEN WETTELIJKE ONDER- SCHIKKING MEER VRIJHEID, GERINGERE VERSCHILLEN?

15. ONGELIJKHEID SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEID FEITELIJKE VERSCHILLEN WETTELIJKE ONDER- SCHIKKING MEER VRIJHEID, GERINGERE VERSCHILLEN? SPREIDING VERSCHILLEN ÉÉN TIJDPSTIP ÉÉN PERSOON

16. ONGELIJKHEID SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEID FEITELIJKE VERSCHILLEN WETTELIJKE ONDER- SCHIKKING MEER VRIJHEID, GERINGERE VERSCHILLEN? SPREIDING VERSCHILLEN ÉÉN TIJDPSTIP ÉÉN PERSOON ABSOLUUT

17. ONGELIJKHEID SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEID FEITELIJKE VERSCHILLEN WETTELIJKE ONDER- SCHIKKING MEER VRIJHEID, GERINGERE VERSCHILLEN? SPREIDING VERSCHILLEN ÉÉN TIJDPSTIP ÉÉN PERSOON ABSOLUUT RELATIEF

18. ONGELIJKHEID SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEID FEITELIJKE VERSCHILLEN WETTELIJKE ONDER- SCHIKKING MEER VRIJHEID, GERINGERE VERSCHILLEN? SPREIDING VERSCHILLEN ÉÉN TIJDPSTIP ÉÉN PERSOON MOBILI- TEIT ABSOLUUT RELATIEF

19. ONGELIJKHEID SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEID FEITELIJKE VERSCHILLEN WETTELIJKE ONDER- SCHIKKING MEER VRIJHEID, GERINGERE VERSCHILLEN? SPREIDING VERSCHILLEN ÉÉN TIJDPSTIP ÉÉN PERSOON OPENHEID MOBILI- TEIT ABSOLUUT RELATIEF

20. ONGELIJKHEID SINDS FERGUSON, MILLAR, ENGELS & MARX, SOMBART, WEBER ONGELIJKHEID FEITELIJKE VERSCHILLEN WETTELIJKE ONDER- SCHIKKING MEER VRIJHEID, GERINGERE VERSCHILLEN? SPREIDING VERSCHILLEN ÉÉN TIJDPSTIP ÉÉN PERSOON OPENHEID MOBILI- TEIT CONNU- BIUM ABSOLUUT RELATIEF

21. OUDE VARIATIES OP VRAGEN OVER VRIJHEID EN ABSOLUTE OF RELATIEVE INKOMENS

22. OUDE VARIATIES OP VRAGEN OVER VRIJHEID EN ABSOLUTE OF RELATIEVE INKOMENS * WAAROM IN 1850 IN ENGELAND BIJ VRIJE ARBEIDSMARKT DALING NAAR HONGERLONEN?

23. OUDE VARIATIES OP VRAGEN OVER VRIJHEID EN ABSOLUTE OF RELATIEVE INKOMENS * WAAROM IN 1850 IN ENGELAND BIJ VRIJE ARBEIDSMARKT DALING NAAR HONGERLONEN? * ROND 1900 LONEN OMLAAG IN KOLONIËN EN DAAROM VOORUIT IN MOEDERLANDEN?

24. OUDE VARIATIES OP VRAGEN OVER VRIJHEID EN ABSOLUTE OF RELATIEVE INKOMENS * WAAROM IN 1850 IN ENGELAND BIJ VRIJE ARBEIDSMARKT DALING NAAR HONGERLONEN? * ROND 1900 LONEN OMLAAG IN KOLONIËN EN DAAROM VOORUIT IN MOEDERLANDEN? * ROND 1960, WEGENS VRIJHANDEL IN GRONDSTOFFEN, RELATIEVE INKOMENSVERSCHILLEN KLEINER IN LANDEN MET HOOFDZETELS MULTINATIONALS, GROTER IN LANDEN MET NEVENVESTIGINGEN?

25. NIEUWE VARIATIES OP VRAGEN OVER VRIJHEID EN INKOMENS

26. NIEUWE VARIATIES OP VRAGEN OVER VRIJHEID EN INKOMENS SINDS 1975, WEGENS VRIJHANDEL IN EIND-PRODUCTEN, GROTERE VERSCHILLEN IN LONEN IN LANDEN MET HOGE LONEN (EN MET LAGE)?

27. NIEUWE VARIATIES OP VRAGEN OVER VRIJHEID EN INKOMENS SINDS 1975, WEGENS VRIJHANDEL IN EIND-PRODUCTEN, GROTERE VERSCHILLEN IN LONEN IN LANDEN MET HOGE LONEN (EN MET LAGE)? SINDS 1973, WEGENS OPEC KARTEL EN ONVRIJE HANDEL IN GRONDSTOF OLIE, GROTERE INKOMENSVERSCHILLEN IN OLIEARME LANDEN?

28. NIEUWE VARIATIES OP VRAGEN OVER VRIJHEID EN INKOMENS SINDS 1975, WEGENS VRIJHANDEL IN EIND-PRODUCTEN, GROTERE VERSCHILLEN IN LONEN IN LANDEN MET HOGE LONEN (EN MET LAGE)? SINDS 1973, WEGENS OPEC KARTEL EN ONVRIJE HANDEL IN GRONDSTOF OLIE, GROTERE INKOMENSVERSCHILLEN IN OLIEARME LANDEN? ROND 2000, WEGENS BELEMMERINGEN HANDEL LANDBOUWPRODUCTEN VAN ARM NAAR RIJK, STAGNERENDE INKOMENS BOEREN ARME LANDEN?

29. TEGENSPRAAKPROBLEMEN TWEE LAATSTE VRAGENMEESTBELOVEND UITWAAIERENDE PROBLEMEN NOG MEER VOORUITGANG: VAN VRAGEN OVER MARKTEN EN INKOMENS

30. TEGENSPRAAKPROBLEMEN TWEE LAATSTE VRAGENMEESTBELOVEND UITWAAIERENDE PROBLEMEN NOG MEER VOORUITGANG: VAN VRAGEN OVER MARKTEN EN INKOMENS NAAR VRAGEN OVER STATEN EN INKOMENS

31. TEGENSPRAAKPROBLEMEN TWEE LAATSTE VRAGENMEESTBELOVEND UITWAAIERENDE PROBLEMEN NOG MEER VOORUITGANG: VAN VRAGEN OVER MARKTEN EN INKOMENS NAAR VRAGEN OVER STATEN EN INKOMENS EN NAAR VRAGEN OVER GEZINNEN EN INKOMENS

32. ALS MARKTEN VRIJER ZIJN, SORTEREN ZORGMAATREGELEN VAN DE STAAT DAN MINDER EFFECT?

33. ALS MARKTEN VRIJER ZIJN, SORTEREN ZORGMAATREGELEN VAN DE STAAT DAN MINDER EFFECT OP INKOMENSVERCHILLEN? ALS GETROUWDE VROUWEN BETAALD WERK GAAN VERRICHTEN, HOEVEEL GROTERE VERSCHILLEN IN HUISHOUDINKOMEN?

34. ALS MARKTEN VRIJER ZIJN, SORTEREN ZORGMAATREGELEN VAN DE STAAT DAN MINDER EFFECT OP INKOMENSVERSCHILLEN? ALS GETROUWDE VROUWEN BETAALD WERK GAAN VERRICHTEN, HOEVEEL GROTERE VERSCHILLEN IN HUISHOUDINKOMEN? ALS HOGER GEBOORTECIJFER IN ARME LANDEN DOOR KATHOLICISME EN ISLAM, DAN MEER LAGE INKOMENS?

35. DIEPERE PROBLEMEN VIER GENERATIES MOBILITEITSVRAGEN

36. DIEPERE PROBLEMEN VIER GENERATIES MOBILITEITSVRAGEN DOOR TECHNISCHE VOORUITGANG, MEER VRAAG NAAR GESCHOOLDE ARBEID EN MEER SOCIALE STIJGING?

37. DIEPERE PROBLEMEN VIER GENERATIES MOBILITEITSVRAGEN DOOR TECHNISCHE VOORUITGANG, MEER VRAAG NAAR GESCHOOLDE ARBEID EN MEER SOCIALE STIJGING? MEER STIJGING DOOR MEER VRAAG VAN WERKGEVERS OF DOOR STUDIEBEURZEN STAAT?

38. DIEPERE PROBLEMEN VIER GENERATIES MOBILITEITSVRAGEN DOOR TECHNISCHE VOORUITGANG, MEER VRAAG NAAR GESCHOOLDE ARBEID EN MEER SOCIALE STIJGING? MEER STIJGING DOOR MEER VRAAG VAN WERKGEVERS OF DOOR STUDIEBEURZEN STAAT? HEBBEN STUDIEBEURZEN STAAT BEPERKT EFFECT OMDAT RIJKE OUDERS CULTURELE BAGAGE BENUTTEN?

39. DIEPERE PROBLEMEN VIER GENERATIES MOBILITEITSVRAGEN DOOR TECHNISCHE VOORUITGANG, MEER VRAAG NAAR GESCHOOLDE ARBEID EN MEER SOCIALE STIJGING? MEER STIJGING DOOR MEER VRAAG VAN WERKGEVERS OF DOOR STUDIEBEURZEN STAAT? HEBBEN STUDIEBEURZEN STAAT BEPERKT EFFECT OMDAT RIJKE OUDERS CULTURELE BAGAGE BENUTTEN? OF HEEFT VERLENGING LEERPLICHT STAAT BEPERKT EFFECT OMDAT 16-JARIGE KINDEREN ZICH NIET LATEN DWINGEN?

40. ER ZIJN DELEN VAN DE ONGELIJKHEIDVRAAG DIE OOK DELEN VAN DE COHESIEVRAAG ZIJN

41. ER ZIJN DELEN VAN DE ONGELIJKHEIDVRAAG DIE OOK DELEN VAN DE COHESIEVRAAG ZIJN DAT SPREEKT NIET TEGEN DE STELLING VAN DRIE HOOFDVRAGEN, MAAR MAAKT SNELLE VOORUITGANG MOGELIJK EN THEORIEËNPLURALISME

42. ER ZIJN DELEN VAN DE ONGELIJKHEIDVRAAG DIE OOK DELEN VAN DE COHESIEVRAAG ZIJN DAT SPREEKT NIET TEGEN DE STELLING VAN DRIE HOOFDVRAGEN, MAAR MAAKT SNELLE VOORUITGANG MOGELIJK EN THEORIEËNPLURALISME DE PARADOX VAN INTEGRATIE EN COHESIE: ALS IEDER LID VAN EEN SAMENLEVING HECHTE BANDEN MET DE EIGEN GROEP HEEFT, HEBBEN DE GROEPEN ZWAKKE BANDEN MET ELKAAR

43. VOORBEELD DUBBELVRAAG: WIE TROUWT MET WIE? ANDER VOORBEELD: WIE IS BEVRIEND MET WIE?

44. VOORBEELD DUBBELVRAAG: WIE TROUWT MET WIE? ANDER VOORBEELD: WIE IS BEVRIEND MET WIE? (ONAF) DERDE VOORBEELD: WIE KRIJGT GESCHENKEN? WIE GEEFT GESCHENKEN?

45. VOORBEELD DUBBELVRAAG: WIE TROUWT MET WIE? ANDER VOORBEELD: WIE IS BEVRIEND MET WIE? (ONAF) DERDE VOORBEELD: WIE KRIJGT GESCHENKEN? WIE GEEFT GESCHENKEN? TOEKOMSTIGE HAMVRAAG

46. VOORBEELD DUBBELVRAAG: WIE TROUWT MET WIE? ANDER VOORBEELD: WIE IS BEVRIEND MET WIE? (ONAF) DERDE VOORBEELD: WIE KRIJGT GESCHENKEN? WIE GEEFT GESCHENKEN? TOEKOMSTIGE HAMVRAAG WIE KRIJGT VAN WIE GESCHENKEN? = WIE GEEFT AAN WIE GESCHENKEN?

47. ANDERE ONAFFE COHESIEVRAAG: WIE IS LID VAN EEN VERENIGING?

48. ANDERE ONAFFE COHESIEVRAAG: WIE IS LID VAN EEN VERENIGING? TOEKOMSTIGE HAMVRAAG: ALS LID, HEBBEN ANDERE LEDEN ZELFDE ACHTERGROND? = HOE HOMOGEEN, HETEROGEEN IS LIDMAATSCHAP VAN EEN VERENIGING?

49. WEER EEN ONAFFE VRAAG: HOEVEEL VRIENDEN HEB JE EN HELPEN ZE JE?

50. WEER EEN ONAFFE VRAAG: HOEVEEL VRIENDEN HEB JE EN HELPEN ZE JE? BEVINDING: ALS GEHOLPEN DOOR VRIEND, DAN LAGERE BAAN, ALS HELPER ZELF HOGER, JIJ OOK