170 likes | 737 Views
Türleşme Mekanizmaları. Bölüm 16 Sf. 605-623. Tür. Tür = Lat . Species : Çeşit Tüm bağlamlar için kullanılacak bir tanım yoktur. Tür.
E N D
Türleşme Mekanizmaları Bölüm 16 Sf. 605-623
Tür • Tür = Lat. Species : Çeşit • Tüm bağlamlar için kullanılacak bir tanım yoktur.
Tür • Biyolojik Tür Kavramı: Türler gerçekte ya da potansiyel olarak birbirleriyle çiftleşerek üreyen doğal toplum gruplarıdır ve böyle diğer türlerden üreme yalıtımı ile ayrılmıştır (%100 bir ayrım söz konusu olamaz) (Mayr). CorvuscoraxCorvuscoroneCorvuscornix
Biyolojik Tür Kavramı • Eşeyli canlılar için geçerlidir. • Kısa zaman aralıkları için geçerlidir.
Tür Filogenetik Tür Kavramı: Bir tür, toplumların ya da canlıların oluşturduğu tek bir soy hattıdır; benzeri diğer soy hatlarından olan ayrımını korur ve kendi evrimsel eğilimlerine ve tarihsel sonuna sahiptir (Wiley)
Türleşme süreci • Türleşme ikiaşamalı bir süreç olarak düşünülebilir. • Yayılma vikaryans ve poliploidi gibi büyük çaplı kromozomal değişimler nedeniyle populasyonlarınayrılması (genetik izolasyon) • Doğal seçilim, eşeysel seçilim, genetik sürüklenme ve mutasyonlar nedeniyle farklılaşması
Fiziksel izolasyon Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme • Coğrafi bir engelden dolayı aralarındaki gen alışverişi yok sayılabilecek seviyelerde olan toplumlar arasında üreme yalıtımının evrimleşmesidir.
Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme Çevre yurtlu türleşme (Dispersal) Toplumsal yalıtımla türleşme (Vikaryans) • Başlıca türleşme modelidir. • Coğrafi uzaklıkla değil, bireylerin ya da eşey hücrelerinin hareketinin kısıtlanması ile tanımlanır. • İki yolla gerçekleşir
Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme Yayılma (Dispersal) nedeniyle coğrafi izolasyon • Yayılma yoluyla yeni habitatlara yerleşme Örn: Hawaii meyve sinekleri
Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme • Ayrılma (Vikaryans) nedeniyle coğrafi izolasyon Örnek: Atlantik ve Pasifik okyanuslarının Amerika kıtası ile ayrılması sonucu deniz populasyonlarının farklılaşması
Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme • Diana Dodd’unDrosophila deneyi
Farklılaşmaya neden olan mekanizmalar Genetik sürüklenme • Genetik sürüklenme bir populasyondaallel sıklıklarının bir kuşaktan bir kuşağa rastlantısal olarak değişimidir. • Bu değişiklikler kuşaklar boyunca birikerek çok önemli farklılıklara neden olabilir. • Doğal seleksiyonla birlikte genetik sürüklenme toplumlarda bir allelin yerine diğerinin geçmesinin en önemli nedenlerindendir.
Farklılaşmaya neden olan mekanizmalar • Doğal seleksiyondan farklı olarak genetik sürüklenme uyarlanmaya neden olmaz. • Genetik sürüklenme bazı allellerin sabitlenmesine yol açarken bazılarını toplumdan silinmesine yol açar. • Genetik sürüklenme yoluyla evrim küçük toplumlarda büyük toplumlara göre daha hızlı ilerler.
Farklılaşmaya neden olan mekanizmalar Doğal seçilim • Ayrılan populasyonlar yeni bir çevreye yerleştiği ya da yeni bir kaynağı kullanmaya başladığı zaman doğal seçilim farklılaşmada etkili olur
Farklılaşmaya neden olan mekanizmalar Eşeysel seçilim • Doğal seçilimin bir şeklidir • Bireyler arasında eş edinebilme yeteneğindeki farklılığın bir sonucu olarak ortaya çıkar