1.54k likes | 1.73k Views
Geschiedenis foe Zendings Wroko. Dr. Robert Patton Zendeling na Suriname, Zuid America. Advanced Bijbel Instituut. Module 9 Les 9. John L. Nevius.
E N D
Geschiedenis foe ZendingsWroko Dr. Robert Patton Zendelingna Suriname, Zuid America
Advanced BijbelInstituut Module 9 Les 9
John L. Nevius • A ben de wan zendelingna China. Alwasi a ben de naini Korea 2 wiki nomo, hem methode ben kenki da fasi foe evangelizeer Korea • Hem tata ben dede di a ben de jongoe, en demgi hem opleidingleki Holland hervormed. A ben tronseriousoe, en a ben go na Princeton Seminary
John Nevius • A ben doro China na 1853 en tan 40 jari. A ben lerieenvoudig evangelist. Da owroemethode ben de foe fenikonijongoeboi, en gidemlerilekipreikiman, evangelist, seriman foe Bijbel, en hede foe station. Joe paidem.Njoen – gidemleri ma libidem foe wrokopedem de kaba.
Nevius method • 1. Personal evangelizatiedoroitineratiebradi – waka go foeroepresi • 2. Ibribribiwanmoesoeleritrawan, en ook toe leri foe wan morokonilekihemsrefi • 3. Ibrigroepoeverkisidemegileiderdisi no kisipai; demdisiwakalontoenangapaikandetronpreikiman
Nevius method • Self-support – all chapels provided by believers • Systematic Bible study for every believer under his group leader and circuit leader • Strict discipline with enforced Bible penalties
Neviusmethode • Steundemsrefi – dembouwdemegigebouw • SystematischBijbelstudie foe ibribribiwannaondrogroepoeefoecircultleider • Kerki discipline disikomopo foe da Bijbel
Neviusmethode • Cooperatienangatragroepoe • No rechtzaak • Jepinainieconomiepe a de mogelijk • N.B. – Na ondro Samuel Moffat nangatrawan, da kerki ben groondanksvervolgoe
Nikolai Kasatkin • Russische orthodox priesrter. A ben gebruikiJapanner foe bouw wan Japanese kerki. • Te foe kaba, 26,000 ben draidemlibi • A ben kisiproblemennanga da Russiche-Japan oorlog
William Smith Clark & KanzoUchimura • Clark ben opo wan agricultural instituutna Sapporo Japan. 16 boi ben drailibi, en wan ben de KanzoUchimura • Da tata foe Kanzo ben de wan samurai en ook toe wan Confucian bigileriman. Kanzo ben kisiopleidingleki Confucian • A no lobidenomenatie, en a ben opo wan onafhangelijkkerki
KanzoUchimura • A ben de trots op Japan. America ben abitalenti, ma nainireligie, a loekoetoemoesifoeroenanomroe & moni • A ben skrifi wan commentaar foe 22 volumen
Charles & Lettie Cowman • Libidemgoedoemanlibi foe tronzendeling. Dem ben go naondro A.B. Simpson naondro “holiness” beweging • Dem ben organizeerboen en abicampaigne. Dem ben proberi foe gi da evangeliumnaibrioso • Charles dede foe hart aanval 1924
Missions naini da 20e eeuw • Imperialisme & colonialisme ben komte wan kaba; nationalisme ben komnafesi. • Marxism ben komtranga • WereldOorlogen I & II ben soridati de west de swakinainimoreel • Da zendeling & bakra ben de verloesoemannangaogriman – ala toe
20e eeuwzendingwroko • BijbelInstituutopo foe hori wan krinbribi di demdenominatiefadonnainimodernismepedem no bribiJezus de Gado, en demlobiwetenschap • Neo-orthodoxy ben oponaini Europe nanga da VS • “Faith Missions” ben opo en wrokonaini Europe nangaLatijn America
20e eeuwzendingswroko • Zendingsorganizatie ben froisi foe Europe go na da VS (pikinsona Canada) • Kerki ben komfoeroenangaliberalismenanga da “social gospel” – en disi ben panja go na da zendings veld • Oema ben kommoroprofessioneel, en foeroeongetrowdoemazendeling ben opo
Vroeg 20e eeuw • Classic zendelingwrokokommoro minder, ma foeroespecializatie ben komna radio, medicine, educatie, vertaling, agriculture, enz. • Wan pauze ben de namindri foe da WereldOorlog II, ma dan a ben go nafesi
Single lady missionaries • Opportunities to serve opened up as an alternative to ministry at home, considered a man’s occupation • Rapid growth in many areas over 40 years – hospitals, schools, etc. • They sensed a call from God and the opportunity to make a difference
Ongetrowdezendeling • Occasie foe dinitrafasileki foe tan naoso – oemakan doe demsrefiwrokoleki man. Dem wroko ben gro: spesroetoeat’oso & educatie • Dem oema ben firidatiGadokaridem foe go meki wan verschil
Single oemazendelingen • Mabel Francis • Ann Marie Javouhey • Lottie Moon • Ann Carmichael • Gladys Aylward • Helen Roseveare
Single lady missionaries • Roman Catholic Ann Marie Javouhey formed a group of nuns in Africa, with about 900 before her death – Sisters of St. Joseph They were successful in Senegal • She ended up with over 1000 sisters scattered in 140 locations
Ann Marie Javouhey • Lomsoe ben bigin wan groepoesuurnaini Africa, nanga 900 fosi a dede. Dem karidem “Sisa foe St. Joseph” Dem ben wrokoboennaini Senegal • Te foe kaba, a ben abimoroleki 1000 ledenpanjana 140 locatie
Single lady zendeling • Wan blakaoema ben go na Hawaii leki wan dinari foe wan zendelingechtpaar, ma a ben gi les toe – 1820s • Cynthia Farrar ben wrokonaini Bombay 34 jarilanganaini 1860s
Adele Fields – 1839-1916 • Ondertrow, bijnadedenaschip; di a doronaBankok, hem toekomstigemasra ben dede 7 moenmorofroekoebaka da tem a bigin hem waka • A ben streenanga da direkteur en a ben gowe foe da mission; wantoezendelingnaini China jepi hem
Adele Fields • A ben giboen les naBijbeloema en dandem ben go evangelizeer. Bakawanlo wiki dem ben kombaka foe moro les & tori. A ben skrifiverhaal foe foeroeoemadisi ben de zeerpopuleer • A ben leritraoema foe teki hem wrokoabra. Dan hem laastijari a ben waka go foeroepresi foe gi les & leriwetenschapgisoema
Mabel Francis • Toekomstigemasradede; a ben bigin foe preiki 19 jariowroe. A ben sluitaannanga Christian & Missionary Alliance age 29 naini Japan. Hem brada ben kom toe, en demsi 22 kerkiopo • Moro lati, hem sisa, wan weduwe, ben komgileri en a ben preiki
Mabel Francis • A ben tan naini concentration camp nainiWereldOorlog II. Bakadati a ben jepisoemananga san dem ben abifanowdoe. • A ben abi wan sleutelpositie foe jepidemsoldatidisi ben komnaini Japan foe doe Kristen wrokodirektbaka WW II.
Mabel Francis • A ben sari so tee dati da VS no ben seni da 1000 zendelingdisidem ben aksi foe senina Japan. • 83 jariowroe, dem ben gi hem da moroheionderscheidingjoekangi wan doroseisoema
Charlotte “Lottie” Diggs Moon • Wan sjatoefrow – pikinsomoroleki 4 ft. Boeneducatie & cultuur – wan brada & wan sisatrondatra. A ben basi da plantagegedurende da Burger Oorlog. A ben de geweldig student nainitongo. • Age 32 a ben wakabaka wan morojongoesisalekizendelingna China baka da tem a ben gi les naskoro.
Lottie Moon • Hem fosijarinaini China ben de moeilijk. A ben firifrustratie di a ben gi les nameisje • A ben taki“nono” na wan man disi ben wanitrownanga hem. Moro lati, da man ben tron universalist & gi les na Harvard • A ben go na da binnenlandnaPingu en a ben wroko hem wawan
Lottie Moen • A ben waniabidemsrefigelegenheidleki man. A ben sisom men drailibi en wan kerkibiginnaondro wan Chinese preikimandisi ben dopoemoroleki 1000 soema. • A ben bribidatioemakanbereik Chinese oemamoroboen. A ben weri Chinese krosi en tekidemgwenti
Lottie Moon • 1890-1912 a ben doe evangelism en gi les nanjoenzendeling en takinanga Chinese oema. Ma hem moroboenwroko ben de foe skrifi en opomoni en oema foe zendelingwroko. • Na iniangritem, a ben komsiki en depressive en a ben dede foe angribere di a ben de 72 jariowroe di a ben gi hem wantoenjanjannanga Chinese
Charlotte Lottie Diggs Moon • Alwasi a ben dede, dem ben fenimorooemanangamoninaini da VS. Teleki tide, demkisiomenimiljoen $ na wan speroetoekersiofrandinaini da Southern Baptist Mission.
Amy Carmichael 1867-1951 • Hem tata ben de goedoeman, ma a lasi hem moni en demben abibigipaimanna hem tatadede di a ben de 18 jari. • A ben wrokonaini wan mission naini da foto Belfast, Ireland. Da Keswick bewegingben abiinvloedtapoe hem. • Di a ben de 24, a ben go lekizendelingna Japan 18 moen, dan Ceylon, en danbakanaoso
Amy Carmichael • A ben go na India, en a ben opoDohnavur foe kibri “tempelpikinnengre” disidempotilekiprostituee, en weduwenangawezen. Dem ben wrokosamen. Dem moesoefikafamiri en trow. A ben karidem “Sisters of the Common Life.” A ben firidatidemsoemadisiwrokonanga hem no moesoemoksinangatrazendeling
Amy Carmichael 1867-1951 • She believed she had a divine mission from God. She was very Victorian in life, and contempt for non-Christian practices. • She had a bad fall and was an invalid for the last 20 years of her life • She remained single and worked with other women 50 plus years until her death at age 83.
Amy Carmichael • A bribiGado ben kari hem; a horihemsrefiaparti foe prisiri, en a no ben lobiiniwangrontapoefasi. A ben fadonkisihebimankeri,k en demlaasti 20 jari foe hem libi a ben tan nabedi. Noiti a ben trow. • A ben wroko 50 jarilanganangatraoemateleki a dede di a tapoe 83 jari
Joanna Veenstra • Hem mama tronweduwe di a ben de 2 jariowroe. A ben go na wan Kristen skoro, en a ben de secretaresse 14 jariowroe. A ben go na Calvin College en kisiopleidinglekiverpleegster en a ben go naAfrika • A ben opo wan skoropejongoeman ben kantron evangelist
Joanna Veenstra • A ben de wan trangabasi ma leki wan mama, en dem ben lobifa a ben wrokonainileri en foe sorgoesikisoema. • A ben dedebaka wan operatie, ma a ben de 39 jariowroenomo
Joanna Veenstra • She developed a school for young men to become evangelists • She believed she must be a firm boss – maternalism • She was appreciated for her medical work and teaching, but died after routine surgery at age 39
Gladys Aylward • A ben de potiwannaini London, en a wrokolekidienstmeisje 14 jariowroe. A gersidati a no man leri, en de missie no waniteki hem – dem ben taki “nono” di a ben de 27 jariowroe • A ben kibrimoni en a ben reinangatreinabra Siberia nainioorlog foe jepi Jennie Lawson naini China
Gladys Aylward • She had a harrowing ride by train, had to walk back from the war zone, but eventually got to Japan, and then with help to China. • She worked with muleteers, learning the language and working hard. • After the missionary’s death, she was made official foot inspector.
Gladys Aylward • A ben de wan skrekireisnaini da oorlog, ma a ben doro Japan en dan China. A ben wrokonangasoemadisi ben tjarilainangaboeriki; a ben leri da tongo en wrokotranga. Jennie dede, en a ben tekiabra. • Dem ben meki hem “foot inspector” foe tapoe da prakteit foe mekifoetoepikin
Gladys Aylward • A ben wrokoboen. Wan tem a kowroe wan rellingnaini wan doengroe-oso • A ben tron Chinese burger & wan spion. A ben lobi wan Chinese soldati, Linnen, ma noiti a trow • 1940 a ben abrana Siam (Burma) nanga 100 pikinnengre
Gladys Aylward • Di a ben dorobakanaEngeland, a ben de wan beroemdesoema, ma a ben abisaka-fasidoro hem herilibi
Faith Missions • Fosiwan de CIM naini 1865, en foeroetrazendelingorganizatieabra 40 jari so • Conservative (niet liberal) evangelical • Moro foeroe – BijbelInstituut ben gimorofoeroe manpower • Baka wan pisi tem, demBijbelInstituut ben tron 4 jariBijbel colleges
Faith Missions • Dem top focus ben de evangelisme • Dem gebruikinjoentechnologie – radio, opalani, gospel recordings, medicine, agriculture, vertaling, enz.