200 likes | 540 Views
GALAXIAK. GALAXIAK: Sorrera. Oraingo teknologiari dagokionez, badakigu unibertsoan ehunka milioi galaxia daudela, eta horiek orain dela 1000 milioi urte inguru hasi zirela erantzen, big-bangaren eraginez. ZER DA?.
E N D
GALAXIAK: Sorrera • Oraingo teknologiari dagokionez, badakigu unibertsoan ehunka milioi galaxia daudela, eta horiek orain dela 1000 milioi urte inguru hasi zirela erantzen, big-bangaren eraginez.
ZER DA? • Galaxiak izar-metaketa oso handiak dira; horien artean, gasa eta hautsa daude. Galaxia bakoitzak milaka milioi izar eduki ditzake, eta, askotan, planeta-sistemak ere badituzte, hau da, izar batek eta horren inguruan orbitan dauden zeruko gorputzek osatzen dituzten sistemak.
KOKAPENA • Unibertsoa zabaltzen ari da etengabe, eta galaxiak urruntzen ari dira elkarrengandik. Hori dela eta, ez dugu erreferentzia, galaxiak non dauden kokatuta.
ZERTAN BILTZEN DIRA? • Galaxiak, galaxia multzotan biltzen dira, hauen barruan milaka galaxia egon daitezke; 7000 ezagutzen ditugu.
ESNE BIDEA: Itxura • Gure galaxia Esne bidea da. Kiribil motakoa da. Halako galaxietan, osagaiek bira egin eta erdiko nukleoa eratuz; bertatik, besoak edo luzapenak irteten dira. Esne bidean izar asko daude, besteak beste; Eguzkia.
ATALAK • Erdiko nukleoa: Galaxiaren erdian dauden izar zaharren kumulu trinko batek osatzen du. • Beso kiribilak: Izarrik gazteenak hemen aurkitzen dira, Eguzkia (Orionen besoa) izenekoan dago. • Haloa: Aurreko guztiak inguratzen ditu, eta, batez ere, izar isolatuz eta izarren arteko materiaz osturik dago.
DIMENTSIOAK • Esne bidean dimentsio desberdinak daude: Perseusen besoa, Orionen besoa, Sagitariusen besoa, Centaurusen besoa. • Orionen besoa: Izan ere, gu bizi garen besoa da.
DISTANTZIAK • Esne bidearen barruan distantziak oso luzeak dira, Eguzkiak, adibidez, segunduko 270 km egiten ditu, eta galaxiaren erdiko nukleoaren inguruan bira bat egiteko, 225 milioi urte behar ditu.
BESTE GALAXIA BATZUK • Esne bidea kenduta beste galaxia batzuk daude unibertsoan, izan ere milaka daude. Hauen barruan: Enana de carina, enana de drako, andrómeda I… eta beste asko.