Τα φύλα στη λογοτεχνία

1. Τα φύλα στη λογοτεχνία Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης - «Η Φόνισσα»

2. Η βιογραφία του συγγραφέα • Σκιάθος • 4 Μαρτίου 1851 - 3 Ιανουαρίου1911 • κατά τον Κ. Π. Καβάφη, «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων». • εννιά αδέρφια- φτωχή οικογένεια • γιος ιερέα • θρησκευόμενος, ταπεινός και μοναχικός • φοίτησε στην Ι. Μονή του Ευαγγελισμού, στη Χαλκίδα και στον Πειραιά και τελείωσε το γυμνάσιο στο Βαρβάκειο της Αθήνας.  • γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου, την οποία, δεν την τελείωσε λόγω φτώχειας, ανέχειας και της επισφαλούς υγείας του • Το 1903 εκδίδει το δεύτερο έργο του «Η Φόνισσα».

3. Βασικά στοιχεία της νουβέλας •  δεύτερο συγγραφικό έργο του • γραμμένο στην καθαρεύουσα • αποτελείται από 17 κεφάλαια • δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Παναθήναια» το 1903 • υπότιτλος:«κοινωνικόν μυθιστόρημα» • αυτοβιογραφικά στοιχεία , βασίζεται στη φτώχεια, κοινωνικά στερεότυπα και τη χριστιανική πίστη • Η πλοκή του εκτυλίσσεται στηΣκιάθο

4. Κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας είναι η Φραγκογιαννού, μία ηλικιωμένη χήρα. • μαθημένη πάντα να υπηρετεί. • η θεωρία της ήταν ότι η γέννηση ενός κοριτσιού φέρνει δυστυχία. • ένα βράδυ σκέφτεται τις αδικίες και τα βάσανα της ζωής και σκοτώνει τη νεογέννητη εγγονή της προκαλώντας της ασφυξία, ενώ ο θάνατος θεωρείται από τον γιατρό φυσιολογικός. • αρχικά νιώθει τύψεις, αλλά δεν μετανιώνει για την πράξη της. • έμμονη ιδέα ότι η μοίρα την έχει τάξει να σώσει τον κόσμο απαλάσσοντάς τον από μικρά κορίτσια. • τα επόμενα εγκλήματά της έχουν για θύματα τρία μικρά αθώα κοριτσάκια, χωρίς πλέον καθόλου τύψεις. • η χωροφυλακή την υποψιάζεται και αποφασίζει να τη συλλάβει. • στην προσπάθειά της να ξεφύγει από τους χωροφύλακες, καταφεύγει στο ερμητήριο ενός ασκητή. Πνίγεται στη παλίρροια, ανάμεσα στην ανθρώπινη και τη θεία δίκη.

5. Ο χαρακτήρας της Χαδούλας • Ιδιάζουσα προσωπικότητα • Εσωτερική σύγκρουση καλού – κακού • Πιστή στο Θεό • Άσχημη παιδική ηλικία • Αυταρχική – Σκληρή • Δυναμική – Εργατική • Πλήρης συναίσθηση των πράξεών της • Προμελετημένες πράξεις • Ψάχνει τη λύτρωση • θεωρεί τον εαυτό της σωτήρα

6. Αφηγηματικές τεχνικές • αφήγηση είναι ετεροδιηγητική • τρίτο πρόσωπο για αντικειμενικότητα, χαρακτηρίζεται ως απρόσωπος αφηγητής. • μηδενική εστίαση- παντογνώστης αφηγητής . • χρησιμοποιεί αφήγηση ,περιγραφή ,διάλογο και εσωτερικό μονόλογο • η αφηγηματική φωνή παραμένει ουδέτερη απέναντι στην ηρωίδα, χωρίς να κρίνει τις πράξεις της φόνισσας. • περιέχονται στοιχεία ρεαλισμού και νατουραλισμού. • προοικονομεί γεγονότα και εντείνει την αγωνιά του αναγνώστη. • Καυτηριάζει το φαινόμενο της προίκας

7. Η σκιαθίτικη κοινωνία • ανάγλυφη παρουσίαση των κοινωνικών και ηθικών δομών της σκιαθίτικης αλλά και της ελλαδικής κοινωνίας. • η γυναίκα είναι ένα δυστυχισμένο πλάσμα και βρίσκεται σε μειονεκτική κοινωνική θέση. • περιθωριοποίηση και εξαθλίωση της γυναικείας ύπαρξης. • άνιση κατανομή των ρόλων σε βάρος των γυναικών που είναι υποδουλωμένες στις πατριαρχικές και ανδροκρατικές αντιλήψεις. • φτώχεια, πείνα και ανεπαρκή μόρφωση • κοινωνία ανδροκρατούμενη , με άνισες ευκαιρίες και στερεοτυπικές κοινωνικές αντιλήψεις. • έντονο το στοιχείο της προίκας

8. Ο ρόλος της προίκας στο έργο • Ωφειλειν έκαστος να δώσει και μετητρην προίκα Δισχιλιας, χιλιας , πεντακοσιας, αδιάφορο. Αλλιώς ας έχει τα κόρας τους να τα καμάρωνε .  • εκτελεί την εγγονή της καθώς θυμάται τα τραυματικά της χρόνια όταν έγινε αντικείμενο αγοραπωλησίας(προίκα) • Πεθαίνοντας ,τα τελευταία λόγια πριν την παρασύρει η παλίρροια είναι :“Ω να το προικιό μου.’’

9. Οι επιρροές από τη ζωή του συγγραφέα στο έργο •  ανύπαντρες αδερφές του Παπαδιαμάντη αποτελούσαν οικογενειακό βάρος → θεωρία Χαδούλαςότι η γέννηση ενός κοριτσιού φέρνει δυστυχία. • Φτωχή οικογένεια δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στον θεσμό της προίκας → εναντίωση Χαδούλας στο θεσμό της προίκας • Θρησκευόμενη οικογένεια → επίκληση Χαδούλας στην Παναγία στις δύσκολες στιγμές που περνά

10. Το τέλος που δίνει ο Παπαδιαμάντης • έκρινε ότι της άξιζε η αυτοτιμωρία της • εξιλεώθηκε βουλιάζοντας στην παλίρροια • οι αρχές του τόπου δεν πρόλαβαν να την συλλάβουν Το τέλος που δίνουμε εμείς •  άρμοζε η κατά νόμοντιμωρία • η σύλληψή της, η δίκη και καταδίκη της • η απολογία • η εσχάτη των ποινών, ο θάνατος

11. ΑΙΤΙΕΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΝΑ ΔΟΛΟΦΟΝΗΣΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ • Ανεργία • Χαμηλή κοινωνικό-οικονομική τάξη   • Χαμηλό βιοτικό επίπεδο - Κακές συνθήκες διαβίωσης • Έλλειψη μόρφωσης • Χαμηλή αυτοεκτίμηση, εκνευρισμός, κούραση • Εθισμός σε ουσίες (αλκοόλ, ναρκωτικά) – εξαρτήσεις • Ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη • Προκαταλήψεις που υφίστανται (κυρίως αλλοδαπές γυναίκες) λόγω ρατσισμού και ξενοφοβίας • Βία στο οικογενειακό τους περιβάλλον (σωματική – ψυχολογική) • Ψυχολογικά προβλήματα ή άλλα προβλήματα υγείας • Έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας, παιδείας και καλλιέργειας • Έλλειψη  κοινωνικής  - προνομιακής πολιτικής από πλευράς του κράτους ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΟΚΤΟΝΙΑΣ • Εκπαίδευση – Μόρφωση – Κατάρτιση • Κατανόηση της διαφορετικότητας του ατόμου • Κατανόηση της πολυπολιτισμικότητας • Στήριξη της πολιτείας  προς τις  ασθενέστερες ομάδες πληθυσμού • Εφαρμογή των νόμων • Τυφλή απονομή Δικαιοσύνης