هیدرولوژی عمومی

1. هیدرولوژی عمومی فصل هجدهم حمل رسوب Sediment Transport

2. حمل رسوب : همه ذراتی که در اثر فرسایش کنده شده و توسط جریان آب حمل شده اند تا انتهای مسیر حمل نشده و قسمتی از آن دوباره ته نشین میشود. آن مقدار از رسوب که به انتهای مسیر میرسد را میزان تولید رسوب میگویند. بین مقدار رسوبی که به انتهای مسیر حمل شده و مقدار خاک فرسایش داده شده در بالادست (فرسایش ناخالص) نسبتی برقرار است که به آن نسبت حمل رسوب میگویند. هرچه سطح حوزه وسیع تر باشد فرسایش ناخالص زیادتر و نسبت حمل رسوب کوچکتر است. فرمول هایی که بر مساحت استوارند: فرمول هایی که بر خصوصیات فیزیوگرافیک حوزه استوار هستند: L طول حوزه، R اختلاف ارتفاع بین بالاترین و پایین ترین نقطه حوزه B نسبت انشعاب رودخانه های حوزه

4. بار معلق : بار معلق به قسمتی از رسوب گفته میشود که در آب معلق است و بر حسب گرم در لیتر یا جرم در واحد حجم بیان میگردد. برای تعیین آن از آب بوسیله بطری های مخصوصی نمونه برداری شده و سپس با صاف کردن نمونه و خشک کردن و توزین کاغذ صافی جرم رسو بتعیین میگردد. از طرفی حجم آب وحاوی رسوب موجود در بطری نیز مشخص است.

5. اندازه گیری بار معلق : • برای اندازه گیری رسوب از بطری های نمونه گیری استفاده میشود. شیشه های نمونه گیر دارای دو لوله میباشد ، لوله ورود آب و لوله خروج هوا. به روش های مختلف اندازه گیری میشود: • روش ساده: با استفاده از چند شیشه که دهانه آنها بصورت همزمان در مقابل جریان قرار میگیرد . نمونه ها از اعماق مختلف گرفته شده و بر آورد بهتری از مقدار دبی رسوب ارائه میدهد. • نمونه برداری نقطه ای : که در هر نقطه نمونه برداری میشود. در هر نمونه برداری دبی آب، زمان نمونه برداری، عمق نمونه برداری ثبت میشود. • نمونه برداری پیوسته: با سرعت ثابتی شیشه را از عمق به سطح آورده و در همین زمان نمونه بردار ی پیوسته انجام میگیرد.

6. اندازه گیری بار معلق : • با روش خودکار : روش خودکار برای رودخانه هایی استفاده میشود که دارای دبی های سیلابی زودگذر هستند. با دو روش این کار اندازه گیری خودکار انجام میگیرد: • نمونه گیری در هنگام بالا آمدن سطح آب : بطری در کف مسیر جریان تثبیت شده و هنگامی که آب از سطح ورودی 2 بالا تر آمد نمونه گیری آغاز میشود. و هنگامی که بطری پر شد لوله ورودی بوسیله جسم شناور 4 بسته میشود. • نمونه گیری در هنگام نزول سطح آب: در این حالت نیز ورودی لوله 2 است اما کنترل کننده خروج هوا شیر 4 است. جسم 6 در آب حل شده از بین میرود و تازمانی که آب در بالاتر از سطح شیر 9 است شیر هوا بسته است. و آب وارد بطری نمیشود.

7. محاسبه ی دبی متوسط مواد معلق: برای تعیین اینکه در طول یکسال چه مقدار رسوب از مقطع رودخانه عبور میکند، از روش ترسیم منحنی دوام میتوان استفاده نمود. این روش عملی ترین روش برای پروژه های کوچک آبی است. اندازه گیری دبی حجمی آب بسیار آسان تر از اندازه گیری دبی رسوب میباشد. به همین خاطر برای محاسبه دبی رسوب از دبی آب استفاده میشود. اندازه گیری دبی رسوب Qsبا استفاده از دبی آبQ و غلظت رسوب در آبC : میتوان رابطه ای بین دبی رسوب و دبی آب و یا دبی آب با غلظت رسوب بر قرار نمود: بنا بر این با داشتن Q مقدار Qs تعیین میگردد

9. محاسبه ی دبی متوسط مواد معلق: تعیین دبی متوسط : برای تعیین دبی متوسطا آب از یک مقطه باید یا داده های دبی 20 یا 30 ساله را اشت و از آنها نیانگین گرفت و یا ا زمنحنی احتمال تجمعی دبی در این مدت استفاده نمود