TWORZENIE TABEL RELACYJNYCH BAZ DANYCH (ACCESS)

1. TWORZENIE TABEL RELACYJNYCH BAZ DANYCH (ACCESS) MS Access – zasady pracy Moduł sterujący systemu Access • Do budowania aplikacji • generator/projektant tabel • generator/projektant kwerend • generator/projektant formularzy • generator/projektant raportów • obsługa makr i modułów Do obsługi danych - przeglądanie, sortowanie, filtrowanie - edycja danych - wyszukiwanie - drukowanie Administrowanie - import/eksport danych - złącza dostępu do innych narzędzi - obsługa replik i pracy w sieci

2. obiekty: • tabele + relacje • kwerendy • formularze • raporty • strony WWW • makra (akcja lub zestaw akcji, dla celu automatyzacji zadań) • moduły (kolekcja deklaracji, instrukcji i procedur jako nazwana jednostka) • pojęcia: • tabela, kolumna (atrybut), rekord, pole • klucze • relacje • kreator, widok projektu, widok danych

3. Projektowanie tabel • typy atrybutów: • autonumerowanie (całkowita długa) • tekstowy (rozmiar) • numeryczny (3 całkowite, 3 rzeczywiste) - format, miejsca dziesiętne • data/godzina (system MS) - formaty • waluta (specjalny całkowity) • logiczny (Tak/Nie) • hiperłącze (współpracujące z przeglądarką) • obiekt OLE: obraz, arkusz Excel • wklejane przez schowek lub wklejane/łączone z plikiem • współpracujące z serwerem (programem obsługi) • - odnośnik typu lista (generowany kreatorem) • inne cechy: • klucz (indeks)/nie • tytuł (dla formularza) • wartość domyślna (wyrażenie) • wymagane/nie • reguła poprawności (wyrażenie logiczne) • tekst reguły sprawdzania

4. Klucz i indeks - jest uporządkowanym wskaźnikiem odnoszącym się do danych w tabeli - stanowi - jedną lub więcej kolumn tabeli (typu uporządkowanego) • klucz podstawowy, główny (primary key) - zapewnia jednoznaczność danych • tabela z unikalnym indeksem • nie może mieć dwóch wierszy z tymi samymi wartościami w kolumnach będących kluczem • indeks – podobnie ale mogą się powtarzać - zwiększa wydajność systemu - przyspieszenie przetwarzania - szybszy dostęp do danych - ułatwia sortowanie (wygodne porządkowanie) • klucz obcy (foreign keys) - kolumna z wartościami klucza podstawowego innej tabeli - umożliwia wprowadzanie relacji

5. Ustawianie kluczy • klucz główny • - wskazać pole lub pola (z Ctrl) • - z menu podręcznego lub Edycja+Klucz podstawowy • indeks • pole + właściwość + indeksowane = Tak (Duplikaty OK) • właściwości wszystkich indeksów • - Widok + Indeksy • klucze obce • - wygodnie wstawiać przez odnośniki

6. RELACJE MIĘDZY TABELAMI Pojęcie • dwie tabele w relacji 1:N • - tabela nadrzędna i podrzędna • - w nadrzędnej atrybut = klucz z podrzędnej • więzy integralności - zachowanie poprawności relacji • - w podrzędnej można wstawić tylko wartość klucza istniejącego rekordu nadrzędnego • - nie można zmienić klucza w rekordzie podrzędnym związanym z nadrzędnym • - nie można usunąć rekordu nadrzędnego związanego z podrzędnym

7. Ustawianie relacji - związków • repertuar tabel (muszą być zamknięte) • przeciąganie między atrybutami (od 1 do N) • edycja relacji • wymuszenie więzów integracji • wybór typu sprzężenia (gdy nie ma integracji) • wydruk • korekta • - pokaż tabele (pasek lub menu podręczne) • - edycja, dodawanie lub usuwanie

8. Ustawianie odnośników między tabelami • wartości wpisywane z innych tabel (wg relacji) • - gdy autonumer odpowiednik liczba całkowita długa (4 bajty) • kreator odnośnika • - wartości z tabeli lub kwerendy • - wybór tabeli/kwerendy • - dostępne pola (wyświetlane w podpowiedzi) • - szerokość pól + widoczność klucza • - wpisywane pole • korekta - zakładka odnośniki • - pole kombi + skąd + nr kol. związanej + liczba kolumn • - co się wstawia, np. zapytanie SQL • - inne parametry

9. SORTOWANIE, WYSZUKIWANIE, FILTROWANIE, Sortowanie • proste – wskazanie kolumny + narzędzia (Rekordy + Sortuj) • gdy kilka kluczy, muszą być sąsiednie i zaznaczone • oryginalny porządek – Rekordy + Usuń filtr/sortowanie Wyszukiwanie, zastępowanie • proste – wskazanie kolumny + narzędzie (Edycja + Znajdź) • wzorzec wartości – metaznaki: ? * # - dowolna cyfra [znaki] – dowolny ze znaków w środku [z1 – z2] znaki od .. do [!z1 – z2] wykluczenie znaków od .. do "" pusty tekst Null, is Null – puste (nie) pole • zastępowanie wszystkie wartości kolumny innymi – Edycja + Zastąp

10. PROSTE FILTRY - widok arkusza danych lub formularza - dla jednej tabeli • podstawowy - według wyboru lub z wyłączeniem wyboru • wskazanie wartości podstawy wyboru (wyłączenia) wierszy • (tylko z taką wartością atrybutu) • Rekordy+Filtr + wariant fitru • Zastosuj/Usuń filtr - poprawianie jako filtr zaawansowany (siatka QBE)

11. według formularza • można ustawiać warunki dla kilku kolumn (koniunkcja) • wartości wyboru lub relacje • warunki - porównania, operatory logiczne, matematyczne, funkcje • wynik – Zastosuj filtr • przykład: operacje dla klienta nr 2 typu "ods" • warunki alternatywne (zakładka lub) • operacje dla kwoty > 1000,- lub < 100,- • nowy – wyczyść siatkę - poprawianie jako filtr zaawansowany

12. Zapytania QBE (Query By Example) • sposób budowania zapytań (zaawansowane filtry, kwerendy) • siatka przykładów wybieranych pól, wprowadzanie obliczeń, uporządkowanie • siatka QBE • dodawanie/usuwanie pól (ciągnięcie, 2x klik) • kryteria - wartości wyboru lub relacje • warunki - porównania, operatory logiczne, matematyczne, funkcje • powiększenie pola • konstruktor wyrażeń (menu podręczne) • ustawianie sortowania • warunki alternatywne (wiersz lub) • przykład: operacje dla konta nr 2 typu "ods" lub "wyp"

13. zaawansowanyfiltr • może być więcej tabel • można ustawiać warunki dla kilku kolumn (koniunkcja) • można tworzyć warunki alternatywne dla kolumn • przykład: konta dla klienta nr >=2 w walucie USD

14. Kwerendy Istota • wybór danych (kolumny i wiersze) • łączenie danych z kilku tabel • obliczenia na podstawie wybranych danych • sortowanie • narzędzie – graficzny język QBE (Query by Exemple) • podstawa – uniwersalny język SQL (Structured Query Language) Typy kwerend • proste (wybierające) – rekordy, pola + obliczenia + podsumowania • krzyżowe – grupowanie w kategorie + podsumowania (np.: dla raportów, wykresów) • funkcjonalne: • aktualizujące – jednocześnie wiele rekordów ( np. zmiana cen o 5%) • dołączające – np. do tabel archiwalnych • usuwające – wiele rekordów z kilku tabel naraz

15. Kwerendawybierająca • kreator - wybieranie kolumn i rekordów w stosunku do jednej lub kilku tabel • wskazanie tabeli • wybieranie pól – przenoszenie • modyfikacja w widoku projektu + QBE • przykład: operacje + niektóre pola np.: • >data – 10 >(#2004-mm-dd# - 10) lub > date() – 10 • oglądanie lub poprawianie w SQL (Widok + Widok SQL) • praca w widoku projektu – ręcznie w QBE • wybieranie tabel (na początku; Kwerenda + Pokaż tabele) • wybieranie pól – przenoszenie • ustalanie czy pokazywana wartość • selekcja rekordów - proste kryteria • zaawansowane warunki – konstruuj + konstruktor wyrażeń • wynik – arkusz danych (lub później w formularzu)

16. Przykłady

17. SQL: SELECT klient.nazwisko, plan_kont.waluta, operacja.nr_operacji FROM plan_kont INNER JOIN ( ( klient INNER JOIN konto ON klient.nr_klienta = konto.nr_klienta) INNER JOIN operacja ON konto.nr_konta = operacja.nr_konta ) ON plan_kont.nr_typu_konta = konto.nr_typu_konta WHERE klient.nr_klienta = 2 AND plan_kont.waluta = "PLZ" ; można ręczne SQL: SELECT klient.nazwisko, plan_kont.waluta, operacja.nr_operacji FROM plan_kont, klient, konto, operacja WHERE klient.nr_klienta = konto.nr_klienta AND plan_kont.nr_typu_konta = konto.nr_typu_konta AND konto.nr_konta = operacja.nr_konta AND klient.nr_klienta = 2 AND plan_kont.waluta = "PLZ";

18. projekt kwerend • zerowanie siatki • powiększanie pola siatki (Shift+F2) • dodawanie sortowania • symbol tabela.* - wszystkie pola tabeli • można powtarzać niektóre – bez pokazywania, aby dodać do nich inne warunki • właściwości pola – domyślne ze struktury tabeli lub można je zmieniać • np. format, maska, typ pól obliczeniowych

19. Kwerendaparametryczna • parametr wyboru w kryterium • typ zmiennej w polu siatki lub wyrażeniu/kryterium • można wpisać do listy (Kwerendy + Parametry) • inaczej - [nazwa] różna od nazw pól • pyta się o wartość przed pokazaniem wyniku zapytania • kolejność pytań wg listy lub siatki QBE • przykład 1: podawane miasto operacji

20. przykład 2: podawane daty przedziału operacji • wstawiam data_1 i data_2 do listy parametrów, typu data/godzina

21. Konstruktor wyrażeń • zastosowanie: • - reguła poprawności • - wartość domyślna • - pole wyliczane w formularzu kwerendzie lub raporcie • konstrukcja - argumenty, funkcje, operatory, nawiasy • stałe - liczby, teksty, daty • - same lub w "..." #...# • - metaznaki * oraz ? : P?-100, (900)* • zmienne - pola z tabel [nazwa pola] lub [tabela]![pole] • operatory • - arytmetyczne: + - * / \ ^ mod • - tekstowe & - konkatenacja • - relacji: = (Like) > < >= <= <> • between 10 and 25; in( "Nisko"; "Rzeszów"; "Krosno") • - logiczne: not, and, or, is null, is not null • funkcje – matem., data/godzina, finansowe, tekstowe, konwersji, ... • Time() Date(), DateAdd( "m", 1, data )

22. Przykłady • tekst • - Len( [nazwisko] ) > 2 • - in( "czerwony"; "zielony"; "żółty" ) • wzrost • >50 And <250 • data • < data() • > ( data() – #2004-01-01# - 1)*10

23. Obliczenia, agregacja (sumy, średnie, zliczenie itp) • Pola obliczające • dodatkowe pola obliczające – zamiast nazwy wyrażenie (konstruktor) • odwołania do innych pól – [pole] lub [tabela]![pole] • nazwa pola – nazwa: wyrażenie (właściwość + tytuł) • przykład 1: osoba: [imie]&" "&[nazwisko] • przykład 2: vat: 22% salda • dodaję typ vat-u jako waluta • Obliczenia sumaryczne • kwerenda wybierająca + w QBE dodać wiersz podsumowania ( ) • wybrać jedną z funkcji • Suma, Średnia, Maks., Min., Ostatni, Pierwszy, Policz, OdchStd, Wariancja • przykład

24. Kwerenda krzyżowa • jak tabela • - które pole nagłówkiem wierszy i kolumn • - co w środku (np. wartość sumy, średniej) przykład • gdy kilka tabel • - najpierw kwerenda (które pola) • - wybór typu krzyżowego • - ustalenie w wierszu krzyżowe: nagłówek wiersza, kolumny, wartość • - sposób liczenia wartości • może być kilka składowych wierszy

25. FORMULARZE - PRZEGLĄDANIE, EDYCJA DANYCH - formularz – metoda przeglądania i edycji - dowolne postaci – np. odpowiadające postaci papierowej w firmie -kreatory + ręczne projektowanie lub modyfikowanie • widoki • arkusz danych • formularz • projekt formularza format widoku arkusza danychtabeli - oglądanie podarkuszy (podrzędne) +-(pojedynczo); wszystkie; inne - ukryj podarkusze / wstaw (dowolnie związany) -ukrywanie/odkrywanie kolumn - zmiana kolejności kolumn - zablokowanie kolumny - format arkusza - czcionka

26. Format widoku formularzy tabeli – projektowanie • autoformularze • 1) tabela/kwerenda + wstaw + autoformularz (domyślnie kolumnowy) • 2) dowolne autoformularze + wstaw (kolumnowy, tabelaryczny, arkusz danych, inne) • tabela + podrzędna – jeden rekord nadrzędny i wszystkie związane podrzędne • pole z odnośnikiem typu lista - pokazuje listę i podświetla wartość • pole z odnośnikiem do tabeli nadrzędnej – można rozwinąć listę podpowiedzi • kreator formularza - prosty • tabela + pola • układ (kolumnowy, tabelaryczny, ...) • styl • można modyfikować - formularz + autoformatowanie • formularze hierarchiczne - kreator • wstawić 2 lub więcej tabel + wybór typu: • formularz główny / podformularz (-e) • formularz główny / formularz połączony

27. formularz główny / podformularz • wstawiamy wszystkie pola wszystkich tabel • kolejność podporządkowania nadrzędzna/reszta • układ podformularze • styl + tytuły • powstaje formularz i osobne podformularze, widoczne wewnątrz przykład • formularz główny / połączony • podobnie, układ podformularze / połączone • powstaje formularz i osobne formularze, widoczne w osobnych oknach • dodane przyciski otwierania okien podłączonych

28. Projektowanie indywidualne • dostępne: - lista pól (Widok+Lista pól) - paski narzędzi - przybornik elementów kontrolnych (formantów) np. etykieta, pole tekstowe, przycisk akcji • skład formularza - sekcje: - nagłówek - np. tytuły kolumn, kontrolki - szczegóły - treść - stopka - np. data • dodawanie pól (elementy kontrolne związane): - pole tekstowe, listy, pola wyboru, pola combi, pola OLE - przeciąganie z listy pól – pojedynczo, wiele - widać pole i etykietę (tytuł) - można: przesuwać, usuwać, zmieniać rozmiar, wyrównywać, formatować • elementy niezwiązane: - teksty informacyjne - wyniki obliczeń - grafiki, linie, prostokąty • ustawianie kolejności dostępu: - klawiszem Tab lub Shift+Tab, w ramach sekcji - Widok + Kolejność dostępu

29. Tabela - edycja – dodawanie, usuwanie, modyfikacja pełna nawigacja w tabeli/w polu F2 – przełączenie trybu nawigacja/edycja pola ikony selektora: aktualny, edytowany, nowy pusty można edytować tabele powiązane Ctrl+; oraz Ctrl+: – bieżąca data, czas Ctrl+' lub Ctrl+" – poprzednia wartość Ctrl++, Ctrl+- – dodaje, usuwa rekord Shift+F2 – okno powiększenia pola Shift+Enter – zapisanie zmian typowe zaznaczanie danych + kopiowanie, usuwanie (schowek) z wewnętrznego usuwania, edycji można się wycofać, z rekordu nie Shift+Enter – zapisanie zmian