WULKANIZM

1. WULKANIZM

2. wulkanizm - wszystkie procesy związane z wydostawaniem się na powierzchnię ziemi lawy i substancji jej towarzyszących. wulkan(z łac. Vulcanus – imię rzymskiego boga ognia) oznacza miejsce na powierzchni Ziemi, z którego wydobywa się lawa, gazy wulkaniczne i materiał piroklastyczny.

3. Vulcanus – imię rzymskiego boga ognia

4. Aktywność wulkaniczna zmienia się wraz z czasem. Obserwowana aktywność wulkanów umożliwiła wprowadzenie ich podziału na wulkany: • czynne – stale lub sporadycznie objawiające swoją działalność (np. Wezuwiusz, Etna, Stromboli), • wygasłe – ich działalność nie została zaobserwowana w czasach historycznych (np. stożki wulkaniczne w Niemczech i Polsce).

5. Szacuje się, że w ciągu ostatnich 10 tys. lat na kuli ziemskiej czynnych było 1500 wulkanów. W tym okresie miało miejsce około 7900 erupcji. • Obecnie liczbę czynnych wulkanów szacuje się na około 800. Ponad połowa z nich znajduje się na obszarze lądowym. • Ponadto można spotkać kilka tysięcy nieczynnych wulkanów na lądzie oraz kilkadziesiąt tysięcy pod wodą.

6. Przekrój przez stożek wulkaniczny

7. Krater wulkaniczny

11. Podział wulkanów ze względu na miejsce z którego wypływa magma • Stożkowe • tarczowe • linijne – magma wypływa z podłoża nie w jednym miejscu, ale wzdłuż długiej szczeliny

13. Wulkany różnią się dominującym rodzajem materiału, jaki się z nich wydobywa: • lawowe (efuzywne) – wypływa tylko lawa, ich erupcja ma łagodny przebieg. • stratowulkany (mieszane) – wyrzucają gęstą, lepką lawę, ponadto wyrzucane są też materiały piroklastyczne (bomby wulkaniczne, lapille i gazy wulkaniczne. np.Wezuwiusz, • eksplozywne – wyrzucają tzw. materiał piroklastyczny, a także najgęstsze i najbardziej kwaśne lawy ryolitowe; • Maary- rodzaj krateru wulkanicznego powstającego w czasie erupcji eksplozywnej, w wyniku działania gazów uwalnianych z magmy lub pary z nagrzanych wód gruntowych. • wulkany błotne – z których wydobywa się na powierzchnię błotnista mieszanina wody, Iłu, piasku itp. Proces ten związany jest z przejawami wygasającego już wulkanizmu – wydobywaniem się gorącej wody lub pary wodnej

14. Maar

15. Powstawanie wulkanów w strefie subdukcji

16. Erupcja Stromboli w 1980 na wysokość 100 m. Kreskowane trajektorie powstały wskutek wyrzucania obracającej się nierównomiernie rozgrzanej materii.

17. Rozmieszczenie wulkanów • Rozmieszczenie wulkanów na Ziemi nawiązuje do obszarów górotwórczości alpejskiej. • Najwięcej czynnych wulkanów występuje w tzw. Ognistym Pierścieniu Pacyfiku, rozciągającym się wokół Oceanu Spokojnego. • W tej strefie znajduje się ponad 60% czynnych wulkanów na Ziemi, a najwyższy jest Ojos del Salado w Chile.

18. Ojos del Salado – Argentyna i Chile

19. Pacyficzny pierścień ognia strefa częstych trzęsień ziemi i erupcji wulkanicznych, która otacza Ocean Spokojny.

21. Sposoby przewidywania wybuchów wulkanicznych: Symptomami zwiastującymi wybuch są: • wzrost aktywności sejsmicznej • zmiany poziomu i chemizmu wód podziemnych • nasilenie emisji gazów i ciepła • drobne zmiany rzeźby powierzchni ziemi • zmiany natężenia i częstotliwości infradźwięków wydostających się z krateru