Bilgisayar Ağları (Network)

1. Bilgisayar Ağları (Network) ERCİYES ÜNİVERSİTESİ Mustafa Çıkrıkçıoğlu Meslek Yüksek Okulu Hazırlayan ve Sunan Hakan YİĞİT

2. Bilgisayar Ağları Konular Ağ (Network) Nedir?Bilgisayar ağları neden var?Ağ ElemanlarıAğ TürleriDiğer Ağ KavramlarıBand Genişliği

3. Bilgisayar Ağları Ağ Nedir? • Network birden çok bilgisayarın herhangi bir yöntemle birbirine bağlandığında oluşan yapıdır. • İnternet de geniş bir networktür.

4. Bilgisayar Ağları Bilgisayar Ağları Neden Var? Kaynak paylaşımı Yüksek Güvenilirlik Harcanacak Paradan Tasarruf İletişim Bilgi, Program, Dosya, Yazıcı Paylaşımı Merkezi Yönetim İnternet Paylaşımı

5. Bilgisayar Ağları • Ağ Nedir? • Birden çok bilgisayarın birbirine bağlanarak kaynakları paylaşmasıdır. • Kaynaklar Nelerdir? • Hard disk • Faks\modem • Yazıcı • Yedekleme Ünitesi • Vb…

6. Bilgisayar Ağ Elemanları KABLOLAR • Eş eksenli kablo (koaksiyel) • İki çeşittir • 1- İnce (Thin Coax), taşıma mesafesi min 0,5m. Max 185m • 2- Kalın (Thick Coax), taşıma mesafesi min 2,5m. Max 500m. Bağlantı soketi

7. Bilgisayar Ağ Elemanları Eş eksenli kablo (koaksiyel) özellikleri KABLOLAR 1- 10Mbs hızında 2- Segment yani bilgisayarları dolaşan kablo en fazla 185m olabilir 3- Aynı segmente 30'dan fazla makina bağlanamaz 4- Her bir makina arasında ince kabloda en az 0.5m, kalın kabloda en az 2,5m mesafe bırakılmalıdır 5- Kablo üzerinden aynı anda tek bir sinyal gönderilmektedir.

8. Bilgisayar Ağ Elemanları • UTP (Unshielded Twisted Pair=Korumasız Çift Burgulu) Kablo KABLOLAR

9. Bilgisayar Ağ Elemanları • UTP (Unshielded Twisted Pair=Korumasız Çift Burgulu) Kablo KABLOLAR

10. Bilgisayar Ağ Elemanları • UTP (Unshielded Twisted Pair=Korumasız Çift Burgulu) Kablo KABLOLAR • IEEE standartlarına göre; • 10 Base-T (10 Mbps), • 100 Base-T (100 Mbps) ve • 1000 Base-T (1000 Mbps) • ağlarında bir kablo en fazla 100m. olabilir.

11. Bilgisayar Ağ Elemanları • Fiberoptik Kablo KABLOLAR • 70 Km’ye kadar uzayabilen geniş alanlarda, elektriksel sinyallerden etkilenmeden yüksek kapasiteli iletişim ortamı sağlamada kullanılır.

12. Bilgisayar Ağ Elemanları Ethernet kartı (Network Interface Card-NIC) RJ-45 soket

13. Bilgisayar Ağ Elemanları Ethernet kartı (Network Interface Card-NIC) • Bilgisayarları ve diğer cihazları ağa bağlamada kullanılan kartlardır. • Ağ kartı NIC (Network Interface Card) olarak da adlandırılır. • Veriler bilgisayarda ikilik sistemde işlenirler. • Ağ kartları bu verileri elektrik, ışık veya radyo sinyalleri ile diğer bilgisayarlara iletir. • Ağ kartları hız ve bağlantı yolları bakımından da farklılık gösterir.

14. Bilgisayar Ağ Elemanları • REPEATER (YENİLEYİCİ) Repeater‘ ların 4 ana faydası vardır. 1. Ağ kablosunun erişebileceği maksimum mesafeyi uzatırlar. Bir 10Base2 segmenti en fazla 185m olabilir. Repeater ile bu mesafe iki katına çıkabilir.

15. Bilgisayar Ağ Elemanları • REPEATER (YENİLEYİCİ) 2. Ağdaki maksimum node sayısını arttırır. Bir 10Base2 segmentine maksimum 30 makina bağlanabilir. Repeater ile iki segment birleştirilmiş olur. Aynı ağda 60 makina olabilir.

16. Bilgisayar Ağ Elemanları • REPEATER (YENİLEYİCİ) 3. Repeater'lar kablo arızalarının etkisini azaltabilir. Repeater'in birleştirdiği segmentlerden birisinde kablo arızası ortaya çıkarsa, sadece o segment çöker. Diğer segment en azından kendi içinde çalışmaya devam edecektir. Makina sayısı 30'u geçmese, mesafe 185m'yi bulmasa da, ağ repeater ile bölünürse (birleştirilirse) kablo arızalarına karşı kısmı bir güvenlik sağlanabilir. Yanda A,B ve C'nin tamamen erişilemez olduğuna dikkat edin.

17. Bilgisayar Ağ Elemanları • REPEATER (YENİLEYİCİ) 4. Repeater'lar farklı kablo tipleri kullanan ağları birleştirebilir. Böylece 10Base5 ve 10Base2 ağlar repeater ile birleştirilebilir.

18. Bilgisayar Ağ Elemanları • Repeater‘ ların kullanım alanlarını özetlersek; • Ağın maksimum mesafesini arttır • Ağdaki maksimum makina sayısını arttırr • Kablo arızalarına karşı kısmi güvenlik sağlar • Farklı kablo tipleri kullanan ağları bağlayabilir • REPEATER (YENİLEYİCİ) NOT: Aynı ağda 4'ten fazla repeater kullanılamaz. Bugün UTP kablolama ile yaygın olarak kullandığımız HUB‘ lar aslında her bilgisayar için ayrı portu olan ve koaksiyel kablo yerine UTP kablo için üretilmiş repeater‘ lardır. Yukarıda sayılan tüm özellikler HUB‘ lar içinde geçerlidir.

19. Bilgisayar Ağ Elemanları • HUB

20. Bilgisayar Ağ Elemanları • HUB • Ağ elemanlarını birbirine bağlayan çok portlu bir bağdaştırıcıdır. • HUB kendisine gelen bilgiyi gitmesi gerektiği yere değil, portlarına bağlı bütün bilgisayarlara yollar. • Bilgisayar gelen bilgiyi analiz ederek kendisine gelmişse kabul eder.

21. Bilgisayar Ağ Elemanları • HUB • 4, 8, 12, 16, 24 portlu olarak üretilirler. • UTP kablo ile bağlanılır, • Her bağlantı 100 metreden daha uzun olamaz. • Çalışırken herhangi bir portundan kablo çıkartmanız veya takmanız herhangi bir sorun çıkarmaz.

22. Bilgisayar Ağ Elemanları • SWITCH (ANAHTAR) HUB

23. Bilgisayar Ağ Elemanları • Anahtar (switch) akıllı bir HUB’ dır. • HUB’ın yaptığı görevin aynısını yapar, ancak ağı yormaz. • Aynı anda birden fazla iletim yapma imkanı sağlar. • Anahtar, bilgisayarları MAC adreslerine bakarak tanır ve veri paketini adrese teslim eder. • SWITCH (ANAHTAR) HUB

24. Bilgisayar Ağ Elemanları • ROUTER (YÖNLENDİRİCİ) • Temel olarak yönlendirme görevi yapar. • Yönlendiricinin üzerinde LAN ve MAN bağlantıları için ayrı ayrı portlar bulunur. Bu portlar ile iki ağ arasında bağlantı sağlanır.

25. Bilgisayar Ağ Elemanları • ROUTER (YÖNLENDİRİCİ)

26. Bilgisayar Ağ Elemanları İnternet bağlantısı ile oluşan sorunlar; • Dışarıdan içeriye yapılacak saldırılar, • İçeriden yetkisiz kişilerin dışarıya bilgi göndermesi, • internet' de "tehlikeli alanlarda" dolaşma sonucunda sisteme virüs bulaşması, • Yetkisiz kullanıcıların internet' de gezinmesi. Güvenlik Duvarı (Firewall)

27. Bilgisayar Ağ Elemanları Güvenlik Duvarı (Firewall) Firewall (Güvenlik Duvarı) birçok farklı filtreleme özelliği ile bilgisayar ve ağın gelen ve giden paketler olmak üzere internet trafiğini kontrol altında tutar.

28. Bilgisayar Ağ Elemanları MODEM Modem bilgisayardaki digital bilgiyi analog bilgiye (modülasyon), hattan aldığı analog bilgiyi digitale çeviren (demodülasyon) bilgisayarı internete bağlayan cihazdır.

29. Bilgisayar Ağ Elemanları MODEM BAĞLATILARI Dahili Modem ADSL Modem Wireless ADSL Modem

30. Bilgisayar Ağ Elemanları • Sunucu (Server-Host) ve Çeşitleri • Dosya Sunucusu(File Server) • Veri Tabanı Sunucusu(Database Server) • Web Sunucusu(Web Server) • Yazıcı Sunucusu (Printer Server) • Proxy Server Proxy sunucu, bir web tarayıcısı (Internet Explorer gibi) ve Internet arasında aracı işlevi gören bilgisayardır.

31. Bilgisayar Ağ Elemanları • Terminal - İstemci (Client-Node) • Ağ sistemindeki tüm bilgisayarlar

32. Bilgisayar Ağ Mimarisi • İstemci-Sunucu / Sunucu Temelli (Client-Server, Server based) • Linux • Unix • Windows NT 4.0, Windows Server 2000/2003 • Novell Netware • Türdeş (Peer-to-Peer) Mimari • Microsoft Windows for Workgroups vb…

33. Ağ Türleri • LAN (Local Area Network) • Oda, bina veya binalar arası • MAN (Metropolitan Area Network) • 3-30 mil, bir şehirde • WAN (Wide Area Network) • Tüm dünyada

34. Ağ Türleri

35. Diğer Ağ Kavramları INTRANET TCP/IP’ye dayalı ağ. İnternetten farklı olarak bu ağ sadece bir kuruma aittir, sadece o kurumun çalışanları bu ağa bağlanabilir. İnternete çıkmak için firewall kullanılarak saldırılara karşı korunur.

36. Diğer Ağ Kavramları INTRANET

37. Ağ Türleri Yerel alan ağları (LAN - Local Area Network) • Bir yerleşke veya bir kurum içerisinde oluşturulan, dışa kapalı ağlardır. • Bilgisayarlar arası uzaklık birkaç kilometreden fazla değildir. • Yerel ağlar diğerlerine göre daha hızlı çalışırlarken megabit gibi hızlara erişirler. • Genellikle internet paylaşımının gerçekleştirilmesi, çok kullanıcılı basit programların kullanılması veya çok kullanıcılı oyunların oynandığı ağlardır.

38. Ağ Türleri Metropolitan alan ağları (MAN) • Metropolitan ağlar (Metropolitan Area Network ) yerel alan ağlarından biraz daha büyük ağlardır. • Üniversitelerde, büyük iş yerlerinde oluşturulan ağlar bu kategoriye girer. • Ülke çapına yayılmış organizasyonların belirli birimleri arasında sağlanan veri iletişimi ile oluşan ağlardır.

39. Ağ Türleri Geniş alan ağları (WAN – Wide Area Network) • Birbirlerine çok uzak yerel ağların bir araya gelerek oluşturduğu geniş ağlardır. • (WAN– Wide Area Network ) Ağlar arası bağlantı fiber optik bir kablo ile olabileceği gibi uydular üzerinden de sağlanabilir. • Bu ağlarda kullanılan teknolojiler LAN’lardan farklıdır. • Yönlendirici (router) ve çoklayıcı (repeater) gibi ağ elemanlarının kullanılması gerekir. • İstasyonlar çok geniş bir coğrafi alana yayılmıştır.

40. BAND GENİŞLİĞİ • Bant genişliği, iletişim kanalının kapasitesini belirler; bant genişliği ne kadar büyükse, belli bir süre içinde aktarılabilecek verinin hacmi de o kadar büyük olur. • İnternette bant genişliği internetin en büyük sorunlarından biridir. • Özellikle büyük siteler büyük bant genişliği kullanırlar. • Bu bant genişliğini verimli kullanabilmek ve belli trafik türlerine öncelik verebilmek için geliştirilmiş teknolojiler mevcuttur.

41. BAND GENİŞLİĞİ • Limitleri; Aylık kullanabileceğiniz bir bant genişliği limiti size tahsis edilmiştir. • Bu limit seçtiğiniz hosting paketine göre değişir. • Size ayrılan bant genişliği kullanımını geçtiğiniz zaman, hesabınız bir sonraki ayın başlangıcına kadar durdurulur.

42. BAND GENİŞLİĞİ Veri Transfer Hesabı: Aylık 50 MB bant genişliğinizin var olduğunu ve 5MB’lık bir dosyayı transfer edeceğimizi kabul edelim. • Bu dosyayı 10 kere indirdiğimiz zaman size ayrılan bant genişliği limiti dolmuş olur ve o ay içerisinde başka hiç bir veri alınamaz. • Anlık bant genişliği ise o an için alınabilecek en fazla veri miktarıdır.

43. BAND GENİŞLİĞİ • Yani her kullanıcının anlık 15 Kb aldığını düşünürsek, eğer anlık bant genişliği 15.000 Kb ise o anda en fazla 1000 kişi veri alabilir • Anlık bant genişliği genelde sınırsızdır. • Arama motorlarının botlarının en büyük kötülüğü sitelerin bant genişliğini çok kullanmasıdır. • Çünkü bulduğu bütün verileri çeker, adreslere girer.

44. TEŞEKKÜRLER