1 / 11

Euskalkiak:

Euskalkiak:. 1. orria. AURKIBIDEA:. Euskalkiak eta haren loturak ……………………………………..3.orria Mapa, Euskal Herrian hitzegiten diren euskalki motak………...4. orria Euskalkiak duten historia……………………….........................5. orria Araban dugun euskera…………………………………………….6.orria

kristina
Download Presentation

Euskalkiak:

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Euskalkiak: 1. orria

  2. AURKIBIDEA: Euskalkiak eta haren loturak ……………………………………..3.orria Mapa, Euskal Herrian hitzegiten diren euskalki motak………...4. orria Euskalkiak duten historia……………………….........................5. orria Araban dugun euskera…………………………………………….6.orria Euskalkien arteko esprezio desberdintasunak…………………..7.orria Euskara batua……………………………………………………….8.orria Bibliografia……………………………………………………………9.orria Egilea…….………………………………………………………. …10.orria 2.orria

  3. EUSKALKIAK ETA HAREN LOTURAK: DEFINIZIOA: • Euskararen dialektoetariko bat da. • Euskalkiak euskararen aldaerak dira. Euskal izkelgi edo dialekto izena ere hartzen dute. Euskara batua, aldiz, 1968 tik aurrera adostu zen hizkuntzaren aldaera batua da. 3.orria

  4. EUSKAL HERRIAN HITZEGITEN DIREN EUSKALKI MOTAK: Hemen ikusiko duzuen mapari esker jakingo duzue, zer euskara mota erabiltzen den, EUSKAL-HERRIAN: Lapurtera Zuberera BIZKAITARRA Gipuzkera ARABARRA NAFARRERA 4.orria

  5. EUSKALKIEN HISTORIA: Euskalkien jatorria antzinako euskal tribuen (barduloak, autrigoiak, baskoiak…) arabera edo elizbarrutien arabera azaltzen dira. • Sorpresa, euskalkien sorrera-guneak aztertuta, hauxe da: berrikuntzaren gune nagusietako bat Irunea da. Historiako euskal hiri nagusia alegia, bigarren gune handia Gasteiz dela, eragin handiko beste euskal hiri dinamikoa. Hain zuzen ere, Iruñean daukate zentralitatea lurraldez zabalduenak dauden euskalkiek (gipuzkerak, nafarrerak, lapurterak…), baina euskalkien artean indartsuenetako bat den gaurko bizkaierak Arabako hiriburuan dauka jatorria: 5.orria

  6. EUSKALKIEN HISTORIA: «Gasteizen eragina, bere probintziara ez ezik, Bizkaira, Debako bailarara, Errioxara eta, neurri txikiagoan, Gipuzkoako Urolako eskualdeetara eta Goierrira zabaltzen zela dirudi…». Eskema horrek esplikatzen du euskalkien kokalekua, elkarren arteko eragina, zona batzuetan duten dinamismoa eta beste zona batzuetako inertzia, eta abar. 5.orria

  7. ARABAN DUGUN EUSKERA: Arabako euskalkia edo Arabako euskara (zenbaitetan "Arabera") galdutako euskalkia da. Gaur egun, euskarak Arabako iparraldean, Aramaio eta Legutioko udalerrietan daude bizirik. Koldo Mitxelenak euskalki beregaintzat sailkatu zuen eta hegoaldeko dialektoa deitu. Arabako ipar-mendebaldea bere ezaugarriengatik mendebaleko euskara edo bizkaieraren eremuan sar daiteke eta ipar-ekialdea hala erdialdeko euskara edo gipuzkerarenean nola nafarrerarenean. Mendebaleko euskararen hainbat ezaugarri Arabaren mugetatik hegoalderago hedatu eta Burgos eta Errioxako lurretara iristen zirela pentsarazten dute hango euskararen arrastoek. 6.orria

  8. EUSKALKIEN ARTEKO DESBERDINTASUNA: Euskalki guztiak ez dira berdinak. Ez da berdina hemen hitz egiten den euskera eta Bizkaian hitz egiten den euskera. Orain euskalkiak nahiko berdinak dira, baina lehen askoz desberdinagoak ziren: ADIBIDEZ: "Alabainan Jainkoak altean du mundua maithatu, non bere Seme bekharra eman baitu, hunen baithan sinhesten duen nihor ez dadien gal, aitzitik izan dezan bethiko bizitzea“ "Zeren Jinkoak hain du maithatü mundia, nun eman beitü bere Seme bekhotxa, amorekatik hartan sinhesten dian gizoneratik batere eztadin gal, bena ükhen dezan bethiereko bizitzia“ "Zergatik aiñ maite izan du Jaungoikoak mundua, non eman duen bere Seme Bakarra beragan fedea duan guzia galdu ez dedin, baizik izan dezan betiko bizia" LAPURTERA: ZUBERERA: GIPUZKERA: 7.orria

  9. EUSKARA BATUA: Euskara Batua, euskararen euskarri arautua da, 1968ko urriaren 3tik 5era Euskaltzaindiak Arantzasuko Batzarrean (Oñatin) abiatu zen batasun aurrerabidetik sortua. Euskalkiek dakartzaten ulermen arazoak gainditzeko eta hainbat alorretan hizkuntza arautu baten beharrari erantzuteko sortu zen. 1964an, Baionan euskaltzale talde batek Euskal Idazkaritza sortu zuen"Hizkuntza Sail" batekin. Bertan, Jesus Maria Bilbao, Jean-Louis Davant, Roger Iriart, Eneko Irigarai, Telesforo Monzon, Jesus Solaun eta Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi elkartzen ziren. Txillardegi bera izan zen taldearen bultzatzailea eta joera eta herrialde guztietako euskaltzaleak elkartzen saiatu zen. Gainera, gizarte-taldeen babesa bilatu zuen.

  10. BIBLIOGRAFIA: -wikipedia. -Euskera eta literatura liburua. -Euskalkiak.net -Jesus obrero.org (hiztegiak). -Euskalkien historia. 9.ORRIA Miss araba

  11. EGILEA: IBAN ISASMENDI 10.orria

More Related