210 likes | 417 Views
ΛΙΠΗ. Οικογενειακή Αγωγή Ι. Απαραίτητα Λιπαρά Οξέα. Ο οργανισμός συνθέτει όλα τα λιπαρά οξέα εκτός από δύο: Λινελαϊκό οξύ (ω-6) Α-λινολενικό οξύ (ω-3) Ονομάζονται απαραίτητα και πρέπει να τα παίρνει από τις τροφές. Λινελαϊκο οξύ. Κυριότερο της ομάδας ω-6
E N D
ΛΙΠΗ Οικογενειακή Αγωγή Ι Κατερίνα Καρεκλά
Απαραίτητα Λιπαρά Οξέα • Ο οργανισμός συνθέτει όλα τα λιπαρά οξέα εκτός από δύο: • Λινελαϊκό οξύ (ω-6) • Α-λινολενικό οξύ (ω-3) • Ονομάζονται απαραίτητα και πρέπει να τα παίρνει από τις τροφές. Κατερίνα Καρεκλά
Λινελαϊκο οξύ • Κυριότερο της ομάδας ω-6 • Βρίσκεται σε αφθονία στα φυτικά έλαια Α-Λινολενικό οξύ • Κυριότερο της ομάδας ω-3 • Βρίσκεται σε αφθονία στα λιπαρά ψάρια: πέστροφα, σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες, τόνος Κατερίνα Καρεκλά
Ρόλος απαραίτητων λιπαρών οξέων • Συμμετέχουν στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και της όρασης • Απαραίτητα για τη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος • Βασικά συστατικά κυτταρικών μεμβρανών • Τα ω-3 προστατεύουν τις αρτηρίες από αθηροσκλήρωση και μειώνουν τριγλυκερίδια και κακή χοληστερόλη Κατερίνα Καρεκλά
Τριγλυκερίδια • Τα λιπαρά οξέα σπάνια βρίσκονται ελεύθερα στα τρόφιμα. • Τρία λιπαρά οξέα + ένα μόριο γλυκερόλης • Ο οργανισμός συνθέτει τα δικά του τριγλυκερίδια • Ψηλά επίπεδα τρογλυκεριδίων στο αίμα συνδέονται με καρδιοπάθειες • Φυσιολογικά επίπεδα: 150-160 mg/dl Κατερίνα Καρεκλά
Τριγλυκερίδιο Γλυκερόλη Λιπαρά οξέα Κατερίνα Καρεκλά
ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ • Η χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία που ο ίδιος ο οργανισμός την παράγει ανάλογα με τις ανάγκες του. • Ο οργανισμός παράγει καθημερινά 400-1000mg/ημέρα. • Μόνο σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης • Δομικό στοιχείο της μεμβράνης των κυττάρων • Πρόδρομη ουσία στερεοειδών ορμονών και βιταμίνης D • Με τη δίαιτα 200-700 mg/ημέρα • Συστάσεις: 350 mg/ημέρα Κατερίνα Καρεκλά
Κυρίως όμως τη χοληστερόλη την παίρνει ο οργανισμός από τις τροφές ζωϊκής προέλευσης (κορεσμένα λίπη). • Επίσης τροφές όπως ο κρόκος του αυγού, τα εντόσθια και άλλα οστρακοειδή περιέχουν μεγάλες ποσότητες χοληστερόλης. • Ο περιορισμός της κατανάλωσης τροφίμων που περιέχουν χοληστερόλη, συμβάλλει στη της χοληστερόλης στο αίμα. • Τα περισσότερα τρόφιμα φυτικής προέλευσης δεν περιέχουν χοληστερόλη. Κατερίνα Καρεκλά
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΑΝΕΒΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ Κατερίνα Καρεκλά
ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ ΦΩΣΦΟΛΙΠΙΔΙΑ ΠΡΩΤΕΪΝΗ • Η χοληστερόλη διακινείται στο αίμα «δεσμευμένη» με πρωτεΐνες. Το σύμπλεγμα πρωτεΐνης και χοληστερόλης ονομάζεται λιποπρωτεϊνη. ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ Κατερίνα Καρεκλά
Λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας, LDL (Low Density Lipoprotein) • Μεταφέρει τη χοληστερόλη από το συκώτι προς τους περιφερικούς ιστούς και τα κύτταρα του οργανισμού και έτσι αυξάνει τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης. • Η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνη (LDL) έχει συσχετιστεί με την απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών και γι’ αυτό έχει ονομαστεί «κακή». Κατερίνα Καρεκλά
Λιποπρωτεΐνη Ψηλής Πυκνότητας, HDL (High Density Lipoprotein) • Η ψηλή πυκνότητας λιποπρωτεϊνη (HDL)Μεταφέρει τη χοληστερόλη από τους περιφερικούς ιστούς στο συκώτι. • Με τον τρόπο αυτό μειώνεται η εναπόθεση της χοληστερόλης στα τοιχώματα των αγγείων. Παράλληλα μειώνεται και ο κίνδυνος αθηρωμάτωσης και απόφραξης των αρτηριών. • Για το λόγο αυτό η λιποπρωτεΐνη HDL είναι γνωστή ως «καλή» χοληστερόλη, γιατί απομακρύνει τη χοληστερόλη από τις αρτηρίες και έτσι εμποδίζει την απόφραξη τους. Κατερίνα Καρεκλά
Φυτοστερόλες • Παράγωγα στερόλων από φυτικές πηγές • Σύσταση παρόμοια με την χοληστερόλη • Συναγωνίζονται στην απορρόφηση της χοληστερόλης μειώνουν την ολική και την LDL χοληστερόλη • Προϊόντα εμπλουτισμένα με φυτοστερόλες Κατερίνα Καρεκλά
Φωσφολιπίδια • Ένα μόριο γλυκερόλης + δύο μόνο λιπαρά οξέα + φωσφορική ομάδα • Δρουν ως γαλακτοματοποιήτες διασπούν το λίπος σε μικρά σταγονίδια • Διευκολύνεται η μεταφορά του λίπους • Συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών • Τα πιο γνωστά: οι λεκιθίνες Κατερίνα Καρεκλά
Υδρογονωμένα Λίπη • Υδρογόνωση είναι μια χημική μέθοδος που μετατρέπει τα ρευστά λίπη σε στερεά. • Άτομα υδρογόνου προστίθενται με ειδική επεξεργασία διπλοί δεσμοί – απλοί • Υδρογονωμένα προϊόντα: ημίρρευστα ή στερεά • Μαργαρίνες προϊόν υδρογόνωσης • Υδρογόνωση: αντί σε κορεσμένα γίνονται trans λιπαρά οξέα Κατερίνα Καρεκλά
ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ Η ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΡΟΦΕΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΑΠΟ 300mg Κατερίνα Καρεκλά
Να μην ξεχνάμε ότι η κατανάλωση όλων των λιπών ΔΕΝ πρέπει να είναι απεριόριστη μια και ΟΛΑ περιέχουν ΠΟΛΛΕΣ ΘΕΡΜΙΔΕΣ ΛΙΠΗ ΙΣΟΝ ΘΕΡΜΙΔΕΣ Τα λίπη είναι γεμάτα θερμίδες. Παρέχουν 9 θερμίδεςπερίπου ανά γραμμάριο έναντι 4 μόνο θερμίδων ανά γραμμάριο υδατανθράκων που τρώτε. Έτσι μπορείτε να τρώτε διπλάσια τροφή πλούσια σε υδατάνθρακες, απ’ ότι λιπαρή τροφή και πάλι να εξοικονομείτε θερμίδες. Κατερίνα Καρεκλά