340 likes | 705 Views
HÜCREDE GEÇEN TEMEL OLAYLAR. A. SOLUNUM. B. FOTOSENTEZ. A.Ç. SOLUNUM. A.Ç. A. SOLUNUM. Organizma canlılığını sürdürebilmesi, bütünlüğünü koruyabilmesi için enerjiye ihtiyacı vardır. Enerjiyi ise,organik besinlerin parçalanmasıyla elde edilir.
E N D
HÜCREDE GEÇEN TEMEL OLAYLAR A. SOLUNUM B. FOTOSENTEZ A.Ç
SOLUNUM A.Ç
A. SOLUNUM Organizma canlılığını sürdürebilmesi, bütünlüğünü koruyabilmesi için enerjiye ihtiyacı vardır. Enerjiyi ise,organik besinlerin parçalanmasıyla elde edilir. Besinlerin hücre içinde parçalanarak enerji elde edilmesi olayına HÜCRE SOLUNUMU denir. A.Ç
İki çeşit hücre solunumu vardır: I. OKSİJENSİZ SOLUNUM ( FERMANTASYON ) II. OKSİJENLİ SOLUNUM A.Ç
I. OKSİJENSİZ SOLUNUM: Anaerobik Solunum ( mayalanma-Fermantasyon) Besinlerin oksijen kullanmadan parçalanması ve enerji ( ATP ) üretmesi olayıdır. Hücrenin sitoplazmasında gerçekleşir.Bu tür solunuma Mayalanma ( fermantasyon ) adı verilir. A.Ç
a. ALKOL FERMANTASYONU GLİKOZ 2 ATP + 2CO2 + 2 ETİL ALKOL Maya hücreleri tarafından gerçekleştirilen solunumdur. Bakterilerde ve mantarlarda görülür. Örneğin; sütten yoğurt ve peynir elde edilmesi olayı sırasında enerji açığa çıkar. A.Ç
b. LAKTİK ASİT FERMANTASYONU: Gereğinden fazla enerji harcayan insanlarda, oksijen yetmediği zaman, kas hücreleri laktik asit fermantasyonu gerçekleştirir ve enerji üretilir. Enzim GLİKOZ 2 LAKTİK ASİT +ENERJİ(ATP) A.Ç
NOT: BÜTÜN FERMANTASYON ÇEŞİTLERİNDE ENERJİ ELDE EDİLİR. Üzüm suyunun şarap olması, üzüm suyunun sirke olması, sütün yoğurt ve peynir olması, hamurun ekşimesi fermantasyon sonucudur. A.Ç
II. OKSİJENLİ SOLUNUM(YADIMLAMA): Besinlerin oksijen ile yakılarak parçalanması ve enerji (ATP) üretilmesi olayıdır. Karbondioksit+su+ATP(enerji) Glikoz+Oksijen C6H12O6 +6O2 6CO2 + H2O + 38 ATP A.Ç
II. OKSİJENLİ SOLUNUM(YADIMLAMA): Oksijenli solunum hücrenin mitokondrisinde gerçekleşir. Bütün canlılarda görülür. (bir hücreli, mantarlar, bitki ve hayvan) Üretilen ATP (adenozin trifosfat) canlının tüm faaliyetlerinde kullanılır. Oksijenli solunumda organik moleküller yapıtaşları olan inorganik maddelere kadar parçalanır. A.Ç
NOT1. Oksijenli solunumda daha çok enerji elde edilir. Oksijensiz solumda daha az enerji elde edilir. Örnek: bir hücreli canlılar, bazı mantarlar... NOT2. Fermantasyon hücrenin stoplazmasında, oksijenli, solunum hücrenin mitokondrisinde gerçekleşir. A.Ç
FOTOSENTEZ ( Karbon Özümlemesi ) A.Ç
B - FOTOSENTEZ (KARBON ÖZÜMLEMESİ) A.Ç
FOTOSENTEZ İÇİN ; * Güneş ışığı * Su * Hava * Madensel maddeler İhtiyaç vardır. A.Ç
Güneş ışığı : Yeşil bitkiler besinlerini güneş enerjisinden yararlanarak yaparlar. Güneş enerjisi alamayan yeşil bitkiler,besin yapamaz,sararır,cılız kalır,kurur ve ölür. A.Ç
Su : Bitkilerin 3 /4 ‘ü sudur. Bitkiler terleme sonucu su kaybederler. Bu suyu kökleriyle topraktan alırlar. Bitkiler,kökleriyle suda erimiş madensel maddeleri alırlar. A.Ç
Hava : Bitkiler,gündüz özümleme yapabilmek için havanın karbondioksidine,gece solunum için havanın oksijenine ihtiyaçları vardır. Topraktaki hava,köklerin oksijen gereksinimini karşılar,doğal gübreyi madensel maddelere çevirir. A.Ç
Madensel maddeler: Bitki,madensel maddeleri kökleriyle topraktan alır. Toprak devamlı madensel madde kaybeder. A.Ç
B - FOTOSENTEZ (KARBON ÖZÜMLEMESİ) Canlıların kullandığı organik besinlerin kaynağı Fotosentez Olayıdır. Canlıların kullandığı organik besin maddeleri güneş enerjisiyle sağlanır. Yeşil bitkiler güneş enerjisi kullanarak su ve karbondioksitten besin üretirler. Besin üretirken oksijende elde edilir. Yani fotosentez, güneş ışığı enerjisi, canlıların kullanacağı enerjiye dönüştürme işidir. A.Ç
Fotosentez olayı hücrenin kloroplastlarında geçer. Kloroplastta en önemli yapı KLOROFİLDİR. KLOROFİL: Fotosentez olayının gerçekleşmesi klorofil pigmentlerinin katalizörlüğünde olur. Bitkilerde görülen klorofil, klorofil a ve klorofil b olmak üzere iki tiptir. A.Ç
Klorofil molekülü alyuvarlardaki taşıyıcı pigment olan hemoglobin molekülüne benzer. Tek fark hemoglobinde bulunan demir(Fe) klorofilde magnezyum (Mg) bulunmasıdır. Magnezyum yeşil renk verir. Üretici (klorofili ) canlılar güneş ışığı, su ve karbondioksit gibi inorganik maddelerden, organik maddeler oluşturma işine FOTOSENTEZ denir. A.Ç
B - FOTOSENTEZ (KARBON ÖZÜMLEMESİ) Klorofil Besin + Oksijen Su Karbondioksit+ Güneş ışığı Klorofil 6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 Güneş ışığı A.Ç
FOTOSENTEZ HIZI Fotosentezi etkileyen faktörlerin hangisi en düşük seviyede ise fotosentezin hızı buna bağlıdır. Örneğin ışık şiddeti, su miktarı arttırıldığı halde karbondioksit miktarı sabit kalıyorsa, fotosentezin hızı karbondioksit miktarına bağlı kalır. A.Ç
FOTOSENTEZİN GENEL ORTAK ÖZELLİKLERİ 1. Fotosentez klorofilli hücrelerde ve ışıklı ortanda gerçekleşir. 2. Fotosentezde yeşil bitki havadan yapraklarındaki stomalarla karbondioksit, topraktan kökleriyle su alır. 3. Fotosentez sonunda organik besin den oksijen üretilir. A.Ç
4. Fotosentezde ışık enerjisi organik besin maddesinde kimyasal bağ enerjisi olarak depolanır. 5. Fotosentez için demir, magnezyum, madensel tuzlar gerekir. 6. Fotosentez için en uygun sıcaklık 30-350Cdir. A.Ç
NOT: Fotosentez; ışıklı ortamda yeşil bitkinin besin ve oksijen üretmesi olayıdır ve hücrenin kloroplastında gerçekleşir. A.Ç
SOLUNUM İLE FOTOSENTEZİN KARŞILAŞTIRLMASI SOLUNUM; 1. Enerji üretimini ve dönüşümünü sağlar. 2. Bütün hücrelerde gerçekleşir. 3. Her ortanda geçekleşir. A.Ç
4. Hücrede bir kısmı sitoplazmada bir kısmı mitokondride gerçekleşir. 5. Besin maddesinde depolanmış kimyasal bağ enerjisinden ATP sentezlenir. 6. Tüm canlılarda madde azalmasına neden olur. 7. Hammadde olarak organik besin ve oksijen kullanılır. 8. Son ürünler su ve karbondioksittir. A.Ç
FOTOSENTEZ; 1 Enerji üretimi ve dönüşümünü sağlar. 2. Klorofili hücrelerde gerçekleşir. 3. Işık enerjisi olduğu ortamlarda gerçekleşir. 4. Hücrede kloroplast organeli içinde gerçekleşir. A.Ç
FOTOSENTEZ; 5. Işık enerjisi, besin maddesinde kimyasal bağ enerjisine dönüştürülerek depolanır. 6. Bitki ağırlığında madde artışına neden olur. 7. Hammadde olarak CO2 ve H2O kullanılır. 8. Son ürünler organik besin ve oksijendir. A.Ç
FOTOSENTEZ İLE SOLUNUM İLİŞKİSİ BESİN Güneş ışığı enerjisi OKSİJEN FOTOSENTEZ SOLUNUM ATP + ISI CO2 H2O A.Ç
FOTOSENTEZ İLE SOLUNUM İLİŞKİSİ Fotosentez ve solunum olayında meydana gelen tepkimeler birbirinin tersi yönünde işler. Fotosentezin ürünleri solunumun hammaddeleri, solunumun ürünleri fotosentezin hammaddeleri olarak kullanılır. Sonuçta madde ve enerji akışı olur. A.Ç
Burada hammadde tekrar kullanılabilirken enerji akışı tek yönlü olmaktadır. Fotosentez organik besinlerde depolanan enerji,solunumla serbest kalmakta ve enerji gerektiren canlılık olaylarında kullanılmaktadır. A.Ç