3.02k likes | 3.49k Views
اصول مديريت اسلامي و الگوهاي آن. منبع: کتاب ”اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن “ مؤلف: حجت الاسلام دکتر ولی الله نقی پور فر. تهيه كننده اسلایدها: دكتر عباس خدابخش، عضو هيأت علمي دانشگاه پیام نور. مقدمه اول. الف : فهم قرآن. ب : فهم سنت معصوم(ع). 1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين.
E N D
اصول مديريت اسلامي و الگوهاي آن منبع: کتاب ”اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن “ مؤلف: حجت الاسلام دکتر ولی الله نقی پور فر تهيه كننده اسلایدها: دكتر عباس خدابخش، عضو هيأت علمي دانشگاه پیام نور
مقدمه اول الف : فهم قرآن ب : فهم سنت معصوم(ع) 1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين 2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف- فهم سنت معصوم(ع) 1- هجرت به حبشه 4- انذار خویشان 3- پايگاه ابوبصير 2- هجرت به مدینه 6) منع فرار از طاعون 7) وجوب حنا بستن 5- لیله المبیب 8) وجوب وضوی مجدد ب-فهمسنت قرآن کریم ت-تحقق دین
1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين • هر موجودي در عالم طبيعت موجودي زماني – مكاني است. پس براي مطالعه وجه مادي هر پديده بايد به زمان و مكان آن پديده عنايت نمود، از اين رو توجه به زمان و مكان در درك شأن قرآن و سنت معصوم(ع) از حيث چگونگي صدور ، ويژگيها و چگونگي فهم و عمل به آنها بسيار ضروري ميباشد.
1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين الف : فهم قرآن • مطالعه تاريخ صدور قرآن و كتابت و آموزش و كيفيت جمعآوري و تدوين آن • توجه به ويژگي نظارت قرآن بر نهضت اسلامي پيامبر(ص) در عين ابدي بودن آن
1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين الف : فهم قرآن 3.توجه به امر مكي و مدني بودن آيات، ما را به دو دوره، دوره قبل از حكومت اسلامي و دوره بعد از حكومت اسلاميواقف می گرداند. دوره اول : دوره كادرسازي و تربيت نيروهاي مكتبي كارآمد دوره دوم : دوره تشكيل حكومت و بكارگيري نيروها و چگونگي اداره نظام اسلامي
1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين الف : فهم قرآن • توجه به ترتيب نزول آيات و سور ، شأن نزول و شأن جَري و تطبيق در آيات فضاي اجتماعي زمان نزول آيات و جو بينالمللي زمان نزول آيات ما را با حقايق مكنون بسياري در امر مديريت و رهبري و فهم و اجراي وحي الهي آشنا خواهد نمود.
1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين الف : فهم قرآن • توجه به ويژگي تربيت اعتقادي و معنوي نيروها و مراحل آن در دوره اول و نزول تدريجي حجم كثيري از آيات احكام عبادي، اجتماعي، سياسي و حكومتي در كنار آيات اعتقادي، اخلاقي و تربيتي، در دوره دوم، سياستگزاريهاي خرد و كلان الهي و نحوه مرحلهبندي روند اجتماعي در مسير حركت بر اساس ارزشهاي الهي را براي ما آشكار مينمايد.
1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين الف : فهم قرآن • توجه به زمان و مكان صدور آيات محكم و متشابه ، عام و خاص ، مطلق و مقيد ، مُجْمل و مُبَيَّن ، ناسخ و منسوخ و ... ما را در نحوه تعيين قوانين و اجراي آن توانا ميگرداند.
1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين الف : فهم قرآن • معاشرت با اقشار مختلف و تجربه مستقيم موضوعات مسائل قرآني در حوزههاي مختلف فردي و اجتماعي ما را با خصوصيات موضوعات واقف نموده، فهم صحيح احكام آنها را از قرآن و سنت معصوم(ع) برايمان ميسر مينمايد. فقدان اين معاشرت و تجربه، عالم دين را به افراط و تفريط در فهم احكام كشانده موجب عُسرو حَرَج و يا راحتطلبي مسئوليتزدا و لااباليگري خواهدشد.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ب : فهم سنت معصوم(ع) • سنت معصوم(ع) مجموعه سخنان، عملكردها و سكوتهاي معنيدار ميباشد كه به قول و فعل و تقرير موسوم است. • همه ويژگيهاي مورد عنايت به قرآن در سنت معصوم(ع) نيز بايد مورد ملاحظه قرارگيرد.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ب : فهم سنت معصوم(ع) • در فهم و عمل به سنت به نكات زير بايد توجه نمود: • ميزان فهم مخاطب در كيفيت و سطح صدور سنت بسيار قابل توجه است. «نَحنُ مَعاشِرَ الانبياءِ نُكَلّمُ النّاس عَليقَدرِعُقولِهم» «ما جماعت انبياء با مردم به ميزان عقلشان سخن ميگوييم.»
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ب : فهم سنت معصوم(ع) • قصد و غرض مخاطب معصوم(ع) بخصوص مخاطبين اهل بيت(ع) در اعتبار و عدم اعتبار حديث بسيار دخالت دارد كه در اصطلاح به آن جهت صدور حديث گفته ميشود.
1-نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ب : فهم سنت معصوم(ع) • ضرورت اداره حكومت و رهبري و هدايت مردم، گاه اقتضاي فراميني مقطعي شبيه به آيات نسخ را دارد كه بايد آنها را از سنت ابدي معصوم، تفكيك نمود.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ب : فهم سنت معصوم(ع) 4. جواز پديده نقل به معنا به علت طبيعت خطا و نسيان انساني در سنت قولي معصوم(ع) كه مهمترين و گوياترين گزارش از سنت معصوم(ع) ميباشد.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ب : فهم سنت معصوم(ع) • پراكندگي صدور احاديث به علت دخالت زمان و مكان ( محدوديت مخاطبين ، شرايط خاص اجتماعي و ... ) و انسجام و جامعيت ديني قرآن به علت حكومتِ وجه ابدي آن بيان مسائل و ارتباط مفهومي و نظام مند بيانات قرآني همچون اجزاء يك پيكر واحد و تنظيم الهي آيات و سور قرآن در اين راستا، همه و همه ، ضرورت تمركز و محوريت قرآن را بخصوص در سياستگزاريهاي كلان و برنامهريزيهاي درازمدت و طراحي ساختار اداري، اجتماعي ، سياسي نظامي حكومت، مطرح مينمايد.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ب : فهم سنت معصوم(ع) • توجه به انديشههاي اعتقادي ، اخلاقي و فقهي اهل سنت و گروههاي مخالف اهل بيت(ع) در عصر ائمهاطهار(ع) ما را در فهم خصوصيات موضوعات و خصوصيات احكام آنها در سنت معصوم(ع) واقف ميگرداند.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ب : فهم سنت معصوم(ع) 7. هيچ منبعي از احاديث منتسب به اهل بيت(ع)، بينياز از ارزيابي سندي نيست، مگر احاديثي كه در تواتر لفظي، معنوي و اجمالي باشند كه تواتر تعيينآور آنها ما را از تحقيق اسنادشان بينياز ميگرداند.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين • تحقق دين با توجه به عوامل زير حاصل ميشود: • علم به زمان : اين علم به مجموعه معرفتهاي ضروري به اوضاع اجتماعي و بينالمللي و جريانات فكري جاري در عصر و زمانه ، نظر دارد كه عالم به زمانه را از فروغلطيدن در شبهات و اثرات آن در امان نگهميدارد. • اين علم به زمان از مطالعه و عبرت از احوال گذشتگان ، ايمان و تقوي شديد ، معاشرت با اقشار و اقوام مختلف و همراهي و غمخواري با اكثريت جامعه و تلاش جدي براي اصلاح امورشان بخصوص فقر اقتصادي و فرهنگيشان و آگاهي بر معرفتهاي حوزوي و دانشگاهي و حوادث گوناگون حاصل ميشود.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين • دادن توان فكري ، رواني به جامعه : جهت تحمل مشكلات و سختيهاي عمل به دين خدا كه از دو عامل اساسي زير حاصل ميشود: • آموزش صحيح ارزشهاي قرآني به جامعه از طريق تبيين نظري و معرفي اسوههاي عملي انبياء و اولياء • عمل به ارزشها توسط مناديان فرهنگ الهي در جامعه
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين 3. ضرورت ارزيابي دقيق جوامع اسلامي نسبت به ميزان قرب و بُعد آنها به ارزشهاي اسلامي و تفكيك آنها از يكديگر
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين • ضرورت تدريج در اجراي احكام قرآن در صورت عسروحرج حاصل از اجراي دفعي آن در جامعه • ضرورت تاكيد و پافشاري بر تحقق عدالت اقتصادي و اصلاح امر معيشتي اقشار آسيبپذير كه زمينه بسيار مساعدي جهت تحقق ارزشهاي ديني خواهدبود.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين 6.گزينش و نصب كارگزاراني امين و كارآمد و آخرتگرا در مصادر امور، كه اين نيز عاملي بسيار مهم در تأليف قلوب عموم و موجب نفوذ ارزشهاي ديني در زندگي فردي و اجتماعي اقشار مختلف خواهدبود.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين • قاطعيت در برابر تخلفات مسئولين ردهبالا و ميانه و سياست عفو و گذشت و مدارا با عموم جامعه، موجب اعتماد جامعه به نظام و الگوپذيري از رهبران اسلامي خواهدبود.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين 8.ضرورت كنترل جدي مسئولان ردهبالا و ميانه و رهبران ديني، نسبت به دنياطلبي وابستگان و اقرباي خويش كه فقدان آن، موجب سستي اعتقاد مردم و مورد تمسخر واقعشدن مسئولان نظام و ارزشهاي ديني خواهدبود.
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين • ضرورت تربيت نيروهاي فرهنگي عالم متدين، جهت هدايت سطوح مختلف و اقشار مختلف جامعه با توجه به نيازها و ويژگيهاي آنان
1- نقش زمان و مكان در فهم و تحقق دين ت : تحقق دين 10. ضرورت ايجاد پايگاههاي مردمي در خارج از كشور، از طريق تربيت و اعزام نيروهاي آگاه و عامل به فرهنگ قرآني بعنوان سفيران رسمي و غيررسمي نظام و فعال كردن سفارتخانهها
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين • ولايت فقيه يعني حكومت و رهبري دينشناسِ مدير، عالم به زمانه تصورش مساوي با تصديق آن است و شبهه در آن، شبهه در بديهيات ميباشد. • اين ديدگاه به معني نگرش به دين از نظر حكومتي است بلكه بالاتر به معني رسالت تشكيل حكومت اسلامي و اداره آن به عنوان لازمه اساسي عمل به احكام اجتماعي دين اسلام ميباشد.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف- فهم سنت معصوم(ع) 1- هجرت به حبشه • هجرت به حبشه در دوران مكه طي دو مرحله بدستور پيامبر(ص) و رهبري جعفربن ابيطالب انجام گرفت. • علت هجرت را معمولاً به جهت مصون ماندن از تعرض و آزار و اذيت مشركان ميدانيم. • حضرت جعفرابنابيطالب به همراه كاروان، بجاي رفتن به گوشهاي از مملكت حبشه ، مستقيماً به مركز حكومت نجاشي رفته از او تقاضاي ديدارمينمايد و آياتي در شأن حضرت مريم(ع) و عيسي(ع) را مطرح مينمايد و با زيركي خاصي ، غيرمستقيم با طرح مباحث كلي اعتقادات و احكام او را منقلب كرده ، به دين اسلام دعوت مينمايد.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف- فهم سنت معصوم(ع) 2- هجرت به مدینه • جداشدن افرادي همچون عثمانبن مَظْعون و مصعببن عمير از پايگاه حبشه و اعزام مصعب به مدينه يكسال و نيم قبل از هجرت به مدينه بعنوان مبلغ دين خدا، گوياي طرحهاي وسيع و مرحلهبنديشده مديريت الهي ميباشد كه يكي پس از ديگري با دقت به اجرا درميآمد.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف- فهم سنت معصوم(ع) 2- هجرت به مدینه مصعب مأمور ايجاد زمينه در مدينه براي مركزيت نهضت ميشود و اين نشان ميدهد، آمدن او به مكه از پايگاه حبشه به دستور پيامبر(ص) بوده تا ايجاد و رهبري پايگاه مدينه را بر عهده گيرد. • بر اثر فعاليت او بسرعت نيروهاي كيفي بسياري مسلمان شده، زمينه را براي هجرت پيامبر(ص) به مدينه فراهم نمودند.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف- فهم سنت معصوم(ع) 3- پايگاه ابوبصير • فقرهاي از صلح حديبيه چنين بود: هركس از قريش بدون اذن، نزد محمد(ص) برود بايد مسلمانان او را به مكه بازگردانند.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف- فهم سنت معصوم(ع) 3- پايگاه ابوبصير • پيامبر در اعتراض مسلمانان به اين فقره، فرمود: اگر از مكيان كسي نزد ما آيد كه خدا اسلام او را بپذيرد، خداوند براي او فرجي قرار خواهدداد. اين سخن خود اشارهاي گوياست كه اين فقرهاي كه دشمن براي خويش امتيازي تلقي ميكند در واقع به نفع مسلمانان خواهدبود و اين معني نه صرفاً با عنايات غيبي بلكه به همراه تدبير الهي و پنهاني پيامبر(ص) و اجراي فرامين حاصل خواهدشد.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع) 3- پايگاه ابوبصير • ابوبصير از فراريان مكه بود كه پايگاه نظامي بر عليه دشمن ايجادنمود و كار به جايي رسيد كه قريش با فرستادن پيك و قسم دادن پيامبر(ص) خواستار لغو اين فقره از معاهده و احضار گروه ابوبصير به مدينه شدند . • اين كار صرفاً عنايات غيبي نبوده، بلكه بر اساس تدبيرات آتي پذيرفته شد.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع) 4- انذار خویشان • در نحوه اجراي فرمان : انذر عشيرتك الاقربين معناي عجيبي مشاهده ميشود. پيامبر بجاي دعوت خويشان به اسلام همچون كسي كه در ميان جامعه اسلامي قراردارد ميفرمايد: كداميك از شما مرا بر اين رسالت وزارت ميدهد، تا برادرم و وصي من و جانشين من باشد. • انذار عشيره با تدبير رهبري وسيله معرفي معاونت و جانشيني پيامبر گشتهاست.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع) 5- لیلة المبیب • پيامبر پيشاپيش از طريق وحي، از طرح ترور خويش آگاه بود حتي از آيات سوره نمل ميتوان احساس كرد كه مسلمانان نيز از طريق گزارش طرح ترور حضرت صالح(ع) در جريان امر واقع شدهبودند.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع) 5- لیلة المبیب • جريان خطرناك خوابيدن علي(ع) در بستر پيامبر(ص) طراحي شد. با توجه به سفارشات پيامبر به علي(ع) مبني بر تسويه حساب طلبها و بدهيهاي حضرت و آوردن نواميس و مسلمانان از بنيهاشم به مدينه معلوم ميشود. • شبيه اين جريان غيرعادي بازگرداندن رقيب خلافت، از خواندن آيات برائت از نيمه راه مكه و سپردن پيام به علي(ع) جهت ابلاغ به مكيان ميباشد.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع)6) منع فرار از طاعون • در سنت پيامبر(ص) آمدهاست كه فرار از طاعون همچون فرار از جبهه جنگ ميباشد. • اين سنت به ظاهر نهي از فرار از محيط طاعونزده دارد اما پيامبر(ص) اين سخن را صرفاً در مورد افرادي فرمود كه در سرحدّات اسلامي در برابر دشمن قرارداشتند، طاعون در سنگرها شيوع پيدانمود و رزمندگان سنگرها را ترك كرده از منطقه فراركردند پس در اين شرايط پيامبر(ص) اين بيانيه را در مورد آنان صادر نمود.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع)6) منع فرار از طاعون • اين سخن فرماني مقطعي از جانب مقام حكومت اسلامي نسبت به شرايط خاص ميباشد و قابل تعميم نيست. • ملاك صدور اين حكم براي مقام ولايت فقيه، ميتواندمبناي حكم در مورد مشابه گردد.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع)7 ) وجوب حنا بستن • در سنت پيامبر(ص) آمدهاست كه پيري خويشتن را با حنا بستن تغيير دهيد و خود را به يهود شبيه نكنيد. • اين سخن را پيامبر اسلام در شرايطي فرمود كه ياوران دين در قلّت بودند و با حنابستن پيران مسلمان، با يهوديان پيريشان مشخص نميشد.(دشمن در حين جنگ بهخيال رويارويي با عدهاي كهنسال جرأت پيدانميكرد.)
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع)7 ) وجوب حنا بستن • اين سخن فرماني مقطعي از جانب مقام حكومت اسلامي نسبت به شرايط خاص ميباشد و قابل تعميم نيست. • ملاك صدور اين حكم براي مقام ولايت فقيه، ميتواندمبناي حكم در مورد مشابه گردد.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع)8 ) وجوب وضوی مجدد • پیامبر با عده ای از یاران در سفری، گوشت شتر تناول نمودند ، و سپس قصد نماز جماعت ظهر را نمودند، در این جین، بوی ناخوش باد شکمی از کسی پیچید ، بلافاصله پیامبر فرمودند؛ ”هر که گوشت شتر خورده است ، باید وضو بگیرید!“
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين الف-فهم سنت معصوم(ع)8 ) وجوب وضوی مجدد • اگر به زمینه سخن توجه نکنیم، ممکن است کسی توهم کند که خوردن گوشت شتر، ناقض وضوست!، در حالی که ، این سخن را پیامبر(ص) به عنوان امر ولایی ، جهت حفظ حرمت مسلمانی که دل پیچه داشته است، صادر نموده است، و حکم ابدی نمی باشد.
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين ب-فهم سنت قرآن کریم • با توجه به دیدگاه ”ولایت فقیه“ بخشی از فرامین قرآن، متوجه مقام حکومت اسلامی بوده ، وظیفه او را در قبال جامعه، بیان می کند ، نه اینکه صرفاً، دستورالعمل فردی به تک تک مؤمنین باشد؛ از این جمله است، آیه اصلاح امر ازدواج مجردان، آیه ضرورت شکل گیری نهاد امر بمعروف و نهی از منکر و....
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين ت-تحقق دین • از وظایف مقام ولایت فقیه،هماهنگی میان رفتارهای مختلف دینی جامعه ، در راستای مصلحت نظامی است؛ از این رو، گاه ممکن است از باب ترجیح اهم بر مهم، واجبی از واجبات دینی را جهت حفظ مصلحت نظام موقتاً تعطیل کند همچون منع موقتی رفتن به حج، به جهت کشتار مؤمنین در حج یا امر مباح را موقتاً حرام نماید همچون حکم به نجاست اهل کتاب .
2-نقش ديدگاه ولايت فقيه در فهم و تحقق دين ت-تحقق دین • این موارد، و بسیاری از موارد دیگر، حیطه دخالت شرعی مقام ولایت فقیه می باشد؛ که به جهت محوریت مقام ولایت فقیه در حفظ نظام اسلامی، حکمش از احکام اولیه در کنار احکام نماز، روزه و حج و غیره می باشد که بقاء این حکم ، مشروط به بقاء شخص ولی فقیه و بقاء مجموعه ویژگیهای موضوع حکم، می باشد که البته موقتی و محدود به شرایط خاص جامعه می باشد.
مقدمه دوم قرآن کریم زبان مشترک و عامل وحدت حوزه و دانشگاه خاستگاه مديريتها مصلحان جامعه 1- مدیریت از دیدگاه قرآن ومعصوم(ع) شرايط اساسي اصلاح زمينههاي اصلاح مديريت 2- دین اسلام و علم تمسك به كل قرآن نه بخشي از آن قرآن کریم نسخه کامل دردها ادعاي اقتضايي بودن قرآن قرآن كريم پيكري واحد • حوزه تكوينيات ( هستها ) • حوزه تشريعيات ( بايدها ) • حوزه گزينش مطالب و مثالها حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن: قبض و بسط معرفت ديني عوامل قبض و بسط اثر وحی بر عقل و تجربه و عرفان بشری
1- مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم مصلحان جامعه • از ديدگاه قرآن و روايات، مديريت نقش اول را در تغيير و تحولات اجتماعي بر عهده دارد: «صنفان اذا صلحا صلحت الامه و اذا فسدا فسدت الامه، قيل من هم يا رسولالله؟ قال العلماة و الرؤساء» فرمودند: « دو صنف هستند كه هرگاه صالح باشند، امّت صالح خواهدبود و هرگاه فاسد شوند، امّت فاسد خواهندبود.» سئوال شد يا رسولالله اينها چه كساني هستند: فرمودند: « علماء و اميران جامعه» • پس براي هر تغيير و تحولي بايد روي اين دو گروه، سرمايهگذاري كرد.
1- مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم حوزه و دانشگاه خاستگاه مديريتها • عناصر مديريتهاي فرهنگي و اجرايي بطور مشترك، از حوزه و دانشگاه برميخيزند پس بايد اين دو مركز را مورد توجه جدي قرارداد، پيوندي سالم ميان آنها برقرار كرد، محور اين پيوند اسلام و قرآناست و طبيعتاٌ بايد زبان مشتركي از طريق قرآن بين اين دو گروه پديد آورد.
1- مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم قرآن کریم زبان مشترک و عامل وحدت • ازآنجاکه قرآن، کتاب همه دست اندرکاران نظام است، این کتاب، عامل وحدت، و زبان مشترک حوزه و دانشگاه، می باشد؛ باید فرهنگ حوزه و دانشگاه، فرهننگ قرآنی باشد ؛ و کم و کاستیهایی که هر کدام نسبت به قرآن دارند، برطرف شود. • آنچه پایه های فکری و معنوی مدیریت اسلامی را تحکیم می بخشد، قرآن کریم است.
1- مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم شرايط اساسي اصلاح • براي اصلاح جامعه بايد از مديريت شروع نمود، قرآن كريم اين چنين ميفرمايد: «وَالَّذينَ يُمَسَّكُونَ بِالكِتابَ وَ اَقامُوا الصََّلوةَاِنّا لانُضيحُ اَجرَ المُصلِحينَ» (اعراف /170) «آنهايي كه قرآن را مستحكم و با تمام قوت در دست ميگيرند تا عمل كنند و نماز را بپاداشتند، ما هرگز اجر مصلحان را ضايع نميكنيم.» • پس شرط اساسي اصلاح مصلحان يعني مديران : • مسلح به فرهنگ قرآني باشند. • مصمّم به پيادهكردن اين فرهنگ در جامعه باشند.