440 likes | 704 Views
Tachtigjarige Oorlog. De vrijheidsoorlog tegen Spanje. Kaart 16 e eeuw. Vervolging ‘ketters’. Onze gebieden hoorden bij Spanje. Spanje was tegen mensen die op een andere manier wilden geloven. Hervorming Lutheranen en Calvinisten. Ze werden gemarteld en verbrand. Smeekbrief.
E N D
Tachtigjarige Oorlog De vrijheidsoorlog tegen Spanje
Vervolging ‘ketters’. • Onze gebieden hoorden bij Spanje. • Spanje was tegen mensen die op een andere manier wilden geloven. Hervorming Lutheranen en Calvinisten. • Ze werden gemarteld en verbrand.
Smeekbrief • Willem van Oranje; Egmont en Hoorne en vele andere edelen bieden een ‘smeekschrift’ aan aan Margaretha van Parma. • Raadgever van Marrie: ce se sont que des Gueux Het zijn maar bedelaars
Geuzen • Geuzen werd een erenaam. • Er veranderde niets.
Beeldenstorm • De vervolging door de katholieke rechtbanken (inquisitie) was heel erg. • Veel mensen waren zeer arm, terwijl de kerk steeds geld vroeg.
Beeldenstorm film Uitbarsting: kerken en kloosters werden vernield en geplunderd.
Alva • Philips heel boos stuurt Alva met een leger en een extra strenge rechtbank: ‘Bloedraad’. • Velen vluchten de zee op watergeuzen • Ook velen vluchten in de bossen bosgeuzen.
In Vlaanderen nog erger! • Veel mensen uit • Vlaanderen vluchten • naar Holland. • wordt rijker!
Begin oorlog • In de slag bij Heiligerlee (Groningen) wint Lodewijk van Nassau van een Spaans leger. (1568) Later moet hij de Eems overzwemmen om aan de Spanjaarden te ontkomen.
Aanval Willem van Oranje • Willem valt met een leger huurlingen aan, maar Alva gaat hem steeds uit de weg geld op; leger valt uit elkaar.
Inname Den Briel • 1 april 1572 inname Den Briel door de Watergeuzen (Lumeij; Blois van Treslong; Simon de Rijk) • Vlissingen en veel andere steden verklaren zich ook voor de prins.
Tegenaanval Alva/Don Frederick • Veel steden worden heroverd en zwaar geplunderd! • Haarlem wordt belegerd: ook vrouwen vechten mee: Kenau Simonsdochter Hasselaer. Ze maken pekkransen; kokende olie; laden haakbussen en vechten met speer en zwaard!!! • Honger en overgave moord en plundering!
Van Alkmaar begint de victorie • Houden vol, want Haarlem is ook geplunderd. • Spanjaarden trekken weg bang voor onder water zetten! • Alva weg: Requesens komt. • Leiden wordt belegerd, maar wordt ontzet door de geuzen: haring en wittebrood. • De Spanjaarden vluchten voor het stijgende water!
Slag op de Mokerhei • Op de Mokerhei in Limburg wordt een leger van de broers Lodewijk en Hendrik van Nassau verslagen: hun leger wilde eerst geld, voordat ze gingen vechten!!
Veel plunderingen in vooral Vlaanderen en Brabant • Het land wordt steeds opnieuw leeggeroofd door soldaten, die geen geld krijgen. • Ook hele steden, • zoals Antwerpen • (Spaanse Furie) • worden heel erg • leeggeplunderd. • De legers gaan • steeds heen en • weer.
Willem in de ban • Willem wordt door koning Philips II in de rijksban gedaan Je Maintiendrai • -kwijtschelden straf -25.000 gouden dukaten -verheffing in adelstand • Aanslag in Antwerpen • Geslaagde aanslag in Delft. (1584 door Balthasar Gerards alias Francois Guillaume) filmpje
De Spaanse Armada film • Philips II besloot in 1 klap de Engelsen en de Nederlanden uit te schakelen. • Hij liet een vloot samenstellen van minstens 130 schepen. • Door verschillende oorzaken werden ze door de Engelsen en de Hollanders verslagen.
Maurits/Johan van Oldebarneveld • Johan van O. zorgt ervoor, dat de zoon van Willem stadhouder wordt van Holland en Zeeland. • Maurits werkt veel samen met zijn neef Lodewijk van Nassau. • Bestudeerde ook oude geschriften Turfschip van Breda!!!! • Veel veroveringen door listen; loopgraven en ondermijningen.
Twaalfjarig bestand • 1609-1621 • Veel handel • ‘Fabriekjes’ • Kerkruzies: Arminius en Gomaris • Johan van Oldenbarneveld op ‘t schavot. • Hugo de Groot gevangen en ontsnapt in de boekenkist. film
Na het 12-jarig bestand • In 1621 eindigt het twaalfjarig bestand en gaat de oorlog verder tegen Spanje. • In Duitsland begint dan ook een oorlog om de godsdienst: dertigjarige oorlog. • In 1625 sterft Maurits en neemt zijn broer Frederik Hendrik (getrouwd met Amalia van Solms) zijn taak over. • Eerst gaat het niet zo best: Spanjaarden onder Spinola vallen steeds aan.
Piet Heyn • Piet Heyn, die eerder al San Salvador en Aruba, Bonaire en Curaçao had veroverd, weet met 30 schepen de zilvervloot van de Spanjaarden te veroveren. • De schepen brengen 15 miljoen op!!!! • Piet Hein wordt luitenant-admiraal van de oorlogsvloot en maakt deze beter. • Hij sneuvelt echter tegen de Duinkerker kapers.
De Stedendwinger • Na het veroveren van de zilvervloot gaat het stukken beter tegen de Spanjaarden. • Frederik-Hendrik weet weer een aantal steden terug te veroveren. • Aangevallen door Duitsland, maar ook weer geholpen door Franse legers. • Dit gaat door tot 1648 Vrede van Munster!
Strijd op zee • Beroemde zeehelden na Piet Heyn: • Witte de With • Maarten Harpertszoon Tromp (verslaat in 1639 de tweede Spaanse Armada 40 Spaanse galjoenen gekelderd en 14 buitgemaakt! Zelf 1 schip verloren.)
Willem II • Willem II volgt zijn vader Frederik Hendrik op in 1647. (trouwde met Mary Stuart) • Hij wil de oorlog voortzetten, maar de Staten weten dit te voorkomen Vrede van Munster. • De Zeeuwen willen eerst niet tekenen, vanwege de winstgevende kaapvaart!