BaNKI W POLSCE

1. BaNKI W POLSCE AGNIESZKA KORNATOWSKA

2. Bank • Bank – osoba prawna wykonująca działalność gospodarczą, polegającą na przyjmowaniu depozytów, udzielaniu kredytów, wydawaniu instrumentów pieniądza elektronicznego oraz innych czynności, określonych przepisami ustawy Prawo bankowe i wymienionych w statucie banku.

3. Nazwa • Nazwa "bank" pochodzi od włoskiego słowa banco, oznaczającego ławkę, przy której pracowali włoscy handlarze zajmujący się przekazywaniem monet kruszcowych od jednych klientów do drugich. • Na gruncie obowiązujących przepisów używanie nazwy "bank" (oraz "kasa") jest zastrzeżone wyłącznie dla banków w rozumieniu przepisów Prawa bankowego.

4. Czynności bankowe • Prawo bankowe Usługi świadczone przez banki są na gruncie Prawa bankowego określane mianem czynności bankowych. Zgodnie z art. 5 Prawa bankowego czynności bankowe dzielą się na: • czynności zastrzeżone wyłącznie dla banków (tzw. czynności bankowe sensu stricto): • przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów; • prowadzenie innych rachunków bankowych; • udzielanie kredytów; • udzielanie i potwierdzanie gwarancji oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw; • emitowanie bankowych papierów wartościowych; • przeprowadzenie bankowych rozliczeń pieniężnych; • wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego; • wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach • czynności dozwolone także niektórym podmiotom niebankowym (tzw. czynności bankowe sensu largo):

5. udzielanie pożyczek pieniężnych; • operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty; • wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu, • terminowe operacje finansowe; • nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych; • przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych; • prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych; • udzielanie i potwierdzanie poręczeń; • wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych; • pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym; • Oprócz tego ustawa dozwala bankom na wykonywanie innych czynności, nie związanych z istotą ich działalności (np. usługi w zakresie doradztwa finansowego, usługi certyfikacyjne związane z podpisem elektronicznym, nabywanie akcji i udziałów, obrót papierami wartościowymi etc.)

6. Rodzaje banków • Podstawowe rodzaje banków w systemie bankowym to: • bank centralny, • banki operacyjne • banki uniwersalne; • banki wyspecjalizowane  • Istnieje także podział banków ze względu na prawną formę działalności: • banki państwowe • banki spółdzielcze • banki w formie spółek akcyjnych.

7. Funkcje banku centralnego • Bank centralny emituje pieniądz gotówkowy. Następnie wprowadza go do obiegu poprzez skup metali szlachetnych,walut obcych oraz w formie długu, czyli udzielając kredytów bankom komercyjnym (w niektórych państwach również rządowi)[1]. Jest jedyną instytucją uprawnioną do emitowania znaków pieniężnych w danym państwie. • Bank centralny jest bankiem rozliczeniowym banków komercyjnych i innych instytucji finansowych. Każdy bank komercyjny posiada w banku centralnym rachunek, na którym rejestruje rozliczenia z innymi bankami. Bank centralny świadczy usługi bankowe innym bankom (przyjmuje depozyty po tzw. stopie depozytowej oraz udziela im kredytów). Bank centralny realizuje również transakcje z zagranicznymi bankami centralnymi i instytucjami międzynarodowymi.

8. Bank uniwersalny • Bank uniwersalny – bank dokonujący w ramach świadczonych usług wszystkich lub większości dozwolonych prawem czynności bankowych i którego działalność nie jest w żaden sposób profilowana (jak ma to miejsce w przypadku banków wyspecjalizowanych, np. hipotecznych, wspierających budownictwo, wpierających przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska etc.). • W Europie większość działających banków to banki uniwersalne.

9. Bank specjalny • Bank specjalny bank, który ze względu na zakres i formę działania lub na rodzaj klientów posiada ofertę o specjalnym charakterze. • Bank specjalny jest instytucją posiadającą ograniczony zakres działania. Specjalizacja może polegać na koncentracji działań banku na określonym terytorium (np. banki regionalne) lub branży (banki przemysłowe, rolne, handlu zagranicznego oraz budowlane). Do banków specjalnych można zaliczyć banki inwestycyjne, instytucje kredytu długoterminowego, banki hipoteczne i melioracyjne, a także banki komunalne. Banki specjalne to przede wszystkim banki inwestycyjne, które zajmują się koncentracją środków dla finansowaniainwestycji. Kapitały te są mobilizowane nie tylko w drodze wkładów od klientów, ale także w drodze emisji i sprzedaży własnych obligacji lub przyjmowania lokat innych banków czy budżetów.

10. Bank spółdzielczy • Bank spółdzielczy – to jedna z prawnych form działalności banku, która (obok spółki akcyjnej iprzedsiębiorstwa państwowego) przewiduje polskie prawo bankowe. • W formie spółdzielni funkcjonują także spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK), ale nie są one bankami. • Obecnie na świecie funkcjonuje wiele takich banków, zrzeszonych w Międzynarodowym Zrzeszeniu Banków Spółdzielczych (CIBP) z siedzibą w Brukseli. Większość z nich powstała w celu obsługi finansowej rolnictwa.

11. Spółka akcyjna • Spółka akcyjna (forma skrócona w nazwach spółek S.A., obecnie poprawna forma to SA [patrz akapit "Poprawność językowa skrótu danego określenia"]) - rodzaj spółki kapitałowej. W Polsce spółki akcyjne działają obecnie na podstawie Kodeksu spółek handlowych, wcześniej regulował ją Kodeks handlowy.Kapitał zakładowy spółki akcyjnej podzielony jest na akcje o równej wartości. 

12. Bank państwowy • Bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. W tym samym trybie następuje likwidacjabanku państwowego. • Rozporządzenie Rady Ministrów o utworzeniu banku państwowego określa nazwę, siedzibę, przedmiot izakres działania banku, jego fundusze statutowe, w tym środki wydzielone z majątku Skarbu Państwa, które stają się majątkiem banku.

13. BANK OPERACYJNY • BANK OPERACYJNY - stanowi jeden z najpopularniejszych i najczęściej występujących rodzajów banków. Jego działalność wyznaczana jest przez dwa zasadnicze kierunki. • Z jednej strony jest on traktowany jako przedsiębiorstwo, którego głównym założeniem jest wypracowanie zysku, natomiast z drugiej strony - jego działalność polega na świadczeniu wybranych usług, które są istotne i konieczne ze społecznego punktu widzenia. Ogólnie można zatem stwierdzić, że głównym celem banku operacyjnego jest podejmowanie działań zmierzających do zaspokajania określonych potrzeb podmiotów gospodarczych w zakresie usług bankowych przy jednoczesnym dążeniu do osiągnięcia zysku.

14. Model biznesowy • Bank może generować przychody, w tym odsetki, opłaty za transakcję i doradztwo finansowe, na wiele różnych sposobów. Główną metodą jest naliczanie odsetek od kapitału, który jest wypożyczany klientom. Bank korzysta z różnicy pomiędzy poziomem odsetek, opłaca depozyt i inne źródła funduszy oraz poziom odsetek pobierany od działalności kredytowej. • Różnica ta jest określana jako rozpiętość pomiędzy kosztem funduszy i oprocentowaniem pożyczki. Historycznie, rentowności z działalności kredytowej są cykliczne i zależne od potrzeb i możliwości klientów pobierających pożyczki oraz etapu cyklu koniunkturalnego. Opłaty i doradztwo finansowe stanowią bardziej stabilny strumień przychodów, a zatem banki kładą większy nacisk na tych liniach dochodowych, w celu usprawnienia swoich wyników finansowych.

15. W ciągu ostatnich 20 lat amerykańskie banki podjęły wiele działań, aby zapewnić ich rentowność, odpowiadając na coraz bardziej zmienne warunki rynkowe. Po pierwsze, dotyczy to także Aktu Gramm-Leach-Bliley, która pozwala bankom ponownie połączyć się z domami inwestycyjnymi i ubezpieczeniowymi. Połączenie usług bankowych, inwestycyjnych i ubezpieczeniowych pozwala tradycyjnym bankom odpowiadać na rosnące zapotrzebowanie konsumentów na tzw. "one-stop shopping" (zakupy dokonywane w jednym miejscu, np. centrum handlowym), umożliwiając sprzedaż krzyżową (która, banki mają nadzieję, również podniesie ich rentowność). • Po drugie, banki rozszerzają zastosowanie oparte na ocenie ryzyka, od pożyczek biznesowych do kredytów konsumpcyjnych.

16. System bankowy agrobiznesu • Bankowy system agrobiznesu tworzy ogół banków oraz instytucji parabankowych działających w agrobiznesie, odpowiednio zorganizowanych i powiązanych ze sobą. • W stosunku do sfery agrobiznesu banki spełniają następującą rolę: • depozytariusza wkładów oszczędnościowych podmiotów gospodarczych i ludności, • kredytodawcy, • jednostki prowadzącej rachunki rozliczeniowe poszczególnych podmiotów gospodarczych.

17. Rolnicy mogą korzystać ze specjalnej grupy kredytów o korzystniejszych warunkach ekonomicznych. Są to tzw. kredyty preferencyjne z dopłatą do oprocentowania z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Szczególne zasady udzielania tych kredytów dotyczą: • przeznaczenia kredytu, • podmiotów mogących ubiegać się o kredyt, • warunków udzielania kredytu, • procedur ubiegania się o kredyt.

18. Model biznesowy • Bank może generować przychody, w tym odsetki, opłaty za transakcję i doradztwo finansowe, na wiele różnych sposobów. Główną metodą jest naliczanie odsetek od kapitału, który jest wypożyczany klientom. Bank korzysta z różnicy pomiędzy poziomem odsetek, opłaca depozyt i inne źródła funduszy oraz poziom odsetek pobierany od działalności kredytowej. • Różnica ta jest określana jako rozpiętość pomiędzy kosztem funduszy i oprocentowaniem pożyczki. Historycznie, rentowności z działalności kredytowej są cykliczne i zależne od potrzeb i możliwości klientów pobierających pożyczki oraz etapu cyklu koniunkturalnego. Opłaty i doradztwo finansowe stanowią bardziej stabilny strumień przychodów, a zatem banki kładą większy nacisk na tych liniach dochodowych, w celu usprawnienia swoich wyników finansowych. • W ciągu ostatnich 20 lat amerykańskie banki podjęły wiele działań, aby zapewnić ich rentowność, odpowiadając na coraz bardziej zmienne warunki rynkowe. Po pierwsze, dotyczy to także Aktu Gramm-Leach-Bliley, która pozwala bankom ponownie połączyć się z domami inwestycyjnymi i ubezpieczeniowymi. Połączenie usług bankowych, inwestycyjnych i ubezpieczeniowych pozwala tradycyjnym bankom odpowiadać na rosnące zapotrzebowanie konsumentów na tzw. "one-stop shopping" (zakupy dokonywane w jednym miejscu, np. centrum handlowym), umożliwiając sprzedaż krzyżową (która, banki mają nadzieję, również podniesie ich rentowność).

19. odsetki; • opłaty, np. przygotowawcza, wstępna, opłaty manipulacyjne i administracyjne związane ze sporządzeniem umowy, koszty dotyczące oceny naszej zdolności kredytowej, koszty związane z zabezpieczeniem; •  prowizje, np. prowizja jaką bank pobiera od udzielonego nam kredytu. Kk = Kp + (1+p/m )n m Kk – kwota końcowa Kp – kwota początkowa p – oprocentowanie w setnych ( np.: 0,05) n – na ile lat założono lokatę m- ile razy w ciągu roku naliczane odsetki

20. Koniec