Leadershipi

1. Leadershipi Përmbledhje e shkurtërmbipunënqë do tëbëjmënëkëtësemestër Sokol Krasniqi PhD C

2. Leadership

3. 1. Përshkrimi i lëndës Koncepti i leadershipit është shumë i rëndësishëm për të siguruar efektivitetin e organizatave dhe për të menaxhuar ndryshimet që mund të ndodhin. Andaj, nëpërmes të kësaj lënde, ne do të thellohemi në konceptin e leadershipit, duke u fokusuar në faktorët dhe aspektet që mund të kenë ndikimne ngritjen e efikasitetit ekonomik nepermjet udheheqjes. Do të ndalemi në: - zhvillimin e leadershipit, - procesin e organizimit të tij, - stilet, - trendet e reja, dhe - proceset që ndikojnë në leadership. Tutje, ne do të fokusohemi edhe në rëndësinë e leadershipit në shtimin ekonomik dhe qështje të tjera.

4. Qellimi I lendes Qëllimi i kësaj lënde është: - që t’ju ndihmojmë studentëve të bëhen lider të mirë - Por, udhëheqja është qështje kontraverze dhe e ndikuar nga shumë faktorë. Andaj, Qëllimi i kësaj lënde është që studentëve tu mundësohet kuptimi i udhëheqjes prej perspektivave të ndryshme. - Studentët do të mësojnë konceptet e ndryshme që i janë bërë udhëheqjes, tipet dhe stilet e udhëheqjes, dhe faktorët e ndryshëm që ndikojnë në punën e udhëheqësve. Në vecanti, studentët do të kenë mundësi të eksplorojnë karakteristikat e tyre individuale, dhe të përcaktojnë stilin e tyre të preferuar!

5. Rezultatet • Kuptojnë dallimin dhe ngajshmërinë në mes të udhëheqjes dhe menaxhimit; • Analizojnë se si ka ndryshuar koncepti i udhëheqjes përgjatë viteve dhe a do të vazhdojë ky trend; • Numërojnë faktorët që ndikojnë në udhëheqje dhe sa janë të rëndësishëm ata • Kuptojnë procesin e organizimit të udhëheqjes • Mësojnë mbi stilet e ndryshme të udhëheqjes dhe të gjejnë stilin e tyre të preferuar etj…

6. Metodologjia Lënda do të zhvillohet në tri orë ligjërata në javë. Gjatë ligjëratave do të shtjellohet materiali mësimor, do të organizohet diskutim grupor dhe teste të vetëvlerësimit.

7. Literatura Isa Mustafa (2004). Udhëheqja, efiçienca dhe efektiviteti. Prishtinë: Instituti Riinvest

8. Vleresimet

9. Definicioni i Udhëheqjes • Cka është udhëheqja? • A ka dallim në mes të udhëheqjes, menaxhimit dhe leadershipit? • Udhëheqja, menaxhimi dhe leadershipi në praktikë – karakteristikat dalluese të tyre • Modelet e lidershipit

10. Objektivat e lendës • Duke e studjuar kete modul ne do te pergaditemi: • Te definojme lidershipin strategjik, te pershkruhen menaxheret e nivelit te larte dhe rendesine e tyre- konsiderimin e tyre si Burim. • Te definohen ekipet dhe te sqarohet efekti I tyre per firmen dhe performancen e saj. • Te pershkruhet tregu I punes intern dhe ai I jashtem , dhe efekti I tij ne zhvillimin e strategjive dhe efektet ne ndermarrej- pewrkatesisht strategjive. • Te diskutohen vlerat e lidershipit strategjik ne definimin e synimeve strategjike te firmes.

11. Objektivat per diturite tuaja • Sudimi I ketij moduli do t’u ndihmoje juve qe te perfitoni nga menaxhmenti strategjik, per kete duhet • Te pershkruhet dhe definohet rendesia e lidershipit strategjik • Definimi I rendesise se lidershipit ne menaxhimin e kompanive, burimeve te saje, njerzve, • Explaotimi I burimeve dhe mirembajtja e tyre • Mirembajtja e njohurive, • Ngritja edhe lotesimi I kompetencave, • Kapitali njerezor, • Kapitali strukturor , • Kapitali njerezor.

12. Definimi I kultures organizative • Definimi I asaj se çka duhet te behet per qendrueshmerine e kultures organizative. • Te pershkruhet dhe definohet, rendesia e punes se tyre ne veprimin strategjik. • Te diskutohet rendesia e kontrollit dhe menyra se si lideret e bejne kete.

13. Lidershipi efektiv strategjik Misioni strategjik Strategic Intent Influenca- ndikimet Aktivitetet e sukseshme strategjike Formulimi I strategjive Implementimi I Strategjive Lidershipi strategjik dhe procesi I menaxmentit strategjik

14. Lidershipi strategjik • Kerkon aftesi menaxherike per: • Parshikime • Ruajtjen dhe kujdesin per fleksibilitet • Fuqizimi I te tjereve ne menyre qe te krijohen ndryshime te domosdoshme • Lidershipi strategjik eshte: • Nje pune multifunksionale e cila I involvon nje numer te madh te njerzve • Marrja në konsideratë e ndërmarrjes si teresi e jo vetëm një nën-njësi

15. Zhvillimi i Udhëheqjes • Historikishkurtërmbizhvillimin e leadershipitsishkencë, dheprezentimishkollave (drejtimeve) tëleadershipit. Nëvecanti, do tëdiskutohetpërkëtodretime: - Shkollaklasike (drejtimishkencor) me teoritëpërfaqësuesetëTaylorit, Fayolitdhepasardhësit e shkollëssëTaylorit. • Shkollae mardhënievenjerëzore (Human relations) – siiplotësonkjoshkollëmangësitë e shkollësklasike, dhekushishinkontribuesitmëtëmëdhenj.

16. - Shkollaempirike e menaxhimit (drejtimimenaxherial) – cka e karakterizonkëtëdrejtim? - Shkollavee sistemeveshoqërore – sibëhetorganizmisipaskëtidrejtimidhecilëtfaktorëjanëtërëndësishëm. - Shkollakuantitative – ckaështëkibernetikadhepselindiajo? • Teoritëmodernetëmenaxhimit – diskutimmbiteorinë e sistemevedheatësituacionale. • A mundtëvlerësojmëpunën e njëlideri duke u bazuarnëkëtoteori? • A mundtëthemiqënjërateorishpjegonliderin e sukseshmëmmëmirë se teoritëtjera? • A do tëduhejtëpërqëndrohemivetëmnënjërënteoriapoqasjaekliktikeështëmë e përshtatshme?

17. Faktorët e udhëheqjes Diskutim i faktorëve që ndikojnë në udhëheqje. Në vecanti, do të flitet për: • Faktorët e makromjedisit: mardhëniet me qeverinë, faktorët institucional dhe politikë, faktorët ekonomikë, , kulturorë dhe social, teknologjikë dhe ata ndërkombëtarë • Faktorët e mikromjedisit: pronarët dhe partneriteti, asociacionet e punëtorëve, furnitorët, blerësit dhe konkurrenca • Faktorët e mjedisit të brendshëm: marketingu, personeli, struktura organizative, prodhimi, satisfakcioni, eficienca, përshtatshmëria dhe zhvillimi.

18. Prezentim i disa studimeve sociale: • Asch mbi konformitetin • Milgram mbi obidiencen • Zimbardo – studimi i burgut

19. Procesi i organizimit të udhëheqjes • Cfarëështëorganizimiiudhëheqjesdhepseështëaiirëndësishëm? • Modeliiorganizimittëudhëheqjes • Cilëtfaktorëndikojnënëorganizimin e udhëheqjes: kultura, autoritetidheinfluenca • Cfarëështëqëllimiidelegimittëautoritetit, dhecilatjanëpërparësitëe delegimit? Po rreziqet? • Cilatjanënivelet e udhëheqjes? • Cfarërroleshmundtëketëudhëheqësi, me cfarësituatashmundtëpërballetai/ajo, dhecfarëtipareshpersonale ka ai/ajo?

20. A ndikon kultura nacionale në funksionimin e organizatës? • Kultura organizative – Corporate Culture

21. Stilet e udhëheqjes • Teoria X dhe Y e McGregorit, dhe Teoria Z • Stilet e komunikimit • Stili autokratik, demokratik dhe delegues • Udhëheqja përmes qëllimeve • Stilet e udhëheqjes në disa vende të zhvilluara (SHBA, Japoni, Kinë dhe Gjermani). • A mund të themi që një stil është më i suksesshëm e i përshtatshëm se tjetri? • A ndikon kultura në përzgjedhjen e stilit?

22. Qasjet e hershme mbi udhëheqjen • Teoritë mbi vetitë • Teoritë e sjelljes • Teoria e Fiedlerit • Cka i karakterizon teoritë e hershme mbi udhëheqjen? • A mund të themi që ato janë të aplikueshme edhe në ditët e sotme?

23. Vështrimetbashkëkohoredhendikimet e rejanëudhëheqje • Attributet e udhëheqësit • Satisfaksionireciprok • Neutralizuesitdhezëvendësuesit e udhëheqjes • Gjinijadheudhëheqja • Udhëheqësitkarizmatikdhetransformativë • Shkathtësitëdhecilësitë e udhëheqësittësuksesshëm • Ndryshimet e këtyreteorivedhezhvillimevetëmëhershme. • Aplikueshmëria e tyrenëtëardhmen.

24. Motivimi, performancadhekomunikimi • Cfarëështëmotivimi? • Teoritëmëtënjohuratëmotivimit • Si përcaktohetperformanca e lidershipit • Komunikimi me personelindherrjedhat e komunikimit • Bazuarnëteoritë e motivimit do tëegzaminojmëmënyrat e motivimittëpunëtorëvedhevështirësitë e këtiprocesi • Përmirësimiiperformancësdhekomunikimit

25. Lidershipi dhe shtimi ekonomik • A mundtëthemiqëlidershipiisuksesshëmndikonnështiminekonomiktëvendit? • Cfarërroli ka udhëheqësinëorganizimin e prodhimit? • Cilatjanëteknikat e drejtimittëprodhimit? • Cilëtfaktorëndikojnënëproduktivitet? • A mundtëbëhetmbyllja e boshllëkuttëproduktivitetitdhesi? • Si ka ndryshuarproduktivitetivitevetëfundit?

26. A duhet të supozojmë që ndryshimet në produktivitet janë vërtetë të lidhura direkt me punën e udhëheqësit? • Cilët faktorë duhet marrë parasysh? • Cilët faktorë mund t’i kontrollojmë e cilët jo? • Si mund të ngrisim produktivitetin?

27. Rroli i shpenzimeve në udhëheqje • Modelet e shpenzimeve – sipasHeinen • Faktorëtqëndikojnënëmosshfrytëzimin e kapaciteteve • Rëndësia e shpenzimevenëvendimmarrjen • AnalizatSWOT • A mundtëthemiqëlideriimirëështëudhëheqësimirëpavarësishtbuxhetitqë ka? • Si mundtëoptimalizojnëliderëtkapacitetetegzistuese duke iulurshpenzimet, dhe a ka kjondonjëefektnegativ?

28. Analiza financiare • Pse udhëheqësit përdorin analizën financiare dhe cfarë është ajo? • Llojet e raporteve financiare • Cfarë është rentabiliteti? • Si sigurohet mbijetesa afatgjate e ndërmarrjes?

29. Ndikimiiudhëheqjesnëfinancimindhezhvillimin e ndërmarrjes • Sa janë të rëndësishme burimet e ndërmarrjes për zhvillimin e saj? • Në cilat fusha do të duhej të bëhen investimet për të siguruar jetëgjatësinë e ndërmarrjes?

30. Ndikimiiudhëheqjesnëzhvillimintekniko-teknologjik • Si kanë ndikuar komunikimi dhe zhvillimi i shkencës e teknologjisë në udhëheqje dhe anasjelltas? • A do të vazhdojnë të kenë ndikim këto zhvillime në konceptin e udhëheqjes?