710 likes | 2.35k Views
leqcia 8. კარბონ მჟავები. კლასიფიკაცია, ნომენკლატურა, ქიმიური თვისებები, მიღების რეაქციები, გამოყენება. განსაზღვრება. კარბონმჟავები ეწოდებათ ისეთ ორგანულ ნაერთებს, რომელნიც მოიცავენ კარბოქსილის ფუნქციურ ჯგუფს. აღნაგობა. კარბოქსილის ჯგუფის რეზონანსული სტრუქტურები. -0.154. +0.213.
E N D
leqcia8 კარბონმჟავები კლასიფიკაცია, ნომენკლატურა, ქიმიური თვისებები, მიღების რეაქციები, გამოყენება ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ 2011, საავტორო უფლებები დაცულიაhttp://chemistry.ge/eliz/presentations.html
განსაზღვრება პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html კარბონმჟავები ეწოდებათ ისეთ ორგანულ ნაერთებს, რომელნიც მოიცავენ კარბოქსილის ფუნქციურ ჯგუფს.
აღნაგობა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html კარბოქსილის ჯგუფის რეზონანსული სტრუქტურები
-0.154 +0.213 +0.566 -0.667 აღნაგობა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html
ნაჯერი ერთფუძიანი მჟავები ნაჯერი ორფუძიანი მჟავები არომატული მჟავები უჯერი მჟავები კლასიფიკაცია პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html
ნომენკლატურა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html
ნაჯერი ერთფუძიანი მჟავები IUPAC: ეთანმჟავა IUPAC: ბუტანმჟავა (ერბომჟავა) ტრივიალური: ტრივიალური: ძმარმჟავა ნომენკლატურა IUPAC: 2–მეთილპროპანმჟავა (იზოერბომჟავა) ტრივიალური: α-მეთილპროპიონჟავა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html
არომატული მჟავები IUPAC: ბენზომჟავა IUPAC: 1–ნაფთალინმჟავა ერთ–ერთი მნიშვნელოვანი ორგანული ნახევარპროდუქტი. “ასპირინის” ნედლეული ნომენკლატურა IUPAC: 2–ჰიდროქსი ბენზომჟავა ტრივიალური: სალიცილმჟავა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html
ორფუძიანი მჟავები IUPAC: ეთანდიმჟავა IUPAC: ტრივიალური: პროპანდიმჟავა მალონმჟავა ტრივიალური: მჟაუნმჟავა ნომენკლატურა IUPAC: ტრივიალური: 1,4–ბენზოლდიკარბონმჟავა ტერეფთალმჟავა 1,2–ბენზოლდიკარბონმჟავა ფთალმჟავა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html
უჯერი მჟავები 3–ფენილპროპ–2–ენმჟავა 2–პენტენმჟავა IUPAC: დარიჩინმჟავა ნომენკლატურა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html
მოლეკულური მასის ზრდა C15H31COOH • აქვთ სპეციფიური სუნი • წარმოქმნიან წყალბადურ ბმებს და ამიტომ არსებობენ დიმერების სახით: ხსნადობა ფიზიკური თვისებები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • დაბალმოლეკულური მჟავები წყალში იხსნებიან
დაბალმოლეკუ–ლური მჟავები განიცდიან დისოციაციას პროტონის წარმოქმნით • რატომ განიცდიან მჟავები დისოციაციას სპირტებისაგან განხვავებით? C=O ბმის გავლენით O-H ბმა მჟავებში სპირტებისაგან განსხვავებით უფრო პოლარულია!!! ფიზიკური თვისებები წითელი ფერის ისრებით ნაჩვენებია ელექტრინული ღრუბლის გადაწევა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • მათი pH–ის მნიშვნელობა 7–ზე ნაკლებია
იზრდება მჟავიანობა ფიზიკური თვისებები ელექტრონოაქცეპტორული ჩამნაცვლებლები იწვევენ მჟავიანობის მომატებას, ხოლო ელექტრონოდონორული ჩამნაცვლებლები პირიქით – მჟავიანობს შემცირებას. პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • რომელია უფრო ძლიერი მჟავა?
I. წყალბადის ჩანაცვლების რეაქციები (მჟავური თვისების გამოვლინება) II. ჰიდროქსილის ჯგუფის ჩანაცვლების რეაქციები (SN რეაქციები) III. α-წყალბადის ჩანაცვლების რეაქციები ქიმიური თვისებები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • რეაქციების კლასიფიკაცია
ძმარმჟავა ნატრიუმის აცეტატი ძმარმჟავა ნატრიუმის მარილი ქიმიური თვისებები ტყვიის აცეტატი პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html I. ნეიტრალიზაციის რეაქცია
პროპანმჟავა პროპანმჟავას ქლორანჰიდრიდი ძმარმჟავა ძმარმჟავას ქლორანჰიდრიდი ქიმიური თვისებები თიონილ ქლორიდი ბენზომჟავას ქლორანჰიდრიდი ბენზომჟავა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • ჰალოგენირება • მჟავების მაჰალოგენირებელი აგენტებია: PCl5, PCl3, POCl3, SOCl2
ზოგადი რეაქცია: სპირტი მჟავა ეთერი მაგალითები: ეთანოლი ძმარმჟავა ეთილის ესტერი ძმარმჟავა ეთილაცეტატი ქიმიური თვისებები ძმარმჟავა იზოამილის სპირტი ძმარმჟავა იზოამილის ესტერი პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • ესტერიფიკაცია
პირველი საფეხური მეორე საფეხური მესამე საფეხური ქიმიური თვისებები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html ესტერიფიკაცია (მექანიზმი – მჟავა კატალიზი)
ზოგადი რეაქცია: ამიდი მჟავა ამონიუმის მარილი მაგალითი: აცეტამიდი ძმარმჟავა ძმარმჟავა ამონიუმისმარილი ძმარმჟავა ამიდი ქიმიური თვისებები ბენზომჟავა ბენზამიდი პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html ამიდების სინთეზი
ზოგადი რეაქცია: მჟავა ამინი იმიდი ამონიუმის მარილი მაგალითი: ქიმიური თვისებები ძმარმჟავა N-ეთილ–N–მეთილაცეტ ამიდი ძმარმჟავა ეთილმეთილამონიუმის მარილი პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html იმიდების სინთეზი
ზოგადი რეაქცია: ანიდრიდი მჟავა მჟავა სიმეტრიული ანჰიდრიდი მაგალითი: ძმარმჟავის ანიდრიდი შერეული ანჰიდრიდი ძმარმჟავა ძმარმჟავა ქიმიური თვისებები პროპანმჟავა პროპანმჟავაძმარმჟავის ანიდრიდი ძმარმჟავა პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html ანჰიდრიდების სინთეზი
პროპანმჟავა 2–ქლორპროპანმჟავა –ქლორპროპიონმჟავა მჟავების ჰალოგენირება მოლეკულური ჰალოგენებით წითელი ფოსფორის თანაობისას იძლევა –ჰალოგენნაწარმებს. ქიმიური თვისებები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html რეაქციები –წყალბადის ხარჯზე
ქიმიური თვისებები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • არომატული მჟავების ქიმიური თვისებები • არომატული მჟავებისათვის დამახასიათებელია: • რეაქციები მჟაური წყალბადის ხარჯზე • რეაქციები OH ჯგუფის ხარჯზე (SN რეაქციები) • რეაქციები არომატული ბირთვის ხარჯზე (Sრეაქციები)
ბენზომჟავა ნატრიუმის ბენზოატი ქიმიური თვისებები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • რეაქციები მჟაური წყალბადის ხარჯზე
ქიმიური თვისებები და ა.შ.... პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • რეაქციები OH ჯგუფის ხარჯზე (SN რეაქციები)
გაიხსენეთ არომატული ნაერთების ქიმიური თვისებები. გაითვალისწინეთ, რომ COOH ჯგუფი არის მეტა– მაორიენტირებელი ჩამნაცვლებელი ქიმიური თვისებები და ა.შ.... პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • რეაქციები არომატული ბირთვის ხარჯზე (Sრეაქციები)
ორფუძიანი მჟავები იმეორებენ ერთფუძიანი მჟავების თვისებებს. მათთვის დამატებით დამახასიათებელია პოლიკონდენსაციის უნარი: 1,6–ჰექსანდიოლი ტერეფთალმავა ქიმიური თვისებები პოლიესტერი – ლავსანი პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html ორფუძიანი მჟავების ქიმიური თვისებები
C-H მჟავა თვისება C-C ბმის სინთეზი ქიმიური თვისებები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • მალონმჟავას ესტერი • მალონჟავას ესტერში –წყალბადატომი მეტად აქტიურია და ავლენს C-H მჟავა თვისებებს.
ალდეჰიდების დაჟანგვა: • ალკანების დაჟანგვა: მიღების რეაქციები • ალკენების დაჟანგვა: პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html • დაჟანგვის რეაქციები • პირველადი სპირტების დაჟანგვა
ტრიჰალოგენნაწარმებიდანტრიჰალოგენნაწარმებიდან • ანჰიდრიდებიდან მიღების რეაქციები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html ჰიდროლიზის რეაქციებით
ამიდებიდან • ესტერებიდან მიღების რეაქციები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html ჰიდროლიზის რეაქციებით
ჰალოგენანჰიდრიდებიდანჰალოგენანჰიდრიდებიდან • ნიტრილებიდან ძმარმჟავა ნიტრილი მიღების რეაქციები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html ჰიდროლიზის რეაქციებით
ზოგადი რეაქცია: სადაც: X= OH, Hal, OR, OOCR’ მაგალითები: მიღების რეაქციები პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი @2009-2010 საავტორო უფლებები დაცულია www.chemistry.ge/eliz/presentations.html კარბონილირების რეაქციებით
მადლობთ ყურადღებისათვის! ელიზბარ ელიზბარაშვილი @ 2013, საავტორო უფლებები დაცულიაhttp://chemistry.ge/eliz/presentations.html