Download
1 / 23
230 likes | 407 Views
دانشگاه ازاد اسلامی واحد مرند عنوان: درآمدی بر دکترین حساب داری اسلامی استاد مربوطه: جناب آقای دکتر علی اکبر نونهال ارائه دهنده: محمد شاهین پور- رامین رحیمی بهار 9 3. چکیده :. حسابداری مدرن : حسابداری اسلامی :
E N D
دانشگاه ازاد اسلامی واحد مرند عنوان: درآمدی بر دکترین حساب داری اسلامی استاد مربوطه: جناب آقای دکتر علی اکبر نونهال ارائه دهنده: محمد شاهین پور- رامین رحیمی بهار 93
چکیده : حسابداری مدرن : حسابداری اسلامی : • عمدتا" مادی است . توأمان دنیوی و اخروی است. • عددمطرح است. سوای عدد إحصاء مطرح است. • نفع و ضرر محاسبه می شود. سوای نفع و ضررمقوله خسارت و فلاح محاسبه می شود.
مفهوم حسابداری اسلامی : مقدمه : هر مکتب بشری یا دین آسمانی ، قواعد و روش های خاص خود را برای اداره زندگی بشر دارد یکی از نکات اساسی در زندگی بشر مقـــوله حسابداری هست . این مقولــه بسته به نـــوع مکتب فکری – اجتماعی یا دین افراد هرجــــامعه ازویــژگی متفاوتی برخـــوردار است ، حسابداری کنونی ، علمی است که ریشه در تفــکر مــــدرن داردوتابع ارزش های مدرنیته هست.نظر به تمایز گسترده حساب داری در اندیشه رایج مدرن با مفاد اسلامی ، مساله اساسی این است که آیا مقوله ای به نام حسابداری اسلامی وجود دارد ؟
ادبیات و پیشینه تحقیق : مذهب به عنوان یک عـــــــــامل فرهنــگی برجسته و بسیار مهم محسوب میشود که بر تمـام نهـادهای اجتمــــاعی تاثیر گذار است و حسابداری نیز یکی از همین نهادها ست. ، بررسی تاثیر مذهب برمسائل حسابداری به عنوان یکی از مــوضوعات بنیادی در مطالعات حسابداری تلقی میشود. به طــــور کلی آنچه که در اسلام حائز اهمیت است پاسخگویی است. • دیدگاه صاحبنظران در خصوص حسابداری اسلامی : • زید :حسابداری فرایندی نظام مند جهت ثبت معاملات مشروع در دفاتر و اندازه گیری نتایج مالی برمبنای این معاملات به منظور استفاده در تصمیم گیری است . • اغدش :حسابـــــداری فرایند شناسایی و انـــدازه گیری و انتقال فعالیت های مـالی مشروع و مفید درتصمیم گیری و محاسبه زکات نظیر محاسبه سود عملیات سرمــــایه گذاری اسلامی بر مبنای قواعد آن می باشد.
سوال تحقیق : دکترین و قواعد حسابداری اسلامی چیست ؟ هدف تحقیق : تبین دکترین حسابداری اسلامی
روش کار : • این تحقیق بصورت تطبیقی کتابخانه ای و به شیوه قیاسی – استقرایی در • تنظیم یافته های تحقیق و حول محورهای زیر صورت گرفته : - تبیین چیستی حسـابــــداری در اسلام - تبیین چــــرایی حسابداری در اسلام - تبیین چگونگی حسابداری در اسلام
و متشکل از سه گام ؛ گام اول ـ ترمینولوژی : به مطالعه علمی اصطلاحات و مفاهیم می پردازد. گام دوم – متدولوژی : در این تحقیق به دنبال شناخت روش های حسابداری در اسلام و اینکه چطور میشه حسابداری اسلامی داشت. گام سوم – اپیدمیولوژی : یعنی مطالعه آنچه بر مردم می گذرد و از نظر لغوی متشکل از :سه کلمه روی ــــــــــــــــEpi مردم ــــــــــــــــ Demos ــــــــــــــ بررسی و شناختLogus
حسابداریمبتنی بر جهان بینی غربی : جهان بینی عبارتست از نگرش انسان به هستی و توجیه و تبین آن در رابطه بـا انسان ، به طور کلی برداشت کلی انسان از جهان هستی .تفاوت در جهان بینی می تواند منجر به تفاوت در ارزش ها و هنجارهای اقتصادی و به نوبه خــــود در حسابداری شود. • ارزش : عقایدی است که افراد یا گروه های انسانی درباره آنچه مطلوب،مناسب ، • خوب یا بد است ؛ دارند. • هنجار:( رهنمودها ) به یک الگــــوی رفتاری گفته می شود که روابط و کنش های اجتماعی را تنظیم می کند.
مسیر نخست در نمودار 1 : حسابداری نقش رهبری را در تهیه ی این اطلاعات ایفا می نماید معاملات انفرادی که به منظور کنترل و هدایت سا زمان صورت می گیرد ( مانند خرید ، فروش سهام ، اخراج مدیران ) بر اساس این اطلاعات صورت می گیرد تا بتوانند به اهداف اجتمــــاعی و اقتصادی آن ها هماهنگ با ارزش ها و جهانبینی صاحبـــــان آن برسند. مسیر دوم در نمودار1: اگر کسی از سیستم حسابداری خاصی استفاده نمــاید که با ارزش های جامعه ی میزبان بیگانه و غـریب باشد ، این امکان وجـــــتود دارد که ، این اطلاعـات ، موجب شکل گیری رفتارهای اقتادی غلــطی گردد ، و در نتیجه ممکن است به اهداف اجتمــاعی و اقتصـادی متفاوتی منجر گردد که بـــاعث تغییر در قــــوانین و هنجـــــارهای اقتصادی در یک خط و مسیر متفاوتی از اهداف گردد.
دکترین : قواعد بنیادی حــاکم بر رفتار ، بدون قدرت قانونی است. که در بر دارنده چیستی ، چرایی و چگونگی حسابداری است.
دکترین حسابداری اسلامی : الف ) چیستی حساب داری اسلامی : حساب کلمه کلیدی این تحقیق است به معنی شمردن ، علم ریاضی ، اندازه ، برآورد ، روز قیامت . در قرآن ، مشتقات مصادیر حساب جمعا“ 109 بار آمده است. تعریف حساب از دیدگاه صاحبنظران محقق لاهیجی( ره) عبارت از آن است که نامه اعمـــال را بنظر مکلفـــــان رسانده و به دست آنان می دهند تا خود بر اعمـال خویش آگاه شوند و حجت خدای بر آنان تمام شود. :شیخ مفید ره حساب عبا رت است از مقابله و مقایسه میان اعمال و جزای آنها ، و آگاه شدن انان بر لغزشها ییکه از او سر زده ،و سرزنش او بر گناهان ، و ستایش او بر نیکی ها ، و رفتار با او به گــــونه ای که سزاوار آن است.
حساب به دو مفهوم إحصاء و عدد قابل طبقه بندی است: 1- إحصاء : به معنی شمردن ، ضبط کردن ، آمار تعریف إحصاء از دیدگاه راغب اصفهانی تحصیل و بدست آوردن با عدد است که از لفـظ حصـــاء (سنگریزه ) گرفته شده ، زیرا عرب در شمـــردن ، از سنگریزه استفاده میکرده از این رو شمـردن را احصاء گفته اند همانگونه که ما در شمــردن از انگشتان خود استفاده می کنیم. عــدد عدد برای شمارش مــــــال است که با دو مولفه شمارش می شود ، مقدار و تعداد . در حالی که اعمال انسان إحصاء می شود ، یعنی تعداد اعمال مطرح نیست إ حصاء اعمال مطرح است.
ب ) چرایی حسابداری اسلامی : در همه ادیان به جهان آخرت ایمان دارند ولی در قران بیشتر از سایر کتب آسمانی به مسأ له معـــــاد که اصل پنجم دین اسلام به شما ر می رود . قــــرآن ضمن توجه به باور حسابرسی در قیامت از مؤلفه های اصلی معاد وجود بهشت و جهنم را گوشزد می کند که هر کس بر اساس رفتار خود مورد حسابرسی قرار می گیرد.
ج ) چگونگی حسابداری اسلامی : در مکاتب متعــدد اقتصــادی که از سوی بشـر تبین شده مســـأله خرید و فروش فقط مـربـوط به مـال است در حالیکه رویکرد قران در مـورد بیع و مالکیت کاملا“ متفا وت است در ســـوره توبــه آیه 111 بـه این مســــأله اشاره شده که پــروردگار مشتری خرید مـــال و نفس مومـن است یعنی در قــران سـوای مال ، نفس هم در مسأله مالکیت مطرح است.شکل نشان دهنده همطرازیی نفس با مال در مقــــــوله مالکیت است.
تعدید و إ حصاء : قرآن برای محاسبه ی مـال و نفس از دو مفــهوم مجزای عدد و إحصـــا استفاده میکند. « عدد »به عنوان واحد کمی شمارش . را شامل می شود :عدددر قرآن به عنوان واحد محاسبه ی کمی شما رش پنج حـوزه 1- شمارش مال 2- شمارش زمان 3- شمارش نعمت های مادی خدا 4- شمارش افراد و ملائکه 5- مهیا ساختن مادی.
إ حصاء مقوله عمیق تری است ؛ که حسابرسی و «برآورد » کمــــی و کیفی است . إحصاء در قـــران به عنوان واحد محاسبه ی کمی و کیفی پنج حوزه را در بر می گیرد : ..1- برآورد نعمت های مادی و معنوی الهی 2- برآورد اعمال نیک و بد ، کوچک و بزرگ بشر برای محاسبه آخرت .3- برآورد زمان و مدت .4- برآورد کلیت اشیاء عالم 5- برآورد کلیت کسان در آسمان و زمین.
چارچوب مفهومی حساب داری اسلامی : در حسابداری مدرن هدف نهایی فعالیت های اقتصــادی ، کسب سود است ودر واقع اصالت سود بدون در نظر گرفتن هیچ مفهوم ارزشی و اخلاقی ؛ دنبال می شود. یکی از گزاره های فطــــری انسان ها نفع و ضرر می با شد ، که در اسلام نیز قاعده «لاضررو لاضرار » متوجه همین نکته است . خــوف و ترسی انسان را وادار به دوری از ضررمی کند و امید در مقابل آن انسان را به سمت سود سوق می دهد.
چارچوب مفهــــــومی حســا بداری اسلامی رسید ن به منفعتی است که فلاح انســـــان را رقم می زند و به سرانجا م نیکویی می انجامد ، نفی ضرری است که به خسران انسان و بدترین عاقبت ها منجر می شود.
نتیجه گیری : • حسابداری در اسلام از یک سو به دنبال حسابداری اموال در زندگی دنیوی و از سوی دیگر با جهت گیری عقبا به دنبال به إحصاء عمل و نفس انسان برای رستگاری در آخرت نسبت به حدود الهی است و اینکه در روز قیامت سه نوع کتاب و پرونده وجود دارد: • - پرونده فردی و خصوصی • - پرونده گروهی • - پرونده همگانی و عمومی به عبا رتی رسیدن به منفعتی است که فلاح انسان را رقم می زند و سرانجا م نکویی دارد و نــفی ضرری است که بدترین عاقبت ها و خسران را در بر دارد.
