350 likes | 666 Views
MF-10 3 Bilgisayar Programlama Güz 2011 ( 1 . Sunu ) ( Yrd . Do ç . Dr. Deniz Dal). BİLGİSAYARLA PROBLEM ÇÖZÜMÜNÜN AŞAMALARI. BİLGİSAYARLA PROBLEM ÇÖZÜMÜNÜN AŞAMALARI (devam). ANALİZ: Çözülmesi istenen problemin tamamen anlaşılmasını sağlayacak ö n çalışmalardır .
E N D
MF-103 BilgisayarProgramlama Güz 2011 (1. Sunu) (Yrd. Doç. Dr. Deniz Dal)
BİLGİSAYARLA PROBLEMÇÖZÜMÜNÜN AŞAMALARI (devam) ANALİZ: Çözülmesi istenen problemin tamamen anlaşılmasını sağlayacak ön çalışmalardır. ALGORİTMA GELİŞTİRME: Problemi çözecek adımların sıralı olarak ifade edilmesidir. AKIŞ ŞEMASI ÇİZİMİ: Geliştirilen algoritmanın şekillerle ifade edilmesidir. PROGRAMLAMA DİLİ SEÇİMİ: Geliştirilen algoritmayı kolay bir şekilde bilgisayar ortamına aktaracak bir bilgisayar programlama dilinin seçilmesidir.
BİLGİSAYARLA PROBLEMÇÖZÜMÜNÜN AŞAMALARI (devam) PROGRAMIN YAZILMASI:Seçilen programlama dilinin kuralları kullanılarak programın yazılması aşamasıdır. DERLEME:Programlama dili komutlarına dönüşmüş çözümün yazım hatalarının olup olmadığının kontrol edilmesi ve programın makina dili komutlarına çevrilmesidir. ÇALIŞTIRMA:Derlenmiş programın işletim sistemi tarafından hard diskten alınarak belleğe taşındığı ve programın ilk komutunun adresininMerkezi İşlem Birimine bildirildiği aşamadır. TEST:Programın mantıksal olarak test edildiği ve muhtemel her giriş için doğru sonuçlar üretip üretmediğininkontrol edildiği aşamadır.
PROGRAM (BİLGİSAYAR PROGRAMI)NEDİR? Problem çözümü kısmında anlatılan adımlar uygulandıktan sonra ortaya çıkan ve sorunumuzu bilgisayar ortamında çözen ürüne program denir. PROGRAMLAMA (BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA) NEDİR? Problem çözümünde anlatılan adımların tümüne birden programlama denir.
PROGRAMLAMA DİLİ NEDİR? • Bir problemin algoritmik çözümünün bilgisayarda • yazılmasını sağlayan kurallar dizisidir. • BAZI PROGRAMLAMA DİLLERİ • MATLAB, Delphi, Pascal, Fortran, Lisp • C, C++, C#, Visual Basic, Java
ALGORİTMA • Belirli bir problemiçözmek için işletilmesi gereken adımları ve bu adımların hangi sıra ile uygulanacağını belirleyen prosedüre algoritma denir. • “İşine gitmek üzere uyanan birinin yapması gereken işler” algoritması: • Yataktan kalk • Pijamalarınıçıkar • Duş al • Elbiselerini giy • Kahvaltını yap • Arabana bin ve işe git • Sıra önemli. 3 ve 4 nolu adımlar yer değiştirirse mesela? (Kim ıslanmak ister? )
ALGORİTMA GELİŞTİRMEDE VE BİLGİSAYAR PROGRAMLAMADA KULLANILAN BAZI TEMEL KAVRAMLAR 1–Değişken 2–Atama 3–Fonksiyon 4–Sayaç 5–Döngü
DEĞİŞKEN Değişken denince aklınıza saklama kapları gelmelidir. Bir program içerisinde bilgileri geçici olarak saklamak ve ihtiyaç duyduğumuzda bu bilgiler üzerinde işlem yapmak için değişkenlerden yararlanırız.
ATAMA Herhangi bir değişkenin içine bir değeri veya ifadenin/işlemin sonucunu aktarma işlemine atamadenir.
ATAMA (devam) değişken = ifade satırında ‘değişken’ yazan kısım, herhangi bir değişkenin adıdır. ‘ifade’ yazan kısımda ise matematiksel, mantıksal veya alfa-nümerik bir ifade olabilir. Aradaki ‘=’sembolü, ‘atama operatörü’ olarak adlandırılır ve sağdaki ifadenin/işlemin sonucunu soldaki değişkene aktarır. Bu durumda değişkenin (eğer varsa) bir önceki değeri (eski değeri) silinir. Y=9 X=26 X=3 Y=X+5 işleminin sonucunda Y’nin bir önceki değeri silinerek yerine 8 değeri atanır.
FONKSİYON Bir giriş parametresini(lerini) (argümanlarını) belirli bir işlemden geçirdikten sonra geriye bir çıkış parametresi(leri) döndüren programlara fonksiyondenir. Kıyma makinesi parça eti kıymaya dönüştüren bir fonksiyona sahiptir.
SAYAÇ Programlarımızda bazı işlemlerin belirli sayıda yaptırılması veya işlenen/üretilen değerlerin sayılması gerekebilir. Sayma amacıyla kullanılan bu tür değişkenlere sayaç denir. Örneğin klavyeden girilen bir cümlede kaç sesli harf olduğunu bulan programda, cümlenin her harfi sırayla çağrılır ve sesli harfler kümesine ait olup olmadığı araştırılır. Eğer çağrılan harf bu kümeye ait ise bunları sayacak olan değişkenin değeri bir artırılır.
sayac = sayac + 1 bilgisayar deyimi ile sayac adlı değişkenin eski (önceki) değerine ‘1’ eklenmekte; bulunan sonuç yine kendisine, yeni değer olarak aktarılmaktadır. Bu tür değişkenlere, algoritmada “sayaç”veya “sayıcı”(counter)adı verilir. Yani “sayaç” işlem akışı kendisine her geldiğinde, belirtilen adım değeri kadar artan/azalan değişkendir.
‘Sayaç’ kullanımına örnek: sayac=sayac+3Üçer üçer artan bir sayıcıdır sayac=sayac-5 Beşer beşer azalan bir sayıcıdır
Örnek: Aşağıdaki algoritmada 1-5 arası sayılar (1 dahil, 5 hariç), sayaç kullanılarak ekrana yazdırılmaktadır. Burada, sayacsayaç değişkenidir. A1: Başla A2: sayac=1 A3:Eğer sayac5’e eşit ise adım 7 ye git A4: sayacı ekrana yaz A5: sayac=sayac+1 A6: 3. adım’ a git A7: Bitir Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
DÖNGÜ Birçok programda bazı işlemler belirli ardışık değerlerle gerçekleştirilmekte veya belirli sayıda yapılmaktadır. Programlardaki belirli işlem bloklarını, belirli sayıda tekrarlayan işlem akış çevrimlerine döngü denir.
Döngü Oluşturma Kuralları: 1-Döngü değişkeninin başlangıç değeri belirlenir. 2- Döngü değişkeninin bitiş değeri belirlenir. 3- Döngü değişkeninin bitiş değerine ulaşıp ulaşmadığı test edilir. 4- İstenen işlem gerçekleştirilir. 5- Döngü değişkeni, döngü içinde adım miktarı kadar artırılır yada azaltılır.
Örnek: Aşağıdaki algoritmada 1-10 arası tek sayıların toplamı hesaplanmaktadır. (Aşağıdakialgoritmayı çift sayıların toplamınahangi değişikliğiyaparak dönüştürebilirsiniz?) A1: Başla A2: toplam=0 A3: sayac=1 A4: Eğer sayac>10 ise adım 8 e git A5: toplam=toplam+sayac A6: sayac=sayac+2 A7: Adım 4 e git A8: toplam ı ekrana yaz A9: Bitir Döngü Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
Örnek : Dışarıdan girilen iki sayının toplamını bulan programın algoritması aşağıdaki gibidir. A1 : Başla A2 : sayi1 değerini gir A3 : sayi2 değerini gir A4 : toplam= sayi1+sayi2 A5 : toplam ı ekrana yaz A6 : Bitir Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
Örnek : Dışarıdan girilen 3 sayıdan en büyüğünü bulan algoritmayı geliştiriniz. A1 : Başla A2 : sayi1, sayi2vesayi3 sayılarını dışarıdan gir A3 : enBuyuk=sayi1 A4 : Eğer sayi2>enBuyukise enBuyuk=sayi2yap A5 : Eğer sayi3>enBuyukise enBuyuk=sayi3yap A6 : enBuyuk değerini ekranayaz A7 : Bitir Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
Örnek: 0’dan 100’e kadar olan sayma sayılarının kümülatif toplamını ekrana yazdıran algoritmayı geliştiriniz. A1 : Başla A2 : toplam=0;sayac=1 başlangıç değerlerini ata A3 : Eğer sayac100’e eşit ise 6. adıma git A4 : toplam=toplam+sayac A5 :sayac=sayac+1 yap ve 3. adıma geri dön A6 : toplam ı ekranayaz A7 : Bitir Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
Örnek:Verilen bir sayının faktöriyelini hesaplayan programın algoritmasını yazınız. (Faktöriyeli hesaplanacak sayı negatif girilmişse yeniden giriş istenmelidir.) Değişkenler: Sayının Faktöriyeli : faktor, Faktöriyel Değişkeni :sayac Faktöriyeli Hesaplanacak Sayı :Y Algoritma: A1: Başla A2: faktor =1; sayac=1 A3: Y’yi gir A4: EğerY<0 ise 3. adima git A5: Eğersayac>Y ise adim 8 e git A6: faktor=faktor*sayac A7: sayac =sayac+1 yap ve adım 5 e git A8: faktor degerini ekrana yaz A9: Bitir Anlamlı Değişken İsimleri Seçmek Çok Önemli !!!!!!!!!!!! Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
Akış Diyagramları (Flow Charts): Akış diyagramları, algoritmaların sembolik olarak gösterimidir. Bilgisayarda gerçekleştirilecek her tür aksiyon ayrı bir sembolle gösterilir.
Örnek: Verilen iki sayının ortalamasını hesaplayan programın algoritmasını geliştiriniz ve akış diyagramını çiziniz. Algoritma: A1 : Başla A2 : sayi1 değerini gir A3 : sayi2 değerini gir A4 : ortalama = (sayi1+sayi2)/2 A5 : ortalama degerini ekrana yaz A6 : Bitir Başla Akış diyagramı: sayi1=? sayi2=? ortalama=(sayi1+sayi)/2 ortalama Bitir Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
Örnek:AX+B=0 şeklinde verilen 1. derece denklemin çözümünü bulan programın algoritmasını geliştiriniz ve akış diyagramını çiziniz. (A=0 girilmiş ise veri girişi yenilenecektir.) A1: Başla A2: A değerini giriniz A3: Eğer A0’a eşit ise Adım 2’ye git A4: Bdeğerini giriniz A5: X=-B/A A6: Yaz X A7: Bitir A=0 Evet Hayır Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
Örnek: 1’den 100’e kadar olan sayıların (100 dahil) toplamını ve ortalamasını bulan algoritmayı geliştiriniz. Algoritma: A1: Başla A2: sayac=0 A3: toplam=0 A4: sayac=sayac+1 A5: toplam=toplam+sayac A6: Eğer sayac100’e eşit değilse Adım 4’e git A7: ortalama=toplam/sayac A8: Yaz toplam, ortalama A9: Bitir Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
Uygulama:Daha önce algoritması geliştirilen ve dışarıdan girilen 3 sayıdan en büyüğünü bulan programın akış diyagramını çiziniz. Uygulama: Daha önce algoritması geliştirilen ve dışarıdan girilen bir sayının faktöriyelini hesaplayan programın akış diyagramını çiziniz.
Örnek: f(X) fonksiyonunun degeri X'in aldığı değerlere göre asağıda verilmiştir. X'in değeri 0-20 arasında 0.5 aralıklarla arttığına göre her bir X degeri için f(X) fonksiyonunu hesaplayan programın akış diyagramını çiziniz. 0<= X <= 2 f(X)=X 2< X <= 3 f(X)=X-X3-22 3< X <=4 f(X)=X2-2X+13 4< X f(X)=X4-3X2-43 Algoritma: ???
Örnek:Ax²+Bx+C=0 şeklinde verilen 2. derece denklemin köklerini bulan programın akış diyagramını çiziniz. (İkinci derece denklem olmadığı uyarısını nasıl verirsiniz?)
Örnek: 10 tane N sayısının faktöriyelini hesaplayan programın akış diyagramını çiziniz. (Yandaki diyagramdaki sorunları bulunuz.)
Örnek :Kenar uzunluklarıdışarıdangirilen bir ABC üçgenini kenar uzunluklarına göre inceleyen programın algoritmasınıkurunuz. A1:Başla A2: A,B,C değerlerinigir A3: A=B ise A4’e gitdeğilse A5’e git A4: B=C ise A6’ya gitdeğilse A8’e git A5: A=C ise A8’e gitdeğilse A7’e git A6: ‘ÜçgenEşkenardır’ yazdirve A10’a git A7: B=C ise A8’e git, değilse A9’a git A8: ‘Üçgenİkizkenardır’ yazdirve A10’a git A9: ‘ÜçgenÇeşitkenardır’ yazdir A10:Bitir Hangi amaçlarla kaç değişkene ihtiyaç var?
A1 Başla Eşkenar : A=B=C İkizkenar: A=B veya A=C veya B=C A2 A,B,C Gir Çeşitkenar: A=B=C A3 H E A=B A4 A5 A6 E H H A=C B=C E Eşkenar A7 A8 E H B=C İkizkenar A9 Çeşitkenar Bitir A10