Cyryl Ratajski

1. Cyryl Ratajski ( 1875 – 1942) prawnik, działacz polityczny, prezydent miasta Poznania

2. Rodzice: matka Teofila i ojciec Wojciech oraz dziadek z linii matki Paweł Filipowski. Cyryl Ratajski urodził się 3.03.1875r.w Zalesiu Wielkim k. Kobylina w rodzinie Wojciecha i Teofili z Filipowskich. Ochrzczony został 7.03.1875r. w kościele parafialnym pod wezwaniem św. Jadwigi w Pępowie. Jego wychowaniem zajmowała się matka, która była ostoją rodziny. Egzamin dojrzałości zdał w gimnazjum Marii Magdaleny (1896) w Poznaniu, gdzie należał do Towarzystwa Tomasza Zana. W Berlinie ukończył studia prawnicze (1896-1900). W 1908r. ożenił się ze Stanisławą May, córką Romana Maya, znanego chemika, założyciela fabryki nawozów fosforowych w Starołęce pod Poznaniem.

3. Działalność społeczno – polityczna cz. 1 • 1910r. – założył Polskie Towarzystwo Turystyczne „Beskid”, • jako przedstawiciel Śląska wszedł do Rady Głównej Polskiego Towarzystwa Demokratycznego, • 1913r. – utworzył Towarzystwo Krajoznawcze w Poznaniu (1914r. – sekcja Miłośników miasta Poznania, 1922r. – Towarzystwo Miłośników miasta Poznania), • był wysłannikiem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w czasie powstania wielkopolskiego, • w kwietniu 1922r. C. Ratajski został prezydentem miasta Poznania i pozostawał nim do 1934r.(z przerwą od XI 1924 do VI 1925 – objęcie teki ministra spraw wewnętrznych w rządzie Władysława Grabskiego), • podczas jego prezydentury Poznań przekształcił się z pruskiego miasta garnizonowego w znaczący ośrodek gospodarczy kraju, znany za granicą. Wiele zawdzięczają C. Ratajskiemu również Międzynarodowe Targi Poznańskie, • w 1929 r. w Poznaniu zorganizował Powszechną Wystawę Krajową – „Pewuka”

4. Co Poznań zawdzięcza C. Ratajskiemu? W kwietniu 1922 r. C. Ratajski został prezydentem miasta Poznania i pozostawał nim do 1934r. Podczas jego prezydentury, przy dogodnej koniunkturze gospodarczej w Poznaniu pobudowano m.in. elektrownię, most Chrobrego, Ogród Botaniczny oraz przyłączono do miasta wsie: Główna, Komandoria, Rataje, Starołęka, Dębiec, Sołacz, Golęcin i in. Powstało też wiele monumentalnych gmachów – Collegium Anatomicum i Chemicum, szkoła handlowa przy Śniadeckich, hale targowe, wybudowano stadion, część szpitala na Szamarzewskiego, sierociniec i ośrodki zdrowia. Dzięki C. Ratajskiemu Poznań miał spalarnię śmieci i palmiarnię, jedną z największych w Europie. W czasie jego prezydentury MTP (Międzynarodowe Targi Poznańskie) stały się ważnym elementem życia gospodarczego stolicy Wielkopolski, ich powierzchnia wystawiennicza wielokrotnie wzrosła z niespełna 4 tys. w roku 1921 do 48 tys. w roku 1934.

5. Pomnik Cyryla Ratajskiego w Poznaniu.

6. Pewuka – Powszechna Wystawa Krajowa Jednym z najważniejszych dokonań prezydenta Ratajskiego było zorganizowaniew Poznaniu w 1929 r. Powszechnej Wystawy Krajowej, słynnej „Pewuki”. Jej otwarcie było przełomowym momentem w rozwoju Poznania jako polskiego centrum wystawienniczo - handlowego. Odwiedziło ją prawie 5 mln osób, w tym 200 tys. z zagranicy. Do Poznania przybyło wówczas 900 dziennikarzy z 30 krajów, a owocem ich pobytu było około 20 tys. artykułów, jakie w związku z Targami ukazały się w prasie światowej. Poznań stał się znanym miastem targowym. W 1930 r. prezydent Ratajski gościł członków kongresu Związku Targów Międzynarodowych, który przez dwa dni obradował w poznańskim Ratuszu. Przygotowania do Powszechnej Wystawy Krajowej trwały od 1926 r. W ciągu dwóch lat, w pobliżu dworca kolejowego wybudowano w Poznaniu hale wystawowe, hotele i inne gmachy umożliwiające organizację wystawy, będącej przeglądem dorobku odrodzonego państwa polskiego we wszystkich dziedzinach życia. Pewuka była przedsięwzięciem gospodarczym liczącym się w skali europejskiej. Pokazała światu, że Polacy nie tylko odbudowali własne państwo, ale także przyczynili się do rozwoju wielu dziedzin przemysłu, rolnictwa, rzemiosła i kultury. Sukces Pewuki był tak wielki, że jej faktyczni twórcy – Cyryl Ratajski i Stanisław Wachowiak otrzymali od sanacyjnego rządu Wielką Wstęgę Orderu Polonia Restituta.

7. Karykatura Cyryla Ratajskiego zamieszczona w jednodniówce opublikowanej z okazji zjazdu byłych uczniów Gimnazjum św. Marii Magdaleny, Poznań 1939r.

8. Działalność społeczno – polityczna cz. 2 • 12.09.1939r. – C. Ratajski został zmuszony do przekazania miasta Niemcom, • więziony w charakterze zakładnika, w maju 1940r. wysiedlony wraz z żoną do Generalnego Gubernatorstwa, • w grudniu 1940r. podjął działalność konspiracyjną,posługiwał się najczęściej pseudonimem „Profesor” ( także „Wrzos”, „Wartski”). Mianowany przez gen. Sikorskiego delegatem rządu emigracyjnego na kraj i wraz z gen. Grotem - Roweckim współtworzył podziemne państwo polskie. • Zmarł 19 października1942r. Miał 67 lat. Pochowany został pod przybranym nazwiskiem jako prof. Celestyn Radwański na Powązkach, z dala od swego ukochanego miasta. W dwudziestą rocznicę śmierci, w 1962r., prochy Cyryla Ratajskiego złożono na Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu, na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.

10. Tablica pamiątkowa - Kobylin - Zalesie Wielkie 1997r.

11. Dar Cyryla Ratajskiego. Szczyt góry Ropiczki, na którym stanęło schronisko.