1 / 39

Amaç

Amaç. Eritrosit biyokimyası hakkında bilgi sahibi olmak. Öğrenim hedefleri. RBC yapısını tanımlayabilecek, RBC metabolizmasını tanımlayabilecek, RBC üretiminin nasıl düzenlendiğini tanımlayabilecek, Anemi nedenlerini sıralayabilecek, RBC prooksidan-antioksidan dengesini tanımlyabilecek,

leala
Download Presentation

Amaç

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Amaç • Eritrosit biyokimyası hakkında bilgi sahibi olmak

  2. Öğrenim hedefleri • RBC yapısını tanımlayabilecek, • RBC metabolizmasını tanımlayabilecek, • RBC üretiminin nasıl düzenlendiğini tanımlayabilecek, • Anemi nedenlerini sıralayabilecek, • RBC prooksidan-antioksidan dengesini tanımlyabilecek, • MetHb nedenlerini sayabilecek, • RBC mebran lipidleri ve proteinlerini sayabilecek • ABO kan gruplamasını açıklayabilecek, • Neutrofillere spesifik enzimleri tanımlayabilecekler.

  3. RBC’nin etkilendiği bazı önemli hastalıklar • Demir eksikliği anemisi • Methemoglobinemi • Hemoglobinopatiler • Megaloblastik anemi • Hemolitik anemiler

  4. Çok basit bir yapı • İntrasellüler proteinlerin %95’i Hb • Hb’ini çevreleyen hücre membranı ve hücre iskeleti • İntrasellüler organel yok • Nukleusu yok

  5. Metabolik olarak durgun değil • Sentezlenen ATP • Bikonkav şeklinin korunmasında • İyon transportunun düzenlenmesinde (Na-K ATPaz) • Suyun hücre içi ve dışına transportunda

  6. Eritrosit majör fonk.u nedir?

  7. Eritrosit majör fonk.u

  8. Normal RBC sayısı 4-6 milyon/L • Normal Hb 12-18 g/dL • Normal Hct %37-52 • Normal yaşam süresi 120 gün

  9. Hergün %1’i dolaşımdan uzaklaşır • Retikülosit dolaşıma geçtiğinde ribozom ve ER elemetlerini hala içerir • Protein sentezleyebilir • 24 saat içinde organellerini kaybeder

  10. Anemi • RBC sayısı ve Hb içeriğinde azalma • Kan kaybı; akut ya da kronik • Eritropoezde bozukluğa yol açan eksiklikler; demir, vitamin B12, folat • Hemoliz; • Ekstrinsik faktörler; değişik ab.’ler, yılan zehiri • İntrinsik faktörler; • Membran proteinlerinde genetik defekt • Enzim eksikliği • Hemoglobinopatiler • Parazitik enf.lar

  11. Hematopoietic Stem Cells Multipotent Progenitors Lymphocytes SCF TPO Common Myeloid Progenitors Monocytes Granulocytes IL3, SCF TPO Megakaryocyte Erythroid Progenitors EPO TPO Erythrocyte Progenitors Megakaryocyte Progenitors TPO EPO Platelets Erythrocytes

  12. EPO • Böbreklerde sentezlenen glikoprotein yapıda bir hormon • Hipoksiye yanıt olarak kana salınır

  13. EPO-EPOR

  14. RBC metabolik yakıt olarak ne kullanır? • Kolaylaştırılmış diffüzyon • GLUT1, düşük Km GLUKOZ

  15. Metabolizma • ATP üretimi  glikoliz • Oksidatif fosforilasyon  • İyon ve su dengesi için birçok taşıyıcı • Hücre içine giren glukozun %5-10’u pentoz fosfat yoluna  NADPH • NADPH  GSH rejenerasyonu • NADH  Hb-Fe+2

  16. GLUKOZ Gliseraldehid-3-P G-3-PD BPG Mutaz 1,3-Bifosfogliserat ADP Fosfogliserat Kinaz 2,3-BPG ATP 2,3-BPG Fosfataz 3-Fosfogliserat

  17. SOD, katalaz ve GSH oksidatif stresten korunmada önemli

  18. G6PD eksikliği • Hemolitik anemiye neden olur • Afrika, Akdeniz ve Asya’nın bazı bölgelerinde sık • 300’den fazla genetik varyantı tanımlanmış • Enzim eksikliği olanların bakla yemesi, primakin ve sulfonamid gibi ilaçların alınması hemolitik krizi tetikleyebilir • Hb –SH gruplarının oksidasyonu Heinz cisimcikleri

  19. G6PD geninde mutasyon G6PD aktivitesinde azalma NADPH düzeyinde azalma GSSG  GSH rejenerasyonunda azalma Oksidatif stres (Hb ve membran proteinlerinin oksidayonu) Hemoliz

  20. Hemolitik anemi nedenleri

  21. Hemolitik anemide lab. testleri • İndirek bilirubin  • Retikülosit  • Haptoglobin  • Hb elektroforezi • RBC enzim aktivite tayini • Ozmotik frajilite • Coombs testi • Genetik testler

  22. MetHb O2 transportunu gerçekleştiremez • Methemoglobinemi • Kalıtasal (cyt b5 redüktaz eks.i) • Edinsel (sulfonamid..) Hb-Fe+3 + Cyt b5-red Hb-Fe+2 + Cyt b5-ox NADH-Cyt b5 metHb redüktaz Cyt b5-ox + NADH  Cyt b5-red + NAD Cyt b5 redüktaz

  23. Eritrosit membran özellikleri • %50 lipid ve %50 proteinden oluşan bilayer tabaka • Majör lipidleri C ve PL • Glikosfingolipidler membran lipidlerin %5-10’u • Yüzden fazla protein içeriyor • Majör proteinler spektrin, ankrin, AEP, aktin ve band 4.1

  24. RBC lipid içeriği membranda • UC ve PL içerir • Lipid de novo sentezi olmaz, gerektiğinde dolaşımdan alır

  25. Membran proteinleri

  26. Majör integral proteinler • AEP • Transmembran glikoprotein • Cl/HCO3 değişimi • Glikoforin A, B, C • Transmembran glikoprotein • Fonk. tam olarak bilinmiyor • Polimorfizmi MN kan gruplamasını oluşturuyor

  27. Spektrin, ankrin gibi periferal mebran proteinleri RBC şekil ve esnekliğinden sorumlu

  28. Membran proteinlerinde yapısal ya da miktrasal anormallikler herediter sferositoza yol açar

  29. Herediter sferositoz • Otozomal dominant geçişli • 1:5000 Kuzey Amerika • Dolaşımda sferik eritrositler • Hemolitik anemi • Splenomegali • Dalak alındığında sferositler dolaşımda kalabildiğinden splenektomi ile tedavi • Ozmotik frajiliteleri 

  30. RBC antijenleri  Kan gruplarıKan grubu  Antijenik fenotipi • Değişik sayıda alleli olan genetik bir lokus • Yaklaşık 30 insan kan grup sistemi tanımlanmış • Bunlardan en iyi bilinenleri • ABO • Rh • MN • Kan transfüzyonu için ABO ve Rh grubunun bilinmesi önemli

  31. ABO antijeni glikosfigolipid R: Kompleks oligosakkarid zincir + seramid

  32. Neutrofil majör biyokimyasal özellikleri • Aktif glikoliz • Aktif pentoz fosfat yolağı • Oksidatif fosforilasyon var • Lizozomlardan ve parçalayıcı enzimlerden zengin • MPO ve NADPH oksidaz gibi spesifik enzimlere sahip

  33. Neutrofiller bakteriyel enf.larda vücudun savunmasında anahtar rolü oynar • Bakterileri fagosite ettiklerinde respiratuvar patlama • O2 kullanımında  • O2., H2O2, OH. ve OCl-  • NADPH oksidaz • 2O2 + NADPH  2O2. + NADP + H+ • Myeloperoksidaz • H2O2 + X- + H+ HOX + H2O

  34. NADPH oksidaz eks.i kronik granülomatöz hastalığa yol açar

  35. Özet • Anemiler oldukça yaygın hastalıklar olup, majör sebepleri; • RBC yapısı oldukça basit olup, • RBC üretimi EPO ile düzenlenirken, EPO • G6PD eks.i hangi tipte anemiye yol açar • O2 taşıyamayan Hb • RBC şekil ve esnekliğinden sorumlu olan proteinler

  36. Özet • Spektrin eks.inde • ABO kan grupları membran • A kan grubunda • B kan grubunda • NADPH oksidaz ve MPO

  37. Aşağıdakilerden hangisi eritrosit metabolizması ile ilgili olarak yanlıştır? • Oksidatif fosforilasyonla ATP üretimi gerçekleşir • GSH rejenerasyonu için NADPH gerekir • NADPH üretimi için pentoz fosfat yolu aktiftir • Dokuda O2 serbestleşmesi için 2,3-BPG üretimi gerekir • MetHb redüksiyonu için glikolitik yolda NADH üretilir

More Related