Douanecongres

1. Douanecongres Pand-, retentie- en beslagrecht Marijn van Tuijl 11 oktober 2012

2. “dwangmiddelen” expediteur • pandrecht: zekerheidsrecht op een zaak • retentierecht: opschorting, vasthouden • beslagrecht: Nederlands procesrechtelijk instrument

3. Fenex-voorwaarden • Artikel 19 lid 1: “De expediteur heeft jegens een ieder, die daarvan afgifte verlangt, een pandrecht en een retentierecht op alle zaken, documenten en gelden die de expediteur uit welke hoofde en met welke bestemming ook onder zich heeft of zal krijgen, voor alle vorderingen die hij ten laste van de opdrachtgever en of eigenaar heeft of mocht krijgen. Bij doorzending van de zaken is de expediteur gerechtigd het verschuldigde bedrag daarop na te nemen of daarvoor een wissel te trekken met aangehechte verladingsdocumenten”. • Artikel 19 lid 2: “De expediteur kan de hem in lid 1 toegekende rechten eveneens uitoefenen voor hetgeen hem door de opdrachtgever nog verschuldigd is in verband met voorgaande opdrachten.”

4. Beroep op Fenex-voorwaarden • algemene voorwaarden • bij aanvraag overeenkomst toepasselijk verklaren • ter hand stellen

5. Zonder Fenex-voorwaarden • Artikel 8:69 lid 2 BW: “De expediteur kan het recht van retentie uitoefenen op zaken of documenten, die hij in verband met de overeenkomst onder zich heeft, voor hetgeen hem ter zake van de overeenkomst door zijn opdrachtgever verschuldigd is of zal worden.”

6. Retentierecht jegens derden? • Kan de expediteur ook goederen vasthouden als de eigenaar (niet zijnde de opdrachtgever) afgifte vordert?

7. Asbisc/ MAT • Asbisc Sledopit Logrus MAT (FCA)

8. Asbisc/ MAT Retentierecht tegen derden inroepen kan als: • de Fenex-voorwaarden toepasselijk zijn • de opdrachtgever de “vrije hand” heeft gegeven bij het geven van de opdracht • er derhalve tenminste een “ketenverband” is tussen eigenaar en expediteur

9. Expediteur in andere hoedanigheid • opslag 200 pallets • opdrachtgever is rederij • rederij gaat failliet • derde/eigenaar vordert afgifte • Fenex-voorwaarden niet van toepassing

10. Expediteur in andere hoedanigheid • Dus: expediteur in andere rol dan “doen vervoerder” heeft soms een uitgebreider retentierecht als de Fenex-voorwaarden niet van toepassing zijn.

11. Anti-dumpingrecht • expediteur doet invoeraangifte in 2009 • douane legt na controle achteraf Uitnodiging tot Betaling op • grondslag: oorsprongscertificaten onjuist, naheffing anti-dumpingrecht • expediteur vordert betaling van opdrachtgever • een container komt binnen via de haven Rotterdam • Fenex-voorwaarden van toepassing verklaard maar niet ter hand gesteld.

12. Anti-dumpingrecht • dus: expediteur kan geen beroep doen op retentierecht voor dergelijke “oude”) douanevorderingen • beslaglegging kan dan uitkomst bieden • beslaglegging kent andere risico’s: in geval van faillissement debiteur, andere beslagleggers

13. Retentierecht en faillissement • expediteur slaat goederen klant op • opdrachtgever is een vennootschap in grotere groep • de hele groep gaat failliet • curator vordert afgifte • kan de expediteur de zaken vasthouden?

14. Retentierecht en faillissement • de curator kan het retentierecht doorbreken • de expediteur heeft voorrecht op de verkoopopbrengst • de douane-expediteur heeft overigens op grond van de wet sowieso (ook als geen retentierecht wordt uitgeoefend) een hoog voorrecht voor vorderingen op zijn (failliete) opdrachtgever voor wat betreft betaalde rechten (art. 1:12 Algemene douanewet)

15. Dank voor uw aandacht! Kneppelhout & Korthals Advocaten Marijn van Tuijl 010 400 5136 mvt@kneppelhout.nl