Zenobia Bogdanowska koordynatorka Klubu „J”

1. Spirala wzajemnych wzmocnień motorem do podejmowania działań przez osoby z zaburzoną płynnością mówienia. Zenobia Bogdanowska koordynatorka Klubu „J” w Olsztynie

2. Spirala wzajemnych wzmocnień w grupie samopomocowej w relacjach: • terapeuta – osoba z zaburzoną płynnością mówienia, • uczestnik spotkań Klubu „J” – uczestnik spotkań Klubu „J”.

3. Cele grupy samopomocowej: • uruchomienie procesu wyszukiwania zasobów/potencjału osób uczestniczących w spotkaniach grupy, • podejmowanie działań przez osoby z zaburzoną płynnością mówienia – wprowadzanie korzystnych zmian.

4. Współdziałanie, jak motor … • Zdolność tworzenia więzi z innymi, umiejętność pracy w grupie na rzecz osiągania wspólnych celów. • Umiejętność zespołowego wykonywania zadań i wspólnego rozwiązywania problemów.

5. Zasady współdziałania: • odpowiedzialność, • zaangażowanie, • umiejętność budowania pracy w zespole na rzecz osiągania wspólnych celów, • dobra komunikacja.

6. Cel współdziałania: • współpraca specjalistów z osobami z zaburzoną płynnością mówienia/ jąkaniem, • podniesienie świadomości osób jąkających się – wiedza o sobie, • identyfikacja problemu, • poszukiwanie rozwiązań problemu, • realizacja wyznaczonych zadań.

7. Zasady współdziałania: • szanowanie godności uczestników, • indywidualizacja udzielanej pomocy, • określenie przez osoby uczestniczące realnej wizji, • wzmacnianie osób z zaburzoną płynnością mówienia w podejmowaniu działań.

8. Postawa i zachowania specjalisty/terapeuty: • otwartość – bycie gotowym na zmiany, gotowość do dzielenia się wiedzą, informacjami, • refleksja, analiza tego, o czym mówią inni, • sprawdzanie (wypełnianie przestrzeni jasnymi informacjami – zamiast domysłów, fakty, konkrety), • pokora wobec informacji zwrotnych od innych, • wzajemność – korzystanie ze spostrzeżeń innych, • cierpliwość – danie sobie i innym czasu na rozmowę, • zaufanie – wiara we własne możliwości i innych.

9. Współdziałanie, jak? • Rozpoznać mocne strony i pozytywny potencjał osób z zaburzoną płynnością mówienia. • Zrozumieć i usłyszeć, jakie pozytywne zmiany w swoim życiu chciałyby zobaczyć. • Wydobyć szczegółowe opisy celów i preferowanych wersji przyszłości. • Zainteresować się osobą z zaburzoną płynnością mówienia, docenić jej wiedzę dotyczącą sposobów radzenia sobie z jąkaniem. • Skupić się na identyfikowaniu tego, co jest właściwe i co działa oraz na silnych stronach, zdolnościach i zasobach osoby jąkającej się i jej rodziny. • Podkreślać i doceniać wszystkie okazje, gdy osoby z zaburzoną płynnością mówienia podejmują działania wprowadzające korzystne zmiany w swoim życiu.

10. To działa! Kiedy : • okażemy osobom z zaburzoną płynnością mówienia szacunek i życzliwość, • nie będziemy hamować ich emocji, • zaakceptujemy ich uczucia, • pokażemy, że traktujemy ich problem bardzo poważnie, • będziemy stosować wzmocnienia za ich wysiłek i postawę.

11. Budowanie dobrych relacji • Udana komunikacja sprzyja rozwijaniu satysfakcjonujących interakcji zaspakajając potrzeby: akceptacji, autonomii i kompetencji. • Udana komunikacja pozwala zapobiegać trudnościom wychowawczym. • Udana komunikacja pozwala łatwiej i szybciej rozwiązywać konflikty i problemy wychowawcze. Harry Biemans (twórca metody VIT – Wideotreningu Komunikacji)

12. Warunki udanej komunikacji: • informacja zostanie przekazana w języku zrozumiałym dla obu komunikujących się stron, • przekaz pozostanie czysty od zniekształceń przez czynniki zewnętrzne, • przekaz spotka się z odbiorem, • informacja w założeniu będzie przeznaczona dla danego odbiorcy, • (…)

13. Komunikaty blokujące • Udzielania rad: na Pani miejscu najlepiej... • Pocieszanie: Wszystko będzie dobrze... Inni mają gorzej... • Niedopuszczanie uczuć: Proszę się nie denerwować… to przesada. • Współczucie: Rozumiem co Pan czuje... to straszne… • Edukowanie: Kiedyś wyjdzie to Panu na dobre... • Licytowanie się: To jeszcze nic, Pan Andrzej to ... • Ocenianie: Pana błąd polega na tym... , on jest nadmiernie wrażliwy. • Tonowanie: To minie…czas leczy rany. (I. Holler, 2011; L.Larsson, 2009; M.B.Rosenberg, 2003)

14. Komunikaty otwierające • w oparciu o empatię – budowanie umiejętności obdarowywania innych pełną uwagą i głębokim zrozumieniem.

15. Sztuka słuchania: • Zaangażowanie– interesuję się tym, co się dzieje w Twoim życiu, Ty i Twoje doświadczenia są dla mnie ważne. Celem jest: • zrozumienie drugiej osoby, • zainteresowanie rozmową, • nauczenie się czegoś, • udzielanie pomocy lub pocieszenie. (McKay M., Davis M., Fanning P., 2008)

16. Jak słuchać? • Utrzymywać kontakt wzrokowy z rozmówcą. • Pochylić się nieznacznie w stronę rozmówcy. • Wspierać mówiącego, kiwając głową lub parafrazując. • Zadawać pytania, by upewniać się, czy dobrze rozumiemy. • Zadbać o właściwe warunki, by nic nie odciągnęło ani nie rozproszyło uwagi rozmówców. • Zaangażować się w słuchanie i zrozumienie wypowiedzi.

17. Cztery kroki skutecznego słuchania 1. Słuchanie aktywne: • parafrazowanie, • precyzowanie, • informacja zwrotna. 2. Słuchanie empatyczne . 3. Słuchanie otwarte. 4. Słuchanie świadome. (McKay M., Davis M., Fanning P., 2008)

18. Podejmowanie działań • Najskuteczniejszym sposobem dotarcia do rozwiązania jest uzyskanie opisu tego, co uczestnicy grupy samopomocowej będą robić inaczej lub co takiego zmieni się, kiedy problem zostanie rozwiązany. (S. de Shazer, 1985, P. de Jong, I.K.Berg, 2007)

19. Podsumowanie • „Jeśli istnieje tajemnica sukcesu, to jest nią zrozumienie punktu widzenia innych i patrzenie na wszystko własnymi oczami”. (H.Ford) Dziękuję za uwagę.

20. Literatura • Bogdanowska Z., Kwiatkowska A.: Współpraca z rodziną w obszarze procesu terapeutycznego, [w:] Płaszczyzny współpracy szkoły ze środowiskiem lokalnym, pod red. L.Hurło, Łódź 2011, • Bogdanowska Z., Kwiatkowska A.: Wspomaganie procesu komunikacji dzieci i młodzieży z niepłynnością mówienia w oparciu o program "Mówię płynnie", KAJET Nr3/2009(80), • Bogdanowska Z.:Jąkanie, to problem do rozwiązania, [w:] Kajet – Warmińsko-Mazurski Informator Oświatowy Nr 5/2007 (72), www.frogos.org.pl, www.logopeda.pl, www.ppp2.ovh.org, • Chęciek M.: Jąkanie. Diagnoza – Terapia – Program. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2007 • De Jong P., Berg I. K.: Rozmowy o rozwiązaniach. Podręcznik. Księgarnia Akademicka, Kraków 2007, • Holler I.: Porozumienie bez przemocy. Ćwiczenia. Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2011. • Kelman E., Nicholas A.: Praktyczna interwencja w jąkaniu wczesnodziecięcym. Podejście interakcyjne rodzic – dziecko – PALIN PCI, Wyd. Harmonia, Gdańsk 2013, • Larsson L.: Porozumienie bez przemocy w mediacjach. Wyd. Czarna Owca, Warszawa 2009. • McKay M., Davis M., Fanning P.: Sztuka skutecznego porozumiewania się. GWP, Gdańsk 2008. • Sakowska J.: Szkoła dla rodziców i wychowawców. CMPPP MEN, Warszawa 1999. • Tarkowski Z.: Psychosomatyka jąkania, Wyd. Fundacji „ORATOR”, Lublin 2007, • Tarkowski Z.: Jąkanie. PWN, Warszawa 1999 • Rosenberg M.B.: To, co powiesz może zmienić świat. O języku pokoju w świecie konfliktów. Wyd. Czarna Owca, Warszawa 2013. • Rosenberg M.B.: Porozumienie bez przemocy. O języku serca. Wyd. Jacek Santorski & CO, Warszawa 2003. • Waszczuk H.: Rodzinna terapia jąkania. FRUG Gdańsk 2005, • Wideotrening Komunikacji – wybór materiałów szkoleniowych, Fundacja Plus, Warszawa 2012.