ALLERJİ VE İMMÜNOLOJİ

1. ALLERJİ VE İMMÜNOLOJİ Dr. Nurullah OKUMUŞ

2. Hipersensitivite reaksiyonları -Tip I ; Anaflaktik tip -Tip II ; Sitotoksik tip -Tip III ; İmmun kompleks tip -Tip IV; Gecikmiş tip

3. Hipersensitivite reaksiyonları • A. Tip I (İntermediate-tip) Aşırı Duyarlılık Reaksiyonları: • -Vücuda giren allerjen antijen sunan hücrelerce (Makrofaj ve dendritik hücreler) T helper hücrelere sunulur. • -TH2 hücrelerden salınan sitokinler B hücre proliferasyonuna neden olur • -B hücrelerden özgül IgE’ler salınır • -IgE’ler mast hücreleri ve bazofillerin yüzeyindeki FC reseptörlere bağlanarak bu hücrelerin duyarlaşmasına neden olur.

8. Hipersensitivite reaksiyonları • A. Tip I (İntermediate-tip) Aşırı Duyarlılık Reaksiyonları: • -Atopik dermatit • -Allerjik rinit • -Saman nezlesi • -Ekstrensek astım • -Anaflaktik şok • -Konjuktivit

9. Hipersensitivite reaksiyonları • B. Tip II (Antibody-dependent sitotoksik) Aşırı Duyarlılık Reaksiyonları: • -IgG veya IgM tipi antikorlar hücre yüzeyindeki antijen ile etkileşerek hücrenin fagositozuna veya erimesine yolaçar. • -Çoğunlukla kompleman sistemi de işe karışır.

10. Hipersensitivite reaksiyonları Tip IIa; Sitotoksik tip. IgG tipi antikorlar kompleman aracılığı ile veya tek başına hedef hücre yüzeyindeki antijene bağlanıp reaksiyonu başlatır -İlaç reaksiyonları -Otoimmün reaksiyonlar (Good-Pasture send, otoimmün hemolitik anemi) -İzoimmün reaksiyonlar (Transfüzyon reaksiyonları, Rh uygunsuzluğu)

11. Hipersensitivite reaksiyonları Tip IIb; Özgül antikorlar antijen içeren hücre yüzeyindeki bölgelere bağlanıp, agonist veya antagonist etki ortaya çıkmasına neden olurlar. -Graves hastalığı (agonist) -Myasthenia Gravis (antagonist)

15. Hipersensitivite reaksiyonları C. Tip III (immun kompleks aracılığı ile olan) Aşırı Duyarlılık Reaksiyonları: -Ag ve Ab birleşerek immün kompleks oluşturur -Normalde bu immünkompleksler kompleman aracılığı ile vücuttan uzaklaştırılır -Antijen yükü fazla ise immünkompleksler vücuttan temizlenemez ve Bb, AC gibi çeşitli dokularda depolanırlar -Küçük kan damarlarının duvarlarına yerleşerek kompleman sistemini aktive eder ve anaflatoksinlerin salınımına neden olurlar -Anaflatoksinler de mast hücreleri ve bazofilleri uyarırlar

20. Hipersensitivite reaksiyonları C. Tip III (immun kompleks aracılığı ile olan) Aşırı Duyarlılık Reaksiyonları: -Persistan enfeksiyona bağlı oluşanlar (Serum hastalığı) -Otoimmün hastalıklar (SLE, RA, Polimyozit) -Antijen inhalasyonu ile oluşanlar (Ekstrensek allerjik alveolit)

21. Hipersensitivite reaksiyonları D. Tip IV (Hücresel veya gecikmiş) Aşırı Duyarlılık Reaksiyonları: -Antikorların işlevi yoktur. Duyarlı hale gelmiş T hücreleri antijene bağlandıktan sonra direkt olarak veya lenfokin yolu ile sitotoksisiteye yola açar. -Reaksiyonun gelişmesi 12 saatten daha uzun süre alır

22. Hipersensitivite reaksiyonları Tip IVa (Gecikmiş) aşırı duyarlılık reaksiyonları: TH1 ve TH2 hücrelerine antijen sunumu ile gecikmiş enflamatuar yanıt -Tüberkülin reaksiyonu -Kontakt dermatit -Romatoid artrit -Kronik astım -Kronik allerjik rinit

23. Hipersensitivite reaksiyonları Tip IVb (Sitotoksik) aşırı duyarlılık reaksiyonları: Sitotoksik Ts hücrelerinin hedef hücredeki antijenleri tanıması ve apopitozis -İnsüline bağımlı diabet -Graft reddi

26. Atopik dermatit AD tekrarlayan ataklarla giden ve kronik seyir gösteren bir inflamatuar deri hastalığıdır. Eritem, ödem, kaşıntı, eksudasyon ve kabuklanma, pullanma ile karakterizedir. Hastaların %80’inde serum IgE yüksektir. Allerjik astımda ve Atopik Dermatit patogenezinde asıl rolü IL4 ve IL5 salgılayan hafıza TH2 benzeri hücreler üstlenmektedir (TUS).

27. Atopik dermatit Tanı kriterlerinden 3 major bulgu yanında 3 minör bulgu olmalıdır.

31. Allerjik konjuktivit • Patogenezde Histamin, IL4 ve Nitrik Oksid önemlidir. • -Alerjik Rinokonjuktivit:Alerjik Rinit ve Alerjik konjuktivit birlikteliğidir. Kornea tutulmaz! • -Vernal Konjonktivit: • -Kornea da tutulur! • -Üst palpebrada kaldırım taşı görünümü • -Korneoskleral limbusta beyaz eozinofil kümeleri: Trantas Noktaları

32. Allerjik konjuktivit

33. Allerjik konjuktivit

34. Allerjik konjuktivit • Patogenezde Histamin, IL4 ve Nitrik Oksid önemlidir. • -Alerjik Rinokonjuktivit:Alerjik Rinit ve Alerjik konjuktivit birlikteliğidir. Kornea tutulmaz! • -Vernal Konjonktivit: • -Kornea da tutulur! • -Üst palpebrada kaldırım taşı görünümü • -Korneoskleral limbusta beyaz eozinofil kümeleri: Trantas Noktaları • -Dev Papiller Konjuktivit:Lens kullananlarda görülür Vernal Konjuktivit tipidir.

35. Allerjik konjuktivit

36. Allerjik konjuktivit • Patogenezde Histamin, IL4 ve Nitrik Oksid önemlidir. • -Alerjik Rinokonjuktivit:Alerjik Rinit ve Alerjik konjuktivit birlikteliğidir. Kornea tutulmaz! • -Vernal Konjonktivit: • -Kornea da tutulur! • -Üst palpebrada kaldırım taşı görünümü • -Korneoskleral limbusta beyaz eozinofil kümeleri: Trantas Noktaları • -Dev Papiller Konjuktivit:Lens kullananlarda görülür Vernal Konjuktivit tipidir. • -Atopik Konjuktivit:Alerjik Konj + Atopik Dermatittir • -Kontakt Konjuktivit:Kontakt dermatitin konjuktivit de görülen şekildir.

37. Allerjik rinit *Burunda kaşıntı hissiyle başlayıp burunda dolgunluk, aksırık ve akıntı ile kendini belli eden tablodur. Yıl boyunca devam ederse;Perennial rinit Mevsimsel olursa;Mevsimsel AR, Saman nezlesi *AR gelişmesi için allerjene karşı atopi ve duyarlı kişinin allerjenle tekrar karşılaşması gerekmektedir.

38. Allerjik rinit Klinik bulgular; -Burun: Nazal mukoza soluk, mavimtrak tonda ve ödemli Septal deviasyon, nazal polip Konka hipertrofisi Allerjik selam -Göz: Allerjik shiner (Periorbital morluk) -Diğer: Ağızda kötü koku Orta kulak patolojileri Tekrarlayan rinosinüzit, adenoidit, otit, tonsillit

39. Allerjik rinit

41. Allerjik rinit Ayırıcı tanı *Vazomotor rinit Nazal mukozada artmış parasempatik aktivite var Nazal mukozada eozinofili ve atopi yok Bol miktarda, berrak burun akıntısı var Burun tıkanıklığı sıktır Tıkanıklık zaman zaman bir taraftan diğerine geçer

42. Allerjik rinit Ayırıcı tanı *Nazal polipler Samter triadı (Nazal polip, nonallerjik astım, aspirin duyarlılığı) vardır. Gerçek polip varsa mutlaka kistik fibrozis araştırılmalıdır

43. Allerjik rinit Ayırıcı tanı *Kronik enfeksiyöz rinit Mukopürülan burun akıntısı Subfebril ateş İmmün yetmezlik ve silier disfonksyon olabilir

44. Allerjik rinit Ayırıcı tanı *Primer atrofik rinit Otozomal dominant geçer Pubertede gelişir Nazal kavitede genişleme Paradoksik burun tıkanıklığı yakınması Kurutlanma

45. Allerjik rinit Ayırıcı tanı *Rinitis medikomentoza 1 haftadan fazla nazal dekonjestan kullanımı sonucu gelişir Nazal mukoza parlak kırmızı ve kırılgandır

46. Allerjik rinit

47. Ürtiker ve anjioödem Ortası soluk, çevresi eritemli müköz membranlar ve yüzeyel derinin ödematöz ve eritamatöz değişikliğidir. Basınçla lezyonlar beyazlaşır. Sıklıkla kaşıntılıdır. Simetrik dağılım gösterir. Vücudun herhangi bir yerinde olabilir. 6 hafta altında sürerse akut, 6 haftada fazla ise kronik kabul edilir. Akut ürtiker daha çok çocuklarda, kronik ise genç erişkinlerde görülür. Histolojik olarak superfisial dermisde damarlarda genişleme, vasküler permeabilite artışı, civar konnektif dokuya sıvı sızması vardır.

50. Ürtiker ve anjioödem Ürtikerde IgE antikorunun olması gerekmez, klasik veya alternan kompleman yollarının aktivasyonu ile ürtiker oluşabilir. Anaflatoksinler (C3a, C4a, C5a) mast hücre degranülasyonuna neden olur. Anjiyoödem patogenezinde en önemli mediyatör BRADİKİNİN’dir.