Training Herkennen & Doorverwijzen [Logo bedrijf]

1. Taal op de werkvloer Training Herkennen & Doorverwijzen [Logo bedrijf] [datum]

2. Interne campagne [Vul hier in welke activiteiten u gaat voeren bekendheid te geven aan de aanpak van Laaggeletterdheid]

3. Programma 1. Wat is laaggeletterdheid? 2. Wat kunt u betekenen voor een laaggeletterde? 3. Aan de slag!

4. Het leven van Lisa

5. Wat is laaggeletterdheid? Hoeveel procent van de woorden van een tekst moet je begrijpen om die tekst te kunnen begrijpen? A. 60% B. 70% C. 90% Bron:www.makkelijklezen.nl

6. Optie A 60% Binnen ons - moeten regelmatig- van de – de andere – worden. - , zoals de - , nemen die zware - van – over. Om te voor je - - en die van de – die je onderweg -, zijn er – gemaakt voor het - . De meest - interne - zijn: • Kijk - voor - • - geen - op de - of - • Zet - - met - van -.

7. Optie B 70% Binnen ons - moeten regelmatig- van de ene – de andere - -worden. - , zoals de - , nemen die zware – van ons over. Om te zorgen voor je - - en die – van de - die je onderweg - , zijn er – gemaakt voor het gebruik . De meest belangrijke interne – zijn: • Kijk uit voor – • - geen - op de - of - • Zet - vast met - van -.

8. Optie C 90% Binnen ons gebouw moeten regelmatig - van de ene naar de andere plek vervoerd worden. - , zoals de palletwagen, nemen die zware last van ons over. Om te zorgen voor je eigen - en die van de mensen die je onderweg tegenkomt , zijn er afspraken gemaakt voor het gebruik . De meest belangrijke interne - zijn: • Kijk uit voor - . • Vervoer geen personen op de palletwagen of heftruck. • Zet - vast met behulp van - .

9. 100% Binnen ons gebouw moeten regelmatig spullen van de ene naar de andere plek vervoerd worden. Transportmiddelen, zoals de palletwagen, nemen die zware last van ons over. Om te zorgen voor je eigen veiligheid en die van de mensen die je onderweg tegenkomt, zijn er afspraken gemaakt voor het gebruik. De meest belangrijke interne verkeersregels zijn: • Kijk uit voor voetgangers. • Vervoer geen personen op de palletwagen of heftruck. • Zet materiaal vast met behulp van banden.

10. Wat is laaggeletterdheid? Iemand is laaggeletterd als hij/zij onvoldoende in staat is gedrukte of geschreven informatie te gebruiken om: • Te functioneren/ontwikkelen in de samenleving • Te functioneren/ontwikkelen op de werkplek • Eigen doelstellingen te realiseren • Eigen kennis en ontwikkeling te realiseren

11. Wat is laaggeletterdheid?

12. Feiten & Cijfers 1,1 miljoen beroepsbevolking is laaggeletterd 69% is in Nederland geboren 67% sprak Nederlands als eerste taal Aanwas van jongeren: 25% van de leerlingen verlaat groep 8 met een leesachterstand van 2 jaar

13. Feiten & Cijfers • Opleidingsachtergrond • Van alle laaggeletterden heeft: • 35% diploma lager onderwijs • 26% vbo- of mavo-diploma • 30% mbo-diploma (332.000 personen) • 143.000 mbo-diploma op niveau 1 of 2 • 188.000 mbo-diploma op niveau 3 of 4 • 9% heeft diploma havo of hoger • * Bron: Laaggeletterdheid in Nederland, ECBO W. Houtkoope.a., 2011 .

14. Vraag? Hoeveel % van de laaggeletterden werkt? • 10% • 50% • 65%

15. Geletterdheid & arbeidsmarkt • Ruim de helft van de laaggeletterden heeft werk • Van de werkende laaggeletterden werkt • 25% in de sector Zorg en Welzijn • 20% in de Industrie en Energie • 17% in de Handel en Horeca

16. Oorzaken laaggeletterdheid • Algemene leer- en gedragsproblemen • Een taalachterstand, omdat thuis een andere taal wordt gesproken • Opgroeien in een ‘taalarme’ omgeving • Weinig opleiding • Onvoldoende aandacht en begeleiding op school • Het wegzakken van vaardigheden • Dyslexie Er is nooit één oorzaak!

17. Vraag? Hoeveel veiligheidsdocumenten in bedrijven zijn leesbaar? • 20% • 33% • 50% Veiligheidsrisico’s: 5-10% arbeidsongevallen te wijten aan taalproblemen (P. Lindhout)

18. Gevolgen op de werkvloer Lagere productiviteit Hoger ziekteverzuim Onnodige veiligheidsrisico’s Geen doorgroeimogelijkheden Minder flexibel inzetbaar Verminderde werksfeer Meer stress Medewerker ontvangt niet alle informatie omdat deze ontoegankelijk is.

19. Signalen • Vergeet afspraken • Neemt formulieren mee naar huis • Stelt vragen terwijl die schriftelijk al zijn uitgereikt • Stuurt geen e-mails • Beweegt ogen niet over tekst of formulier • Moeite met formuleren van vragen of eigen mening • Verzoekt herhaaldelijk om instructies

20. Herkennen • Stelt vragen terwijl die schriftelijk zijn uitgereikt • Stuurt geen e-mails • Beweegt ogen niet over tekst of formulier • Verzoekt herhaaldelijk om instructies • Moeite met formuleren van vragen of eigen mening “Ik schrijf zo onleesbaar, doet u dat maar voor me.” “Oh, ik dacht dat de afspraak morgen was.” “Dat formulier vul ik thuis wel in.”

21. Pauze

22. Maak het bespreekbaar Vraag door na signalering: - “Vindt u het misschien moeilijk om het werkbriefje in te vullen? Omdat u moeite heeft met schrijven?” - “Heeft u moeite met het lezen van de werkinstructies?” Vraag door nadat iemand aangeeft moeite te hebben met lezen en schrijven: - “Wat vindt u ervan dat u moeite heeft met lezen en schrijven?” - “Zou u beter willen lezen en schrijven?”

23. Wat kunt u doen? Leidraad • Stel de betreffende persoon op zijn gemak • Normaliseer het probleem • Informeer over oplossingen • Help bij aanmelden voor een cursus • Kom er in latere gesprekken op terug Verwijs door naar……

24. Taalaanbod [Vul hier in welke cursussen lezen & schrijven uw organisatie aanbied]

25. Opdracht • Welke problemen kan laaggeletterdheid binnen [organisatie] opleveren? • B. Hoe zou je laaggeletterde collega`s binnen [organisatie] het beste kunnen benaderen? • C. Hoe kan de aanpak laaggeletterdheid een structurele plek krijgen binnen [organisatie]?

26. Opdracht Individueel: • Hoe kan ik het stimuleren van taalvaardigheid in mijn eigen dagelijkse werkzaamheden integreren?

27. Vragen of meer informatie??