سازمان توسعه تجارت ایران شناسایی پتانسیل های صادراتی جمهوری اسلامی ایران به مصر تهیه و تنظیم : دفتر بازرگانی کشورهای عرب

1. سازمان توسعه تجارت ایران شناسایی پتانسیل های صادراتی جمهوری اسلامی ایران به مصر تهیه و تنظیم : دفتر بازرگانی کشورهای عربی _ آفریقایی

2. این گزارش در سه فصل تهیه و تنظیم گردیده است: فصل اول-معرفی اجمالی کشور مصر فصل دوم-بررسی روابط دو جانبه سیاسی- اقتصادی و بازرگانی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی مصر فصل سوم-معرفی پتانسیل های صادراتی جمهوری اسلامی ایران و راهکارهای پیشنهادی جهت بهبود تراز تجاری با مصر

3. فصل اول معرفی اجمالی کشور مصر

4. 1-1 ) مشخصات کلی مصر • نام رسمی کشور:جمهوری عربی مصر • نام بین المللی:Egypt • نوع حکومت:جمهوری ریاستی

5. موقعیت جغرافیایی و همسایگان: • شمال قاره آفریقا، بعنوان پل ارتباطی آسیای غربی ، آفریقا و مدیترانه • از شمال با دریای مدیترانه، از شرق با نوار غزه رژیم غاصب صهیونیستی ، از غرب با لیبی، از جنوب با سودان هم مرز است.

6. مساحت: 1001450 کیلومتر مربع • جمعیت: حدود 81 میلیون نفر(جولای 2008) بعنوان پر جمعیت ترین کشور عربی • میانگین سنی : 5/24 سال • اقوام و نژادها: عرب ، سامی و قبطی(99درصد)یونانیها،ارامنه،ایتالیایی،فرانسوی 1% • زبان های رایج: عربی (رسمی) انگلیسی و فرانسه (در بسیاری فعالیتهای تجاری و اداری) • ادیان و مذاهب: مسلمان (سنی):94%، مسیحی و دیگر مذاهب 6%

7. 1- مشخصات و اهمیت کلی کشور مصر 1-1 ) اهمیت و جایگاه مصر • کشور مهم جهان اسلام از حیث جمعیت ، وسعت و سطح توسعه و جایگاه عقیدتی در بین مسلمانان • کشور مهم آفریقایی و در حال توسعه • دارای جایگاه مهم ژئوپلتیکی وژئواستراتژیکی ، و کلیدی در ارتباطات دریایی جهانی • دارای نقشی مهم در سازمانهای بین المللی و منطقه ای نظیر اتحادیه عرب ، سازمان کنفرانس اسلامی و اتحادیه آفریقا

8. دارای جایگاه مهم از نظر شاخص های اقتصادی میان کشورهای خاورمیانه عربی و شمال آفریقا جدول مقایسه برخی شاخص های اقتصادی مصر و 15 کشورخاورمیانه عربی و شمال آفریقا • (الجزایر ، اردن ، اریتره ، اتیوپی ، تونس ، سودان ، سوریه ، سومالی ، فلسطین ، چاد ، لبنان ، لیبی ، مغرب ، موریتانی ، جیبوتی)

9. 2- ساختار اقتصادی 1-2) وضعیت کلی اقتصاد • بيشتر مبتني‌ بر خدمات ،صنعت بویژه نفت ،گردشگری و تا حدودی کشاورزی • آغاز توسعه و اصلاح ساختارهای اقتصادی از ابتدای دهه 90 • پیشترفت های چشمگیر در زمینه خصوصی سازی و اصلاح قوانین اقتصادی • افزایش قابل ملاحظه روند سرمایه گذاری ها، حجم معاملات تجاری وثبت شرکت ها • گسترش بازار های آزاد و تجارت بین المللی • صادرات كالا و خدمات بعنوان موتور رونق اقتصادي • جهانگردي (دربخش خدمات ) و ترانزيت از طريق كانال سوئز بعنوان مهمترین منبع کسب درآمد ارزی • دروازه اصلی ورود به بازارهای شمال آفریقا

10. توزیع نا برابر در آمد ملی و فقر گسترده ، نرخ بالای بیکاری • وابستگی شدید به کمک های خارجی بخصوص آمریکا • تداوم نسبی حاکمیت نظام برنامه‌ريزي‌ متمركز در اداره اقتصاد کشور • تمرکز زیاد جمعیت و مراکز دولتی و صنعتی در پایتخت • توسعه نیافتگی مناطق دور از پایتخت

11. 2-2- شاخص های اقتصادی مأخذ: the world factbookسال‌2007

12. 3-2-اهم برنامه اصلاحات اقتصادی مصر • تقویت سیستمهای مالی و اعتباری و رسیدن به استاندارد های بین المللی • خصوصي سازي بخشهاي مختلف خدماتی ،صنعتي و مالي ، مخابرات ، حمل و نقل دریایی ، تجهیز و اداره فرودگاهها • اصلاح قوانین مربوط به بازار سرمایه،مناطق ویژه اقتصادی،تجارت ،بانکداری،بیمه و مناقصات • تصویب قانون جامع حمایت از فعالیت بخش خصوصی • معافیت های مالیاتی فعالیت های تجاری و تولید برخی محصولات نظیر تولیدات دارویی • تشویق و حمایت از سرمایه گذاری های خارجی • وضع قوانین مربوط به اجاره خط لوله نفت و گاز ، توسعه مناطق آزاد و افزایش رقابت در بازارها

13. 4-2-سرمایه گذاری خارجی: • امضای بیش از 40 موافقت نامه سرمایه گذاری با کشو رهای مختلف • پتروشیمی ،گازطبیعی،فن آوری اطلاعات و ارتباطات،خدمات و تجهیزات آموزشی،توسعه بنادر و خدمات به عنوان مهمترین زمینه های سرمایه گذاری 5- 2-مناطق آزاد تجاری و بنادر: • وجود هفت منطقه فعال تجاری به نامهاي :نصر، اسكندريه، داميته، اسماعيليه، ششم اكتبر، سوئز و پورت سعيد • توسعه و احداثمناطق آزاد جدیدی در شمال صحرای سینا و دریای سرخ

14. 6-2- بانکداری • کنترل و نظارت دولت بر فعالیت بانک ها. • وجود4 بانک بزرگ تجاری : ملی، مصر ، اسکندریه و قاهره • فعالیت 28 بانک تجاری،31 بانک سرمایه گذاری و 3 بانک تخصصی • تاسیس شعبه و فعالیت چند بانک خارجی از جمله دو بانک آمریکایی اکسپرس بانک و سیتی بانک ودو بانک خصوصی بین المللی اعراب و بانک سرمایه گذاری ملی از سال 2003 • تامین مالی 40 تا 80 درصد از ارزش سفارش های صادراتی

15. 7-2- وضعیت کشاورزی • سومین بخش مهم اقتصاد بعد از خدمات و صنعت • تأمین 14 درصد از توليد ناخالص‌ داخلي‌ • تولید سالانه حدود 6میلیون تن گندم و واردات • هم اکنون با بحران نان دراثرکمبود گندم در کشور مواجه است . • محصولات‌ عمده‌ كشاورزي‌ و دامی مصر: پنبه‌، برنج‌، نيشكر، ذرت‌، گندم‌، لوبيا، علوفه‌، سيب‌زميني‌، پياز، سير، گاو، گاوميش‌، بز، گوسفند، شتر، ماهي‌، ميگو.

16. 8-2- وضعیت بخش صنایع • دومین بخش اقتصادی پس از خدمات با 41 درصد سهم درتولید ناخالص داخلی • عمده ترین صنایع : شيشه‌، سيمان‌، فرآوري مواد غذايي‌، نفت‌، مواد شيميايي‌ ، مصالح‌ ساختماني‌ ، نساجي‌ ، صنايع‌ فلزي‌

17. 1-8-2- صنعت توریسم : • يكي از مراكز قديمي تمدن و داراي جاذبه‌هاي زياد براي گردشگران • تسهيلات و اقدامات دولت درجهت افزايش شمارتوريست‌ها : • واگذاري مديريت هتل‌ها به بخش خصوصي، • افزايش خدمات شركت‌هاي هواپيمايي، • ايجاد مراكز جديد توريستي • اعمال سياست جديد نرخ تبديل دلار آمريكا در مقابل پوند مصر • درآمد حاصل از توریسم: حدود 3/4میلیارد دلار

18. 2-8-2-صنعت فولاد: • بعد از آفریقای جنوبی و لیبی مقام سوم میان کشورهای آفریقایی • تامین کننده 8/9 درصد از کل صادرات فولاد منطقه • عرضه فولاد باقیمت نازل به بازارهای بین المللی • 3-8-2-صنعت نساجی : • صنعت در آمد زا و مهم مصر • پوشش30 درصد اشتغال در بخش صنعت • حدود 7 درصد ازکل اشتغال کشور • سهم سالانه صادرات پوشاک 3 میلیارد پوند و 24 درصد کل صادرات ( حدود یک میلیارد دلار) • حمایت شدید دولت بویژه در بخش نخ ریسی و بافت پارچه • تلاش جهت افزایش صادرات این بخش تا سال 2010 به 3 میلیارد دلار

19. 4-8-2-صنعت نفت و پتروشیمی: • نقش مهم نفت در توسعه و رشد اقتصادي • اتخاذ استراتژي 20 ساله براي توليد 15 ميليون تن محصولات نفت و پتروشیمی به ارزش 7 ميليارد دلار • تولید روزانه 740 هزار بشكه نفت • پتروشیمی : از صنايع عمده مصر بادرآمد 300 ميليون دلار و توليد 510 هزار تن • نرخ رشد صنعت پتروشیمی :6% • 5-8-2-صنعت شیلات: • تولید 760 هزار تن محصول در سال • واردات240 هزار تن ماهي منجمد از كشورهاي هلند، انگلستان، آلمان و آمريكا • فعال بودن صنعت ماهيگيري در درياي مديترانه، درياي سرخ و برخی دریاچه ها و رودخانه نيل

20. 6-8-2-صنعت حمل ونقل دریایی : • قرار گرفتن در مسیر حمل ونقل دریایی جهان • وجود 45 بندر فعال • عبور شاهرگ حیاتی شرق – غرب (کانال سوئز) از قلمرو این کشور • افزایش ظرفیت ناوگان های دریایی به 5/8 میلیون تن • نرخ رشد سالانه 7/3 درصد • افزایش ناوگانهای کانتینربر • فعالیت بعنوان یک مرکز ترانزیت کالا و دروازه اصلی ورود به بازار های شمال آفریقا

21. 9-2- وضعیت بخش معدن • داراي‌ معادن مختلف مانند:‌ • نفت ،گاز طبیعی ،سنگ‌ آهن‌، فسفات‌ ،نمک ،سرب‌، روي‌، قلع،مس • 10-2- وضعیت بخش انرژی • وجود ذخایر کافی انرژی • تامین انرژی مورد نیاز از محل منابع داخلی گاز سوز بودن حدود 90% از صنايع مصر • وجود 9 مركز تصفيه در شهرهاي اسكندريه، قاهره، النصر، سوئز و اسيوط

22. 3- ساختار تجارت خارجی مصر طی سالهای 2007-2002

23. 1-3- روند حجم مبادلات جدول روند حجم مبادلات مصر طی سال های 2007-2002 ارزش: میلیارد دلار منبع :ITC

24. نمودار روند حجم مبادلات مصر طی سال های 2007-2002

25. 2-3- روند تراز تجاری مصر جدول روند تراز تجاری مصر طی سال های 2007-2002 ارزش: میلیارد دلار منبع : ITC

26. نمودار روند تراز تجاری مصر طی سال های 2007-2002

27. 3-3- ساختار صادرات 1-3-3- روند صادرات مصر جدول آمار و روند صادرات مصر طی سال های 2007-2002 ارزش: میلیارد دلار منبع: ITC

28. نمودار روند صادرات مصر طی سال های 2007-2002

29. « جدول روند صادرات مصر براساس فهرست گروههای کالایی (2006 -2003)» منبع: ITCارزش : میلیون دلار /س

30. « جدول روند صادرات مصر براساس فهرست گروههای کالایی (2006 -2003)» ارزش : میلیون دلار /س

31. « جدول روند صادرات مصر براساس فهرست گروههای کالایی (2006 -2003)» ارزش : میلیون دلار /س

32. « جدول روند صادرات مصر براساس فهرست گروههای کالایی (2006 -2003)» ارزش : میلیون دلار /س

33. نتیجه • 27گروه کالایی بدون تغییر یا تغییر کم داشته است . • 32 گروه کالایی باافزایش نسبی صادراتی روبرو بوده است . • 10 گروه کالایی افزایش شدید صادراتی داشته است . • 12 گروه کالایی کاهش نسبی صادرات داشته است . • 2 گروه کالایی با کاهش شدید صادرات همراه بوده است . /س

34. « وضعیت کالاهای عمده صادراتی مصر درسال 2006» منبع:ITC منبع : ITC

35. « جدول روند صادرات مهمترین اقلام صادراتی مصر طی سالهای 2006 -2003» ارزش : هزار دلار منبع: ITC منبع : ITC

36. 3-3-3- طرف های عمده صادراتی مصر (2007) • ایران در رتبه 66 ارزش : میلیون دلار منبع: ITC

37. « جدول روند صادرات به طرفهای عمده صادراتی مصر طی سالهای 2007 -2003» ارزش : میلیون دلار منبع: ITC

38. 4-3- ساختار واردات 1-4-3- روند واردات مصر جدول آمار و روند واردات مصر طی سال های 2007-2002 ارزش: میلیارد دلار منبع: ITC

39. نمودار روند واردات مصر طی سال های 2007-2002

40. « جدول روند واردات مصر براساس فهرست گروههای کالایی(2006 -2003)» منبع:ITC ارزش : میلیون دلار /س

41. ارزش : میلیون دلار /س

42. ارزش : میلیون دلار /س

43. ارزش : میلیون دلار /س

44. نتیجه • 51گروه کالایی بدون تغییر یا تغییر کم داشته است . • 26 گروه کالایی با افزایش نسبی واردات روبرو بوده است . • 3 گروه کالایی افزایش شدید واردات داشته است . • 3 گروه کالایی کاهش نسبی واردات داشته است . • 1 گروه کالایی با کاهش شدید واردات همراه بوده است . /س

45. « جدول وضعیت کالاهای عمده وارداتی مصر درسال 2006» منبع:ITC منبع : ITC

46. « جدول روند واردات مهمترین اقلام وارداتی مصر طی سالهای 2006 -2003» منبع: ITCا رزش : میلیون دلار منبع : ITC

47. 3-4-3- طرف های عمده وارداتی مصر 2007 • ایران در رتبه 43 منبع :ITC ا رزش : میلیون دلار

48. « جدول روند واردات از طرفهای عمده وارداتی مصر طی سالهای 2007 -2003» منبع :ITC ارزش : هزار دلار

49. 5-3- نظام تجاری مصر 1-5-3- چارچوب سياست تجاري تعرفه‌اي مصر • عضویت در سازمان جهانی تجارت • آغاز برنامه اصلاحات اقتصادی از سال 1990 و پیشترفت های جدی در اغلب شاخص های تجاری • پیشترفت در رفع موانع تجاری ،حذف عمده ضوابط و موانع غیر تعرفه ای و کاهش حمایت های تعرفه ای • تصویب قانون جدید ضد قیمت شکنی ،اقدامات حفاظتی و جبرانی در سال 1998 و اعلام به سازمان جهانی تجارت • تدوین قوانین جدید در حوزه مالکیت فکری به منظور تطبیق با قوانین سازمان جهانی تجارت • دادن برخی تعهدات تحت موافقت نامه های عمومی تجارت خدمات در بخش ساخت و خدمات مهندسی مرتبط به سازمان فوق.

50. فراتر رفتن در برخی حوزه ها بویژه خدمات مالی ،آزاد سازیها از سطح تعهدات داده شده به سازمان فوق • اصلاح رژیم تجاری با تاکید بر کاهش موانع غیر تعرفه ای و اتکای بیشتر بر تعرفه و همچنین کاهش تعرفه ها و منطقی کردن ساختار تعرفه ای. • کاهش فهرست کالا های ممنوع وارداتی به محصولات پوشاک و طیور و سپس حذف ممنوعیت واردات این دو کالا با اعمال تعرفه های 80 و 54 درصدی بر آنها • تصویب نظام هماهنگ طبقه بندی تعرفه ای کالا (H.s)و برنامه مستمر کاهش تعرفه ها،متوسط نرخ تعرفه اعمالی