GİRİŞ

1. GİRİŞ İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar odaları Birliğimizin Değerli Başkanı, Başkan Vekilimiz. Genel Sekreter Vekilimiz seminerimize Bilgi ve Tecrübeleri ile katkıda bulunan tebliğ sahibi arkadaşlarımız odamızın vefakar ve cefakar kıymetli Genel Sekreterlerimiz Değerli Basın Mensupları Baylar ve Bayanlara Hepinizi Birliğimizin Eğitim Müdürü olarak en derin saygı ve sevgilerimle selamlarken seminerimizin sizlere ve sizlerin çalışmaları ile esnaf ve sanatkarlarımıza hayırlı ve faydalı olmasını diliyorum. Amacımız: 5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek kuruluşları kanunu ile bu kanunun geçici 11’inci maddesinde belirtilen “ Bu kanunda öngörülen yönetmelikler çıkarılıncaya kadar mevcut yönetmeliklerin bu kanuna aykırı olmayan hükümlerin uygulanmasına devam olunur. “ ifadesine dayanarak Eğitim Yönetmeliklerimiz ayrıca 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ve Mesleki Teknik Yönetmeliğinin sizleri ilgilendiren özet ana başlıklarını hatırlatmak uygulamada birlik ve beraberliği sağlamaktır.

2. YASALAR BİZİM İÇİN NELERİ EMREDİYOR 1- T.C ANAYASASI : Madde 135 – H. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları Madde 135 . – Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere gore yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleridir. Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde asli ve sürekli görevlerde çalışanların meslek kuruluşlarına girme mecburiyeti aranmaz. Meslek kuruluşları, kuruluş amaçları dışında faaliyet gösteremezler; siyasetle uğraşamazlar, siyasi partiler, sendikalar ve derneklerle ortak hareket edemezler.

3. Siyasi partiler, sendikalar ve sendika üst kuruluşları; meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşları organlarının seçimlerinde aday gösteremezler ve belirli adayların leh veya aleyhlerinde faaliyette bulunamazlar ve propaganda yapamazlar . Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kanunda gösterildiği şekilde Devletin idari ve mali denetimine tabidir. Amaçları dışında faaliyet gösteren ve siyasetle uğraşan meslek kuruluşlarının sorunlu organlarının görevine, kanunun belirttiği merciin istemi üzerine, mahkeme kararı ile son verilir ve yerlerine yenileri seçtirilir. Türk Devletinin varlık ve bağımsızlığının, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünün, toplumun huzurunun korunması ve Devletin Anayasada belirtilen temel niteliklerini tehdit edici faaliyetlerin önlenmesi bakımından gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mahallin en büyük mülki amiri bu organları geçici olarak görevden uzaklaştırabilir. Görevden uzaklaştırma kararı; üç gün içinde mahkemeye bildirilir. Mahkeme görevden uzaklaştırma kararının yerinde olup olmadığına en geç on gün içinde karar verir.

4. B. Esnaf ve Sanatkarların Korunması MADDE 173. – Devlet, esnaf ve sanatkarları koruyucu ve destekleyici tedbirleri alır. MADDE 1. – Bu kanunun amacı; esnaf ve sanatkarlar ile bunların yanlarında çalışanların mesleki ve teknik ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlerine uygun olarak gelişmelerini ve mesleki eğitimlerini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak, meslek disiplini ve ahlakını korumak ve bu maksatla kurulan tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğindeki esnaf ve sanatkarlar odaları ile bu odaların üst kuruluşu olan birlik, federasyon ve Konfederasyonun çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir. Kapsam MADDE 2. - Bu kanun, Esnaf ve sanatkarlar ile bunların yanlarında çalışanlar ve esnaf ve sanatkarlar tarafından kurulan esnaf ve sanatkarlar odaları ile bu odaların üst kuruluşları olan birlik, federasyon ve Konfederasyon hakkında uygulanır.

5. 3 – 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu AMAÇ : MADDE 1. – Bu kanunun amacı ; çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile okullarda ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime ilişkin esasları düzenlemektir. Kapsam: MADDE 2. – Bu kanun Mesleki Eğitim Kurulunun belirleyeceği mesleklerde kamu ve özel sektöre ait kurum, kuruluş ve iş yerleri ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarındaki eğitim ve öğretimi kapsar

6. EĞİTİM YÖNETMELİKLERİ ÇERÇEVESİNDE YAPILAN EĞİTİM ÇALIŞMALARI Odaların yapacakları mesleki eğitimle ilgili 8 madde vardır. 1. Eğitim kapsamı (Ek Madde 13) 2. Pratik Meslek Eğitimi (Ek Madde 14) 3. Eğitim Organizasyonu (Ek Madde 15) 4. Pratik Eğitimin Verileceği İşyerleri ve Bunların Denetimi( Ek Madde 16) 5. Meslek Eğitiminin Finansmanı ( Ek Madde 17) 6. Fon ( Ek Madde 18) 7. Yönetmelikler (Ek Madde 19) 8. (Ek Madde 20) Bu 8 kanun maddesinin ortak amacı: Türk Esnaf ve Sanatkarlarının en iyi şekilde eğitilerek çağdaş esnaf ve sanatkarlarla aynı bilgi ve beceri düzeyinde olmalarını sağlamaktır. Bu 8 kanun maddesinin uygulanmasının nasıl yapılacağını belirleyen eğitim yönetmelikleri hazırlanarak yürürlüğe konulmuştur.

7. 507 SAYILI KANUNDA 3741 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER UYARINCA OLUŞTURULAN EĞİTİM YÖNETMELİĞİ ADI KONUSU 1. Esnaf ve Sanatkarların Meslek Eğitimini Geliştirme Finansman Ve Destekleme Fonu Yönetmeliği ( 27 Aralık 1991 tarih ve 21094 sayılı Resmi Gazete) 2. 507 sayılı Kanununun Çıraklık ve Mesleki Eğitimle İlgili Genel Esaslar Hükümlerin Uygulanmasına Dair Yönetmelik (2 Ocak 1992 tarih ve 21099 sayılı Resmi Gazete) 3. Pratik Eğitim Verileceği İşyerleri Ve Bunların Denetim Denetimine İlişkin Yönetmelik (20 Ekim 1993 tarih ve 21734 sayılı Resmi Gazete) 4. Çıraklık Eğitimi Uygulaması Yapılmayan İl ve Meslek Genel Esaslar Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine İlişkin Yönetmelik (20 Ekim 1993 tarih ve 21734 sayılı Resmi Gazete)

8. 4 Yönetmelik Yeşil Renkli Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonunca eğitim yönetmelikleri görüldüğü gibi çıkarılan eğitim yönetmelikleri TESK’ in alt teşkilatının yapacağı eğitim faaliyetlerinin esaslarını düzenlemektedir.

9. EĞİTİM MEVZUATI ÇERÇEVESİNDE OLUŞTURULACAK BİLİMLER VE YAPILACAK ÇALIŞMALAR A . KURULACAK BİRİMLER: Oda Mesleki Eğitim Danışmanlığı Birimi ( O.M.E.D.B ) Kuruluş MADDE 14. – Odalar düzeyindeki meslek eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi için odalar bünyesinde bir meslek eğitimi danışmanlığı birimi kurulur. Birim bir yönetim kurulu ile bu kurula bağlı olarak istihdam edilen eğitim uzmanları, danışmanları ve sekreterya görevlilerinden oluşur. Birim bir Yönetim Kurulu ile bu Kurula bağlı olarak istihdam edilen eğitim uzmanları, danışmanları ve sekreterya görevlilerinden oluşur. • Meslek Eğitimi Danışmanlığı Birimi Yönetim Kurulu, Oda Başkanı veya görevlendireceği Oda Başkan Yardımcısının başkanlığında, • Oda Yönetim Kurulu’ nun, Genel Kurul üyeleri arasından seçeneği mesleki eğitim alanında bilgi ve deneyim sahibi 3 veya daha çok kişi, • Oda Genel Sekreteri, • Oda Eğitim Müdürü’ nden Oluşur.

10. GÖREVLERİ • Madde 15- Oda Meslek Eğitimi Danışmanlığı Brimi’ nin görevleri şunlardır; • İştigal ettikleri meslek dalı (meslek dalları) ile ilgili meslek eğitimi hakkında her konuda araştırma ve çalışma yapmak, uygulamayı izlemek ve önerileri Yönetim Kurulu’ na sunmak. • Yönetim Kuruluna ve İşletmelere mesleki eğitim alanında danışmanlıkta bulunmak, • Her yıl önceki eğitim dönemine ait çalışma raporunu hazırlamak ve raporu Federasyonu olan meslek dallarında ilgili federasyonlara, diğer meslek dallarında ise bağlı oldukları Birliklere Eylül ayı sonuna kadar iletmek, • Mesleki eğitim ile ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, • Oda İşyeri Denetleme ve Danışmanlık Grubu’ nun sekreterya görevlerini yerine getirmek • Yönetim Kurulu’ na yıllık Eğitim Bütçelerinin hazırlanmasında yardımcı olmak. Taslak eğitim bütçesini hazırlamak, eğitim bütçesinin belirlenen kriterlere ve oranlar çerçevesinde harcanması konusunda Yönetim Kuruluna yardımcı olmak, eğitim bütçesi durum tablolarının en geç Ocak ayı sonuna kadar Konfederasyona iletilmesini sağlamak,

11. 20 Ekim 1993 tarihinde yürülüğe “Çıraklık Eğitimi Uygulaması Yapılmayan İl ve Meslek Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine İlişkin Yönetmelik” in yapılmasını öngördüğü görevleri yerine getirmek, • Kanun Gereği Çıraklık ve Mesleki Eğitimle İlgili Hükümlerinin Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 9. Maddesine göre tutulması gerekli olan Eğitim Sicil Dosyalarını Çıraklık Eğitim Merkezleri ile işbirliği içinde düzenli olarak tutmaktır. • Mesleki Eğitim Danışmanlığı Birimleri (MEDEB)’ nin çözemedikleri problemleri Federasyon ve Birliklere iletmek, • Oda Yönetim Kurulu’ nun vereceği eğitim ile ilgili diğer görevleri yapmak

12. ÇALIŞMA ESASLARI Madde 16- Oda Meslek Eğitimi danışmanlığı Birimi, Oda Yönetim Kurulunun uygun gördüğü zamanlarda toplanır. Toplantı yeri, saati ve gündemi başkan tarafından en az bir hafta önceden üyelere yazılı olarak duyurulur. ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER GÖREV SÜRESİ Madde 17- KMEDB üyelerinin görev süresi Konfederasyon’ ca belirlenir. FMEDB, BMEDB ve OMEDB üyelerinin görev süresi 3 yıldır. Meslek Eğitimi Danışmanlığı Birimi Üyeleri, gerekli hallerde bağlı bulundukları teşkilatın yönetim kurulu tarafından değiştirilebilir. EĞİTİM MÜDÜRÜNÜN / UZMANININ NİTELİKLERİ Madde 18- Konfederasyon, Federasyonlar, Birlikler ve Odaların bünyesinde mevzuat çerçevesinde oluşturulan Meslek Eğitimi Danışmanlığı Birimlerinde görev yapacak eğitim müdürlerinin/ uzmanlarının seçiminde; • Herhangi bir esnaf-sanatkar teşkilatında seçimle gelmiş yönetici olarak bulunmamak, • Eğitim alanında bilgi ve tecrübesi olmamakla birlikte eğitime ve öğrenmeye yatkın olmak, • En az Lise mezunu olmak, • Vb… nitelik kriterleri göz önünde bulundurulur.

13. EĞİTİM MÜDÜRÜNÜN / UZMANININ GÖREVLERİ Madde 19- Eğitim Müdürü / Uzmanı, görev yaptığı teşkilata mevzuat ve diğer düzenlemelerle görev olarak verilen her türlü eğitim faaliyetini (eğitim yazışmaları, ilgili toplantılara iştirak ve toplantı düzenleme, hizmet içi eğitim faaliyetleri ve kurslar düzenleme vb…) genel Sekretere bağlı olarak ve onun direktifleri doğrultusunda yürütür. Eğitim Müdürü / Uzmanı, ayrıca ilgili teşkilat bünyesinde kurulan İşyeri Denetleme ve danışmanlık Grubu, Meslek Eğitimi Danışmanlığı Birimi ve Sınav Komisyonlarının mevzuat çerçevesinde yapmaları gereken bütün çalışmalarının ön hazırlığından, sekreteryasın dan ve uygulamasından sorumludur. Madde 20- MEKSA Vakfı Merkezlerinin bulunduğu illerde bu merkezlerin personelinden, TESK ve alt teşkilatı bünyesinde kurulan Meslek Eğitimi Danışmanlığı Birimlerinde danışman olarak yararlanılabilinir.

14. TOPLANTI VE KARAR • Madde 21- KEMED., FMEDB, BMDB VE OMEDB’ leri üye salt çoğunluğu ile toplanırlar. Üyeler çekimser oy kullanmazlar, Oyların eşitliği halinde başkanın oyu iki oy sayılır. Birimin alacağı kararlar için ayrı bir Karar Defteri tutulur. Başkan ve bütün üyeler tarafından imza edilir. Karar defterleri birimin sekreteryasını yapan eğitim müdürü / uzman tarafından düzenli olarak tutulur ve saklanır. • Madde 22- KMEDB üyelerinin yolluk ve huzur hakları Konfederasyon tarafından, FMEDB üyelerinin ilgili Federasyon tarafından, BMEDB üyelerinin ilgili Birlik tarafından, OMEDB üyelerinin ise bağlı bulundukları oda tarafından belirlenir. Yolluk ve huzur haklarının miktarı o teşkilatın kademsindeki Yönetim Kurulu verilen miktarı geçmez birim üyelerinin ortak kararı ile yolluk ve huzur hakkı almaksızın çalışabilir • Madde 23- Bu yönergede düzenlenmeyen konular yasa ve yönetmelikler çerçevesinde Konfederasyonca belirlenir. • Madde 24- Bu yönerge genelge ile duyurulduğu tarihte yürürlüğe girer • Madde 25- Bu yönerge hükümleri Konfederasyon Genel Başkanı tarafından yürütülür.

15. EĞİTİM BÜTÇESİNİN HARCANMASI Madde 8- Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları eğitim bütçelerini aşağıda belirtilen alanlarda kullanırlar. a) Mesleki eğitim ve teknoloji merkezlerinin ve diğer eğitim ünitelerinin ( derslik, toplantı salonu vb.) oluşturulması, kiralanması, tamirat ve tadilat, donatılması, işletilmesi ile kurulmuş olanların desteklenmesi ve teşvikinde, b) 5362 sayılı Kanunun gereğince mesleki eğitimle ilgili olarak kurulmuş bulunan birim, grup ve komisyonların başkan ve üyelerine ödenecek ulaşım, konaklama, harcırah hakkı vb. giderlerin ödenmesinde, c) Eğitimle ilgili birimlerde, mesleki eğitim ve teknoloji merkezlerinde görev yapacak daimi ve geçici yönetim eğitim ve hizmet personelinin maaş, ücret, ders ve sınav ücreti, yolluk, yevmiye vb. ücretlerinin ödenmesinde, d) Esnaf sanatkar kesiminde yapılacak mesleki eğitimi ve bu eğitimin geliştirilmesi amacıyla yapılacak çalışmalarda görev alacak yönetici ve eğitim personelinin niteliklerinin yükseltilmesi için düzenlenecek yurt içi ve yurt dışı eğitimlerinde,

16. e) Mesleki ve teknik eğitim metot ve araçlarının araştırılması geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması , mesleki eğitimle ilgili her türlü yayının hazırlatılması çoğaltılması, tercümesi, satın alınması ve dağıtılmasında, • f) Mesleki eğitim hizmeti satın alınmasında, • g) Hizmet içi eğitim seminerlerinin giderlerinin ( eğitim ortamı-araç ve gereçleri ulaşım ve konaklama gibi) ödenmesinde • h) Mesleki eğitimle ilgili iç ve dış kaynaklı projelerde yapılan kuruluş katkılarının karşılanmasında,için kullanılır.

17. EĞİTİM BÜTÇESİNİN MUHASEBESİ Madde 9- a) Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları yıllık gayri safi gelirlerinin %5’ini eğitim bütçesi olarak ayırırlar. Eğitim bütçesi yıllık olarak hesaplanır ve ayrı bir banka hesabında tutulur. Eğitim bütçesinin harcanmasında, 5362 sayılı Kanuna göre üst kuruluşlardan satın alınan evrakın maliyet bedeli ile bu Kanunun dışındaki diğer kanuni düzenlemeler nedeniyle elde edilen gelirlerin maliyet bedelleri ve bunlar için yapılan giderler gayri safi gelirlerden mahsup edilir. b) Meslek kuruluşlarının muhasebesi eğitim bütçesinin izlenmesine olanak sağlayacak şekilde yardımcı hesaplar üzerinden takip edilir. Eğitim bütçesi gelir gider defteri muavin defter niteliğinde olup, kuruluşun genel bütçesinden bağımsız değildir. Sadece eğitim ile ilgili muhasebe hareketlerinin takip edilmesini sağlamak amacıyla tutulur. Kuruluşun yıl sonu itibariyle hazırlanacak genel bütçesinde ya da bilançosunda eğitim ile ilgili her tür gelir ve giderin yer alması bütçenin tekniği prensibi doğrultusunda zorunludur. c) 5362 sayılı Kanunun 74. maddesinde öngörülen eğitim bütçesinden aktarılacak paylar, hesap yılını takip eden mart ayı sonuna kadar ilgili hesaplara aktarılır. d) Bir önceki yıldan kalan harcanmamış eğitim bütçesi hesabında bulunan meblağlar, bir sonraki yılın eğitim bütçesi hesaplanırken gayri safi dahil edilmez.

18. TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU ESNAF VESANATKARLARI ODALARINCA DüZENLENEN MESLEKi BELGELERiN VERiLME ESASLARI 81 ilimizde 130 meslek dalında 3308 sayılı Kanun çerçevesinde MEB nca çıraklık eğitimi yapılmaktadır. 130 dışındakı yaklaşık 260'ı geçen meslek dalında ise esnaf-sanatkar odalarınca bu belgeler verilmektedir. 1-KANUN DAYANAĞI • 20 Ekim 1993 tarih ve 21734 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Çıraklık Egitimi Uygulaması Yapılmayan iI ve Meslek Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine ilişkin Yönetmelik ve • 14 Şubat 1996 tarih ve 22554 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çıraklık Egitimi Uygulaması Yapılmayan iI ve Meslek Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine ilişkin Yönetmelik 4 Ek Madde Eklenmesine ve Bazı Maddelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

19. UYGULANMASI: 1- 3308 sayılı Kanunun kapsamı dışında bulunan il ve meslek dallarında , 2- Eğitim ve eğitim sonrası yapılan sınavla 3- Kalfalık belgesi, ustalık belgesi, esnaflık belgesi verilir. 4- Odalarca düzenlenecek bu mesleki belgeler mesleğin çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınmasından sonra Milli Eğitim Bakanlığınca da tanınacak ve 3308 sayılı Kanun gereğince verilmekte olan dengi belgeler ile doğrudan değiştirilecektir. 5- Yönetmelik gereğince odalarımızın verecekleri belgeler ikiye ayrılmaktadır. a) Müktesep hak sahiplerine doğrudan (sınavız) verilecek belgeler b) 20 Ekim 1993 tarihinden sonra bir mesleğe girmek isteyenlere sınavla verilecekbelgeler

20. II. HANGi BELGELER VERiLiR? 1- TESK Kalfalık Belgesi: Çıraklık Egitimi Uygulaması Yapılmayan iI ve Meslek Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine ilişkin Yönetmelik yürülüğe girdiği tarihte 507 sayılı kanun kapsamında bir işyeri sahibi olmayan kişilerden aşağıdaki şartları taşıyanlara verilir. a) En az ilkokul mezunu olup 18 yaşını doldurmuş mesleğinde en az 2 yıl çalışmış oldugunu belgelendirenlere odaca düzenlenecek kalfaık sınavında başarılı olanlara (sınavlı olarak) b) Mesleğinde en az orta dereceli mesleki ve teknik ögretim kurumlarından veya bu kurumlarm dengi yurt dışı kurumlardan mezun oldugunu belgelendirenlere ve Türkiye Berberler ve Kuaförler Federasyonundan 20 Ekim 1993 tarihinden önce sınav sonucu kalfalık belgesi alanlara doğrudan (sınavsız) 2- TESK Ustalık Belgesi: Çıraklık Egitimi Uygulaması Yapılmayan iI ve Meslek Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine ilişkin Yönetmelik yürülüğe girdiği tarihte 3308 sayılı Kanun gereğince mesleginde ustalık belgesi almak isteyenlerde aranan asgari yaş ve ögrenim şartını taşıyanlardan;

21. a) 1-507 sayılı kanuna tabi bir işyeri sahibi olup, bu işyerinde fiilen usta olarak çalışanlardan; Konfederasyonca belirlenecek başvuru süresi içinde usulüne uygun başvuruda bulunanlara doğrudan (sınavsız olarak) ve, 2- Sadece ve sadece Berberlik, Kuaförlük ve manikür meslek dallarında faaliyet gösterenlerden bir işyeri sahibi olmadığı halde ilgili odanın yaptıgı sınavda başrı göstererek Ustalık Diploması almış olanlardan Konfederasyonca belirlenecek başvuru süresi içinde usulüne uygun başvuruda bulunanlara dogrudan (sınavsız olarak) b) TESK Kalfahk belgesi veya Bakanlıça kabul edilmiş başka meslek kuruluşlarınca verilmiş Kalfalık Belgesi sahibi olup meslegi ile ilgili işlerde en az 5 yıl süreyle çalışmış olduğunu belgelendirenlere ise odalarca düzenlenecek ustalık sınavlarında başarılı olmaları halinde (sınavlı olarak), c) Orta dereceli mesleki ve teknik ögretim kurumlarından veya bu kurumların dengi yurtdışı kurumlardan mezun olup mesleklerinde en az 1 yıl süreyle çalışmış oldugunu belgelendirenlere odaca düzenlenecek ustalık sınavlarında başarılı olmaları halinde (sınavlı olarak)

22. 3- Esnaflık Belgesi: Çıraklık Egitimi Uygulaması Yapılmayan iI ve Meslek Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine ilişkin Yönetmelik yürülüğe girdiği tarihte Esnaflık ve Sanatkarlık Mesleklerini Ayırma Komisyonunca belirlenen ustalık becerisi gerektirmeyen meslek dallarında a) 507 sayılı kanuna tabi bir işyeri sahibi olanlardan konfederasyonumuzca belirlenecek başvuru süresi içinde usulüne uygun başvuruda bulunanlara doğrudan (sınavsız olarak) b) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra mesleğe girenlere ise odalarca düzenlenecek sınavlarda başarılı olmaları halinde (sınavlı olarak) 4- Geçici İşyeri Açma Belgesi: Bu belge, 20 Ekim 1993 tarihinde yürürlüğe giren Çıraklık Eğitimi Uygulaması Yapılmayan il ve Meslek Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine ilişkin Yönetmelik gereğince sınav yapılması mümkün bulunmayan dönemlerde ve sınavlı belge verilinceye kadar geçerli olmak üzere geçici olarak verilmektedir. Kendisine geçici işyeri açma belgesi verilerek işyeri açan kişiler, yönetmeliğin gerektirdiği şartları taşıdıkları ilk dönemde sınava alınarak başarılı olmaları halinde kendilerine mesleki belgeleri verilir. Ellerindeki geçici işyeri açma belgeleri de geri alınarak iptal edilir.

23. III. NASIL VERİLİR? Yetiştirme kursları : Kalfalık ve ustalık sınavına girecekler için odalar, imkanlar ölçüsünde sınava hazırlık kursları düzenleyebilirler. Odalar tarafından düzenlenecek sınav ve kurslara ilişkin esas ve usuller Yönetmelik hükümleri çerçevesinde Federasyonu bulunan meslekler için ilgili federasyon tarafından çıkarılacak bir yönerge ile belirlenir. Federasyonu bulunmayan diğer meslekler için ise söz konusu yönerge Konfederasyon tarafından hazırlanır. Federasyonlarca hazırlanan yönergeler ancak Konfederasyonun onayından geçtikten sonra uygulanmaya konulur. Sınavların Düzenlenmesi : • İlgili oda tarafından yapılır. • Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında olmak üzere yılda en az 3 defa (ihtiyaç duyulması halinde odanın talebi üzerine, bu aylar dışında da) sınav yapılabilir. • Sınavlar odanın başvurusu üzerine birlik tarafından planlanarak duyurulur.

24. Sınav Komisyonlarının Oluşturulması : İlgili oda başkanının veya görevlendireceği oda yönetim kurulu üyesinin başkanlığında, • İlgili meslekten oda başkanlığınca görevlendirilecek 2 üye, • Oda Meslek Eğitimi Danışmanlığı Birimi’nden 1 üye. • Ç.E.M öğretmenleri arasında, Ç.E.M bulunmaması halinde diğer mesleki ve teknik kurumlarındaki öğretmenler arasından Milli Eğitim Müdürlüğü’nce görevlendirilecek 1 üyeden oluşur. Sınavların Yapılması : Sınav komisyonları sınav sorularının hazırlanması ve sınavların yapılmasından birinci derece görevli ve sorumludur. Sınavlar yazılı ve uygulamalı olarak yapılır. Sınav sonucunda başarılı olanlara belgeleri odaca verilir. Sınava girme hakkını kazandıktan sonra ilk sınav döneminden itibaren birbirini takip eden 6 sınavda ( mazeretsiz olarak girilmeyen sınavlar bu sayıya dahil edilir) başarısız olanları hakları sona erer. Sınav evrakları da oda tarafından 5 yıl süreyle saklanır.

25. Oda Sicil Kaydı : 3308 Sayılı Kanuna göre verilmekte olan ustalık ve işyeri açma belgesi ile bu Yönetmeliğe göre verilen TESK ustalık ve esnaflık belgesine sahip olanlar veya bu belgelere sahip olanları işyerinde çalıştıranların oda sicil kayıtları odaca tutulur. Planlama Koordinasyon ve Denetim : Uygulamaların ülke düzeyinde planlaması, koordinasyonu ve denetimi konfederasyonca ilgili mesleki federasyonları ile birlikte. İller düzeyinde ise birliklerce yerine getirilir. Sınavsız Verilen Belgeleri İmzalama Yetkisi : Sınavsız olarak TESK kalfalık, ustalık ve esnaflık belgesi, oda yönetim kurulu başkanı ve oda yönetim kurulunca belirlenecek 2 üye tarafından imzalanır. Yolluk ve Huzur Hakkı : Sınav komisyonları başkan ve üyelerine kamu ve özel kuruluşlarda çalışıp çalışmadıklarına bakılmaksızın yolluk ve huzur hakkı ödenir. Sınav Harcı : Oda, mesleki belge almak için sınava girmek üzere başvuruda bulunanlardan sınav harcı alır.Sınav harcı eğitim bütçesi hesabına alınır ve makbuz başvuruda istenecek evraklarla birlikte başvuru sahibinin dosyasına konur. Sınav harcı her yıl konfederasyonca belirlenerek alt teşkilata ilan edilir.

26. Belgelerin ve Evrakların Tedariki : Belge ve evraklar konfederasyonumuzca bastırılmakta ve ücret karşılığı da alt teşkilata dağıtılmaktadır. Alt teşkilat mesleki belgeleri ve ilgili evrakları almak için sarfettiği parayı eğitim bütçesinden karşılayabilir. Ancak belge ve evrak satışından elde edilen gelirler de eğitim bütçesine konur. Belge ve evrakların fiyatları konfederasyonca belirlenir ve alt teşkilata duyurulur. Kaybedilen ve Yıpranan Belgelerin Değiştirilmesi : Bu tür belgeler sahibinin bir dilekçe ile başvurması halinde, yenisi düzenlenerek ücreti mukabilinde verilir. Esnaflık ve Sanatkarlık Mesleklerini Ayırma Komisyonu : Ustalık becerisi gerektiren meslekler ile gerektirmeyen meslekleri belirlemek amacıyla konfederasyon bünyesinde oluşturulmuştur. Bu komisyon, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve Konfederasyon’dan 2 ‘şer temsilci olmak üzere 6 üyeden oluşur. Hangi mesleklerde TESK kalfalık ve ustalık belgesi verileceği, hangilerinde ise esnaflık belgesi verileceği bu komisyon tarafından belirlenir.

27. EĞİTİM SİCİL DOSYALARININ DOLDURULMASINDA VE ARŞİVLENDİRİLMESİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 1- Eğitime başlayan her çırak için onun Usta Öğreticilik Belgesi alıncaya kadar devam edecek eğitimi ile ilgili belgelerin bir arada bulunacağı bir “Eğitim Sicil Dosyası” tutulacaktır. Bu dosya içinde Çıraklık Sözleşmesi (işyeri değiştirmesi halinde yeni işyeri ile yapılan sözleşmesi de dahil), işyerinden ayrılma Muafakat Belgesi vb. evraklar bulunacaktır. Çırağın ikametgahına değiştirme veya meslek değiştirme sebebiyle başka bir odaya bağlı işyerinde eğitimine devam etmesi halinde yeni odası çırağın eğitim sicil dosyasını önceki odasından isteyecektir. 2- Eğitim Sicil Dosyalarının boşları Konfederasyon tarafından hazırlanıp odalara gönderilecektir. Odalar çıraklık eğitimine başlayan kişilerin sözleşmelerini imzalama safhasında söz konusu dosyaları eksiksiz olarak dolduracaktır. 3- Odalarca tutulacak eğitim sicil dosyaları eğitim düzeyleri (Çırak, Kalfa, Usta) meslek dalları ve alfabetik sıraya göre tasnif edilecektir. 4- İşveren veya işveren vekilince çıraklık sözleşmesinin 17. veya 20. maddeleri hükümlerine göre sözleşmesi fesh edilen aday çırak veya çıraklarla yeni bir kayıt dönemine kadar, diğer işyerleri sözleşme imzalayamazlar. Bu durumda olanların belirtilen süre içerisinde başka işyerleriyle imzaladıkları çıraklık sözleşmesi oda tarafından onaylanmaz.

28. 5- Çıraklık süresini tamamlayarak kalfalık imtihanlarına giren ve başarılı olup kalfa unvanını alanlarının sicil dosyalarının içine kalfalık belgesinin fotokopisi konularak dosyaları “ Kalfalar” bölümüne alınacak ve eğitim sicil kartındaki kalfalık bölümü doldurulacaktır. 6- Odalarımıza bağlı işyerlerine çalışacak kalfa olanlar 3308 sayılı Kanun’un 17. maddesi gereğince bu iş yerinde en az bir yıl (1 yıl) süreyle çalışmak zorundadırlar. Süreyi tamamlamadan işyerinden ayrılmak isteyenler o işyerinden çıkma izini (muvafakat name) almak zorundadır. Çıkma izni almadan ayrılan kalfaların Milli Eğitim Bakanlığı’nca Ustalık Eğitimi’ne alınmaları kanun hükmüdür. 7- Kalfalık dönemini tamamlayacak “USTALIK” belgesi alanların sicil dosyalarının içine ustalık belgelerinin fotokopisi konularak Eğitim Sicil Kartları’nın Ustalık bölümü doldurulur, dosyaları Esnaf ve Sanatkar Sicil Dosyaları ile birleştirilir ve usulüne uygun olarak arşivlenir. 8- Çıraklık Eğitimi Merkezi Müdürlükleri, Eğitim Sicil Dosyaları için gerekli olan bütün bilgileri odalara vereceklerdir. Odaların ihtiyaç duymaları halinde, Konfederasyon, odaların çalışmalarını kolaylaştırabilecek ek form ve sistemler geliştirerek uygulayabilecektir.

29. 9- 3308 Sayılı Kanun ‘un geçici hükümlerine ve aynı Kanuna göre yapılan denklik işlemleri sonucu belge alan veya denklik işlemleri sonucu çıraklık eğitimi sistemi olarak gördüğü mesleki eğitimin çıraklık eğitimindeki süresini kısaltan kişiler için de eğitim sicil dosyaları tutulacaktır. 10- 3008 Sayılı Kanun’a göre verilen Ustalık belgelerinin hak sahiplerine dağıtımı ile ilgili Oda tarafından (mümkün olduğu hallerde törenle) yapılacaktır. Bu törenler Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ‘nin koordinasyonunda da yapılabilecektir. Aynı kanuna göre verilen diğer belgeler Çıraklık Eğitimi Merkezi Müdürlükleri’nce dağıtılacaktır. Ancak Çıraklık Eğitimi Merkezi Müdürlükleri gerekli görmeleri halinde kalfalık belgelerinin dağıtımını da ilgili Odalara bırakabilirler. Her ne ad altında (bağış, vb…) olursa olsun, Kalfalık belgesi dağıtırken para aldığı belirlenen kurumlara söz konusu belgelerin dağıtımı verilmeyecektir. 11- Halen eğitimine devam eden aday çırak, çırak ve kalfalar ile yeterli bilgi, bulunması halinde bundan önce eğitimini tamamlamış olanlar için de eğitim sicil dosyası tutulacaktır. Bunlarla ilgili gerekli bilgi ve belgeler Çıraklık Eğitimi Merkezinden temin edilecektir.

30. İŞYERİ DENETLEME VE DANIŞMANLIĞI GRUPLARI GÖREV VE ÇALIŞMA ESASLARI KANUNİ DAYANAĞI: 5 Ocak 1992 tarih ve 21102 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren " Pratik Eğitimin Verileceği işyerleri ve Bunların Denetimine ilişkin Yönetmelikğin 9., 10. ve 11 maddeleri PRATİK EĞİTİMİN VERİLECEĞİ İŞYERLERİNİN BELİRLENMESİ Çıraklık eğitiminin yapılabilirliği açısından işyerleri 3'e ayrılır 1) Çıraklık Eğitimi yapılabilecek işyerleri • Pratik eğitim programlarında meslek özelliklerine göre belirtilen minimum makine parkına sahip olanlar • Pratik eğitim programlarında gösterilen iş ve işlemlerin en az %80'ini yapabilecek olanlar • Çıraklık eğitimi yönetmeliğinde belirtilen sayıda ve nitelikte kalfa, usta ve usta öğretici istihdam edenler,

31. 2) Çıraklık Eğitiminin Şartlı Yapılabileceği işyerleri : Aşağıdaki özellikleri taşıyan işyerleri çırakların eksik kalan pratik eğitimlerini tamamlamak üzere İÜEM’ lerine veya benzeri kurumlara göndermek kaydıyla şartlı çırak öğrenci alabilirler. • Pratik eğitim programlarında belirtilen iş ve işlemlerin en az %50 sini yapabilecek makine parkına sahip olanlar, • Çıraklık Eğitimi Yönetmeliğine göre yeterli sayıda ve nitelikte usta öğretici, usta ve kalfa istihdam edenler 3) Çıraklık Eğitimi Yapılmayacak işyerleri: Aşağıdaki hususlardan herhangi birini taşıyan işyerleri bünyelerinde çıraklık eğitimi yapamaz

32. Usta öğretici ve ustalık belgesine sahip eleman bulundurmayan işyerleri • Usta öğretici ve ustalık belgesi bulunmamakla birlikte bu belgeye sahip olanların aday çırak ve çırak öğrencilere fiziksel veya ruhsal yönden zarar verdiği mahkeme kararıyla sabit olanlar • Pratik eğitim programlarında belirtilen iş ve işlemlerden az %50 sini yapabilecek yeterlilikte makine be teçhizata sahip olmayanlar • 3308 ve 5362 sayılı kanunlar ile bunlara ilişkin mevzuatı mükerreren veya ağır biçimde ihlal edenler

33. İŞYERİ DENETLEME VE DANIŞMANLIĞI GRUBU • KURULUŞU: İ.D.D.G grupta bulunması halinde oda başkanı aksi takdirde de grubun kendi arasından seçeceği bir kişinin başkanlığında • Oda yönetim kurulunca çalışma bölgesindeki iş hacmine göre seçilen 2 ila 4 üye • Çalışma bölgesinde bulunan Ç.E.M Müdürlüklerinde görevli alan uzmanı yönetici veya öğretmen veya Ç.E.M bulunmaması halinde diğer örgün ve yaygın mesleki eğitim kurumlarında görevli alan uzmanı bir öğretmen veya usta öğreticiden oluşur oda bünyesinde farklı meslek dalları bulunması halinde her meslek dalı için birer İ.D.D.G kurulabileceği gibi aynı ana meslek dalına ait meslek dalları içinde bir İ.D.D.G kurulabilir. Büyükşehir Belediyesine bağlı bölgelerden her ilçe için aynı sayıda İ.D.D.G kurulabilir.

34. GÖREVLERİ • Bakanlık tarafından hazırlanan eğitim programlarına göre işyerlerindeki araç gereç, makine parkı, işyerinde yapılan işler ve işyerinde bulunan usta öğreticinin niteliğine ve sayısına göre çırak eğitip eğitmeyeceğine karar verecek, şartlı çırak eğitebilecek işyerlerini belirlemek, • Eğitici elemanlarının nitelik ve sayısal yönden makine parkı, araç ve gereci eksik bulunan işyerlerine şartlı çırak eğitme izni vermek • Şartlı çırak alarak eğiten işyerlerinde eksik kalan pratik eğitimin tamamlanması için diğer eğitim kurumları ile işbirliği yapılmasını ve bu çırakların işletmeler üstü eğitim merkezlerinde eğitime alınmasını sağlamak • Çırak çalıştıran ve şartlı çırak çalıştıran işyerlerine çırak kaydettirmek istemeleri halinde Ç.E.M Müdürlüklerine ibraz etmek durumlarına uygun belge vermek • Aday çırak ve çırak eğitecek işyerlerinde aranan şartlara sahip olma kaybeden işyerlerini tespiti ve çırak eğitme izinlerinin iptal edilerek durumunu Ç.E.M Müdürlüğüne bildirmek

35. Çırak öğrencileri fiziksel ve ruhsal yönden istismar eden kanun ve yönetmeliklere uygun hareket etmeyen işyerlerinin çırak eğitimine izin vermemek • Görev alanlarındaki işyerlerinde eğitim gören korunmaya muhtaç çırak öğrencileri belirlemek ve barınmalarını sağlamak üzere ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak • Kanun kapsamına alınan meslek dallarında çırak öğrencilerin gelişi güzel işyeri değiştirmesini önlemek, usulüne uygun çırak almayan işyerlerine çırak eğitme izni vermemek • Çırak öğrenci kalfa ve ustaların gelişen teknolojiye uyum sağlamalarını temin için gerekli tedbirleri almak

36. Çırak öğrencilerin kalfa ve ustaların bilgi ve becerilerini geliştirmek amacı ile teknik geziler düzenlenmesine imkan sağlamak • İşyeri açacak ustaları kredi desteği konularında bilgilendirmek • Çırak öğrencilerin kanunlarla düzenlenmiş sosyal haklarını vermeyen işyerlerinde meydana gelen ihtilafların çözümüne yardımcı olmak verilen kararlara uymayan işyerlerini çırak alarak eğitme iznini iptal ederek durumu Ç.E.M Müdürlüğüne bildirmek gerekli görülen durumlarda yetkili makamlara suç duyurusunda bulunmak • Çırak eğitirken kapanan işyerlerinin işyerleri bulmalarına yardımcı olmak • Çıraklık eğitimi uygulama kapsamma alınan meslek dallarında sözleşmesiz çırak çalıştıran işyerlerine yasal işlem yapılmak üzere mercilere bildirmek • İş yerlerinde çıraklık sözleşmesi, kalfalık- ustalık- usta öğreticilik belgesi olup olmadığı, ustalık belgesi olmayan kişi belediyeden işyeri açma belgesi almışsa, sorumlu sanatkarın iş yerinde bizzat çalışıp çalışmadığını kontrol etmek ,

37. Çalışma Esasları : İDDG’ler görev alanlarına giren iş yerlerine yapacakları yıllık denetleme programlarına göre yılda en az 2 kez denetler. Gerekli görülen hallerde program dışı denetleme ve rehberlik yapılabilir. Bu Denetlemelerde ; • İşyerlerinin aday çırak ve çırakların pratik eğitimlerini yürütmeye elverişli olup olmadığı belirlenir. Bu belirlemede BİDDG tarafından mesleğin özelliği ve bölgenin gelişmişlik düzeyi de dikkate alınarak iş yerlerinde bulunması zorunlu olan asgari makine ve techizatın türü, sayısı, niteliği işyerinde yapılan iş ve işlemlerin özelliği kalfa – usta ve usta öğretici bulunup bulunmadığı dikkate alınır. • Aday çırak ve çırak öğrencilerin pratik eğitimlerinin Bakanlıkça hazırlanan eğitim programlarına uygunluğunu belirlemek,

38. İş yerinde çalışan çırakların fiziksel ve ruhsal baskılarla karşılaşıp karşılanmadığını izlemek, iş yerine bu konuda rehberlik yapmak. • Tarafların çıraklık sözleşmesi hükümlerine uyup uymadıklarını kontrol etmek, • İşyerinde görülen eksikliklerin tamamlanması için bir süre vermek. O sürenin sonunda eksikliklerin tamamlanıp tamamlanmadığını belirlemek. Sonucun olumsuz olması halinde durumu yetkili mercilere duyurmak. • Denetleme sonucunda iş yerlerinin Eğitime Uygunluğu Raporunu doldurarak, bir örneğini iş yerine, diğerini BİDDG’ye üçüncü örneğini İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulunun sekreterya görevini yapan ÇEM Müdürlüğüne ve son örneğini de iş yerinin bağlı olduğu odaya göndermek,

39. İDDG’LER İLE İLGİLİ BİLGİLER Görev Süresi : MİDDG üyelerinin görev süresi kurumlarınca belirlenir. BİDDG VE İDDG üyelerinin görev süresi 3 yıldır. Üyeler gerekli hallerde bağlı bulundukları kurum tarafından değiştirilebilirler. Toplantı ve Karar : MİDDG, BİDDG, İDDG’ler üye salt çoğunluğu ile toplanırlar. Çekimser oy kullanamazlar. Oyların eşitliğ halinde, başkanın oyu iki oy sayılır. Yolluk ve Huzur Hakkı : MİDDG üyelerinin yolluk ve huzur hakları Konfederasyon Yönetim Kurulunca, BİDDG üyelerinin ilgili birlik tarafından, İDDG üyelerinin ise bağlı bulundukları oda tarafından her yıl belirlenir. Yolluk ve huzur haklarının miktarı o teşkilat kademesindeki Yönetim Kurulu üyelerine verilen miktarı geçemez, az olabilir. Rapora İtiraz : İşyeri İDDG’ler tarafından kendileri için düzenlenen raporlara ve uygulamalara durumun kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 10 gün içinde BİDDG’ye itirazda bulunabilir.BİDDG’ler bu itirazları bir ay içinde sonuçlandırmak zorundadırlar. İÜEM : Şartlı çırak çalıştıran işyerleimde eksik kalan pratik eğitimli İÜEM’lerinde tamamlattırılması esastır.Ancak İÜEM’nin kurulmadığı yerlerde ÇEM laboratuar- atölyelerinden yaralanılabilir.Bu durumda pratik eğitim Ç.E.M Müdürlüğü ile iş birliği yapılarak yerine getirilir.